12
Yesus kim ola gulk sun blaonzimkike– Zënaka de Yahudi zi baes gweblan hap dena:
(Mat. 21:33-46; Luk. 20:9-19)
1 Yesus ki zep gulk sun de blaonzimdinkim Yahudi mo mam-mamna insa tonbiridaka, “Zini man anggur ngasa eiyas tablaka. Alp san kolkam wale tablaka. Zao zep hen kasona hul gulku– anggur danna insa de zë tanakam it ta sone gwen hap. Hen gut de gola zao zep hen tauku– dekon de ngana insa kara ta ine gwen hap. Ki zep hwëna ngana insa te-alakam nga syal gwe-gweblan zi hip bohë ta guzim halka. Zëna dekam zep aha lang san holokam de zë gwën hap song gweka. 2 Angguru in kim tëka, dekam zep zëre hon de babu gwen zisi zer soneka– zen de anggur dan te-ala hlïksa zëre hap zerbla halzan hap. 3 Hwëna zini in zen ngana insa bohë dak, ki zep karekkam dangolek, hëndep ki zep nenblak, ‘Wake, ki en lwahal!’ 4 Anggur nga bina in ki zep etan ahanaka zer soneka. Desa hwëna man dësek, kire naka zep ol lamang naban nëralsa sonek. 5 Nga bina in dekam zep etan ahanaka zer soneka. Desa hwëna man nga bohë tan wenya in dak. Dekam zep hwëna ahakore babu gwen zini beyakam etan lup gul sone gweka, hwëna zini in kire enkam neibirida gwek. Ahakorena man dangole gwibik. Ahakorena man damera gwek. 6 Dekam etan nga bina in ba zisi dep?– zer sonen naye. Dekam zep guku, ‘An angkam ëre en mo dang tïnïnak de tane en am gwëꞌara.’ Hwëna man enlala gweka, ‘Ëe sap asa ëre mo tane tanganna ansa zer soner. Desa sa blikip neisïblïl.’ Desa zep aumwa hap ein tangan zer soneka. 7 Hwëna desa kim hla da guk, ki zep nga bohë tan zini in zënaka nenbiridak, ‘Wakin angkam zëre mo walas tangan hataꞌara. Bi zik de tïnkïm, an zen sa hwëna ngana ansa bi gweblala. Nen tan, ekakim nën bi ëblak!’ 8 Dekam zep hëndep balk dak, zao zep tol hëndep dak. Tokna dekam zep ngana in kon ësan dep hiri dak.
9 “Zep nga bi nik mo zi lup gul sonenna insa kirekam neibirida gwek, zep zen banakan sa gweibirida zala? Zen sa zini insa tamera zala. Ngana insa dekam sa hwëna aha zi hip bohë tazimdi– dekam de zen anggur dan te-ala hlïksa zëre hap zer gweblan hap.
10 “Ëe in zebë emsa gubiridaꞌan: Em bawalkam esa Alap mo ola an mo eini dam ulsul?—
‘Gol tauk gweblan wenya mensa gol tenya baes neibik,
hwëna Bian Alap zep desa bolak ïk gïlkï.
11 Zen diki Bian zëre mo syal,
hen nëno mae mo nwenak zen owas tangan.’ ” *12:11 Yahudi zini kasokam gola dauk gweblak, zep mensa Yesus awe buku Mazmuru kon guku (Mzm. 118:22-23), zen nonol lonen kaso hap dena. Hwëna Orya ol zi hip, ngïrïn gol tenya ban enlalana anakan apde nëꞌan, “Bol-zaun tangan wenya,” zep kirekam li nul sonek.
12 Yahudi mo mam-mamna in kim kirekam Yesus mo gulk sun de ol blaoranna insa ësane gweꞌak, dekam zep anakan tame nuk, “O zëno ola an nëbon mae am tïꞌïn.” Dekam zep sap Yesussu de balk tan hap dwam nëblaꞌak, hwëna zi beyam-byana insa naïrïbiridak, zep zë hli dak.
Yesus hon kim anakan de u siweblan hap yaïng gwe zakke, “Roma mo ïrïk gïnnï wëhë ol lamangkam gubiꞌinka?”
(Mat. 22:15-22; Luk. 20:18-26)
13 Yahudi mo mam-mamna in dekam zep Farisi zini teipsïn zini Herodes hon de bïtï gwen zi niban Yesus osan dep lup nul sonek– zen de Yesussu u nuka siweblan hap. Zen mes anakan ola aha-en nuk, “Yesus de anakan jalse gwenkam, ‘Bahem Roma mo ïrïk gïnnïk dep pajak te-alana kap ta gwizimdin,’ zen dekam esa Roma mo mam-mamnak klak lal.” 14 Zini in dekam zep Yesus onak yaïng gwezak, ki zep nenblak, “Bian Guru, ëe mesë emsa tawa ëblak: Em in dam-dam enkame gwë gwenda. Em Alap mo dwam gwibinni dam-dam enkame tawa ta gwibirida, sap ema hen zi mo husus gwibin maena damnake gollëwen srëmkam tonbirida gwenda. Sap em zi mo bosesa home kara gul gwizimnira. Zen in zebë emsa lakensïblïꞌan: Em banakane Musa mo tïtï tabin ola dam gulsuꞌura? San ha nen sap esa Roma mo ïrïk gïnnïk dep pajak te-alana ol gwizim? San ha bap nen?”
15 Hwëna Yesus mes tame tabirki, “An u siwen olkam ki Asa dakensïblïnan.” Ki zep ding gulzimki, “Em ba habe Asa balk laꞌan? Abe hap emki pajak hap de te-ala kasona insa ahanaka goltrëblan– Ëe aka ki hlauk.”
16 Dekam zep ahanaka nolblak. Ki zep hwëna gubiridaka, “Te-ala kasonak awe, an nara mo nwe-masesa zë yang dasïk? Hen nara mo bosesa zë ale nuk?”
Dekam zep ding nulblik, “Roma mo teipsïn zi mo denakake.”
17 Dekam zep hwëna ding gulzimki, “Ki Roma mo teipsïn zini in mo bi gwibin kire-kirena amki zëbe hap etan lop la gweblak. Hen kirekam, Alap mo bi gwibin kire-kirena, amki Alap hap lop la gweblak.”
Zao zep denggwanblaꞌak.
Sadukikam de gubirida gwen zini kim Yesussu tïn nïkon de etan ëngaya gwen hap dena dakensïblïkke:
(Mat. 22:23-33; Luk. 20:27-40)
18 Ki zep hen Sadukikam de gubirida gwen zini Yesus onak u siweblan ola ban yaïng gwezak. Zen Yahudi mo aha hlïkna– men zen anakan tawa da gwibirinke, “Zini bëjen tïn nïkon etan ngaya gwen.” 19 Zen ki zep hen dakensïblïk, “Bian Guru, Musa Bak mo tïtï tabin olak a kirekam mo lwakye,
‘Zi de we zemka walas wë lan srëmnak tïnkïm hli yunnu, zen oso zik de etan gonkam– zen de zë walassa aya zik mo weinak dep wë tan hap. Hen kirekam, oso zik de tïnkïm, aya zik de hwëna we semna insa gonkam.’*12:19 Ul. 25:5-6
20 Orep awe zini ki, beyana tuju enkam, aha-ere ane-bianna. Zëna zi nik zep nonol wenya golka, hwëna walas wë lan srëmnak zep tïlkï. 21 We nal zem insa hwëna oso zik zep etan golka. Zen hen walas wë lan srëmnak zep tïlkï. Zao hen etan dan-ahan nik etan golka. Zen hen walas wë lan srëmnak tïlkï. 22 Hëndep tujukam de aya-wal oso-walya in kire enkam zep sap nol gwek, hwëna walas ën srëm ennak zep juwe gwek. Wenya in hwëna aumwa hap zep tïk. 23 Zep zen de etan ëngaya gweꞌanam, men kirekam ahakon tawa da gwibirin, wenya insa nara mo wekam maka nenbiꞌin? Sap tujukam de zini in mes desa kïtak nol gwek.”
24 Yesus ki zep ding gulzimki, “Em in ema ëbute gweꞌan, sap em home Alap mo ola ban zëno soson naban tame osoꞌan. 25 Sap tïn nïkon de etan ëngaya gwenkam, dekam molya etan zënaka kap da gwek– men kirekam hen Alap mo dam taha nakore zini zënaka de kap tan srëmkam lowehe gwenanke. 26 Hwëna angkam tïn nïkon de ngaya gwen hap dena insaë emsa gubiridaꞌan: Em bawalkam esa Alap mo ola an mo eini dam ulsul?– Musa kim syauk nubare te tyum-tyumnu insa hlaulkuke. Zao Alap man-am Musasa gubluka,
‘Ëe an eno auyan wal mo Alap– Abraham, Isak, hen Yakob Bak mo.’*12:26 Kel. 3:6
27 Zep Zen tïn zi mo Alapsa hom. Zen ngaya wenyik mo Alap! Em in eiwa ema tangan ëbute gweꞌan.”
Yesus kim Alap mo tïtï tabin ola bol-zaun tangan wenya gubiridakake:
(Mat. 22:34-40; Luk. 10:25-28)
28 Yesus kim Sadukikam de gubirida gwen zi niban kirekam golëkeisa-keisa gweꞌanka, hwëna Musa mo olsa de tawa ta gwibin zini ahana dekam zep hen salbla zaka. Zen kim anakan dam gulsuku, “Yesus dawem tangankam zëno mae mo ola ding gulzimnira,” zen dekam zep hen anakan takensïblïka, “Tïngare Musa mo tïtï tabin ola kon, bol-zaun tangan wenya enda zen moye?– desan de nen dawemkam ang ta gwen hapye.”
29 Yesus ki zep ding gulbluka, “Musa mo tïtï tabin ola kon, a zen tangan mo bol-zaun gweꞌanye:
‘Israel Bak mo ausu nakore zi, em ësane gwen:
Nëno mae mo Teipsïnnï Bian Alap Zë-en. Ahana hom.
30 Bian Alapsa em ensa lwa gweblan–
tïngare enho naban, enlala naban, soson naban, hen tim niban.’*12:30 Ul. 6:4-5
31 Ahana zen a kirekam moye:
‘Zi bose omka em kwasang gwibirida gwen– san de enaka de kwasang gweblanna kiye.’
Ahana etan hom tangan– tïtï tabin ol darena insa de kwë son naye.”*12:31 Im. 19:18
32 Musa mo olsa de tawa ta gwibin zini in dekam zep ding gulbluka, “In eiwa tangan, bian guru!– in kirekame anakan gundaye, ‘Bian Alap Zen Zen en. Ahana hom.’ 33 Hen anakan insa gunda, ‘Alapsa de ensa lwa gweblanna, zen diki tïngare enho naban, enlala naban, hen tïngare soson naban. Hen zi bosyansa nen kwasang gwibirida gwen– san de nënaka de kwasang gweblanna kiye.’ Eiwa, Alap mo tïtï tabin ol darena in, zen tïngare nëno mae mo aha tïtï tabin ola man tangan kwei-kwik guꞌun. Sap anakarekam dena, dombasa de Alap hap tru tase gweblanna, hen aha kire-kire maesa de lop ta gweblanna, zen kïtak lwala henna.”*12:33 Hos. 6:6
34 Yesus kim anakan salblaka, “Zen dawem tangankam enlala blala ban Asa ding gulblunda,” dekam zep hwëna ding gulbluka, “Em an angkam ema tangan Alap mo ïrïk gïnnïk de tïn hïp golek de gweꞌara.”
Dekam etan hom mae Yesus hon takensïblïn mae hap yaïng gwek. Saher hap baes tak.
Yesus kim Zënaka dikim sap dam tasïn hïp dena goltreizimkike:
(Mat. 22:41-46; Luk. 20:41-44)
35 Yesus in kim nama Alap mo gol tëmnak tawa tabiꞌinka, zao zep hen takensibiridaka, “Musa mo olsa de tawa ta gwibin zini ba hap anakan tawa da gwibirin, ‘Israelsa de ngaya tabin hip de Zini, Zen teipsïn zini Daud mo auyan-tanekam sa hata zala?’ 36 Hwëna Alap mo Enhona kim Daud Baksa bi gweblaka, zen dekam man-am guku,
‘Bian Alap man ano Teipsïnnï gubluka,
“Ëre mo dam taha nakon emki nikirin–
dekon de hen teipsïnkïm ïrïk gïn hïp.
Ki asa hwëna ebe hap de jal zini ere mo tana ïltïkïnnïk sisik gulin.” ’*12:36 Mzm. 110:1
37 Zep Daud insa Israelsa de ngaya tabin hip de Zini insa ‘Teipsïn Zi’kim gubluka, ki Zen banakan sa zëno auyan-tanekam hata zala?”
Zi trana in zen Yesussu sane dak man tangan zëno ola isrip-sri neibik.
Yesus kim anakan tawa tabirkike, “Bera, Musa mo ol tawa tabin zini in enlala kwae naban!”
(Mat. 23:1-36; Luk. 20:45-47)
38 Yesus in kim zë nama tawa tabiꞌinka, ki zep gubiridaka, “Bera, Musa mo ol tawa ta gwibin zini in enlala kwae naban! Zëno mae mo kwaena in mana ebon mae hliminnink. Zen baju dawem-dawem alala tan naban zi nwe san zënaka nolëtrënda gwenan– zi dikim blikip gwesibirida gwen hap. Zen hen man ëdwam gwe-gwenan– dekam de aha zi tagal gwen maenak anakan gubirida gwen hap, ‘Dawem, bian guru.’ 39 Zen hen but srëm golak ngeinnik de komal tumnak de teinikirin hip ëdwam gwe-gwenan– hen tembane yawal maenakye. 40 We wal sem-semna zen hen man anakan ahap da gwibirin, ‘Ëe asa tol eno zi swe mo kire-kire hli tandanna ebe hap tagal tasibir.’ Hwëna zen sowë enlala naban mas neibirida gwenan– dekam de zëre hap mamkam hlï tï irin hip. Hwëna zëre mae mo karekna insa dikim aha zi hlaulzimdin srëm hap, zep but srëm gola kon zi nwenak Alapsa mam blalkam nen sone gweblanan– dekam de zi kïl tïbin hip, ‘Zini an aïrïs.’ Hwëna dekam zënaka de karek tabin hip denaka kim mam nulsuk gwenan.”
We sem tahalhana kim te-ala wasngena Alap hap ing so sonebla zakke:
(Luk. 21:1-4)
41 Yesus kim nama Alap mo gol tëmnak nikinꞌinka, dangna kim Alap hap de te-ala kang ta gweblan peti san gwëka. Zen man kon kara tabiꞌinka– zi beyana men zen te-alana petina iwe Alap hap bïtï da sone gweblaꞌan zakke. Te-ala beya wenya dekam beyakam Alap hap bïtï da gweblaꞌak. 42 Ki zep hwëna we sem tahalhana hen hatak. Zen dekam zep hen te-ala kaso dare tolsa ing so sonezak– sepulu rupia makare naka. 43 Yesus ki zep zëre hon de ang ta gwen wenyaka haen gwibiridaka, zao zep gubiridaka, “Eiwa denakaë emsa gubiridaꞌan: We sem tahalhana an mes tïngare ahakore zini kwei-kwik gulun– men zen sap te-ala mam-mamna bïtï da sone gwesan zalye. 44 Sap ahakon in zen bïtï da gwe sanzal, zëre mae hap de hlïkna nama beya nik ërlwazimꞌin. Hwëna we sem tahalhana an mes tïngan ing gulun– zën dikim tol sap gwën hap denaka. Angkam zëre hap dena hom tangan.”
*12:11 12:11 Yahudi zini kasokam gola dauk gweblak, zep mensa Yesus awe buku Mazmuru kon guku (Mzm. 118:22-23), zen nonol lonen kaso hap dena. Hwëna Orya ol zi hip, ngïrïn gol tenya ban enlalana anakan apde nëꞌan, “Bol-zaun tangan wenya,” zep kirekam li nul sonek.
*12:19 12:19 Ul. 25:5-6
*12:26 12:26 Kel. 3:6
*12:30 12:30 Ul. 6:4-5
*12:31 12:31 Im. 19:18
*12:33 12:33 Hos. 6:6
*12:36 12:36 Mzm. 110:1