3
Moab Israil bilen jeng qilidu
Yehuda padishahi Yehoshafatning seltenitining on sekkizinchi yili, Ahabning oghli Yehoram Samariyede Israilgha padishah bolup, on ikki yil seltenet qildi. U özi Perwerdigarning neziride rezil bolghanni qilatti, lékin atisi bilen anisi qilghan derijide emes idi. U atisi yasatqan «Baal tüwrüki»ni élip tashlidi. 1Pad. 16:32 Lékin u Israilni gunahqa putlashturghan Nibatning oghli Yeroboamning gunahlirida ching turup, ulardin héch yanmidi.
Moabning padishahi Mésha nahayiti chong qoychi idi; u Israilning padishahigha yüz ming qoza hem yüz ming qochqarning yungini olpan qilatti. «yüz ming qoza hem yüz ming qochqarning yungini olpan qilatti» — yaki «yüz ming qozining we yüz ming qochqarning yungini olpan ewetetti». Emdi shundaq boldiki, Ahab ölüp ketkendin kéyin Moabning padishahi Israilning padishahigha yüz örüdi. 2Pad. 1:1
U waqitta Yehoram padishah Samariyedin chiqip hemme Israilni jeng üchün éditlidi. U yene adem ewitip Yehudaning padishahi Yehoshafatqa xewer bérip: Moabning padishahi mendin yüz öridi; Moab bilen soqushqili chiqamsen? — dédi. U: Chiqimen; bizde méning-séning deydighan gep yoqtur, méning xelqim séning xelqingdur, méning atlirim séning atliringdur, dédi. «bizde méning-séning deydighan gep yoqtur» — ibraniy tilida «men özüm sanga oxshash bolimen» dégen söz bilen ipadilinidu.   1Pad. 22:4
U yene: Qaysi yol bilen chiqayli, dep soridi. Yehoram: Biz Édom chölining yoli bilen chiqayli, dep jawab berdi.
Andin Israilning padishahi bilen Yehudaning padishahi Édomning padishahigha qoshulup mangdi. Ular yette kün aylinip yürüsh qilghandin kéyin, qoshun we ular élip kelgen at-ulaghlargha su qalmidi. 10 Israilning padishahi: Apla! Perwerdigar biz üch padishahni Moabning qoligha chüshsun dep, bir yerge jem qilghan oxshaydu, dédi.
11 Lékin Yehoshafat: Perwerdigardin yol sorishimiz üchün bu yerde Perwerdigarning bir peyghembiri yoqmu? — dédi. Israilning padishahining chakarliridin biri: Iliyasning qoligha su quyup bergen Shafatning oghli Élisha bu yerde bar, dédi. 1Pad. 22:7
12 Yehoshafat: Perwerdigarning söz-kalami uningda bar, dédi. Shuning bilen Israilning padishahi bilen Yehoshafat we Édomning padishahi uning qéshigha chüshüp bardi.
13 Élisha Israilning padishahigha: — Méning séning bilen néme karim! Öz atangning peyghemberliri bilen anangning peyghemberlirining qéshigha barghin, dédi.
Israilning padishahi: Undaq démigin; chünki Perwerdigar bu üch padishahni Moabning qoligha tapshurush üchün jem qilghan oxshaydu, — dédi. 1Pad. 18:19
14 Élisha: Men xizmitide turuwatqan Perwerdigarning hayati bilen qesem qilimenki, eger Yehudaning padishahi Yehoshafatning hörmitini qilmighan bolsam, séni közge ilmighan yaki sanga qarimighan bolattim. «Men xizmitide turuwatqan» — ibraniy tilida «Men Uning (Xudaning) aldida turuwatqan» dégen söz bilen ipadilinidu. Élisha özini padishahning ordisida daim ghojisining aldida turuwatqan xizmetkargha oxshitidu.   1Pad. 17:1 15 Lékin emdi bérip bir sazchini manga élip kélinglar, — dédi.
Sazchi saz chalghanda, Perwerdigarning qoli uning üstige chüshti. «Sazchi saz chalghanda, Perwerdigarning qoli uning üstige chüshti» — yaki «Sazchi chalsa, Perwerdigarning qoli... chüshetti». 16 U: Perwerdigar söz qilip: «Bu wadining hemme yérige ora kolanglar» dédi, — dédi andin yene:
17 — Chünki Perwerdigar mundaq deydu: «Siler ya shamal ya yamghur körmisenglarmu, bu wadi sugha tolup, özünglar bilen at-ulaghliringlar hemmisi su ichisiler». 18 Lékin bu Perwerdigarning neziride kichik ish bolup, u Moabnimu silerning qolliringlargha tapshuridu. 19 Siler barliq mustehkem sheherlerni we barliq ésil sheherlerni bösüp ötüp, barliq yaxshi derexlerni késip tashlap, hemme bulaqlarni tindurup, hemme munbet ékinzarliqni tashlar bilen qaplap xarab qilisiler» — dédi.
20 We etisi etigenlik qurbanliq sunulghan waqtida, mana, su Édom zémini tereptin éqip kélip, hemme yerni sugha toshquzdi. 21 Emma Moablarning hemmisi: Padishahlar biz bilen jeng qilghili chiqiptu, dep anglighan bolup, sawut-qalqan kötüreligüdek chong-kichik hemmisi chégrada tizilip septe turdi. 22 Ular etisi seherde qopup qarisa, kün nuri ularning udulidiki su üstige chüshkenidi; künning sholisida su ulargha qandek köründi. Ular: —
23 Bu qan iken! Padishahlar urushup bir-birini qirghan oxshaydu. I Moablar! Derhal oljining üstige chüshüp bölishiwalayli! dédi.
24 Lékin ular Israilning leshkergahigha yetkende, Israillar ornidin qopup Moablargha hujum qilishi bilen ular beder qachti. Israillar ularni sürüp-toqay qiliwetti. 25 Ular sheherlerni weyran qilip, herbir adem tash élip, hemme munbet ékinzarliqni tolduruwetküche tash tashlidi. Ular hemme bulaq-quduqlarni tindurup, hemme yaxshi derexlerni késiwetti. Ular Kir-Hareset shehiridiki tashlardin bashqa héch némini qaldurmidi. Shu sheherge bolsa, salgha atquchilar uninggha chörgilep hujum qildi. «Ular Kir-Hareset shehiridiki tashlardin bashqa héch némini qaldurmidi» — buning menisi belkim «Ular Kir-Hareset shehirining özini weyran qilmidi» dégendek bolsa kérek.
26 Moabning padishahi jengning özige ziyade qattiq kelginini körüp özi bilen yette yüz qilichwazni élip Édomning padishahigha hujum qilip bösüp ötüshke atlandi; lékin ular bösüp ötelmidi.
27 Shuning bilen textige warisliq qilghuchi tunji oghlini élip, sépilning töpiside uni köydürme qurbanliq qildi. U waqitta Israil Perwerdigarning qattiq qehrige uchrighanidi. Shuning bilen bu üch padishah Moab padishahtin ayrilip, herqaysisi öz yurtigha kétishti. «Perwerdigarning qattiq qehri...» — ibraniy tilida «uning qattiq qehri...». «Perwerdigarning qattiq qehrige uchrighanidi» — Israilning shu chaghda némishqa Perwerdigarning qehrige uchrash sewebi mushu yerde éytilmaydu. Birnechche alim mushu «qehr»ni Perwerdigardin emes, belki Édom teripidin kelgen, dep qarap, töwendikidek terjime bilen sherh bérip chüshendüridu: «(26) Moabning padishahi ... Édomning padishahigha hujum qilip bösüshke atlandi; lékin ular bösüp ötelmidi. (27) Shuning bilen uning (Édomning) textige warisliq qilghuchi tunji oghlini élip kélip, sépilning üstide uni köydürme qurbanliq qildi. U waqitta Israil qattiq qehrge uchrighanidi (Édomlar: «Biz Israillar bilen ittipaqdash bolghachqa, biz ularning kasapitige uchriduq» dep Israilgha qattiq ghezeplen’genidi». Démek, shu alimlar shu «qehr» Édomlar teripidin keldi, dep qaraydu).
Biraq bizningche bundaq terjimide ikki muhim nuqtini pereziy terjime qilghan bolghachqa, uninggha qayil bolmiduq. Shunga biz yenila ayettiki «qehr»ni Xuda teripidin bolghan, dep qaraymiz.
 
 

3:2 1Pad. 16:32

3:4 «yüz ming qoza hem yüz ming qochqarning yungini olpan qilatti» — yaki «yüz ming qozining we yüz ming qochqarning yungini olpan ewetetti».

3:5 2Pad. 1:1

3:7 «bizde méning-séning deydighan gep yoqtur» — ibraniy tilida «men özüm sanga oxshash bolimen» dégen söz bilen ipadilinidu.

3:7 1Pad. 22:4

3:11 1Pad. 22:7

3:13 1Pad. 18:19

3:14 «Men xizmitide turuwatqan» — ibraniy tilida «Men Uning (Xudaning) aldida turuwatqan» dégen söz bilen ipadilinidu. Élisha özini padishahning ordisida daim ghojisining aldida turuwatqan xizmetkargha oxshitidu.

3:14 1Pad. 17:1

3:15 «Sazchi saz chalghanda, Perwerdigarning qoli uning üstige chüshti» — yaki «Sazchi chalsa, Perwerdigarning qoli... chüshetti».

3:25 «Ular Kir-Hareset shehiridiki tashlardin bashqa héch némini qaldurmidi» — buning menisi belkim «Ular Kir-Hareset shehirining özini weyran qilmidi» dégendek bolsa kérek.

3:27 «Perwerdigarning qattiq qehri...» — ibraniy tilida «uning qattiq qehri...». «Perwerdigarning qattiq qehrige uchrighanidi» — Israilning shu chaghda némishqa Perwerdigarning qehrige uchrash sewebi mushu yerde éytilmaydu. Birnechche alim mushu «qehr»ni Perwerdigardin emes, belki Édom teripidin kelgen, dep qarap, töwendikidek terjime bilen sherh bérip chüshendüridu: «(26) Moabning padishahi ... Édomning padishahigha hujum qilip bösüshke atlandi; lékin ular bösüp ötelmidi. (27) Shuning bilen uning (Édomning) textige warisliq qilghuchi tunji oghlini élip kélip, sépilning üstide uni köydürme qurbanliq qildi. U waqitta Israil qattiq qehrge uchrighanidi (Édomlar: «Biz Israillar bilen ittipaqdash bolghachqa, biz ularning kasapitige uchriduq» dep Israilgha qattiq ghezeplen’genidi». Démek, shu alimlar shu «qehr» Édomlar teripidin keldi, dep qaraydu). Biraq bizningche bundaq terjimide ikki muhim nuqtini pereziy terjime qilghan bolghachqa, uninggha qayil bolmiduq. Shunga biz yenila ayettiki «qehr»ni Xuda teripidin bolghan, dep qaraymiz.