3
Ibadǝthanini selix
1Pad. 6:1-38; 7:13-51
Sulayman Yerusalemda Pǝrwǝrdigar atisi Dawutⱪa ayan bolƣan Moriya teƣida, yǝni Yǝbusiy Ornanning haminida, Dawut tǝyyar ⱪilip ⱪoyƣan yǝrdǝ, Pǝrwǝrdigarning ɵyini selix ixini baxlidi. Sulaymanning sǝltǝnitining tɵtinqi yili, ikkinqi ayning ikkinqi küni u ⱪuruluxni baxlidi. «Sulaymanning sǝltǝnitining tɵtinqi yili, ikkinqi ay...» — bu waⱪit bǝlkim miladiyǝdin ilgiriki 966-yili, 4-5-ayda boluxi mumkin idi. Sulayman salƣan Hudaning ɵyining uli mundaⱪ: — uzunluⱪi (ⱪǝdimki zamanda ⱪollanƣan ɵlqǝm boyiqǝ) atmix gǝz, kǝngliki yigirmǝ gǝz idi. «uzunluⱪi ... atmix gǝz, kǝngliki yigirmǝ gǝz» — Muⱪǝddǝs Kitabta ixlitilgǝn «gǝz» adǝmning ⱪolining jǝynikidin barmaⱪlirining uqiƣiqǝ bolƣan ariliⱪi (tǝhminǝn 45 santimetr) idi. Ɵyning aldidiki aywanning uzunluⱪi yigirmǝ gǝz bolup, ɵyning kǝnglikigǝ toƣra kelǝtti; egizliki yigirmǝ gǝz idi; u iqini sap altun bilǝn ⱪaplatti. «ɵyning ... egizliki yigirmǝ gǝz idi» — kona kɵqürmilǝrning kɵpinqisi muxu yǝrdǝ «bir yüz yigrimǝ gǝz idi» deyilidu. Biz muxu yǝrdǝ kona «Suriyak» tǝrjimisi wǝ grek tilidiki bir kona tǝrjimisigǝ ǝgiximiz. U ɵyning qong zelining tamlirini arqa-ⱪariƣay tahtayliri bilǝn ⱪaplatti, andin keyin sap altun ⱪaplatti wǝ üstigǝ horma dǝrihining xǝkli bilǝn zǝnjir nǝⱪixlirini oydurdi. U ɵyni alamǝt qirayliⱪ ⱪilip tamlirini yǝnǝ esil tax-yaⱪutlar bilǝn zinnǝtlǝtti. U ixlǝtkǝn altunlar pütünlǝy parwayim altuni idi. U pütün ɵyni, ɵyning limliri, ixik bosuƣa-kexǝkliri, barliⱪ tamliri wǝ ixiklirini altun bilǝn ⱪaplidi; u tamƣa kerublarning nǝⱪixlirini oydurdi. Sulayman yǝnǝ ǝng muⱪǝddǝs jayni yasatti; uning uzunluⱪi yigirmǝ gǝz bolup (ɵyning kǝngliki bilǝn tǝng idi), kǝnglikimu yigirmǝ gǝz idi; u uning iqini pütünlǝy sap altun bilǝn ⱪaplatti; altun jǝmiy bolup altǝ yüz talalnt idi. «altǝ yüz talalnt» — 600 talant bǝlkim 18.4 tonna idi. Altun miⱪning eƣirliⱪi jǝmiy ǝllik xǝkǝl boldi. Balihanilirining iqimu altun bilǝn ⱪaplandi. «ǝllik xǝkǝl» — 50 xǝkǝl bǝlkim 600 gram.
10 Əng muⱪǝddǝs jay iqidǝ u ikki kerubning ⱨǝykilini yasap, ularni pütünlǝy altun bilǝn ⱪaplidi. 11 Ikki kerubning ⱪanitining uzunluⱪi jǝmiy yigirmǝ gǝz idi; bir kerubning bir ⱪanitining uzunluⱪi bǝx gǝz bolup, ɵyning temiƣa tegip turatti; ikkinqi tǝrǝptiki ⱪanitining uzunluⱪimu bǝx gǝz bolup, ikkinqi bir kerubning ⱪanitiƣa yetǝtti. 12 Yǝnǝ bir kerubning ⱪanitining uzunluⱪimu bǝx gǝz bolup, umu ɵy temiƣa tegip turatti; ikkinqi bir ⱪanitining uzunluⱪimu bǝx gǝz bolup, aldinⱪi bir kerubning ⱪanitiƣa yetǝtti. 13 Bu ikki kerubning ⱪanatliri yeyilƣan ⱨalda bolup, uzunluⱪi jǝmiy yigirmǝ gǝz kelǝtti; ikkila kerub ɵrǝ turƣuzulƣan bolup, yüzliri ɵyning iqigǝ ⱪaraytti.
14 Sulayman yǝnǝ kɵk rǝnglik, sɵsün rǝnglik, toⱪ ⱪizil wǝ aⱪ rǝnglik yip toⱪulmiliridin wǝ nǝpis kanaptin ɵyning iqidiki pǝrdisini yasatti, uning üstigǝ kerublarni kǝxtǝ ⱪilip toⱪutti.
15 Ɵyning aldiƣa yǝnǝ egizliki ottuz bǝx gǝz kelidiƣan ikki tüwrük yasap ⱪoydurdi; ⱨǝr tüwrükning bexining egizliki bǝx gǝz kelǝtti. 16 U yǝnǝ (iqki kalamhanidikidǝk) marjansiman zǝnjir yasitip, tüwrük baxliri üstigǝ ornatti; u yüz danǝ anar yasitip ularni zǝnjirlǝrgǝ ornatti. «kalamhana» — «ǝng muⱪǝddǝs jay»ning «kalamhana» dǝp atilixining sǝwǝbi, uningda Huda Musa pǝyƣǝmbǝrgǝ tapxurƣan «ǝⱨdǝ tax tahtiliri» (Hudaning kalami) selinƣan «ǝⱨdǝ sanduⱪi» bar idi; wǝ uning üstigǝ bǝlkim bǝzi waⱪtida, Bax kaⱨin xu «ǝng muⱪǝddǝs jay»ƣa kirgǝndǝ, Hudaning bexarǝtliri ularƣa kelixi mumkin idi. 17 U bu ikki tüwrükni ɵyning aldiƣa, birsini ong tǝripidǝ, birsini sol tǝripidǝ turƣuzdi; u ong tǝrǝptikisini Yaⱪin, sol tǝrǝptikisini Boaz dǝp atidi. «Yaⱪin» ... «Boaz» — «Yaⱪin» degǝn sɵz «U mustǝⱨkǝmlǝydu» degǝn mǝnidǝ; «Boaz» bǝlkim «küq bilǝn» yaki «ⱪudrǝttǝ» degǝn mǝnidǝ boluxi mumkin. Ikki tüwrükning mǝnisi xu qaƣda «U (Huda) buni (muⱪǝddǝs ɵyini) ⱪudrǝt bilǝn mustǝⱨkǝmlǝydu» degǝnlik bolidu.
 
 

3:2 «Sulaymanning sǝltǝnitining tɵtinqi yili, ikkinqi ay...» — bu waⱪit bǝlkim miladiyǝdin ilgiriki 966-yili, 4-5-ayda boluxi mumkin idi.

3:3 «uzunluⱪi ... atmix gǝz, kǝngliki yigirmǝ gǝz» — Muⱪǝddǝs Kitabta ixlitilgǝn «gǝz» adǝmning ⱪolining jǝynikidin barmaⱪlirining uqiƣiqǝ bolƣan ariliⱪi (tǝhminǝn 45 santimetr) idi.

3:4 «ɵyning ... egizliki yigirmǝ gǝz idi» — kona kɵqürmilǝrning kɵpinqisi muxu yǝrdǝ «bir yüz yigrimǝ gǝz idi» deyilidu. Biz muxu yǝrdǝ kona «Suriyak» tǝrjimisi wǝ grek tilidiki bir kona tǝrjimisigǝ ǝgiximiz.

3:8 «altǝ yüz talalnt» — 600 talant bǝlkim 18.4 tonna idi.

3:9 «ǝllik xǝkǝl» — 50 xǝkǝl bǝlkim 600 gram.

3:16 «kalamhana» — «ǝng muⱪǝddǝs jay»ning «kalamhana» dǝp atilixining sǝwǝbi, uningda Huda Musa pǝyƣǝmbǝrgǝ tapxurƣan «ǝⱨdǝ tax tahtiliri» (Hudaning kalami) selinƣan «ǝⱨdǝ sanduⱪi» bar idi; wǝ uning üstigǝ bǝlkim bǝzi waⱪtida, Bax kaⱨin xu «ǝng muⱪǝddǝs jay»ƣa kirgǝndǝ, Hudaning bexarǝtliri ularƣa kelixi mumkin idi.

3:17 «Yaⱪin» ... «Boaz» — «Yaⱪin» degǝn sɵz «U mustǝⱨkǝmlǝydu» degǝn mǝnidǝ; «Boaz» bǝlkim «küq bilǝn» yaki «ⱪudrǝttǝ» degǝn mǝnidǝ boluxi mumkin. Ikki tüwrükning mǝnisi xu qaƣda «U (Huda) buni (muⱪǝddǝs ɵyini) ⱪudrǝt bilǝn mustǝⱨkǝmlǝydu» degǝnlik bolidu.