5
Yesus kim kwatapnak tawa tabirkike:
(Luk. 6:20-23)
1 Yesus kim zi beyam-byana insa hlauludaka, dekam zep kwatap tek san hata seka. Zao zep zëre hon de ang ta gwen wenya ban zi trana insa zigolëteinikinki, 2 zao zep tawa tabiꞌinka,
3 “Men zen zëre mae mo tahalhana Alap en hon ëblol gwe-gwenan,
zen isrip-sri gwibinnik lowehe gweꞌan,
sap zen zen Alap mo ïrïk gïnnï bi neibiꞌin.
4 Hen men zen angkam enlalana ëdowe hana gweꞌan,
zen isrip-sri gwibinnik lowehe gweꞌan,
sap Alap sa zëno mae mo enlala dowe hananna insa isrip-sri hap li ta sonezimdi.
5 Enlala sae-sae wenya,
zen hen isrip-sri gwibinnik lowehe gweꞌan,
sap Alap sa gubiridala– zen de hen okamana ansa bi gwibin hipye.
6 Men zen tïngare zi dikim enlala dam-dam enkam lowehe gwen hap ëdwam gwe tine gwenan,
zen hen isrip-sri gwibinnik lowehe gweꞌan,
sap lamkam men zëwe enlala dam-dam wenya lowehe gweꞌak, desa hen sa Alap gubiridala– zëwe de hen bïtï gwen hapye.
7 Hen men zen wal bose wal zemka kwasang neibirida gwenan,
zen hen isrip-sri gwibinnik lowehe gweꞌan,
sap kire zi hip Alap kwasang-kwasang zemka sa gol gwizimdi.*5:7 Mat. 18:31-35
8 Enho lalak wenya,
zen hen isrip-sri gwibinnik lowehe gweꞌan,
sap zen zen sa Alapsa nërtower.
9 Hen zini men zen umlae enlalana nol halada gwenan,
zen hen isrip-sri gwibinnik lowehe gweꞌan.
Kire zini Alap sa gubiridala, ‘An ëre mo walas tanganna zen.’
10 Dawemsa de syal gwibinnik men desa karek da gwibirin,
zen hen isrip-sri gwibinnik lowehe gweꞌan,
sap zen zen Alap mo ïrïk gïnnï bi neibiꞌin.
11 Hen emsa kim abe hap de jal hap lamang da gwibiꞌik, hen karek da gwibiꞌik, hen boton olkam blo-blo da gwibiꞌik,
em hen dekam isrip-sri gwibinnik esa lowehe gwer.
12 Orep men zen Alap mo ola abare srëmnak ayang nul gwek, desa hen kirekam karek da gwibik. Zep em de hen kire kareksa goltowe gwenkam, em dawemkam ëisrip-sri gwe-gwen, sap ngein sin dawemna Alap mam tangan naka ebe mae hap ngatan zi mo langnak hamal gulzimꞌira.”
Yesus hon de ang ta gwen wenya zen diki okamanak hi makan zen ëdërek gwen, hen pelita makan zen ëngatan gwen.
13 “Em an zene Abon ang ta gweꞌan, em okamanak san de hina kiye. Hwëna hina blëble gwenkam, dekam tembanesa dikim dërek gun hup dena man hom gwe-gwenan. Dërekna in de hom gwenkam, dekam zini bëjen ba mae hap dwam gwibin. Zen dekam zalta dep de hiri gun en hap dena. 14 Hen em an okamanak san de tïngare zi hip de ngatanna kiye. Em hen dekam san de kwatap bolak de ëna kiye. Ëna in kore kam de ngatanna okama kawesïnnïk awe man zïl ine gwenan. 15 Zen zep ere mae mo ngatanna bahem aning gul gwen. Sap zini bëjen pelita ngatannak yuna utuk gul sonen. Zen diki mejanak de lonenkam– dekam de golak de lowehen wenya in ngatannak lowehen hap. 16 Zen in zep, eno mae mo lowe henna diki tïngare zi mo nwenak kirekam zen ngatan gwe-gwen– dekam deka eno mae mo lowehen dawemna insa hla nul gwek. Ki zen hen dekam sa ngatan zi mo langnak de Bian mo bosena teip nulsuk gweblal.”
Yesus kim Musa mo tïtï tabin ol hap dena tawa tabirkike:
17 “Asa bahem anakan kïl tïn, ‘Zen an Musa mo tïtï tabin olsa de wet gulsublun hap hata zaka,’ ahaksa, ‘Alap mo ol ayang gul gwen zi mo olsa de wet gulsun hup.’ Ëe wet gulsun hup homë hatazak. Ëe hwëna dawemkam de zëno ei nika ebe mae hap sul sonezimdin hibë hatazak. 18 Zen in zebë eiwa denaka emsa gubiridaꞌan: Nglï naban kama naban de aumwa hap de yaklanak jek-jak nën srëmnak, dekam tïngare hamal hap de Alap mo ola sul sonen tangan nik sa lwal. Aha-ere ol-gun betek maena molya mae lwa kïnïk. 19 Zen in zep, men nara tïtï tabin ola insa aha-ere ol-gun maesa ngip gunnu, hen men zen de anakan tïtï da gwibiꞌik, ‘Ansa sap esa ngip ul gwer,’ zen Alap mo ïrïk gïnnïk otde tangannak sa teinikin. Hwëna men zen de tïtï tabin ola in san ang ta gweꞌak, hen aha zisi desan de ang tan hap tïtï da gwibiꞌik, zen Alap mo ïrïk gïnnïk teipsïn-teipsïnkïm sa lowehe gwer. 20 Zini sap man Farisikam de gubirida gwen zisi hen Musa mo tïtï tabin olsa de tawa ta gwibin zisi anakan kïl dï gwibirin, ‘Zen dawemkam Musa mo tïtï tabin ol san ang ta gwenan.’ Hwëna zëna desan zi mo nwe ennak ang ta gwenan. In zebë emsa gubiridaꞌan: Em de zëno mae mo kim ëk enkam Alap mo dwam gwibin sin ang ta gwenkam, ki em molye Alap mo ïrïk gïnnïk bïtï gwek.”
Wal bosyansa de jal gwibirida gwen srëm hap de ol:
21 “Ena dwan mes-eme ëtawa gwek: Musa Bak dwan mes-am anakare ol jalse gwenna nëno mae mo auyan-aza hap ayang gulzimki,
‘Zisi bahem tan. Nara zisi tanna, desa hwëna em tok hap karek tan.’*5:21 Kel. 20:13; Ul. 5:17
22 Hwëna angkam Ëe ama emsa gubiridaꞌan: Men nara wal bose zemka jal gweblanna, kire zini Alap sa lamkam karek tala. Hen men nara aha zisi wakwak tanna, kire zini hen karek tan hap dena. Hen men nara wal bose zemka gublunna, ‘Em in enlala joblo-topna,’ kire zini zen tïnsïn srëm syauk bla san dep dena.
23 “Zen in zep, em de Alap hap kire-kiresa de golblan hap enlala gwenna, hëndep em de Alap mo golak golhatankam, hwëna dekone etan enlala gweꞌanam, ‘O hare ano wal bosyanna man-am ëre mo karek nakon asa gïl-gïl gweblaꞌara,’ 24 ki kire-kirena insa emki Alap hap de golblan srëmnak teksonnak iwe hli yun. Nonol emki wal bose om in han eno karekna insa tap ulsun. Tap ulsunnuk, dekam etan lwa halza– dekam de kire-kirena insa enlala dawem naban Alap hap golblan hapye. 25 Zen in zep, ere mo karek nakon de wal bose uk emsa gïl-gïl gweblanna, emki nabakam tap un. Tap un srëmkam, ki eno wal bosyanna in maka emsa teipsïn zinik klak taꞌara. Teipsïn zini in hwëna dekam maka zëre mo dam taha nakore jana zisi gubiridaꞌara– emsa de bwinak se tya irin hip. 26 Eiwa denakaë emsa gubiridaꞌan: Em bëjen em dekon wet son– te-alana men ki en teipsïn zini in emsa gubluka, kire enkam de golblan srëmkamye.”
Ëkahalo gwe-gwen srëm hap de ol:
27 “Em dwan mes-eme Musa mo ol jalse gwenna ansa ësane gwe-gwek,
‘Bahem ëkahalo gwen.’*5:27 Kel. 20:14; Ul. 5:18
28 Hwëna angkam Ëe ama emsa gubiridaꞌan: Men nara wesya swi enlala naban ërtabinni, ki zen mes enlala nakon kahalo gwibirida. 29 Emsa de ere mo aha nwe tïtï da gweꞌanam, ‘Haen, nen karekna wakinsa karatda un,’ ki em nwena insa alsïn nïka hiri son. Sap eme dare nwe naban zigwëꞌanka, ki esa hëndep Asa hli tala. Ki hwëna tïnsïn srëm syauknuk dep sa emsa hiri daser. 30 Hen kirekam, emsa de ere mo dam taha kareksa dikim gon hap tïtï da gweꞌanam, diki dawemna em blansïn. Sap eme dare taha naban zigwëꞌanka, ki esa Asa hli tala. Ki hwëna tïnsïn srëm syauknuk esa hëndep denaban gwë gwera.”
Wesya de baes gwibin srëm hap de ol:
31 Yesus ki zep etan gubiridaka,
“Em dwan mes-eme Musa mo ol jalse gwenna ansa ësane gwe-gwek,
‘Zini we zemka sap de baes gwibinkim, hwëna nonol baes gwibin hip de suratsa de anakan ale gunkum, “Ëe mesë kire hap baes gwibik.” ’*5:31 Ul. 24:1
32 Hwëna angkam Ëe ama emsa gubiridaꞌan: Men nara we zemka baes gwibinni, wenya in de kahalo gwen srëmnak, ki hwëna dekam zen mes aha zi de kahalo gun hup golgunda. Hen we baes gwibinni insa de ahanik gonkam, zen hen Alap mo nwenak kahalonak gwë gweꞌara.”
Anakare hap de ol: Bahem anakan ëgu gwen, “Alap, mese ki asa hla tanda.”
33 “Em dwan tawa nakake, orep Musa Bak nëno mae mo auyan-azasa ki hen anakan jalse gwibirida gweka,
‘Bahem boton hap anakan ëgu gwen, “Alap, mese ki asa hla tanda.” ’
Hen zen man tïtï ta gwibirki,
‘Em de banakare mae hap Bian mo bose gubin niban gu-gunnu, hëndep kire enkam emki syal gwe-gwibin. Kirekam de syal gwibin srëmkam, ki Alap mo nwenak mese karek gwera.’*5:33 Im. 19:12; Bil. 30:2; Ul. 23:21-23
34 Hwëna angkam Ëe ama emsa gubiridaꞌan: Bahem tangan Alap mo bose gubin niban ere mae mo ola soson gul gwen. Hen Alap zëre mo bosesa de gollëwen hap bahem hen anakan ëgu gwen, ‘Nglï, mese ki asa salblanda.’ Sap nglïna zen Alap zëre mo nikin gwenna zen– men dekon nësa tïngan ïrïk gïꞌïraye. 35 Anakan hen bahem Bian mo bosesa de gollëwen hap ëgu gwen, ‘Kama, mese ki asa salblanda.’ Sap zen apdenak– anakan de gun nubanye, ‘Alap, mese ki asa salblanda.’ Sap okamana an, zen Alap zëre mo tana ïk so sone gwenna zen. Anakan hen bahem ëgu gwen, ‘Ëna Yerusalem, mese ki asa hla tanda.’ Sap Yerusalem, zen Teipsïn Zini Alap zëre mo ë yawala zen. 36 Hen Alap zëre mo bosesa de gollëwen hap bahem hen anakan mae ëgu gwen, ‘Ëre mo nol ala, mese ki asa hla tanda.’ Sap eno sosonna hom– dekam de ere mo nol alana insa aha-ere sïhï mae naka anakan wet gulsun hupye, ‘Ano nol alana an zen ngap-ngap gwen,’ ahaksa, ‘Zen kakak gwen.’ 37 Diki Alap mo bosesa de gubin srëmkam em ëgu gwen, ‘Ëe eiwa denakaë tonꞌan.’ Sap em de anakan ere mo olsa soson gul gwenkam, ‘Zen ki asa salblanda,’ dekam hwëna em dowal mo kïgï mo dwam gwibin sine ang gweꞌara.”
Hwë-hwëkam de nënaka karek ta gwibin srëm hap de ol:
(Luk. 6:29-30)
38 “Em dwan mes-eme Musa mo ol jalse gwenna ansa ësane gwe-gwek,
‘Zi de wal bose zik mo nwesa tobe ënkam haï soblankam, ki zini in mo nwena emki hen haï soblan. Ahaksa ëk naka de tobe ënkam kam tablankam, ki hwëna zini in mo ëk naka emki hen kam tablan.’*5:38 Kel. 21:24; Im. 24:20; Ul. 19:21
39 Hwëna angkam Ëe ama emsa gubiridaꞌan: Zi jal-jal de emsa karek tanna, bahem ere mo timsi goljalse gweblan. Emki hwëna sosok gulblun. Emsa de zi i tranak lek tyankam, em etan eihya i trasa zitrëblan– zëwe deka hen emsa lek tyaka. 40 Emsa de ahanik teipsïn zinik botonkam anakare ola ban klak tanna, ‘Zen mes ano kire-kirena totoresa kap taka,’ zen men desa em de hwëna kap tablan hap dwam gweꞌara, emki hëndep kap tablan, hen dekon em etan mas-mas tablan. 41 Emsa de jana zi zëno nihin dohon-honsa de aha-ere kilometer enkam wë tablan hap tik-tik tanna, em hwëna dare kilometerkam em wë tabla song gwen. 42 Zi de emsa banakare mae hap abe tanna, em hëndep golblan. Hen zi de emsa ba maesa de bohë gulblun hap abe tanna, emki hëndep bohë gulblun. Bahem salsïblïn.”
Ere mo jal zisi de kwasang gwibirida gwen hap de ol:
(Luk. 6:27-28,32-36)
43 “Musa mes dwan-am nësa anakan tïtï ta gwibiriki,
‘Wal bose wal en omka em kwasang gwibirida gwen.’*5:43 Im. 19:18
Hwëna zëno olsa de tawa ta gwibin wenya zen anakan mas nul gwenan, ‘Nëre mae hap de jal zisi sap esa husus eibirida gwer.’
44 Hwëna angkam Ëe ama emsa gubiridaꞌan: Ere mae hap de jal zini em kwasang gwibirida gwen. Hen men zen emsa karek da gwibirin, zëbe mae hap Alapsa em abe ta gwen– Zen dikim dawemsa zëbe mae hap gol gwizimdin hipye. 45 Sap tïngare zisi de kwasang gwibirida gwenkam, zen dekam esa ngatan zi mo langnak de Bian zëre mo bi gwibiridan walaskam loweher. Sap Alap insa yaklana yang tasïkï, zen zi dawem-dawem ensa hom zïlbirida ine gwenda. Zen hwëna karek-karek gol gwen wenyaka hen zïlbirida ine gwenda. Hen ona insa ïl tï gwenda, zen dawemsa de syal gwe-gwibin wenya kip, hen kareksa de syal gwe-gwibin wenya kip. 46 Zep em de enaka de kwasang gwe-gweblan zi ensa etan kwasang gwibirida gwenkam, ki hwëna anakan bahem ëkïl gïl gwen, ‘Alap sa kire hap asa sam gwesibiridala.’ Roma mo ïrïk gïnnïk dep de te-ala alal ta gwen zini sap ki kire enkam ëgwë gwenan. Zen hen karek gol gwen bose zemka hwë-hwëkam zënaka kwasang neibirida gwenan. 47 Hen em de zisi golëtowenkam, em de ere mo wal bose wal ensa dawem ta guk gwibinkim, hwëna aha zisi hom, dekam bahem anakan ëkïl gïl gwen, ‘Ano bosena dekam sa Alap mo nwenak dawem gwer.’ Alapsa de tame tan srëm zini hen ki kire enkam hwë-hwëkam wal bose wal en zemka dawem da guk gwibirin. 48 Sap nëno mae mo ngatan zi mo langnak de Bianna, zen sowehen tangankam kïtak de zisi kwasang gwibirida gwenda– sap hen karek gol gwen zi. Zep em hen kirekam em nëre mae mo Bian mo kim ëgwë gwen.”