LIPE ORA SIRIMU
Pe Wendo Ombá Mele Kirasini Jono Ou LIPE ORA SIRIMU Bokumu
Bokumunge Ungu Pulu Mare
I bokumu ye Jonone torumu (1:1,4,9, 22:8). Nalo Jono temonje? Yembo awisilini pilkulie ‘I ye Jono yu Yesusini “Nanga kongonomo tende-paa.” nimbe lipe mundorumu yemanga ye Jono.’ ningu pilimele (Mateyu 10:2). Aku liemo Temane Peangamo kinie pepá yepoko kinie i bokumu kinie ye telumuni torumu.
Jonone i bokumu torumumunge ungu pulu te i-sipe: Romo ye paa awili kumbine Sisamone nimbendo: “Pulu ye te molio kene nokolio yembomane pali na kapi ningu popo tangi.” nimbe ungu te nimbe panjerimu. Nalo Juda yemboma kinie Kirasinge yemboma kinie enonga Pulu Ye telu mindi ‘Pulu Yemo’ ningu popo toko kapi ningu imbi liku ola mundundoringimunge “Sisamo paa naa popo tomolo. Molo.” niringi. Kirasinge yembomane “Molo.” niringimunge Romo gapomanomone enonga yembo awisili mindili sipe ka sipe eno tepa kenjerimu. Jono kepe nomune kolea kanga te lierimu akune ka sipe panjerimu. Akune pepalie i bokumu torumu (1:9).
Jonone pepá torumu ungume yuyu konopuni pilipelie naa torumu. Yesusini yu lipe ora sirimu ulume kanopalie pepá torumu (1:10-11). Kanu ulu kanorumumenga ulu mare olio naa molamili ou sike kamu wendo orumunje, naa pilimolo. Ulu mare sike pe wendo ombánje (1:1). Nalo ulu mare kinie mele mare kinie kanorumu akume sike melema molonje. Ungu ikoma perimu. Ungu paa awisili ungu iko torumu, akumenga ungu pulumu yembo marene ungu awisili kerepale nilimele.
Kurumenga nomi Setene yu sike tondolo pulimo nalo yunge tondolomo manie purumu pumbe; Pulu Yemonga Sipisipi Walomonga tondolo olandopamo sike paa pelemo pembamo. Pulu Yemonga opa-puluema wendo onge, umbune mare sike wendo ombá nalo Yesusi sike walse omba Setene kamu-kumu topa manie mundupe yunge yemboma lipe meli pumbela, yu kinie pea kamu molopo kondomolo. ‘Akumu pilkulie Kirasinge yemboma Yesusi tondolo munduku ambolko molko, ungu talo pea naa pilku, ungu sikemo munduku siye naa kolko, taka liku molangi.’ nimbe pepá torumu. Ungu mare i-siku kanoko pilieni: 2:10, 3:10; 2:13, 6:9; 2:14-15.
Pulu Yemo Yesusiselo kapi ningu elonga imbi liku ola mundundoringi ungu awisili molemola. Umbu-ungune topele tomolondo pererimulu nalo ungu paa peangama. Paa kanokolie aku sikula elo kapi ningu imbi liku ola mundundeyo! I ungume kanangi: 4:8,11, 5:9-10,12,13 ekendo, 7:10,12, 11:15,17-18, 12:10-12, 15:3-4, 16:5,7, 19:1,5-7.
Ungu pulu pokore boku ambolkonomonga alsena anjokondo “24. laip”, “44.3. Pulu Yemonga Sipsip Walomo” molemo.
Ya ungu pulumu pora nikimu.
1
Kolomongo Awili 1-3 KIRASINGE YEMBO TALAPE YEPOKO PAKERA MOLORINGINE JONONE PEPÉ TOPA MUNDORUMU UNGUME
1:1-3 Boku Tombando Pulu Polopa Torumu Ungumu
1 Pe wendo ombá mele Pulu Yemone ‘Yunge kendemande yemboma piliengi!’ nimbe Yesusi Kirasi lipe ora sirimu mele inie molemo. ‘Olio piliemili.’ nimbe Yesusi Kirasi yuni yunge angellomo na yunge kendemande ye Jono molorundune lipe mundorumu. 2 Nane kanorundu mele pali nimbu para sikiru. Pulu Yemonga ungume kinie, Yesusi Kirasini “Pulu Yemone nilimo ungume sike ungume.” nilimo mele kinie, lipu ora sikiru.
3 Pe wendo ombá mele ibokune nimbe silimo yemboma pilku molangi mele kanoko ningu singe yemboma kinie, bokune molemo ungume konopune mondoko pilimele yemboma kinie eno malo. Nambemune, ulu wendo ombá nilimoma nondopa wendo ombámonga kanu yemboma eno malo.
1:4-8 Jonone “Molko Kondaa.” Nirimu Ungumu
4 Eno kolea Esia poropinji Kirasinge yembo talape*bokumunge alsena anjokondo “43. sios”. yepoko pakera molemelena na Jonone i pepámo topo sikiru.
We kondo kololi ulu pulumu kinie konopu pe nili ulu pulumu kinie eno kinie pepili. Ou molorumu, kinié molemo, pe ombá Pulu Yemone†inie anjokondo 1:8, 4:8, 11:17, 16:5, Wendo Oringi 3:14-15. aku ulu puluselo sipili. Kanu yemo molopa koleama nokolemo koleana wendo olemele mini yepoko pakerane aku ulu puluselo siengila.‡inie anjokondo 1:16, 3:1, 4:5. 5 Yesusi Kirasi, Pulu Yemonga ungume kolo naa topa sumbi sipe nimbe silimo yemo, yembo kololime lomboroko ola molonge yembomanga yu kumbi lepa lomboropa ola molorumu yemo, ma koleana pali molemele ye nomi awilimenga ye nomimu molopa nokolemo ye nomi paa awilimu, yuni aku ulu puluselo eno sipilila.
Olio konopu mondolemo yemo, yuni yunge meme ‘olionga’ nimbe ondo lenderimu mememone olionga ulu pulu kerime ‘Manie pupili.’ nimbe kulu tondopa, 6 ‘Yunge Lapa Pulu Yemonga kongonomo tendangi.’ nimbe ‘Olio yu-kinie melema nokopo molopo, Pulu Yemo popo tondoli yemboma§bokumunge alsena anjokondo “34. pris”. molangi.’ nirimu yemo,*Wendo Oringi 19:6, Ou-Pita 2:9, inie anjokondo 5:10. yunge imbimu taki-teki paa ola molopa, yemboma nokomba tondolomo yu-kinie kamu-kumu pepa mindi pupili. Aku sipe wendo opili.
7 Kaname! Yu kupena molopa ombá tepa molemo.
Ombá kinie yembomane pali enonga mongone kanonge.
Yu toko kondoringi yembomane kanongela.
Yu ombá kinie
ma koleana yemboma pali kola awili teko tenge.
Sike aku sipe wendo ombá.
Aku sipe wendo ombá.
8 Tondoloma pali yu-kinie pelemo Pulu Ye Awilimuni nimbendo: “Na ou kumbi lepo molorundu pe akilipu molombo yemo.” nikimu.†Giriki ungune kinie Ingillisi ungune kinie enonga ABD allipapete lleta pilkulie kumbi lepa lletamo kinie akilipe lletamo nimbe molemo. Umbu-Ungune aku telemelanje “Na A kinie Y kinie molio.” nimbu tolemela nalo yembo awisili imbi naa kanoko ABD naa pilkulie akumunge pulumu naa pilimela. Iungumu 1:8,17, 21:6 Pulu Yemone nimbe, 22:13 Yesusini nirimu. 1:17, 2:8, 22:13, 21:6 kananila. Kanu Yemo yu kinié molemo mele ou molorumu, pe ombá yemo.‡yakondo 1:4*.
1:9-20 Jonone Kirasi Kanorumu Temanemo
9 Na enonga angenu Jono, eno-kinie olio Yesusinge yemboma molemolomonga mindili nombo umbune melemolo. Mindili molo umbune te wendo olemo kinie ‘Olio mindilime we namili.’ nimbu tondolo mundupu molopo, olio Pulu Yemo ye nomi kingimu molopa nokolemo talapena§bokumunge alsena anjokondo “20. kingdom”. molemolo yemboma. Na Pulu Yemonga ungume yemboma nimbu sipu, Yesusinge temanemo topo siliomonga na ka siku nomu-kusana sukundu ma kanga lemo akumu ‘Kolea Patemosi’ nilimele akune ka siku mengo oringi molio. 10 Awilimunge wale te wendo orumu kinie*Lipe Mundorumu Yema 20:7 wale melenje. Aku liemo Koro Awili Sande te. Mini Kake Telimuni na molorundune omba na ambolorumu kinie nanga bulkundu ungu tondolo te, biyukele mele, pilierindu. 11 Aku ungu nirimumuni nimbendo: “Nu mongone kanoni mele pepána tokolie Kirasinge talape yepoko pakera, Epesasi kinie Simena kinie Pekamame kinie Tayataira kinie Sadisi kinie Pilladepia kinie LLadosia kinie, aku taonomanga Kirasinge yembo talape molemelemanga pepá toko mundeni.” nirimu.
12 ‘Nawene nikimunje?’ nimbu bulkundu topele topo kanorundu kinie kou-gollone teli tepe-llame yepoko pakera lierimu kanorundu. 13 Kanu llamema lierimu suku-singine ye te angilierimu, yu mana ye none teli te,†bokumunge alsena anjokondo “32.3. Pikinini Bilong Man”. yu ye nomi telemele mele wale-pakoli sulu te pakopa kimbu aki topa, kou-gollone teli kako te luwine torumu. 14 Yunge pengemo kinie penge indi pali paa kake telimu, yu kongi sipisipimenga indi kinie‡Kongi sipisipi kurumulúmenga indi kalaro molemo kinie sike kurumulú molo kake naa molemo, nalo sipisipi te ambolko kangine nondopa indimunge pulumu kanokolie ‘Akumu paa kake, kalopera mele lemo.’ ningu kanolemela. kalopera kinie akuselo kake telemo mele terimu. Yunge mongoselo tepe mele tondolo pa terimu. 15 Yunge kimbuselo kou-kopa tepena kalemele kinie§Kou-kopa lakoko kalemele kinie akumu no a lepa kariy pa gall si mele paa tondolo pa telemo. tondolo pa telemo mele pa terimu. Yunge ungumu no topa ungu nilimo mele ungu nirimu. 16 Yunge ki umbukundu kombukandipi yepoko pakera ambolorumu. Opa teli lou-pulse ekendo ekendo pea ne nolimu yunge kerena perimu.*inie anjokondo 2:12,16. Enane tondolo mongo takele telemo mele yunge kumbikeremo aku sipe none terimu.
17 Nane yu kanorundu kinie na yembo kololi none telimu yunge kumbikerena sumbi sipu tamalu perindu. Kanu kinie yuni yunge ki-umbukundu na ambolopalie nimbendo: “Nu pipili naa kolou. Na Kumbinemo Pe Akilipemo.†inie 1:8* 18 Na Konde Mololimu. Ou sike kolorundu nalo kinié na kamu konde molopo mindi pulimu molio kanumu. Na kololi ulu pulumu kinie kololi yembomanga koleamo-selonga‡inie anjokondo 6:8, 20:13-14. kimu ambolio.
19 “Akumunge nu kanokono mele temanema pepána tani. Ulu kinié wendo olemoma kinie pe wendo ombá ulume kinie pepána tani. 20 Kombukandipi yepoko pakera kinie kou-gollone teli tepe-llame yepoko pakera kinie kanonu akume ungu iko mele akumenga ungu pulumu isipe: Kombukandipi yepoko pakera nanga ki-umbukundu ambolondu akume na Kirasinge yembo talape yepoko pakeranga angelloma;§Sike angelloma molo talapema molo talape yepoko pakera nokoringi tapu ye yepoko-pakeranje? ‘Angello’ nilimolo akumunge pulumu kolea tenga pupe enonga ye awilimunge ungume pupe nindilimo molo pupe kongono tendelemo yemo. tepe-llame yepoko pakera akume Kirasinge yembo talape yepoko pakera.” ⸤nirimu.⸥
*1:4: bokumunge alsena anjokondo “43. sios”.
†1:4: inie anjokondo 1:8, 4:8, 11:17, 16:5, Wendo Oringi 3:14-15.
‡1:4: inie anjokondo 1:16, 3:1, 4:5.
§1:6: bokumunge alsena anjokondo “34. pris”.
*1:6: Wendo Oringi 19:6, Ou-Pita 2:9, inie anjokondo 5:10.
†1:8: Giriki ungune kinie Ingillisi ungune kinie enonga ABD allipapete lleta pilkulie kumbi lepa lletamo kinie akilipe lletamo nimbe molemo. Umbu-Ungune aku telemelanje “Na A kinie Y kinie molio.” nimbu tolemela nalo yembo awisili imbi naa kanoko ABD naa pilkulie akumunge pulumu naa pilimela. Iungumu 1:8,17, 21:6 Pulu Yemone nimbe, 22:13 Yesusini nirimu. 1:17, 2:8, 22:13, 21:6 kananila.
‡1:8: yakondo 1:4*.
§1:9: bokumunge alsena anjokondo “20. kingdom”.
*1:10: Lipe Mundorumu Yema 20:7 wale melenje. Aku liemo Koro Awili Sande te.
†1:13: bokumunge alsena anjokondo “32.3. Pikinini Bilong Man”.
‡1:14: Kongi sipisipi kurumulúmenga indi kalaro molemo kinie sike kurumulú molo kake naa molemo, nalo sipisipi te ambolko kangine nondopa indimunge pulumu kanokolie ‘Akumu paa kake, kalopera mele lemo.’ ningu kanolemela.
§1:15: Kou-kopa lakoko kalemele kinie akumu no a lepa kariy pa gall si mele paa tondolo pa telemo.
*1:16: inie anjokondo 2:12,16.
†1:17: inie 1:8*
‡1:18: inie anjokondo 6:8, 20:13-14.
§1:20: Sike angelloma molo talapema molo talape yepoko pakera nokoringi tapu ye yepoko-pakeranje? ‘Angello’ nilimolo akumunge pulumu kolea tenga pupe enonga ye awilimunge ungume pupe nindilimo molo pupe kongono tendelemo yemo.