12
Ëk enkam de syal gwe-gwen srëm hap de ol:
(Mat. 10:26,27)
1 Dekam zini mes ribu-ribukam Yesussu tagal nëblazak hen ngïrïn daꞌak, hëndep man zë zënaka nyaubirida gweꞌak. Dekam zep nonol zëre hon de ang ta gwen zi ensa gubiridaka, “Dawem. Ema Farisi zi mo ëk enkam de tawa tabin sin ang tanank. Zëno mae mo karekna in, zen ragi makan mam gwe-gwenan. *12:1 Ragina desa man betekkam rotisa de syal gwibinnik mas nul gwenan, hwëna dekam zep mamkam hop gwe-gwenan hen bwap-bwap gwe-gwenan. Rotina ragi srëmkam bëjen hop gwen. Dekam drak-drakna. 2 Mensa zini ber-ber nul gwenan, zen sa lamkam wet sol. Mensa enlalana aning da gwenan, zen sa lamkam tame dal. 3 Em mensa angkam kawesïnnïk lon gwibiꞌin, zen hwëna lamkam yaklam sa ësane gwe-gwer. Hen mensa gol mwanak i mwa ennak lon sonebirida gweꞌan, zen hwëna lamkam ënak sa ol mam-mamkam donbirisen gwer.”
Mae hap de ol: Alap ensa em aïrï gweblan.
(Mat. 10:28-31)
4 “Wal bose wal, zi bose omka bahem aïrïbirida gwen, sap zen auhu-kama tim en naka damera gwenan. Hwëna tan hyanak bëjen emsa etan karek tan. 5 Hwëna Ëe ama emsa gubiridaꞌan: Diki Alap ensa em aïrï gweblan. Sap zen zëno dena– tan hyanak de syauk blanak emsa tak ta irin hip denaye. Zep eiwa, zen diki Desa en em aïrï gweblan. 6 Emki mawana taïnïm bes-bessa enlala gwibiridan. Desa zini hom te-alakam de kap tan hap dwam neibirida gwenan. Sap eiwa kirekam, hwëna Alap bëjen aha-en mae desa hen eititi gwibiridan. 7 Hen kirekam, eno mae mo nol alana, Bian Alap mes desa anakan tawa gwibirki, ‘Beyana ki en.’ In zep ere mae mo tim hip dena bahem ëngalap gwe-gwen, sap em Alap mo nwenak mawana taïnïm bes-bes naban apdenak hom.”
Kristussu de aha zi hon kira tan hap de ol:
(Mat. 10:32-33; 12:32; 10:19-20; Mrk. 3:29)
8 “Ëe ama emsa gubiridaꞌan: Zini men zen aha zi hon zënaka anakan kira ta gwenna, ‘Ëe an Yesussu de ang gwe-gweblanna,’ kire zini Ëe asa hen Alap mo dam taha nakore zinik anakan kira tal, ‘Zen an hen eiwa Asa de ang gwe-gweblanna.’ 9 Hwëna zi de aha zi hon Asa anakan nazabeblaꞌak, ‘Ëe Yesussu de ang gwe-gweblan zisi hom,’ ki Ëe asa desa hen aumwa hap de zisi klis gunnuk Alap mo dam taha nakore zinik anakan kira tal, ‘Zini an Asa de ang gwe-gweblan zisi hom.’ 10 Ngatan zi mo lang nakore Zi Tanganna Asa de zi lamang taꞌanka, karekna insa Alap maka zëbe hap tap gulsubluꞌara. Hwëna zi de Alap mo Enhosa lamang tankam, desa Alap bëjen tangan tap gulsublun.
11 “Emsa sa dahyo gwer– Yahudi mo but srëm golak de mam-mam wenya kip de golëtrei gwizimdin hip, hen auhu-kamanak de teipsïn-teipsïn wenya kip. Anakan sa emsa nolëtrei gwizim, ‘An Yesus hon de ang ta gwen zi.’ Kirekam de ebon mae lwankam, dekam bahem anakare hap enlalana ëbeya gwe-gwen, ‘Ëe banakarekam asa zë ton hen ding gulzim?’ 12 Sap emsa de taken-taken gweblan ennak sa ki Alap mo Enho ebe mae hap gol gwizimdi– em de kirekam ëton gwen hap denaye.”*12:12 Mat. 10:19-20; Mrk. 13:11; Luk. 21:14-15
Yesus kim te-ala beya zi enlala joblo-top hap ola gulk sun blaonzimkike:
13 Ki zep zi beyana in kon ahanik Yesussu gubluka, “Bian, emki ano ayasa gublun– zen de bian swe mo kire-kire hli tan dansa abe hap hlï tablan hap.”
14 Yesus ki zep ding gulbluka, “Asa hom ki nenblak– mam zi mo kim de bian swe uk mo kire-kiresa ep klis gulzimdin hipye.” 15 Ki zep etan tïngare zi hip ayang gulzimki, “Dawem. Banakare kire-kiresa de hole gwibinni, zen zen sa emsa karek tabir. Sap eno mae mo lowe henna, zen kire-kire beya ennak hom lwa gwenan.”*12:15 1Tim. 6:9-10
16 Yesus ki zep ola gulk sun blaonzimki, “Orep ki zini gwë gweka. Zëno kire-kirena beya tanganna. Zëno kamanak mulkwan maena dawemkam hata gweka. 17 Ki zep zëre en hap enlala gweka, ‘Ano nga nakore kire-kire kang ta gwen gol-gola an yak-yak naka hom– dekam de ëre mo mulkwan maesa zë kang ta gwen hapye. Ëe banakan asa syal gwibir?’ 18 Ki zep etan enlala gweka, ‘O angkam mesë dam gulsunun. Ëe asa ëre hon de syal ta gwen wenyaka gubiridal– kire-kire kang ta gwen gol-gola ansa de wet tyasibin hip. Dekam ahasa sa mam-mamkam daublul– zëwe de kang ta gwen hap.’ 19 Zen dekam asa enlala gwer, ‘Ëe an hëꞌho gwibin nika de goltowe gwen zi. Ëe dekam na-en molyë tahalha gwek. Angkam sap asa sëwe henkam gwë gwer. Tembane dërek-dëreksa asa twin gwibir, hen ho dëreksa asa otde gwer, hen ëre mo gwënna asa nga-ngol gwibir.’
20 “Hwëna Alap dekam zep gubluka, ‘Em enlala joblo-topna! Namen mo kam dekam Ëe asa hwëna eno angna zersïl. Hwëna dekam eno kire-kirena mensa ere en hap lam taka, aha zi sa bi nëblandal.’ ”
21 Ki zep etan Yesus aumwa hap gubiridaka, “In kirekam sa lwa gwer– zini men zen auhu-kamanak zëre en hap kire-kirena kang da gwenanye, hwëna zen hom hëndep de gwën hap de kire-kire dikim Alap mo nwenak ëbeya gwen hap syal ta gwenan.”*12:21 Yak. 4:13-15; Mat. 6:19-21
Alap en hon de yaïng gwe kïnï gwen hap de ol:
(Mat. 6:25-34; 6:19-21)
22 Yesus ki zep hwëna dua-blaskam de zëre hon ang ta gwen wenya in en hap ayang gulzimki, “Zen in zebë emsa gubiridaꞌan: Bahem anakan ëngalap gwe-gwen, ‘Ëe banakan asa gwër? Ëe basa asa twin gwibir? Hen ëe basa asa ala so gwer?’ 23 Sap eno gwënna zen tembane en nakon hom lwa gwenan, hen timni ala so gwen hap de en nakon hom lwa gwenan. 24 Emki mawana blensa enlala gwibiridan. Zen hom ba maena eiyas nïl gwenan, hen hom dan gwenan. Hen zëno mae mo tembane kang gul gwen gola hom. Hwëna Alap ki zëbe mae hap tembanena gol gwizimnira! Zep em bahem ëngalap gwe-gwen, sap em Alap mo nwenak mawa mo kim hom. 25 Em de ere mo gwën hap ngalap gwenkam, san ha em emaka ere mo gwënna insa engka en mae langa gulsuꞌura? Bëjen. 26 Em de enlala nik ëbeya gwe-gwenkam molye ere mo gwënna betek en maekam ayang ul ine gwek. Ki ba hap de enlalana beyam-bya gwen hap?– ala son hap de kire-kire hap, hen tembane mae hapye. 27 Emki sap sona ok eissi enlala gwibiridan. Zen hom syal ta gwenan, hen pakeanna hom dayal gwibirin. Hwëna Ëe ama emsa gubiridaꞌan: Sap teipsïn zini Salomo Bak, zen hwëna hom ok eis nwe-awes makare pakeanna akeka– desa de zëre mo te-ala beyakam teisyan hapye. 28 Em in Biansa de taïblïblanna tawa naka hom! Ok eis mo ëhultunnu tïhïs tanganna, sap zen namen de ënwe-awes gwenkam, hwëna kaꞌan de ëjek-jak gwen. Zen sap eiwa kirekam, hwëna Alap ki desa kara ta gwibirida. Zep emki Biansa anakan taïblï gweblan, ‘Zen molya asa ala so gwen hap denakim da tasïkï.’
29 “Zep bahem anakan enlalana ëbeya gwe-gwen, ‘Ëe basa asa twin gwibir hen otde gwibir?’ Bahem banakare mae hap ëngalap gwe-gwen. 30 Sap Alapsa de tame tan srëm zini zen kirekam ëngalap gwe-gwenan. Hwëna nëno mae mo Bianna Zen anakan tawana, ‘Ano walasna kire hap ëtahalha gweꞌan.’ 31 Hwëna em Alap de nabakam ïrïk gïlzïn hap denaka em syal gwe-gwibin, ki Zen sa hen ebe mae hap eno tahalha gwibinni gol gwizimdi.
32 “Em in zen dan en Abon ang ta gweꞌan, bahem ëaïrïn, sap eno mae mo Bianna man emsa sam gwesibiridaꞌara– em de zëno ïrïk gïnnïk bïtï gwen hapye. 33 Ere mo bi gwibin kire-kirena te-ala hap em lirak tabin. Te-alana desa tahalha zi hip em kae gwebla-zimdin. Dekam em dakal hap de kire-kiresae lam taꞌara, hen kire-kirena in molya ep ëjek-jak gweblak. Ngatan zi mo langnak em lam tan, sap zëwe sowë zi molya kap dak, hen winimni molya dwenblandak. 34 Sap men zëwe eno kire-kirena ërlwa gwenna, eno enlalana hen zëwe sa lwa gwera.”
Salok-salokkam de lowehe gwen hap de ol, sap Yesus sa etan lwahal zala:
(Mat. 25:1-13; Mrk. 13:34-36; Mat. 24:43-51)
35 “Em salok-salokkam em lowehe gwen– Asa de hut tu ane gun hupye. Em zep em pakean alala tan naban hen syauk ngatan naban Asa kara gwe-gweblan. 36 Men kirekam babu gwen zini mam zemka kara në gweblananke, zen de we-zi daresa de oto son nakon lwahal zannak, em hen kirekam em lowehe gwen. Mam zini in kim de hataꞌan zaka, lïlïkïnsï sa gaꞌ-ga so zala. Dekam sa hëndep dalusublul. 37 Zen de babu zem insa nama de salok-salokkam de ës gweblannak hlauluda zankam, dekam sa tangan sam gwesibiridala. Ëe eiwa denakaë emsa gubiridaꞌan: Mam zini in dekam sa babu gwen zi makan zënaka gwëblala. Dekam sa zën zëbe mae hap tembane dëreksa syal gwibir-zimdi. Ki sa teinikirin hip gubiridala– zao de golzimdin hip. 38 Zen de ngïrïn anen mae hatankam, nama de salok-salokkam de ësblannak hlauluda zankam, ki zëre hon de babu gwen zini in hëꞌho gwibin tangan naka sa hla nul. 39 Emki sap ëenlala gwen: Gol bi nik de anakan tawa gweꞌanam, ‘Ano golak sowë zini namen mo kam sa tïl zïla,’ zen dekam molya nini taꞌanam. Sowë zini in de tïlzïn srëm hap maka saleꞌara. 40 Zen in zep, em hen kirekam salok-salokkam lowehe gwek, sap em home tame uꞌin– ngatan zi mo lang nakore Zi Tanganna Ëe de lwa halzan hap denaye.”
41 Petrus ki zep takensïblïka, “Bian, ola insa gulk sun blaonzimdi, san ha abe mae en hap? San ha hen tïngare zi hip?”
42 Ki zep ding gulbluka, “Ebe mae hap dena, zen aïsïlï a kirekam sa lwal: Teipsïn zi nik de holokam langa san song gweꞌanam, zëre hon de babu gwe-gwen zini men zen de enlala blalkam gwëꞌanam hen taïblïblan nik, zen zëbe hap maka syala anakan wei yul sone gublu haꞌara, ‘Ano tim bwanak babu gwe-gwen bose omka em ïrïk gïl gwe. Zëbe mae hap tembanena hen sowe henkam gol gwizim.’ 43 Teipsïn zini in de mumuk ennak lwahal zankam, zen de anakan hla taꞌan zanam, ‘Zen dawemkam ano tim bwanak ïrïk gïl gweka,’ ki zen sa zëbe hap isrip-sri gwibin nika golblala. 44 Eiwa denakaë emsa gubiridaꞌan: Teipsïn zini in dekam sa zëno bosena esek gul seblala, hen zëre mo kire-kiresa de kïtak kara ta gwibin hip sa gublula.
45 “Hwëna babu gwen zini in de anakan enlala gweꞌanam, ‘Ano teipsïnnï in na-en molya lwahal zaka,’ zen sa hwëna ahakore babu gwen bose zemka tangole gwibiri– sap zi, sap we. Hen zi bina in mo te-alakam zë-en sa tembane gwe-gwera, hen ho mamaksa sa kim otdeblanda gwera, dekam sa hëndep mamak gwera. 46 Ki sa hwëna mumuk ennak babu gwe-gwen zi karekna in mo tame gun srëmnak teipsïn zini in hata zala. Dekam sa tok hap zïp so zala. Hen zëno angna dekam sa tak ta iri– men zëwe Biansa de taïblïblan srëm wenyik mo angna lowehe gweꞌanke.
47 “Babu gwe-gwen zini men zen mam zik mo dwam gwibin sin anakan tame gunnu, ‘An ano syala zen,’ hwëna zen de zënaka hohle tan srëmkam hen syal gwibin srëmkam, ki mam zini in de hatankam desa sa mamkam de lek-lek tan hap gubiridala. 48 Hwëna babu gwe-gwen zini men zen mam zik mo dwam gwibinsi tame gun srëmna, desa betekkam de lek-lek tan hap sa gubiridala. Ebe hap de mamkam hli tablankam, zen hen aumwa hap mamkam de goltrëblan hap sa emsa gublula. Ep de beyakam hli tablan dankam, ki hen beyakam de goltrëblan hap sa emsa gublula.”
Yesus kim anakan tawa tabirkike, “Abon onakon esa enaka gïl-gïl eibirida gwer.”
(Mat. 10:34-36)
49 “Ëe an okamanak de zisi de klis gun hubë hatazak. Ano klis gunnu zen syauk makan sa tïngare zini neisbir. Hen Ëe ama dwam gweꞌan, nabakam bae ki syauknu in hïtïꞌïnam! 50 Hwëna nonol Aen asa karek yawala goltower. Ëe dohon tangan nakaë eis gwibiꞌin– desa de goltowen hapye. 51 Bahem anakan Asa kïl tï gwen, ‘Zen an umlaesa de okamanak awe golhatazan hap hata zaka.’ Ëe kire hap homë. Hwëna abe hap de jal hap Asa de tame tan srëm wenya sa emsa gïl-gïl neibirida gwer. 52 Zep angkam ebon mae a kirekam sa lwa song gwer: Aha-ere golak de zi aha-ere taha-tapkam lowe heꞌanam, hwëna Abon onakon esa enaka gïl-gïl eibirida gwer. Anakarekam sa lwa song gwer: Dan-ahan men zen Abon ang ta srëm gwe-gweꞌan, zen hwëna dan-dan dena emsa sa gïl-gïl nei gwizim. 53 Ebon mae onakon, abe hap de jal hap walas oban esa enaka gïl-gïl eibirida gwer– sap zikim dena hen wekam dena, hen sap aebo wal maekam dena.”
Mae hap de ol jalse gwen: Sap ngatan zi mo lang nakore Zi Tangansa hom tame dak.
(Mat. 16:2-3; 5:25-26)
54 Yesus ki zep gubiridaka, “Yakla de kaknak sal-sal gwe zanna, dekam ema dam ulsuk gwenan, ‘Sa o dïl gwer.’ Hëndep kirekam sa ki lwal. 55 Yakla de but-som but-som gwe zanna, dekam ema dam ulsuk gwenan, ‘Sa sasa gwer.’ Hëndep kirekam sa ki lwal. 56 O de ïl tï gwen hap dena hen sasa gwen hap dena, em desa en ema dam ulsuk gwenan. Zep em ba habe ano owas-owas syal gwe-gwibinni dam ulsuk srëm gwe-gweꞌan? Em in eiwa enlala joblo-top tanganna.
57 “Em ba habe anakan dam ulsuk srëm gweꞌan?– ‘Diki angkam ëe amaka kirekam syal eibiꞌin.’ 58 Eme mamkam te-ala beya zi nik bon gweꞌanam, hwëna otan de desa ber-ber gun srëmkam, zen hwëna emsa de balk tahan hap maka jana nabare wenyak zerguꞌura– zen de teipsïn zi sin dep emsa zerhan hap. Diki dawemna, zen de nama emsa teipsïn zinik zerhatan srëmnak, emki anakan de zersësek gwen hap akasïblïn, ‘Bahem na-en asa zertrëblan. Ëe basa asa ep golblal?– dekam de eban sësek ën hapye.’ Kire srëmkam, ki zen sa hëndep teipsïn zini in hap emsa zertrëblala. Hen teipsïn zini in sa zëre mo jana nabare zi hip emsa zerzimdi– zen de hwëna bwinak emsa tayalsïn hïp. 59 Ëe ama emsa gubiridaꞌan: Em bëjen em dekon wet son– bonna insa de tïngan ber-ber gun srëmkamye.”
*12:1 12:1 Ragina desa man betekkam rotisa de syal gwibinnik mas nul gwenan, hwëna dekam zep mamkam hop gwe-gwenan hen bwap-bwap gwe-gwenan. Rotina ragi srëmkam bëjen hop gwen. Dekam drak-drakna.
*12:12 12:12 Mat. 10:19-20; Mrk. 13:11; Luk. 21:14-15
*12:15 12:15 1Tim. 6:9-10
*12:21 12:21 Yak. 4:13-15; Mat. 6:19-21