3
Moab Israil bilǝn jǝng ⱪilidu
Yǝⱨuda padixaⱨi Yǝⱨoxafatning sǝltǝnitining on sǝkkizinqi yili, Aⱨabning oƣli Yǝⱨoram Samariyǝdǝ Israilƣa padixaⱨ bolup, on ikki yil sǝltǝnǝt ⱪildi. U ɵzi Pǝrwǝrdigarning nǝziridǝ rǝzil bolƣanni ⱪilatti, lekin atisi bilǝn anisi ⱪilƣan dǝrijidǝ ǝmǝs idi. U atisi yasatⱪan «Baal tüwrüki»ni elip taxlidi. 1Pad. 16:32 Lekin u Israilni gunaⱨⱪa putlaxturƣan Nibatning oƣli Yǝroboamning gunaⱨlirida qing turup, ulardin ⱨeq yanmidi.
Moabning padixaⱨi Mexa naⱨayiti qong ⱪoyqi idi; u Israilning padixaⱨiƣa yüz ming ⱪoza ⱨǝm yüz ming ⱪoqⱪarning yungini olpan ⱪilatti. «yüz ming ⱪoza ⱨǝm yüz ming ⱪoqⱪarning yungini olpan ⱪilatti» — yaki «yüz ming ⱪozining wǝ yüz ming ⱪoqⱪarning yungini olpan ǝwǝtǝtti». Əmdi xundaⱪ boldiki, Aⱨab ɵlüp kǝtkǝndin keyin Moabning padixaⱨi Israilning padixaⱨiƣa yüz ɵrüdi. 2Pad. 1:1
U waⱪitta Yǝⱨoram padixaⱨ Samariyǝdin qiⱪip ⱨǝmmǝ Israilni jǝng üqün editlidi. U yǝnǝ adǝm ǝwitip Yǝⱨudaning padixaⱨi Yǝⱨoxafatⱪa hǝwǝr berip: Moabning padixaⱨi mǝndin yüz ɵridi; Moab bilǝn soⱪuxⱪili qiⱪamsǝn? — dedi. U: Qiⱪimǝn; bizdǝ mening-sening dǝydiƣan gǝp yoⱪtur, mening hǝlⱪim sening hǝlⱪingdur, mening atlirim sening atliringdur, dedi.«bizdǝ mening-sening dǝydiƣan gǝp yoⱪtur» — ibraniy tilida «mǝn ɵzüm sanga ohxax bolimǝn» degǝn sɵz bilǝn ipadilinidu.  1Pad. 22:4
U yǝnǝ: Ⱪaysi yol bilǝn qiⱪayli, dǝp soridi. Yǝⱨoram: Biz Edom qɵlining yoli bilǝn qiⱪayli, dǝp jawab bǝrdi.
Andin Israilning padixaⱨi bilǝn Yǝⱨudaning padixaⱨi Edomning padixaⱨiƣa ⱪoxulup mangdi. Ular yǝttǝ kün aylinip yürüx ⱪilƣandin keyin, ⱪoxun wǝ ular elip kǝlgǝn at-ulaƣlarƣa su ⱪalmidi. 10 Israilning padixaⱨi: Apla! Pǝrwǝrdigar biz üq padixaⱨni Moabning ⱪoliƣa qüxsun dǝp, bir yǝrgǝ jǝm ⱪilƣan ohxaydu, dedi.
11 Lekin Yǝⱨoxafat: Pǝrwǝrdigardin yol soriximiz üqün bu yǝrdǝ Pǝrwǝrdigarning bir pǝyƣǝmbiri yoⱪmu? — dedi. Israilning padixaⱨining qakarliridin biri: Iliyasning ⱪoliƣa su ⱪuyup bǝrgǝn Xafatning oƣli Elixa bu yǝrdǝ bar, dedi.1Pad. 22:7
12 Yǝⱨoxafat: Pǝrwǝrdigarning sɵz-kalami uningda bar, dedi. Xuning bilǝn Israilning padixaⱨi bilǝn Yǝⱨoxafat wǝ Edomning padixaⱨi uning ⱪexiƣa qüxüp bardi.
13 Elixa Israilning padixaⱨiƣa: — Mening sening bilǝn nemǝ karim! Ɵz atangning pǝyƣǝmbǝrliri bilǝn anangning pǝyƣǝmbǝrlirining ⱪexiƣa barƣin, dedi.
Israilning padixaⱨi: Undaⱪ demigin; qünki Pǝrwǝrdigar bu üq padixaⱨni Moabning ⱪoliƣa tapxurux üqün jǝm ⱪilƣan ohxaydu, — dedi.1Pad. 18:19
14 Elixa: Mǝn hizmitidǝ turuwatⱪan Pǝrwǝrdigarning ⱨayati bilǝn ⱪǝsǝm ⱪilimǝnki, ǝgǝr Yǝⱨudaning padixaⱨi Yǝⱨoxafatning ⱨɵrmitini ⱪilmiƣan bolsam, seni kɵzgǝ ilmiƣan yaki sanga ⱪarimiƣan bolattim. «Mǝn hizmitidǝ turuwatⱪan» — ibraniy tilida «Mǝn Uning (Hudaning) aldida turuwatⱪan» degǝn sɵz bilǝn ipadilinidu. Elixa ɵzini padixaⱨning ordisida daim ƣojisining aldida turuwatⱪan hizmǝtkarƣa ohxitidu.  1Pad. 17:1 15 Lekin ǝmdi berip bir sazqini manga elip kelinglar, — dedi.
Sazqi saz qalƣanda, Pǝrwǝrdigarning ⱪoli uning üstigǝ qüxti. «Sazqi saz qalƣanda, Pǝrwǝrdigarning ⱪoli uning üstigǝ qüxti» — yaki «Sazqi qalsa, Pǝrwǝrdigarning ⱪoli... qüxǝtti». 16 U: Pǝrwǝrdigar sɵz ⱪilip: «Bu wadining ⱨǝmmǝ yerigǝ ora kolanglar» dedi, — dedi andin yǝnǝ:
17 — Qünki Pǝrwǝrdigar mundaⱪ dǝydu: «Silǝr ya xamal ya yamƣur kɵrmisǝnglarmu, bu wadi suƣa tolup, ɵzünglar bilǝn at-ulaƣliringlar ⱨǝmmisi su iqisilǝr». 18 Lekin bu Pǝrwǝrdigarning nǝziridǝ kiqik ix bolup, u Moabnimu silǝrning ⱪolliringlarƣa tapxuridu. 19 Silǝr barliⱪ mustǝⱨkǝm xǝⱨǝrlǝrni wǝ barliⱪ esil xǝⱨǝrlǝrni bɵsüp ɵtüp, barliⱪ yahxi dǝrǝhlǝrni kesip taxlap, ⱨǝmmǝ bulaⱪlarni tindurup, ⱨǝmmǝ munbǝt ekinzarliⱪni taxlar bilǝn ⱪaplap harab ⱪilisilǝr» — dedi.
20 Wǝ ǝtisi ǝtigǝnlik ⱪurbanliⱪ sunulƣan waⱪtida, mana, su Edom zemini tǝrǝptin eⱪip kelip, ⱨǝmmǝ yǝrni suƣa toxⱪuzdi. 21 Əmma Moablarning ⱨǝmmisi: Padixaⱨlar biz bilǝn jǝng ⱪilƣili qiⱪiptu, dǝp angliƣan bolup, sawut-ⱪalⱪan kɵtürǝligüdǝk qong-kiqik ⱨǝmmisi qegrada tizilip sǝptǝ turdi. 22 Ular ǝtisi sǝⱨǝrdǝ ⱪopup ⱪarisa, kün nuri ularning udulidiki su üstigǝ qüxkǝnidi; künning xolisida su ularƣa ⱪandǝk kɵründi. Ular: —
23 Bu ⱪan ikǝn! Padixaⱨlar uruxup bir-birini ⱪirƣan ohxaydu. I Moablar! Dǝrⱨal oljining üstigǝ qüxüp bɵlixiwalayli! dedi.
24 Lekin ular Israilning lǝxkǝrgaⱨiƣa yǝtkǝndǝ, Israillar ornidin ⱪopup Moablarƣa ⱨujum ⱪilixi bilǝn ular bǝdǝr ⱪaqti. Israillar ularni sürüp-toⱪay ⱪiliwǝtti. 25 Ular xǝⱨǝrlǝrni wǝyran ⱪilip, ⱨǝrbir adǝm tax elip, ⱨǝmmǝ munbǝt ekinzarliⱪni tolduruwǝtküqǝ tax taxlidi. Ular ⱨǝmmǝ bulaⱪ-ⱪuduⱪlarni tindurup, ⱨǝmmǝ yahxi dǝrǝhlǝrni kesiwǝtti. Ular Kir-Ⱨarǝsǝt xǝⱨiridiki taxlardin baxⱪa ⱨeq nemini ⱪaldurmidi. Xu xǝⱨǝrgǝ bolsa, salƣa atⱪuqilar uningƣa qɵrgilǝp ⱨujum ⱪildi.«Ular Kir-Ⱨarǝsǝt xǝⱨiridiki taxlardin baxⱪa ⱨeq nemini ⱪaldurmidi» — buning mǝnisi bǝlkim «Ular Kir-Ⱨarǝsǝt xǝⱨirining ɵzini wǝyran ⱪilmidi» degǝndǝk bolsa kerǝk.
26 Moabning padixaⱨi jǝngning ɵzigǝ ziyadǝ ⱪattiⱪ kǝlginini kɵrüp ɵzi bilǝn yǝttǝ yüz ⱪiliqwazni elip Edomning padixaⱨiƣa ⱨujum ⱪilip bɵsüp ɵtüxkǝ atlandi; lekin ular bɵsüp ɵtǝlmidi.
27 Xuning bilǝn tǝhtigǝ warisliⱪ ⱪilƣuqi tunji oƣlini elip, sepilning tɵpisidǝ uni kɵydürmǝ ⱪurbanliⱪ ⱪildi. U waⱪitta Israil Pǝrwǝrdigarning ⱪattiⱪ ⱪǝⱨrigǝ uqriƣanidi. Xuning bilǝn bu üq padixaⱨ Moab padixaⱨtin ayrilip, ⱨǝrⱪaysisi ɵz yurtiƣa ketixti.«Pǝrwǝrdigarning ⱪattiⱪ ⱪǝⱨri...» — ibraniy tilida «uning ⱪattiⱪ ⱪǝⱨri...». «Pǝrwǝrdigarning ⱪattiⱪ ⱪǝⱨrigǝ uqriƣanidi» — Israilning xu qaƣda nemixⱪa Pǝrwǝrdigarning ⱪǝⱨrigǝ uqrax sǝwǝbi muxu yǝrdǝ eytilmaydu. Birnǝqqǝ alim muxu «ⱪǝⱨr»ni Pǝrwǝrdigardin ǝmǝs, bǝlki Edom tǝripidin kǝlgǝn, dǝp ⱪarap, tɵwǝndikidǝk tǝrjimǝ bilǝn xǝrⱨ berip qüxǝndüridu: «(26) Moabning padixaⱨi ... Edomning padixaⱨiƣa ⱨujum ⱪilip bɵsüxkǝ atlandi; lekin ular bɵsüp ɵtǝlmidi. (27) Xuning bilǝn uning (Edomning) tǝhtigǝ warisliⱪ ⱪilƣuqi tunji oƣlini elip kelip, sepilning üstidǝ uni kɵydürmǝ ⱪurbanliⱪ ⱪildi. U waⱪitta Israil ⱪattiⱪ ⱪǝⱨrgǝ uqriƣanidi (Edomlar: «Biz Israillar bilǝn ittipaⱪdax bolƣaqⱪa, biz ularning kasapitigǝ uqriduⱪ» dǝp Israilƣa ⱪattiⱪ ƣǝzǝplǝngǝnidi». Demǝk, xu alimlar xu «ⱪǝⱨr» Edomlar tǝripidin kǝldi, dǝp ⱪaraydu).
Biraⱪ bizningqǝ bundaⱪ tǝrjimidǝ ikki muⱨim nuⱪtini pǝrǝziy tǝrjimǝ ⱪilƣan bolƣaqⱪa, uningƣa ⱪayil bolmiduⱪ. Xunga biz yǝnila ayǝttiki «ⱪǝⱨr»ni Huda tǝripidin bolƣan, dǝp ⱪaraymiz.
 
 

3:2 1Pad. 16:32

3:4 «yüz ming ⱪoza ⱨǝm yüz ming ⱪoqⱪarning yungini olpan ⱪilatti» — yaki «yüz ming ⱪozining wǝ yüz ming ⱪoqⱪarning yungini olpan ǝwǝtǝtti».

3:5 2Pad. 1:1

3:7 «bizdǝ mening-sening dǝydiƣan gǝp yoⱪtur» — ibraniy tilida «mǝn ɵzüm sanga ohxax bolimǝn» degǝn sɵz bilǝn ipadilinidu.

3:7 1Pad. 22:4

3:11 1Pad. 22:7

3:13 1Pad. 18:19

3:14 «Mǝn hizmitidǝ turuwatⱪan» — ibraniy tilida «Mǝn Uning (Hudaning) aldida turuwatⱪan» degǝn sɵz bilǝn ipadilinidu. Elixa ɵzini padixaⱨning ordisida daim ƣojisining aldida turuwatⱪan hizmǝtkarƣa ohxitidu.

3:14 1Pad. 17:1

3:15 «Sazqi saz qalƣanda, Pǝrwǝrdigarning ⱪoli uning üstigǝ qüxti» — yaki «Sazqi qalsa, Pǝrwǝrdigarning ⱪoli... qüxǝtti».

3:25 «Ular Kir-Ⱨarǝsǝt xǝⱨiridiki taxlardin baxⱪa ⱨeq nemini ⱪaldurmidi» — buning mǝnisi bǝlkim «Ular Kir-Ⱨarǝsǝt xǝⱨirining ɵzini wǝyran ⱪilmidi» degǝndǝk bolsa kerǝk.

3:27 «Pǝrwǝrdigarning ⱪattiⱪ ⱪǝⱨri...» — ibraniy tilida «uning ⱪattiⱪ ⱪǝⱨri...». «Pǝrwǝrdigarning ⱪattiⱪ ⱪǝⱨrigǝ uqriƣanidi» — Israilning xu qaƣda nemixⱪa Pǝrwǝrdigarning ⱪǝⱨrigǝ uqrax sǝwǝbi muxu yǝrdǝ eytilmaydu. Birnǝqqǝ alim muxu «ⱪǝⱨr»ni Pǝrwǝrdigardin ǝmǝs, bǝlki Edom tǝripidin kǝlgǝn, dǝp ⱪarap, tɵwǝndikidǝk tǝrjimǝ bilǝn xǝrⱨ berip qüxǝndüridu: «(26) Moabning padixaⱨi ... Edomning padixaⱨiƣa ⱨujum ⱪilip bɵsüxkǝ atlandi; lekin ular bɵsüp ɵtǝlmidi. (27) Xuning bilǝn uning (Edomning) tǝhtigǝ warisliⱪ ⱪilƣuqi tunji oƣlini elip kelip, sepilning üstidǝ uni kɵydürmǝ ⱪurbanliⱪ ⱪildi. U waⱪitta Israil ⱪattiⱪ ⱪǝⱨrgǝ uqriƣanidi (Edomlar: «Biz Israillar bilǝn ittipaⱪdax bolƣaqⱪa, biz ularning kasapitigǝ uqriduⱪ» dǝp Israilƣa ⱪattiⱪ ƣǝzǝplǝngǝnidi». Demǝk, xu alimlar xu «ⱪǝⱨr» Edomlar tǝripidin kǝldi, dǝp ⱪaraydu). Biraⱪ bizningqǝ bundaⱪ tǝrjimidǝ ikki muⱨim nuⱪtini pǝrǝziy tǝrjimǝ ⱪilƣan bolƣaqⱪa, uningƣa ⱪayil bolmiduⱪ. Xunga biz yǝnila ayǝttiki «ⱪǝⱨr»ni Huda tǝripidin bolƣan, dǝp ⱪaraymiz.