18
Yetroning Musani Ziyaret qilishi we uninggha nesihet qilishi
Musaning qéynatisi, yeni Midiyanning kahini Yetro Xudaning Musa üchün hemde Öz xelqi Israil üchün barliq qilghanliri toghruluq anglidi, yeni Perwerdigarning Israilni Misirdin chiqarghanliqidin xewer tapti. Mis. 2:16; 3:1 2-3 Shuning bilen Musaning qéynatisi Yetro Musaning eslide öz yénigha ewetiwetken ayali Zipporah we uning ikki oghlini élip yolgha chiqti (birinchi oghlining ismi Gershom dep qoyulghanidi; chünki Musa: «men yaqa yurtta musapir bolup turuwatimen» dégenidi. «Gershom» — «yaqa yurtluq» dégen söz bilen ahangdash.   Mis. 2:22 Yene birining ismi Eliézer dep qoyulghanidi; chünki Musa: «Atamning Xudasi manga yardemde bolup, méni Pirewnning qilichidin qutquzdi», dégenidi). «Eliézer» — «Xudayim yardemdur» dégen menide. Shundaq qilip Musaning qéynatisi Yetro Musaning oghulliri bilen ayalini élip, Musaning chölde, Xudaning téghining yénida chédir tikgen yérige yétip keldi.
U eslide Musagha: — «Mana, menki qéynatang Yetro séning ayalingni we uning ikki oghlini élip yéninggha kétiwatimen» dep xewer ewetkenidi. Shuning bilen Musa öz qéynatisining aldigha chiqip, tezim qilip, uni söydi. Ular bir-biridin hal-ehwal soriship chédirgha kirdi; Andin Musa qiynatisigha Israilning wejidin Perwerdigarning Pirewn we misirliqlargha qilghan hemme emellirini sözlep, ularning yol boyi béshigha chüshken jebir-japalarni bayan qilip, Perwerdigarning qandaq qilip ularni qutquzghinini éytip berdi.
Buni anglap Yetro Perwerdigarning Israilgha körsetken barliq yaxshiliqidin, ularni misirliqlarning qolidin qutquzghanliqidin shadlandi. 10 Yetro shadlinip: — Silerni misirliqlarning we Pirewnning qolidin qutquzghan Perwerdigargha teshekkurler bolghay! U bu qowmni misirliqlarning qolidin qutquzdi! 11 Men Perwerdigarning barliq ilahlardin üstün turidighanliqini emdi bildim; chünki U del ular yoghanchiliq qilghan ishta Özining ulardin üstün turidighanliqini namayan qildi — dédi. «ular yoghanchiliq qilghan ishta» — mushu yerde «ular» saxta ilahlar, butlarni körsitidu (12:12, 15:11ni körüng). Bezi alimlar bu söz misirliqlarni körsitidu, dep qaraydu.   Mis. 1:10,16,22; 5:7; 14:18
12 Andin Musaning qéynatisi Yetro Xudagha atap bir köydürme qurbanliq we birnechche teshekkur qurbanliqlirini élip keldi; Harun bilen Israilning herbir aqsaqili Musaning qéynatisi bilen bille Xudaning huzurida taam yéyishke keldi. «teshekkur qurbanliqliri» — ibraniy tilida «zebaq» déyilidu. Harun we aqsaqallarning Yetro bilen bille shu qurbanliqlardin yégenliki ularning teshekkur qurbanliqi ikenlikini ispatlaydu. Chünki «teshekkur qurbanliqliri»din sun’ghuchi kishimu yése bolatti.
 
Yetroning aqilane meslihiti
13 Etisi Musa xelqning ish-dewaliri üstidin höküm chiqirishqa olturdi; xelq etigendin tartip kechkiche Musaning chöriside turushti. 14 Musaning qéynatisi uning xelqi üchün qilghan ishlirini körgende uningdin: — Séning xelqqe qiliwatqan bu ishing zadi néme ish? Némishqa sen bu ishta yalghuz olturisen, barliq xelq néme üchün etigendin kechkiche séning chörengde turidu? — dédi.
15 Musa qéynatisigha jawab bérip: — Xelq Xudadin yol izdeshke méning qéshimgha kélidu. 16 Qachanki ularning bir ish-dewasi chiqsa ular yénimgha kélidu; shuning bilen men ularning otturisida höküm chiqirimen we shundaqla Xudaning qanun-belgilimilirini ulargha bildürimen, — dédi.
17 Musaning qéynatisi uninggha: — Bu qilghining yaxshi bolmaptu. 18 Sen jezmen özüngni hemde chörengde turghan xelqnimu charchitip qoyisen; chünki bu ish sanga bek éghir kélidu. Sen uni yalghuz qilip yétishelmeysen. 19 Emdi méning sözümge qulaq salghin, men sanga bir meslihet bérey we shundaq qilsang, Xuda séning bilen bille bolidu: — Sen özüng Xudaning aldida xelqning wekili bolup, ularning ishlirini Xudagha melum qilghin; 20 sen xelqqe qanun-belgilimilerni ögitip, mangidighan yolni körsitip, ularning qandaq burchi barliqini uqturghin. 21 Shuning bilen bir waqitta sen pütkül xelqning arisidin Xudadin qorqidighan, nepsaniyetchilikni yaman köridighan hem qabiliyetlik hem diyanetlik ademlerni tépip, ularni xelqning üstige bash qilip, bezisini mingbéshi, bezisini yüzbéshi, bezisini ellikbéshi, bezisini onbéshi qilip teyinligin. «diyanetlik ademler» — ibraniy tilida «heqiqetke tewe ademler». 22 Shuning bilen bular herqandaq waqitta xelqning ish-dewalirini soraydu. Eger chong bir ish-dewa chiqip qalsa, buni sanga tapshursun; lékin hemme kichik ish-dewalarni ular özliri béjirisun. Shundaq qilip, ular séning wezipengni yéniklitip, yüküngni kötürüshüp béridu. 23 Eger shundaq qilsang we Xuda sanga shundaq buyrusa, özüng wezipengde put tirep turalaysen we xelqingmu xatirjemlik bilen öz jayigha qaytip kétidu, dédi.
24 Musa qéynatisining sözige qulaq sélip déginining hemmisini qildi. Qan. 1:9 25 Musa pütkül Israil arisidin qabiliyetlik ademlerni tallap, ularni xelqning üstige bash qilip, bezisini mingbéshi, bezisini yüzbéshi, bezisini ellikbéshi, bezisini onbéshi qilip qoydi. 26 Bular herqandaq waqitta xelqning ish-dewalirini sorap turdi; tesrek ish-dewalarni bolsa, Musagha yollaytti, kichik ish-dewalarni bolsa özliri soraytti.
27 Andin Musa qéynatisini yolgha sélip qoydi, u öz yurtigha qaytip ketti.
 
 

18:1 Mis. 2:16; 3:1

18:2-3 «Gershom» — «yaqa yurtluq» dégen söz bilen ahangdash.

18:2-3 Mis. 2:22

18:4 «Eliézer» — «Xudayim yardemdur» dégen menide.

18:11 «ular yoghanchiliq qilghan ishta» — mushu yerde «ular» saxta ilahlar, butlarni körsitidu (12:12, 15:11ni körüng). Bezi alimlar bu söz misirliqlarni körsitidu, dep qaraydu.

18:11 Mis. 1:10,16,22; 5:7; 14:18

18:12 «teshekkur qurbanliqliri» — ibraniy tilida «zebaq» déyilidu. Harun we aqsaqallarning Yetro bilen bille shu qurbanliqlardin yégenliki ularning teshekkur qurbanliqi ikenlikini ispatlaydu. Chünki «teshekkur qurbanliqliri»din sun’ghuchi kishimu yése bolatti.

18:21 «diyanetlik ademler» — ibraniy tilida «heqiqetke tewe ademler».

18:24 Qan. 1:9