19
Iliyas pǝyƣǝmbǝr Yizǝbǝldin ⱪaqidu
Lekin Aⱨab Iliyasning ⱨǝmmǝ ⱪilƣinini, jümlidin ⱨǝmmǝ pǝyƣǝmbǝrlǝrni ⱪiliqlap ɵltürginini Yizǝbǝlgǝ eytip bǝrdi.
Yizǝbǝl bolsa Iliyasⱪa bir hǝwǝrqi ǝwǝtip: — Əgǝr ǝtǝ muxu waⱪitⱪiqǝ sǝn xularning janliriƣa ⱪilƣiningdǝk mǝn sening jeningni ohxax ⱪilmisam, ilaⱨlar mangimu xundaⱪ ⱪilsun ⱨǝmdǝ uningdinmu ziyadǝ ⱪilsun! — dǝp eytⱪuzdi.
U buni bilgǝndǝ, ɵz jenini ⱪutⱪuzmaⱪ üqün ⱪeqip Yǝⱨuda tǝwǝsidiki Bǝǝr-Xebaƣa bardi. U u yǝrdǝ ɵz hizmǝtkarini ⱪaldurup ⱪoyup, Ɵzi qɵlning iqigǝ ⱪarap bir kün yol mangdi. U u yǝrdiki bir xiwaⱪning ⱪexiƣa kelip uning astida olturup, ɵzining ɵlümigǝ tilǝk tilǝp: — I Pǝrwǝrdigar ǝmdi boldi, jenimni alƣin; nemila degǝnbilǝn mǝn ata-bowilirimdin artuⱪ ǝmǝsmǝn, — dedi.
U xu xiwaⱪ astida yetip uhlap ⱪaldi. Mana bir pǝrixtǝ uni noⱪup uningƣa: — Ⱪopup, nan yegin, dedi.
U ⱪarisa bexida ⱪiziⱪ qoƣlarda pixiwatⱪan bir poxkal wǝ bir koza su turatti. U yǝp-iqip yǝnǝ uhliƣili yatti. Andin Pǝrwǝrdigarning pǝrixtisi yǝnǝ kelip ikkinqi ⱪetim uni noⱪup uningƣa: — Ⱪopup nan yegin. Bolmisa yolungning eƣirini kɵtürǝlmǝysǝn, dedi.
U ⱪopup yǝp-iqti. Xu taamdin alƣan ⱪuwwǝt bilǝn u ⱪiriⱪ keqǝ-kündüz mengip Hudaning teƣi Ⱨorǝbgǝ yetip bardi. «Hudaning teƣi Ⱨorǝb» — «Ⱨorǝb teƣi» dǝl Paran qɵl-bayawaniƣa jaylaxⱪan, Musa pǝyƣǝmbǝr turup Israil üqün «Tǝwrat ⱪanuni»ni ⱪobul ⱪilƣan «Sinay teƣi»dur.   Mis. 34:28; Mat. 4:2 U u yǝrdiki ƣarƣa kirip ⱪondi. Wǝ mana, Pǝrwǝrdigarning sɵzi uningƣa kelip mundaⱪ deyildi: — I Iliyas, bu yǝrdǝ nemǝ ⱪiliwatisǝn? «U u yǝrdiki ƣarƣa kirip ⱪondi» — ibraniy tilida «U axu ƣarƣa kirip ⱪondi» deyilidu. «Axu ƣar» degǝn sɵzgǝ ⱪariƣanda oylaymizki, bu ƣar tonux bir jay bolsa kerǝk. Yǝⱨudiy ɵlimilar bu ƣarni Huda Musa pǝyƣǝmbǝrni yoxurup ⱪoyƣan jay idi dǝp ⱪaraytti, biz bu pikirgǝ ⱪayilmiz («Mis.» 33:21-22ni kɵrüng).
10  U jawab berip: — Samawi ⱪoxunlarning Sǝrdari bolƣan Huda Pǝrwǝrdigar üqün zor otluⱪ muⱨǝbbǝt bilǝn ⱨǝsǝt ⱪildim. Qünki Israillar Sening ǝⱨdǝngni taxlap ⱪurbangaⱨliringni yiⱪitip, Sening pǝyƣǝmbǝrliringni ⱪiliq bilǝn ɵltürdi. Mǝn, yalƣuz mǝnla ⱪaldim wǝ ular mening jenimni alƣili ⱪǝstlǝwatidu, dedi. «Pǝrwǝrdigar üqün zor otluⱪ muⱨǝbbǝt bilǝn ⱨǝsǝt ⱪildim» — demisǝkmu, Iliyasning: «otluⱪ muⱨǝbbǝt bilǝn ⱨǝsǝt ⱪildim» degini ɵzining Israilning Hudaƣa ǝmǝs, bǝlki türlük yirginqlik butlarƣa ibadǝt ⱪilƣanliⱪiƣa ⱪarap «ibadǝt pǝⱪǝt Hudaƣila mǝnsup bolux kerǝk» dǝp butlarƣa yaki butlarning kǝynidǝ turuwtⱪan jin-xǝytanlarƣa wǝ ularning wǝkili bolƣan sahta pǝyƣǝmbǝrlǝrgǝ bolƣan ⱨǝsitini kɵrsitidu.   Rim. 11:3
11  U uningƣa: — Qiⱪip, Pǝrwǝrdigarning aldida taƣda turƣin, dedi. Mana, Pǝrwǝrdigar ɵtüp ketiwatatti; uning aldida zor küqlük bir xamal qiⱪip, taƣlarni sundurup, ⱪoram taxlarni parqilap qeⱪiwǝtti. Lekin Pǝrwǝrdigar xamalda ǝmǝs idi. Xamaldin keyin bir yǝr tǝwrǝx boldi. Lekin Pǝrwǝrdigar yǝr tǝwrǝxtǝ ǝmǝs idi. 12  Yǝr tǝwrǝxtin keyin bir lawuldiƣan ot kɵtürüldi. Lekin Pǝrwǝrdigar otta ǝmǝs idi. Ottin keyin boxⱪina, mulayim bir awaz anglandi. «boxⱪina, mulayim bir awaz anglandi» — yaki «yenik, box bir tinix awaz anglandi».
13  Wǝ xundaⱪ boldiki, Iliyas xuni anglap, yüzini yepinqisi bilǝn orap ƣarning aƣziƣa berip turdi. Mana, bir awaz qiⱪip uningƣa: — I Iliyas, sǝn bu yǝrdǝ nemǝ ⱪiliwatisǝn? — dedi.
14 U jawab berip: — Samawi ⱪoxunlarning Sǝrdari bolƣan Huda Pǝrwǝrdigar üqün zor otluⱪ muⱨǝbbǝt bilǝn ⱨǝsǝt ⱪildim. Qünki Israillar Sening ǝⱨdǝngni taxlap ⱪurbangaⱨliringni yiⱪitip, Sening pǝyƣǝmbǝrliringni ⱪiliq bilǝn ɵltürdi. Mǝn yalƣuz mǝnla ⱪaldim wǝ ular mening jenimni alƣili ⱪǝstlǝwatidu, dedi.
15  Pǝrwǝrdigar uningƣa mundaⱪ dedi: — Barƣin, kǝlgǝn yolung bilǝn ⱪaytip, andin Dǝmǝxⱪning qɵligǝ barƣin. U yǝrgǝ barƣanda Ⱨazaǝlni Suriyǝ üstigǝ padixaⱨ boluxⱪa mǝsiⱨ ⱪilƣin. «Ⱨazaǝlni Suriyǝ üstigǝ padixaⱨ boluxⱪa mǝsiⱨ ⱪilƣin» — «mǝsiⱨ ⱪilix» toƣrisida 1:34diki izaⱨatni kɵrüng. 16  Andin Nimxining oƣli Yǝⱨuni Israilning üstigǝ padixaⱨ boluxⱪa mǝsiⱨ ⱪilƣin; ɵz ornungƣa pǝyƣǝmbǝr boluxⱪa Abǝl-Mǝⱨolaⱨliⱪ Xafatning oƣli Elixanimu mǝsiⱨ ⱪilƣin. 17  Wǝ xundaⱪ boliduki, Ⱨazaǝlning ⱪiliqidin ⱪeqip ⱪutulƣan ⱨǝrbirini Yǝⱨu ɵltüridu; Yǝⱨuning ⱪiliqidin ⱪeqip ⱪutulƣan ⱨǝrbirini Elixa ɵltüridu. 2Pad. 9:14-37 18  Lekin Israilda yǝttǝ ming kixini, yǝni Baalning aldida tizlirini pükmigǝn wǝ uningƣa aƣzini sɵygüzmigǝn ⱨǝrbirini ɵzümgǝ saⱪlap ⱪaldurdum, — dedi. «uningƣa aƣzini sɵygüzmigǝn ⱨǝrbirini ɵzümgǝ saⱪlap ⱪaldurdum, — dedi» — Hudaning Iliyas pǝyƣǝmbǝrgǝ eytⱪan sɵzlirining ǝⱨmiyiti, xundaⱪla Iliyasning Ⱨorǝb teƣiƣa sǝpirining mǝⱪsiti toƣruluⱪ «ⱪoxumqǝ sɵz»imizni kɵrüng.   Rim. 11:4
19  U u yǝrdin qiⱪip, Xafatning oƣli Elixani tapti. U qaƣda u yǝr ⱨǝydǝwatatti; uning aldida on ikki jüp uy bar idi, u on ikkinqisi bilǝn ⱪox ⱨǝydǝwatatti. Iliyas kelip uning üstigǝ ɵz yepinqisini taxlap artip ⱪoydi. «Iliyas... Xafatning oƣli Elixani tapti... uning üstigǝ ɵz yepinqisini taxlap artip ⱪoydi» — Iliyas muxu ⱨǝrikiti bilǝn «Sǝn Elixaƣa pǝyƣǝmbǝrlik hizmitim tapxuruldi» degǝndǝk idi. 20  U uylarni taxlap Iliyasning kǝynidin yügürüp kelip: — Meni berip atam bilǝn anamni sɵygili ⱪoyƣin, andin mǝn kelip sanga ǝgixǝy, — dedi. U uningƣa: — Ⱪaytⱪin; mǝn sanga nemǝ ⱪildim? — dedi. «Ⱪaytⱪin; mǝn sanga nemǝ ⱪildim?» — Iliyasning bu degini bǝlkim Elixaƣa: «Pǝyƣǝmbǝrlik yoli tǝs, seningdǝ Hudaning qaⱪiriⱪi bolmisa manga ⱨǝrgiz ǝgǝxmǝ!» degǝndǝk bir agaⱨ boluxi mumkin. «Padixaⱨlar (2)» 2-babta Iliyas Elixaƣa yǝnǝ buningƣa ohxap ketidiƣan sɵzni ⱪilidu.
21  U uningdin ayrilip, ɵzi ixlǝtkǝn bir jüp uyni soyup, ularning jabduⱪini otun ⱪilip, gɵxini pixurup hǝlⱪⱪǝ beriwidi, ular yedi. Andin u ornidin ⱪopup Iliyasning kǝynidin ǝgixip, uning hizmitidǝ boldi.
 
 

19:8 «Hudaning teƣi Ⱨorǝb» — «Ⱨorǝb teƣi» dǝl Paran qɵl-bayawaniƣa jaylaxⱪan, Musa pǝyƣǝmbǝr turup Israil üqün «Tǝwrat ⱪanuni»ni ⱪobul ⱪilƣan «Sinay teƣi»dur.

19:8 Mis. 34:28; Mat. 4:2

19:9 «U u yǝrdiki ƣarƣa kirip ⱪondi» — ibraniy tilida «U axu ƣarƣa kirip ⱪondi» deyilidu. «Axu ƣar» degǝn sɵzgǝ ⱪariƣanda oylaymizki, bu ƣar tonux bir jay bolsa kerǝk. Yǝⱨudiy ɵlimilar bu ƣarni Huda Musa pǝyƣǝmbǝrni yoxurup ⱪoyƣan jay idi dǝp ⱪaraytti, biz bu pikirgǝ ⱪayilmiz («Mis.» 33:21-22ni kɵrüng).

19:10 «Pǝrwǝrdigar üqün zor otluⱪ muⱨǝbbǝt bilǝn ⱨǝsǝt ⱪildim» — demisǝkmu, Iliyasning: «otluⱪ muⱨǝbbǝt bilǝn ⱨǝsǝt ⱪildim» degini ɵzining Israilning Hudaƣa ǝmǝs, bǝlki türlük yirginqlik butlarƣa ibadǝt ⱪilƣanliⱪiƣa ⱪarap «ibadǝt pǝⱪǝt Hudaƣila mǝnsup bolux kerǝk» dǝp butlarƣa yaki butlarning kǝynidǝ turuwtⱪan jin-xǝytanlarƣa wǝ ularning wǝkili bolƣan sahta pǝyƣǝmbǝrlǝrgǝ bolƣan ⱨǝsitini kɵrsitidu.

19:10 Rim. 11:3

19:12 «boxⱪina, mulayim bir awaz anglandi» — yaki «yenik, box bir tinix awaz anglandi».

19:15 «Ⱨazaǝlni Suriyǝ üstigǝ padixaⱨ boluxⱪa mǝsiⱨ ⱪilƣin» — «mǝsiⱨ ⱪilix» toƣrisida 1:34diki izaⱨatni kɵrüng.

19:17 2Pad. 9:14-37

19:18 «uningƣa aƣzini sɵygüzmigǝn ⱨǝrbirini ɵzümgǝ saⱪlap ⱪaldurdum, — dedi» — Hudaning Iliyas pǝyƣǝmbǝrgǝ eytⱪan sɵzlirining ǝⱨmiyiti, xundaⱪla Iliyasning Ⱨorǝb teƣiƣa sǝpirining mǝⱪsiti toƣruluⱪ «ⱪoxumqǝ sɵz»imizni kɵrüng.

19:18 Rim. 11:4

19:19 «Iliyas... Xafatning oƣli Elixani tapti... uning üstigǝ ɵz yepinqisini taxlap artip ⱪoydi» — Iliyas muxu ⱨǝrikiti bilǝn «Sǝn Elixaƣa pǝyƣǝmbǝrlik hizmitim tapxuruldi» degǝndǝk idi.

19:20 «Ⱪaytⱪin; mǝn sanga nemǝ ⱪildim?» — Iliyasning bu degini bǝlkim Elixaƣa: «Pǝyƣǝmbǝrlik yoli tǝs, seningdǝ Hudaning qaⱪiriⱪi bolmisa manga ⱨǝrgiz ǝgǝxmǝ!» degǝndǝk bir agaⱨ boluxi mumkin. «Padixaⱨlar (2)» 2-babta Iliyas Elixaƣa yǝnǝ buningƣa ohxap ketidiƣan sɵzni ⱪilidu.