27
Tur toghruluq yene bir bésharet — Tur shehirini chirayliq kémige oxshitish
1 Perwerdigarning sözi manga kélip mundaq déyildi: —
2 Sen, i insan oghli, Tur toghruluq bir mersiyeni aghzinggha élip uninggha mundaq dégin: —
3 I déngizlarning kirish aghzida turuqluq, déngiz boyliridiki köp eller bilen sodilashquchi, Reb Perwerdigar mundaq deydu: —
«I Tur, sen «Méning güzellikim kamaletke yetti!» déding.□«I déngizlarning kirish aghzida turuqluq...» — ibraniy tilida «kirish aghzi» dégen söz «jüplük sheklide», chünki turning ikki porti bar idi. ■Ez. 28:12
4 Séning chégraliring bolsa déngizlarning otturisida idi;
Séni yasighanlar güzellikingni kamaletke yetküzdi.
5 Ular barliq taxtayliringni Sénirdiki qarighaylardin yasighan;
Sanga moma üchün ular Liwandin kédir derixini épkelgen;
6 Palaqliringni Bashandiki dub derexliridin yasighan;
Palubangni semshit derexliridin yasap,
Kupros déngiz boyidiki pil chishi bilen neqishligen.■Yesh. 2:13
7 Yelkining Misirdin keltürülgen keshtilik libastin yasalghan, u sanga tugh bolghan;
Sayiwining bolsa déngiz boyidiki Élishahdiki kök we sösün rextlerdin idi; □«Élishah» — belkim Kuprosni körsitidu.
8 Zidondikiler hem Arwadtikiler séning palaq urghuchiliring idi;
Sende bolghan danishmenler, i Tur, séning yol bashlighuchiliring idi.
9 Gebaldiki aqsaqallar we uning danishmenliri sende bolup, kawakliringni étetti;
Déngiz-okyandiki barliq kémiler we ularning déngizchiliri mal almashturushqa yéninggha kéletti.
10 Parslar, Ludtikiler, Liwiyedikiler qoshun’gha tizimlinip, séning leshkerliring bolghan;
Ular qalqan-dubulghilirini üstüngge ésip, séni heywetlik qilghan; □«Liwiyedikiler» — «Liwiye» yaki «Libya» ibraniy tilida «Put» dégen sözdur.
11 Arwadtikiler qoshuning bilen her teripingde sépilliringda turup közette bolghan;
Gammadtikilermu munarliringda turghan;
Ular qalqan-qorallirini etrapinggha, sépilliringgha ésip qoyghan;
Ular güzellikingni kamaletke yetküzgen;
12 Tawarliringning mol bolghanliqidin Tarshish sanga xéridar bolghan;
Mehsulatliringgha ular kümüsh, tömür, qeley, qoghushun tégiship bergen.□«Tarshish» — qedimki zamanlarda déngiz sodisi bilen dangqi chiqqan «Tarshish» deydighan üch yurt bar bolushi mumkin idi. Birinchisi, shimaliy Afriqida (hazirqi Marakesh etrapida); ikkinchisi Ispaniye, üchinchisi En’gliye idi. Mushu yerde belkim Ispaniyini körsitidu.
13 Jawan, Tubal we Meshek sen bilen soda qilghan;
Ular tawarliringgha ademlerning janliri, mis qacha-qazanlarni tégishken.□«Jawan» — hazirqi Grétsiyedur. Tubal we Meshek eslide hazirqi Türkiye zéminida yashighan ikki qebile idi. Kéyin ular Rusiye terepke köchüp ketken bolushi mumkin. «ademlerning janliri» — qullar dégenlik.
14 Torgamah jemetidikiler mehsulatliring üchün atlar, jeng atliri we qéchirlarni tégiship bergen.
15 Dédandikiler sen bilen sodilashqan;
Déngiz boyliridiki köp xelq sanga xéridar bolghan;
Ular sanga dendan, ebnus yaghichini töligen;
16 Suriye qol hünerliringning mol bolghanliqidin sanga xéridar bolghan;
Ular mehsulatliringgha mawi yaqutlar, sösün rextlerni, keshtilerni, nepis kanap rextlerni, marjanlarni, qizil yaqutlarni tégiship bergen.□«Suriye qol hünerliringning mol bolghanliqidin sanga xéridar bolghan...» — bezi kona köchürme nusxilarda «Aram» (Suriye) emes, «Édom» déyilidu: 18-ayette «Demeshq» (Suriyening paytexti) toghruluq söz bolghachqa, «Édom» belkim toghridur.
17 Yehuda we Israil zéminidikilerdinmu sen bilen sodilashquchilar bolghan;
Tawarliringgha ular Minnitning bughdayliri, péchiniler, hesel, zeytun méyi, melhem dorilarni tégiship bergen.
18 Demeshq qol hünerliringning mol bolghanliqidin,
Herxil bayliqliring tüpeylidin sanga xéridar bolup sanga Xelbonning sharablirini, aq yunglarni tégiship bergen.
19 Wédan we Uzaldin chiqqan Jawandikiler mehsulatliringgha soqulghan tömür, qowzaqdarchin, égirni tégishkenidi.
20 Dédan sanga at toqumlirini tégiship bergen;
21 Erebistan we Kédardiki barliq shahzadiler sanga xéridar boldi;
Sanga paxlanlar, qochqarlar we öchkilerni tégiship bergen.
22 Shéba hem Raamahdiki sodigerler sen bilen tijaret qilghan;
Mehsulatliringgha ular herxil serxil tétitqular, qimmetlik jawahiratlar we altun almashturup bergen.
23 Haran, Kanneh, Édendikiler we Shéba, Ashur, Xilmadtiki sodigerler sen bilen tijaret qilghan;□«Ashur» — Asuriye.
24 Ular sanga heshemetlik kiyim-kéchek, sösün rextler we keshtiler, rengmureng gilemlerni tégiship bergen;
Bularning hemmisi tügüncheklinip tana-arghamchilar bilen ching baghlinip, bazaringgha kirdi.
25 Tarshishtiki kémiler tawarliringni kötürgen karwanlardek bolghan;
Shuning bilen sen déngiz-okyanning baghrida mal bilen toldurulup, intayin éghirliship ketkensen; □«éghirliship ketken» — ibraniy tilida ikki bisliq gep bolup, uning ikkinchi menisi «hörmet-abruyluq bolghan» dégen menide. Shübhisizki, bu kinayilik gep idi.
26 Séning palaq orghuchiliring séni ulugh sulargha apardi;
Sherq shamili séni déngiz-okyanning baghrida pare-pare qiliwetti;■Ez. 17:1
27 Séning mal-mülükliring, bazarliring, déngizchiliring we yol bashlighuchiliring,
Kawakliringni etküchiler, sen bilen sodilashqan sodigerler, sende bolghan barliq leshkerliring,
Jümlidin arangda toplan’ghan ademlerning hemmisi sen örülüp ketken kününgde örülüp déngiz-okyanning qoynigha gherq bolup kétidu.■Weh. 18:9-19
28 Yol bashlighuchiliringning ah-zarliridin daladikiler tewrep kétidu.■Ez. 26:10, 15
29 Palaq orghuchilarning hemmisi,
Déngizchilar, déngizda barliq yol bashlighuchilar öz kémiliridin chüshidu;
Ular quruqluqta turidu;
30 Ular sanga qarap awazini anglitip,
Qattiq ah-zar kötüridu;
Ular topa-chang chiqirip béshigha chachidu;
Ular küller ichide éghinaydu.
31 Ular séni dep chachlirini chüshürüp özlirini taz qilip, böz kiyimlerge oraydu;
Ular qattiq matem tutup sen üchün zor derd-elem ichide yighlaydu.□«böz kiyimler» — matem tutush yaki qattiq towa qilishni bildüretti. ■Yer. 48:37
32 Ular ah-zarlirini kötürginide sen üchün bir mersiyeni oqup, sen toghruluq haza qilip mundaq deydu:
— «Tur déngiz-okyanlar otturisida, hazir jimjit qilin’ghan!
Esli kim uninggha teng kéleleytti?
33 Mehsulatliring déngiz-okyanlardin ötüp ketkende,
Sen köp xelqlerni qanaetlendürgen;
Bayliqliring we tawarliringning molluqi bilen yer yüzidiki padishahlarni béyitqansen.
34 Sen sularning chongqur tégide déngiz-okyanlar teripidin pare-pare qilin’ghanda,
Tawarliring hem arangda bolghan top-top ademliringmu örülüp gherq bolup ketti.
35 Barliq déngiz boyidikiler sanga qarap alaqzade bolghan;
Ularning padishahliri dehshet qorqup, ularning yüzlirini sur basqan.
36 Xelqler arisidiki sodigerler sanga qarap «ush-ush» qildi;
Sen özüng bir wehshet iding, emdi qaytidin bolmaysen»».□«sodigerler sanga qarap «ush-ush» qildi» — «ush-ush qilish» kona jemiyette mesxire qilishni bildüridu. ■Ez. 26:21
□27:3 «I déngizlarning kirish aghzida turuqluq...» — ibraniy tilida «kirish aghzi» dégen söz «jüplük sheklide», chünki turning ikki porti bar idi.
□27:7 «Élishah» — belkim Kuprosni körsitidu.
□27:10 «Liwiyedikiler» — «Liwiye» yaki «Libya» ibraniy tilida «Put» dégen sözdur.
□27:12 «Tarshish» — qedimki zamanlarda déngiz sodisi bilen dangqi chiqqan «Tarshish» deydighan üch yurt bar bolushi mumkin idi. Birinchisi, shimaliy Afriqida (hazirqi Marakesh etrapida); ikkinchisi Ispaniye, üchinchisi En’gliye idi. Mushu yerde belkim Ispaniyini körsitidu.
□27:13 «Jawan» — hazirqi Grétsiyedur. Tubal we Meshek eslide hazirqi Türkiye zéminida yashighan ikki qebile idi. Kéyin ular Rusiye terepke köchüp ketken bolushi mumkin. «ademlerning janliri» — qullar dégenlik.
□27:16 «Suriye qol hünerliringning mol bolghanliqidin sanga xéridar bolghan...» — bezi kona köchürme nusxilarda «Aram» (Suriye) emes, «Édom» déyilidu: 18-ayette «Demeshq» (Suriyening paytexti) toghruluq söz bolghachqa, «Édom» belkim toghridur.
□27:23 «Ashur» — Asuriye.
□27:25 «éghirliship ketken» — ibraniy tilida ikki bisliq gep bolup, uning ikkinchi menisi «hörmet-abruyluq bolghan» dégen menide. Shübhisizki, bu kinayilik gep idi.
■27:28 Ez. 26:10, 15
□27:31 «böz kiyimler» — matem tutush yaki qattiq towa qilishni bildüretti.
□27:36 «sodigerler sanga qarap «ush-ush» qildi» — «ush-ush qilish» kona jemiyette mesxire qilishni bildüridu.