2
Yesussu kim jaha gwekke:
(Mat. 1:18-25)
Dekam teipsïn tangan zini ki, zen langna beya en tangan naka Roma kon ïrïk gïlkï. Zen dekam zep tïngare zisi de zëre mo ïrïk gïn nïka aïtbin hip gubiridaka. *2:1 Mae hap zënaka naïtbik: Pajak te-alasa dikim Roma mo ïrïk gïnnï kip sowe henkam gol gwizimdin hip. Romak de teipsïnnï maekam nen gweblak, “Kaesar Agustus”kum, hwëna zen zëno bose tangansa hom. Men zen dekam ïrïk gïlkï, zëno bosena Gaius Oktafius. “Kaesar”kam de gublunna, zen syal bose. Enlalana, “Teipsïn zini.” An nonol aïtbinni– Kirenius men kim Siria mo langnak gubernor gwekake. 2:2 Siriasa hen Roma ïrïk nïk. Tïngare zini dekam zep zëre mae mo auyan-aza mo ë-ë san dep sek gwendak– zëno mae mo bosem-sesa dikim zë ale tabir-zimdin hip. 4-5 Yusup ne Maria ne dekam zep hen kire hap Galilea mo langnak de ëna Nazaret kon Yerusalem mo langnak de aha ëna Betlehem san dep song ëk– teipsïn zini Daudsa men zao orep jaha gwekke. Sap Yusup mo auyan-azana Daud onakon. Zëbe hap de golgu gweblan wenya Maria in dekam u nuban gwëꞌak. 6-7 Betlehemk hom tangan holo ëꞌak, Maria ki zep zi walassa jaha gwek– nonol walassa. Kaen hak-haknak zep tahalek, desa zep domba-sapi mo tembane ta gwen kolho makarenak drënek. Sap kïtak de gol-gola mes zi enkam ëbeya gwek.
Domba zaho ta gwibin zinik kim Alap mo dam tahana kore zini ëjowe zakke:
Langna iwe dekam domba zaho ta gwibin wenya man kam domba zaho zemka sonak kara dabiꞌik. Hwëna Alap mo dam taha nakore zini ki zep zëbon mae onak jowe ane zaka, hen Bian mo ngatanna man zë zïlbirida anezak. Karekkam zep zë ëaïrïꞌak. 10 Hwëna Alap mo dam taha nakore zini in ki zep gubiridaka, “Bahem ëaïrïn, sap ëe an ol dawemsaë ebe mae hap golhatazimninzal. Ola ansa de ësankam, tïngare zini sërkam tangan sa ëisrip-sri gwer. 11 Namen, Daud mo ënak, wenya man jaha gwer– emsa de ngaya tabin hip de Teipsïn nïka, Alap mensa dam tasïkïke. 12 Ol tan-tansaë ebe mae hap golzimꞌin: Em esa walas tolsa deyol hak-hakkam de tahalen naka hla lal. Domba mo tembane ta gwennak taꞌara. Zen dekam esa anakan dam lasïl, ‘An Zen.’ ”
13 Ki zep hwëna mumuk ennak ahakore Alap mo dam taha nakore zini beya en tangankam ëjowezak, ki zep zë Alapsa isrip-sri nëblaꞌak,
14 “Alap Em eiwa teipsïn tanganna!
Eno bosena dikire kïtak teip nulsuk gweblak.
Sap angkam ema okamanak de zi niban golësësek gweꞌara–
ere mo nwenak men zen oto gwesïꞌïnye.”
15 Alap mo dam taha nakore zini in kim etan ngatan zi mo lang san dep sesek gwesek, zini in dekam zep ëguk, “Nen ki nabakam Betlehem san dep gweyo gwen– eka ki zë hla kuk, in desa Bian nësa gubiridandake.”
16 Ki zep hëndep sek gwek. Dekam zep hëndep Yusup ne Maria neka nakek, hen walas tola insa dekam zep hla dak– domba mo tembane ta gwen kolho makarenak de tannak. 17 In kim hla dak, dekam zep kïtak donbiridak– walas tola in hap dena, men desa Alap mo dam tahana kore zini in tonbiridakaye. 18 Ola insa de ësane gwenkam, tïngare zini man tangan ëtenggwank. 19 Hwëna Maria zëna, in zen ki zë lwa gweꞌak, desa kïtak enlala ennak lam gul gweꞌak hen enlala gwe-gwibiꞌik. 20 Zini in ki zep etan Alapsa de tërya ban boltere tan naban lwan dahak. Sap tïngan mensa ësane gwek hen hla nuk, zen hëndep men kirekam Alap mo dam tahana kore zini in gubiridakake.
Yesussu kim bose dakke, hen Alap mo golak kim ërtrëkke:
21 Walas tola insa kim mingguna aha-en tap gweblak, dekam zep to mipna nablonsubluk, hen dekam zep “Yesus”kum bose dak– men kirekam Alap mo dam taha nakore zini Mariasa u gwen srëmnak gubirkike.
22 Musa Bak men desa nonol zi walas wë tan hap dena zëre mo tïtï tabin olak ale gulku, Maria ne Yusup ne man desan ang ëk. Zen nonol Maria de sasa gwesïnnïk dep orapna empat-pulu enkam eissïk, dekam zep walas tola insa Yerusalem san ërzahek– Alap hap dikim ërtrëblan hap.*2:22 Im. 12:1-8 23 Mae hap ërtrëblak: Sap Musa mes ki zëre mo tïtï tabin olak anakan ale gulku,
“Tïngare nonol zi walas wë tanna, zen Alap zëre hap dena. Zep emki zëre hap zertrë gweblan.”*2:23 Kel. 13:2; 13:11-15
24 Zen hen man ang ëk– mawasa de dan-dan Alap hap teisyablanna, desa de Alap mo golak de syal tan zi ang sosublun hap. Sap Musa mo tïtï tabin olak nonol walas wë tansa de Alap hap zertrëblan hap dena kirekam hen lwak.*2:24 Im. 12:6-8
25 Dekam Yerusalemk, zini bosena Simeon. Zini in enho dam-damkam gwë gweka hen Alap hon mes tangan tal gwesïkï. Zen man Alapsa Israelsa de dawem gun hup kara ta gweka, hen Alap mo Enho zergwë gweka. 26 Alap mo Enhona mes hamal hap gu-gubluka, “Em molye na-en tïlkï– Teipsïn Zini insa de hla tan srëmnakye, Ëe Mensa Israelsa de ngaya tabin hip dam tasïkye.” 27 Dekam zep hen Simeonsa Alap mo Enhona anakan gubluka, “Emki Alap mo golak de teksonna iwe tïn.” Hwëna Maria ne Yusup ne dekam zep hen Yesussu Alap hap de zertrëblan hap ërtïꞌïnzak– Musa mo ola in san de ang ën hap. 28 Simeon dekam zep hëndep walas tola insa zer inki, ki zep dawemna Alap hap golblaka,
29 “Teipsïn Zini Bian,
angkam Eno asa de gu-guk gweblanna mese eiwa de guluda.
Ema asa sam tanda.
Zep ere hon de babu gwen zini ëe angkam
mesë auhu-kamana ansa de hli yun hup hohle gwenan.
30 Sap angkam ëe mesë ëre mo nwekam hla tanan– ere mo zisi de ngaya tabin hip de Zi zer sonen naye,
31 men Desa Ena tïngare zi dikim tame tan hap hamal takaye.
32 Zen Zen sa ngatanna golzimdi–
tïngare zi ausu mo enlalasa dikim ngatan tazimdin hipye.
Hen zen Zëbon onakon sa Israel mo bosena dawem gwer.”*2:32 Yes. 42:6; 49:6; 52:10; Yoh. 8:12
33 An-bi zem man tangan lenggwanꞌak– Simeon mo ola insa kim zëre nik mo walasna in hap dena sane ëꞌakye. 34 Simeon ki zep guzimki, “Bian sa ep dawemna golzimdi.” Hen Mariasa ki zep gubirki, “Walas tola an mes Alap dam tasïkï– Zen de Israelk de zisi klis gun hup. Dawem gol gwen wenya, desa Alap zëre hap sa kang gul seblala. Hwëna karek gol gwen wenya, desa hëndep kareknak sa kang gulu. Sap An Alap mo dam tasïn Zi, zep sa hen zini beya nik lamang da gwer.*2:34 Yes. 8:14; 1Kor. 1:23; 1Ptr. 2:7-8 35 Alap insa kirekam syal gwibiꞌira, zini zen dekam sa zëre mae mo enlala aning tanna nërtrë gwer. Hwëna Maria, eno enhonak enlwan yawal sa hen nëbok ben-ben makan tïsïl.”
36 We sem bogola Hana Bak dekam zao hen gwëꞌak. Zen Alap mo hamal hap de olsa de ayang gul gwen hap de we. Zëno biana Panuel– Asyer Bak mo auyan-aza nakorena. Wenya in zi zeban tuju tahun enkam ëk, 37 dekam hwëna sem nik zep zë-en holokam gwë gwek. Hëndep in kim Yesussu ërtïlzïk, zëno tahuna dekam 84 enkam. Zen hom tangan Alap mo gola langa gulsuk gwek. Yaklam denaban kam denaban zen dekon Alapsa isrip-sri gwebla tine gwek hen gu sonebla tine gwek– tembane lwa gwen naban. 38 Zen dekam zep hen hatazak, dekam zep Alap hap dawemsa golblak. Hen men zen zë lowe heꞌak, dekam zep desa anakan tonbiridaꞌak, “Walasna an Zen Zen sa jal zi mo ïrïk gïn nïkon nësa gwiswe sonera.” 2:38 Yunani olkam Lukas Yerusalemsa de gwiswe sonen hap awe ale gulku. Yerusalem zen Israel mo ë yawal. Zep enlalana awe, tïngare Israelsa de gwiswe sonen hap.
39 Yusup ne Maria ne in kim zë Musa mo tïtï tabin ola insa syal eisibik– nonol walas wë tan hap dena, dekam zep etan zëre nik mo ëna Nazaret san dep ërlwahak– Galilea mo langnak dep.*2:39 Mat. 2:23 40 Walas tola in ki zep hëndep mam gweꞌanka, hen sosonna mam gweblaꞌak, hen enlala blala dekam zep tangan mam gweblaꞌanka. Hen Alap mo kwasang-kwasangna Zëbon lwa gweꞌak.
Yesus kim Alap mo golak gwëkake:
41 Tahunna men kiye, Yesus mo ane-biana man yakla yala Paskanak dep Yerusalem san dep yahe gwek. §2:41 Paskana zen Yahudi mo olkam enlalana “tamaran.” Zen dekam de enlala gwibin hip– in kim Alap mo dam taha nakore zini Israel mo gol-gola tamankake, Mesir mo gol-gol san de tïlïdan hap. Mesir mo nonol walasna dekam zep juwek. Owasna insa de hlaukum, dekam zep Mesir mo teipsïnnï Israel mo zi ausu nakore zini insa gubiridaka, “Dikire sek gwek.” (Kel. 12:1-51; Ul. 16:1-8) 42 Yesus mo tahunna kim dua-blas gwek, ki zep etan kire san dep sek gwek– men kirekam Israelk de zini ëgwë gwekke. 43 Kim ëhya gwesïk, ki zep etan lwan dahak, hwëna Yesus man Yerusalemk gwëka. Hwëna an-bi zem hom anakan tawa ëblak, “Zen man gwëra.” 44 Zen zi beya hap tim uk, “Zen hen mes ang gwe zala.” Hwëna hom. In kim song ëk, truwe guk gwennak kim kam-en yaïng gwek, dekam zep ohwensïblïk. Dekam zep iye zem osan hen wal bose wal zem osan lëblak. 45 Hwëna hom hla lak. Kaꞌan zep kaknak etan Yerusalem san dep olahak– zëwe de lëblan hap. 46 Yaklana dan-ahanna kim zep hla lak. Zen Alap mo golak nikinꞌinka, Alap mo olsa de tawa ta gwibin wenyaka sane tabiꞌinka, hen man takensibirida gweꞌanka. 47 Tïngare zini men zen sane da gweꞌak, zëno enlala blala man anakan denggwan gweblaꞌak, “Owas, zen en ba hap dam gulsuk gweꞌara?” 48 An-bi zem hen man tangan zao de hla lankam lenggwanblak. An zem ki zep gubluk, “Temlan, em ba habe kirekam asa gweizimki? Ëe bia han ngalap nabanë emsa ahakalblal!”
49 Ki zep ding gulbirki, “Em ba habe srën san Asa ahakalblaka? Zen emaka enlala ëka, ‘Zen Bi zik mo golak gwëꞌara.’ ” 50 Hwëna zen hom zëno ding gulzimdinni insa tame ulblik.
51 Dekam zep etan Nazaret san dep ang gwizimki, hen dekam man zë betek gwe-gwizimki. Maria kirekam-kirekamna insa tane zikhip dena hlaul gwek, desa enlala ennak lam gul gwek. 52 Yesus kim mam gweꞌanka, enlala blala dekam zep hen mam gweblaꞌanka. Zen man tangan Alap mo nwenak hen tïngare zi mo nwenak oto gwesïkï.

*2:1 2:1 Mae hap zënaka naïtbik: Pajak te-alasa dikim Roma mo ïrïk gïnnï kip sowe henkam gol gwizimdin hip. Romak de teipsïnnï maekam nen gweblak, “Kaesar Agustus”kum, hwëna zen zëno bose tangansa hom. Men zen dekam ïrïk gïlkï, zëno bosena Gaius Oktafius. “Kaesar”kam de gublunna, zen syal bose. Enlalana, “Teipsïn zini.”

2:2 2:2 Siriasa hen Roma ïrïk nïk.

*2:22 2:22 Im. 12:1-8

*2:23 2:23 Kel. 13:2; 13:11-15

*2:24 2:24 Im. 12:6-8

*2:32 2:32 Yes. 42:6; 49:6; 52:10; Yoh. 8:12

*2:34 2:34 Yes. 8:14; 1Kor. 1:23; 1Ptr. 2:7-8

2:38 2:38 Yunani olkam Lukas Yerusalemsa de gwiswe sonen hap awe ale gulku. Yerusalem zen Israel mo ë yawal. Zep enlalana awe, tïngare Israelsa de gwiswe sonen hap.

*2:39 2:39 Mat. 2:23

§2:41 2:41 Paskana zen Yahudi mo olkam enlalana “tamaran.” Zen dekam de enlala gwibin hip– in kim Alap mo dam taha nakore zini Israel mo gol-gola tamankake, Mesir mo gol-gol san de tïlïdan hap. Mesir mo nonol walasna dekam zep juwek. Owasna insa de hlaukum, dekam zep Mesir mo teipsïnnï Israel mo zi ausu nakore zini insa gubiridaka, “Dikire sek gwek.” (Kel. 12:1-51; Ul. 16:1-8)