59
خۇدانىڭ سۆزىنىڭ داۋامى ــ گۇناھنىڭ ئۆزىنى تەھلىل قىلىش
ــ قاراڭلار، پەرۋەردىگارنىڭ قولى قۇتقۇزالمىغۇدەك كۈچسىز بولۇپ قالغان ئەمەس؛
ياكى ئۇنىڭ قۇلىقى ئاڭلىمىغۇدەك ئېغىر بولۇپ قالغان ئەمەس؛ چۆل. 11‏:23؛ يەش. 50‏:2
بىراق سىلەرنىڭ قەبىھلىكىڭلار سىلەرنى خۇدايىڭلاردىن يىراقلاشتۇردى،
گۇناھىڭلار ئۇنىڭ يۈزىنى سىلەردىن قاچۇرۇپ تىلىكىڭلارنى ئۇنىڭغا ئاڭلاتقۇزمىدى. «قاراڭلار، پەرۋەردىگارنىڭ قولى قۇتقۇزالمىغۇدەك كۈچسىز بولۇپ قالغان ئەمەس... بىراق سىلەرنىڭ قەبىھلىكىڭلار سىلەرنى خۇدايىڭلاردىن يىراقلاشتۇردى، گۇناھىڭلار ئۇنىڭ يۈزىنى سىلەردىن قاچۇرۇپ تىلىكىڭلارنى ئۇنىڭغا ئاڭلاتقۇزمىدى» ــ مۇشۇ 1-2-ئايەتلەر بولسا 58-باب، 3-ئايەتتىكى سوئالغا بېرىلگەن جاۋابتۇر.
چۈنكى قوللىرىڭلار قان بىلەن،
بارماقلىرىڭلار قەبىھلىك بىلەن مىلەنگەن،
لەۋلىرىڭلار يالغان گەپ ئېيتقان،
تىلىڭلار كالدىرلاپ قېرىشىپ سۆزلىگەن؛
ھەققانىيلىق تەرەپتە سۆزلىگۈچى يوقتۇر،
ھەقىقەت تەرەپتە تۇرىدىغان ھۆكۈم سورىغۇچى يوقتۇر؛
ئۇلار يوق بىر نەرسىگە تايىنىپ، ئالدامچىلىق قىلماقتا،
ئۇلارنىڭ قورسىقىدىكىسى زىيانداش،
ئۇلارنىڭ تۇغۇۋاتقىنى قەبىھلىك؛ ئايۇپ 15‏:35؛ زەب. 7‏:14
ئۇلار چار يىلاننىڭ تۇخۇملىرىنى تۆرەلدۈرىدۇ،
ئۆمۈچۈكنىڭ تورىنى تورلايدۇ،
كىم ئۇنىڭ تۇخۇملىرىنى يېسە ئۆلىدۇ؛
ئۇلاردىن بىرى چېقىلسا زەھەرلىك يىلان چىقىدۇ. «ئۇلاردىن بىرى چېقىلسا زەھەرلىك يىلان چىقىدۇ» ــ دېمەك، ئۇلاردىن ھېچقانداق ياخشىلىق چىقمايدۇ، ئۇلارغا تاقابىل تۇرۇش ئىنتايىن تەس؛ ئادەم «تۇخۇملار»نى يېسە، ئۆلىدۇ، «تۇخۇملار»نى بۇزسا، ئۇلاردىن تېخى خەتەرلىك بىر يىلان چىقىدۇ.
ئۇلارنىڭ تورلىرى كىيىم بولالمايدۇ؛
ئۆزلىرى ئىشلىگەنلىرى بىلەن ئۆزلىرىنى ياپالمايدۇ؛
ئىشلىگەنلىرى بولسا قەبىھ ئىشلاردۇر؛
ئۇلارنىڭ قولىدا زوراۋانلىق تۇرىدۇ؛ «ئۇلارنىڭ تورلىرى كىيىم بولالمايدۇ» ــ مۇشۇ ئايەت ۋە 5-ئايەتكە قارىغاندا، «تورلىرى» دېگەنلىك ئۇلارنىڭ قەستلىرى ھەم يامانلىقلىرىنى دىنىي نىقاب بىلەن ياپىدىغان ئۇسۇللارنى بىلدۈرىدۇ.   ئايۇپ 8‏:14،15
قەدەملىرى يامانلىق تەرەپكە يۈگۈرىدۇ،
گۇناھسىز قاننى تۆكۈشكە ئالدىرايدۇ،
ئۇلارنىڭ ئويلىرى قەبىھلىك توغرىسىدىكى ئويلاردۇر؛
بارغانلا يەردە ۋەيرانچىلىق ۋە ھالاكەت تېپىلىدۇ. پەند. 1‏:16؛ رىم. 3‏:15
تىنچلىق-ئاراملىق يولىنى ئۇلار ھېچ تونۇمايدۇ؛
يۈرۈشلىرىدە ھېچ ھەقىقەت-ئادالەت يوقتۇر؛
ئۇلار يوللىرىنى ئەگرى-توقاي قىلىۋالدى؛
كىم بۇلاردا ماڭغان بولسا تىنچ-ئاراملىقنى كۆرمەيدۇ.
 
ئىسرائىل گۇناھىنى ئىقرار قىلىدۇ
ــ شۇڭا ھەقىقەت-ئادالەت بىزدىن يىراق تۇرىدۇ؛
ھەققانىيلىق يېتىپ بىزنى چۈمكىگەن ئەمەس؛
نۇرنى كۈتىمىز، بىراق يەنىلا قاراڭغۇلۇق!
بىرلا غىل-پال پارلىغان يورۇقلۇقنىمۇ كۈتىمىز،
يەنىلا زۇلمەتتە ماڭىمىز.
10 قارىغۇلاردەك بىز تامنى سىلاشتۇرۇپ ئىزدەيمىز،
كۆزسىز بولغاندەك سىلاشتۇرىمىز؛
گۇگۇمدا تۇرغاندەك چۈشتىمۇ پۇتلىشىپ كېتىمىز،
چەت ياقىلاردا ئۆلۈكلەردەك يۈرىمىز. «چەت ياقىلاردا ئۆلۈكلەردەك يۈرىمىز.» ــ باشقا بىرخىل تەرجىمىسى: «كۈچى بارلار ئارىسىدا ئۆلۈكلەردەك يۈرىمىز».
11 ئېيىقلاردەك نەرە تارتىمىز،
پاختەكلەردەك قاتتىق ئاھ ئۇرىمىز؛
بىز ھۆكۈم-ھەقىقەتنى كۈتۈپ قارايمىز، بىراق ئۇ يوق؛
نىجات-قۇتۇلۇشنى كۈتىمىز، بىراق ئۇ بىزدىن يىراقتۇر؛
12 چۈنكى ئىتائەتسىزلىكلىرىمىز ئالدىڭدا كۆپىيىپ كەتتى،
گۇناھلىرىمىز بىزنى ئەيىبلەپ گۇۋاھلىق بېرىدۇ؛
چۈنكى ئىتائەتسىزلىكلىرىمىز ھەردائىم بىز بىلەن بىللىدۇر؛
قەبىھلىكلىرىمىز بولسا، بىزگە روشەندۇر: ــ
13 چۈنكى پەرۋەردىگارغا ئىتائەتسىزلىك قىلماقتىمىز، ۋاپاسىزلىق قىلماقتىمىز،
ئۇنىڭدىن يۈز ئۆرىمەكتىمىز،
زۇلۇمنى ھەم ئاسىيلىقنى تەرغىپ قىلماقتىمىز،
يالغان سۆزلەرنى ئويدۇرۇپ، ئىچ-ئىچىمىزدىن سۆزلىمەكتىمىز؛
14 ئادالەت-خالىسلىق بولسا يولدىن يېنىپ كەتتى؛
ھەققانىيلىق يىراقتا تۇرىدۇ؛
چۈنكى ھەقىقەت كوچىدا پۇتلىشىپ كېتىدۇ؛
دۇرۇس-دىيانەتنىڭمۇ كىرگۈدەك يېرى يوقتۇر.
15 شۇنىڭ بىلەن ھەقىقەت يوقاي دەپ قالدى؛
ئۆزۈمنى يامانلىقتىن نېرى قىلاي دېگەن ئادەم خەقنىڭ ئولجا نىشانى بولۇپ قالدى!
 
پەرۋەردىگار دۇئانى ئاڭلاپ ئىشقا كىرىشىدۇ
16 ھەم پەرۋەردىگار كۆردى؛
ھۆكۈم-ھەقىقەتنىڭ يوقلۇقى ئۇنىڭ نەزىرىدە ئىنتايىن يامان بىلىندى.
ۋە ئۇ ئامال قىلغۇدەك بىرمۇ ئادەمنىڭ يوقلۇقىنى كۆردى؛
گۇناھكارلارغا ۋەكىل بولۇپ دۇئا قىلغۇچى ھېچكىمنىڭ يوقلۇقىنى كۆرۈپ، ئازابلىنىپ كۆڭلى پاراكەندە بولدى.
شۇڭا ئۇنىڭ ئۆز بىلىكى ئۆزىگە نىجات كەلتۈردى؛
ئۇنىڭ ئۆز ھەققانىيلىقى ئۆزىنى قوللاپ چىداملىق قىلدى؛ «ھەم پەرۋەردىگار كۆردى؛ ھۆكۈم-ھەقىقەتنىڭ يوقلۇقى ئۇنىڭ نەزىرىدە ئىنتايىن يامان بىلىندى» ــ پەرۋەردىگار ئۆز مۆمىن بەندىلىرىنىڭ دۇئاسىنى ئاڭلاپ ئىشقا كىرىشىدۇ.
«شۇڭا ئۇنىڭ ئۆز بىلىكى ئۆزىگە نىجات كەلتۈردى» ــ ئوقۇرمەنلەرنىڭ ئېسىدە بولۇشى كېرەككى، «پەرۋەردىگارنىڭ بىلىكى» ئۇنىڭ دۇنياغا ئەۋەتىدىغان قۇتقۇزغۇچى-مەسىھى، يەنى «پەرۋەردىگارنىڭ قۇلى»دۇر. دېمەك، ئىسرائىل ئۆزىنىڭ ئاسىيلىقى، ئىتائەتسىزلىكىنى، ئۆزلىرىنىڭ گۇناھقا تاقابىل تۇرالمايدىغانلىقىنى تولۇق ئىقرار قىلىپ توۋا قىلغان ۋاقىتتا، «ھېچ قۇتقۇزغۇدەك ئادەم بولمىغاندا»، خۇدانىڭ شان-شەرىپىنى ئەسلىگە كەلتۈرۈش ئۈچۈن، شۇنداقلا ئامالسىز قالغان ئىنساننى قۇتقۇزۇش ئۈچۈن «پەرۋەردىگارنىڭ بىلىكى» نىجاتنى ئېلىپ مۇشۇ دۇنياغا كېلىدۇ. قۇتقۇزۇش ئىشلىرىنى ئۇ يالغۇز ئادا قىلىدۇ؛ «ھېچ ئادەم» ئۇنىڭغا ياردەم بەرمەيدۇ. يەنە 53-بابنى كۆرۈڭ.
   يەش. 63‏:5
17 ئۇ ھەققانىيلىقنى قالقان-ساۋۇت قىلدى،
بېشىغا نىجاتلىق دۇبۇلغىسىنى كىيدى؛
قىساس لىباسىنى كىيىم قىلدى،
مۇھەببەتلىك قىزغىنلىقنى تون قىلىپ كىيدى. ئ‍ەف. 6‏:17؛ 1تېس. 5‏:8
18 ئادەملەرنىڭ قىلغانلىرى بويىچە، ئۇ ئۇلارغا قايتۇرىدۇ؛
رەقىبلىرىگە قەھر چۈشۈرىدۇ،
دۈشمەنلىرىگە ئىشلىرىنى قايتۇرىدۇ،
چەت ئاراللاردىكىلەرگىمۇ ئۇ ئىشلىرىنى قايتۇرىدۇ.
19 شۇنىڭ بىلەن ئۇلار غەربتە پەرۋەردىگارنىڭ نامىدىن،
كۈنچىقىشتا ئۇنىڭ شان-شەرىپىدىن قورقىدۇ؛
دۈشمەن كەلكۈندەك بېسىپ كىرگىنىدە،
ئەمدى پەرۋەردىگارنىڭ روھى ئۇنىڭغا قارشى بىر تۇغنى كۆتۈرۈپ بېرىدۇ؛
20 شۇنىڭ بىلەن ھەمجەمەت-قۇتقۇزغۇچى زىئونغا كېلىدۇ،
ئۇ ياقۇپ جەمەتىدىكىلەر ئارىسىدىن ئىتائەتسىزلىكتىن يېنىپ توۋا قىلغانلارغا يېقىنلىشىدۇ، ــ دەيدۇ پەرۋەردىگار؛ «شۇنىڭ بىلەن ھەمجەمەت-قۇتقۇزغۇچى زىئونغا كېلىدۇ، ئۇ ياقۇپ جەمەتىدىكىلەر ئارىسىدىن ئىتائەتسىزلىكتىن يېنىپ توۋا قىلغانلارغا يېقىنلىشىدۇ» ــ «رىم.» 26:11نى كۆرۈڭ.   يەش. 10‏:21،22؛ رىم. 11‏:26
21 مەن بولسام، مانا، مېنىڭ ئۇلار بىلەن بولغان ئەھدەم شۇكى، ــ دەيدۇ پەرۋەردىگار ــ
«سېنىڭ ئۈستۈڭگە قونۇپ تۇرغان مېنىڭ روھىم، شۇنداقلا مەن سېنىڭ ئاغزىڭغا قۇيغان سۆز-كالامىم بولسا،
بۇنىڭدىن باشلاپ ئەبەدىلئەبەدگىچە ئۆز ئاغزىڭدىن، نەسلىڭنىڭ ئاغزىدىن ياكى نەسلىڭنىڭ نەسلىنىڭ ئاغزىدىن ھەرگىز چۈشمەيدۇ! ــ دەيدۇ پەرۋەردىگار. «سېنىڭ ئۈستۈڭگە قونۇپ تۇرغان مېنىڭ روھىم» ــ ئەمدى مۇشۇ ئايەتتىكى «سەن» دېگەن كىم؟ يۇقىرىقى 20-ئايەتتە «ھەمجەمەت-قۇتقۇزغۇچى زىئونغا كېلىدۇ» دېيىلگەن. «ھەمجەمەت-قۇتقۇزغۇچى» بولسا، 16-ئايەتتىكى «پەرۋەردىگارنىڭ بىلىكى»، يەنى «پەرۋەردىگارنىڭ قۇلى»دۇر. شۈبھىسىزكى، مۇشۇ سۆزلەر ئۇنىڭغا، يەنى مەسىھگە دېيىلىدۇ.
 
 

59:1 چۆل. 11‏:23؛ يەش. 50‏:2

59:2 «قاراڭلار، پەرۋەردىگارنىڭ قولى قۇتقۇزالمىغۇدەك كۈچسىز بولۇپ قالغان ئەمەس... بىراق سىلەرنىڭ قەبىھلىكىڭلار سىلەرنى خۇدايىڭلاردىن يىراقلاشتۇردى، گۇناھىڭلار ئۇنىڭ يۈزىنى سىلەردىن قاچۇرۇپ تىلىكىڭلارنى ئۇنىڭغا ئاڭلاتقۇزمىدى» ــ مۇشۇ 1-2-ئايەتلەر بولسا 58-باب، 3-ئايەتتىكى سوئالغا بېرىلگەن جاۋابتۇر.

59:4 ئايۇپ 15‏:35؛ زەب. 7‏:14

59:5 «ئۇلاردىن بىرى چېقىلسا زەھەرلىك يىلان چىقىدۇ» ــ دېمەك، ئۇلاردىن ھېچقانداق ياخشىلىق چىقمايدۇ، ئۇلارغا تاقابىل تۇرۇش ئىنتايىن تەس؛ ئادەم «تۇخۇملار»نى يېسە، ئۆلىدۇ، «تۇخۇملار»نى بۇزسا، ئۇلاردىن تېخى خەتەرلىك بىر يىلان چىقىدۇ.

59:6 «ئۇلارنىڭ تورلىرى كىيىم بولالمايدۇ» ــ مۇشۇ ئايەت ۋە 5-ئايەتكە قارىغاندا، «تورلىرى» دېگەنلىك ئۇلارنىڭ قەستلىرى ھەم يامانلىقلىرىنى دىنىي نىقاب بىلەن ياپىدىغان ئۇسۇللارنى بىلدۈرىدۇ.

59:6 ئايۇپ 8‏:14،15

59:7 پەند. 1‏:16؛ رىم. 3‏:15

59:10 «چەت ياقىلاردا ئۆلۈكلەردەك يۈرىمىز.» ــ باشقا بىرخىل تەرجىمىسى: «كۈچى بارلار ئارىسىدا ئۆلۈكلەردەك يۈرىمىز».

59:16 «ھەم پەرۋەردىگار كۆردى؛ ھۆكۈم-ھەقىقەتنىڭ يوقلۇقى ئۇنىڭ نەزىرىدە ئىنتايىن يامان بىلىندى» ــ پەرۋەردىگار ئۆز مۆمىن بەندىلىرىنىڭ دۇئاسىنى ئاڭلاپ ئىشقا كىرىشىدۇ. «شۇڭا ئۇنىڭ ئۆز بىلىكى ئۆزىگە نىجات كەلتۈردى» ــ ئوقۇرمەنلەرنىڭ ئېسىدە بولۇشى كېرەككى، «پەرۋەردىگارنىڭ بىلىكى» ئۇنىڭ دۇنياغا ئەۋەتىدىغان قۇتقۇزغۇچى-مەسىھى، يەنى «پەرۋەردىگارنىڭ قۇلى»دۇر. دېمەك، ئىسرائىل ئۆزىنىڭ ئاسىيلىقى، ئىتائەتسىزلىكىنى، ئۆزلىرىنىڭ گۇناھقا تاقابىل تۇرالمايدىغانلىقىنى تولۇق ئىقرار قىلىپ توۋا قىلغان ۋاقىتتا، «ھېچ قۇتقۇزغۇدەك ئادەم بولمىغاندا»، خۇدانىڭ شان-شەرىپىنى ئەسلىگە كەلتۈرۈش ئۈچۈن، شۇنداقلا ئامالسىز قالغان ئىنساننى قۇتقۇزۇش ئۈچۈن «پەرۋەردىگارنىڭ بىلىكى» نىجاتنى ئېلىپ مۇشۇ دۇنياغا كېلىدۇ. قۇتقۇزۇش ئىشلىرىنى ئۇ يالغۇز ئادا قىلىدۇ؛ «ھېچ ئادەم» ئۇنىڭغا ياردەم بەرمەيدۇ. يەنە 53-بابنى كۆرۈڭ.

59:16 يەش. 63‏:5

59:17 ئ‍ەف. 6‏:17؛ 1تېس. 5‏:8

59:20 «شۇنىڭ بىلەن ھەمجەمەت-قۇتقۇزغۇچى زىئونغا كېلىدۇ، ئۇ ياقۇپ جەمەتىدىكىلەر ئارىسىدىن ئىتائەتسىزلىكتىن يېنىپ توۋا قىلغانلارغا يېقىنلىشىدۇ» ــ «رىم.» 26:11نى كۆرۈڭ.

59:20 يەش. 10‏:21،22؛ رىم. 11‏:26

59:21 «سېنىڭ ئۈستۈڭگە قونۇپ تۇرغان مېنىڭ روھىم» ــ ئەمدى مۇشۇ ئايەتتىكى «سەن» دېگەن كىم؟ يۇقىرىقى 20-ئايەتتە «ھەمجەمەت-قۇتقۇزغۇچى زىئونغا كېلىدۇ» دېيىلگەن. «ھەمجەمەت-قۇتقۇزغۇچى» بولسا، 16-ئايەتتىكى «پەرۋەردىگارنىڭ بىلىكى»، يەنى «پەرۋەردىگارنىڭ قۇلى»دۇر. شۈبھىسىزكى، مۇشۇ سۆزلەر ئۇنىڭغا، يەنى مەسىھگە دېيىلىدۇ.