Anutuning midi kareng Luk wari yoku'
1
Midi ka ya Luk wari Tiofilas ga' yokngamgu'
1-2 O amina ka aming girii Tiofilas na guta' midi kareng umpang ganang i yokamotik. Midi ka ya tim Anutu wari aming indita' napa' girii ka Jisas ning iik ganang tinimgu' wara'ning, ka aming arantagim ka midi kareng wara'ning kane tanga ira napa' u munumung sini' kadofinga anganga ari'ni tubobu bibi' tugu' ganang u dabiksa' kuma' kasasu'neging anasa' ningging wara'ning. Ka aming fam adindu' midi ka u iyok waraga' sura kane girii kuma'sa' tanga yokyangaging. Ka na midi wara'ning ki u nakdidima sini' titi waraga' kane kama paramu' sini' ira tanga ababanga naksasu'na sini' kuma' tanga wa kami nandu' guta' sura umpang ganang i yokamirik yang. Wara' gu midi ka i kanga ning tanga midi ningyara' ka aming fam wari tim kuma' ganinga nakung waraga' sura o midi ka wa beng ba nakuk ning toutang.
Anutuning kunung aming ensel wari Jon Baptis wari kagadofi waraga' togu'
Ka Herot wari kama tubo Judia tara' wara'ning aming girii king tanga mareiagu' ganang ka aming nua'ni wapni Sekaraia adi siring yak girii ning pris kane tanga itarugu'. Ka aming arantagim ka siring yak girii wara'ning kane tiaging wa arantagim ka Abaisa guk ka Eron guk wara'ning wari tiaging. Ka Sekaraia adi arantagim ka Abaisa wara'ning a tamni Elisabet undu' arantagim ka Eron wara'ning. Ka imaraming adi Anutuning midi naknga ning tanga Anutuning kadapmang yaranga didimeng karengsa' tanga ikiagumu'. Ka adi pingkek ikiagumu' wara' adi kama paramu' saba guk mo' ibenga ira anganga tanganda kuma' tugumu'.
8-9 Ka aming ka siring yak girii ning kane u tiaging wa fiking ka arantagim nua'ni wari tanga anganga arantagim nua'ni adibu titi ning tiaging wara' kama ka arantagim ka Abaisa wari titining ubu kadofiamgu'. U kanga arantagim ka wari pris anasining kadapmang yaranga Sekaraia u kasiranga toging. Ning tanga Sekaraia adi pris kane tonga siring yak iyung amanga iyung bane kabasi' ka Anutuga' napa' mupmu karesi tanga sangam ning wara'ganang amanga adenga Anutuga' sura napa' mupmu karesi u tanga sangamgu'. 10 Ning tinga ami taming fam adi fugang unggung kapmera ibang kane sa' mera fatiging. 11 Ka Anutuning kunung aming ensel nua'ni wari kadofinga basing alta ka Sekaraia wari Anutuga' napa' mupmu guk kareng tanga fasangamgu' ganang ka kafong kareng tara' u kadofinga adegu'. 12 Ka Sekaraia adi u kanga iguk aranga mutu tugu'. 13 Ka kunung aming ensel wari ning anigu', o Sekaria gu naga abarik yaraga' mutu mo' totang. Fikifiki gu Anutu wari napa' ni tagam ga' sura ibang fatugutang wa Anutu adi kuma'sa' nakamita' wara' adi kami yara'ganang wa sidita' napa' ni u kuma' samonga tara'. Ka wa ning, guning tamga Elisabet adi kaba guk ubu ira ning tanga saba ami ibewa'ga'. Ka saba wari kagadofi tinga wa wapni Jon ning yore'. 14 Ning tanga sidi saba wari kadofo' u kanga kabaksi' karengsa' naknga mesisiringa sa' tidemu'ga'. Ning tinga adi kadofo' wara'ganang wa aming kabi'mo' undu' kabaksi' kareng guk ira mesisiringa tanga ikni'ga'. 15 Ka saba kabasi' wari kadofinga giraga to' ganang wa Anutu wari aming wap guk ning kawa'ga'. Abanga adi ama kagaya wain kabi'guk mo' topno', sigesa' ira awa'. Ka mengni wari iibe munumung tinga wa Anutu wari adining mini unggo u kamingaminga mini unggo ning tang wara'guk ningsa' ira anganga girawa'ga'. 16 Ning tanga giranga ira anganga Juda aming u ininga Juda aming kabi'mo' adi adisining Anutu girii ning midi kareng u naknga kabaksi' faranga abanga Anutuning kapmik ganangsa' ubu ikni'ga'. 17 Adi Anutuning midi togadofi aming ning ira ning tanga kane tangkunang sini' ka tim profet Ilaija wari tanga yagu' ningsa' to'ga'. Ning tanga adi midi ka aming wari kadapmang kareng titi wara'ning u ina yareinga aming adi u naknga kabaksi' faranga aming ka sabase ga' bibi' nakiting adi sabase ga' tubobu naknga kafakafa tiapma ikni'ga'. A aming ka Anutuning midi ninak ga' bibi' naknga Anutuga' manda ukngama ikiting adindu' kabaksi' faranga Anutuning midi ga' ubu nakni'ga'. Ning tanga kadapmang didimeng tanga ira girii wari adisining bining ganang kagadofi waraga'sa' sura ikni' ning anigu'.
18 Ka Sekaraia wari ensel u ning anigu', beng sini' u torang na tanganda kuma' tirik a tamna undu' tangandang. Ka na o beng guk torang ning wa indining tanga toutik ning anigu'. 19 Ka ensel wari ning anigu', na wapna Gebriel, Anutu ganang sini' ira adining kunung aming tanga ikitik wara' Anutu ana nangkareinga abanga adining midi kareng i ganirik. 20 Midi ka naga i ganirik ya beng guk sini'. Inga' kama ka midi i torik yari beng guk kagadofi ning wari kadofo' ganang wa beng guk to'ga'. Ka Sekaraia gu midi i naknga o beng guk ning guk mo' tonga suktangkarang wara' kami gu maga wadigi' isefagabota'. Ning tanga gu midi guk mo' tonga midi map sige ningsa' ira anganga napa' wari beng guk kadofiinga ganangsa' wa maga wari tubobu karendagapma midi toya'ga' ning anigu'.
21 Ka Sekaraia wari iyung bane do kunung aming ensel guk midi ko fatogumu' ka aming fam ka fugang kapmera ibang fatoging wari fafong sini' kapmekgisifa tanga ning toging, ai, Sekaraia ya ko sini' wa nasi' tanga sepma fata' sam. 22 Ka inga' Sekaraia wari fugang afanga aming u midi iyang ga' nafek tanga kafatinting sa' tiamgu' u kanga inga' nakedanga ning toging, o idi iyung bane ganang do Anutuning napa' ni wari unda' kadofingaminga kanga' ning toging.
23 Ka kama ka wa Sekaraia wari siring yak girii ning kane tanga au ko adengamgu' wara' adi tubobu amanga siring yak girii ganang unggung sande fam kane ningsa' tanga anganga adining kama wari bingaminga yoringga' tubobu wa inga' mugogu'. 24-25 Ning tanga anga yoring ganang do kadofinga tamni guk ira anganga saba kabasi' wari tamni Elisabet ning kaba ganang u kadofigu'. Ka Elisabet wari saba kabasi' wari kaba ganang do kadofigu' u nakedanga ning togu', o beng sini' fikifiki na saba guk mo' ira megang naknga ira abutik. Ka kami yara'ganangsa' Anutu adi nagata' ai' dap kareng ning tanamara' wara' naning megang kuma' bira'. Ning tonga amine ngingeng guk mo' yangara fiabarugu', ananing yoring ganang unggungsa' mera anganga mayap 5 ning ibigu'.
Ensel wari Maria kadofinga anigu'
26 Ka Elisabet wari kaba guk ira mayap 6 ning kuma' ibigu' ganang ka Anutu wari adining kunung aming ensel Gabriel u yong kabasi' Nasaret ka kama tubo Galili tara' waraga' anigareinga agu'. 27 Ka yong kabasi' Nasaret wara'ganang wa taming sababa nua'ni unggung itarugu'. Taming wara'ning wapni wa Maria. Ka adi ami nua'ni ka Josep ka girii Devit ning arantagim ganang kadofigu' u sangam ga' kuma' totangkaging. 28 Ka ensel wari Maria ganang kadofinga ning anigu', o taming, girii wari guganang ita'. Adi kafakafa tagapma napa' girii ka taming fam ganang tiam ning guk mokngang u tagamonga tara'. 29 Ka Maria adi midi ka u naknga sasuk mimeng tanga ning suku', o na taming sige ka adi midi ka ning guk wa indining tora'. 30 Ka ensel wari ning anigu', o Maria gu mutu mo' totang, Anutu wari guta' kaba karengsa' nakamara'. 31 Wara' ning ganotik, gu kabaka guk ira saba ami ibenga wapni Jisasa ning yore'. 32 Ka adi inga' giraga tanga wa aming sige mo' iro'. Adi aming girii ira wap guk ikinga aming wari Anutu girii ning mindingni ning anini'ga'. Ning tinga Anutu wari aming girii ka tim papangni Devit kamiinga yaptatoregu' ningsa' kamiinga 33 Jekop ning arantagim girii u adining tangkunangni ka bibi' titining guk mokngang wara'ganang fikifiki ningsa' yaptatoranga ira awa'.
34 Ka Maria wari ensel u ning anigu', ka na ami wa ko mo' sangamarik wa indining tanga napa' ka wari nagaganang urapsa' kadofinamota'. 35 Ka ensel wari ning anigu', udi giri torang de ka wa aming wari mo' tota'. Mokngang wa Anutuning mini ungggo wari gu ganang kadofinga mini unggo ning kigineng girii warisa' mungkupnagapma saba u tipkadofota'. Wara' inga' saba wari kagadofi to' ganang wa aming adi saba kuni' nua'ni naro'sa' iikning ning kanga wap Anutuning mindingni ning anini'ga'. 36 Ka wa gusa' mo'. I nake' guning kuyaga Elisabet ka saba guk mo' ibenga tanganda kuma' tara' ka aming wari pingkek ning aniting adi saba ami nua'ni wari adining kaba ganang kadofigu'. Ka Elisabet adi saba wara'guk ita' wa mayap 6 ning kuma' ibira'. 37 Beng sini' Anutu adi napa' ka ni mo' titining guk mokngang sini' wara' adi kuma'sa' tagamota' ning anigu'. 38 Ning tinga Maria wari aiga tanga ning togu', we' napa' u torang wa nagaganang girisa' kadofinamota'. Na taming Anutuning midi sa' nakngam ning, wara' adi napa' nagaganang tipkadofonga tara' u girisa' tanamota'. Maria wari ning tuguinga kunung aming ensel adi kagabi tanga mugo tugu'.
Maria wari Elisabet anga kagu'
39 Ning tanga kabi'sini' sa' iya' Maria adi Elisabet ning midi u naknga yoring u urapsa' kabinga marara kuyangni Elisabet u kaunga kama karang ka kama tubo Judia tara' waraga' aregu'. 40 Aranga kadofinga ning tanga Sekaraia imaraming ning yong ganang amanga kuyangni Elisabet u kadofinga kanga kaba kareng ninak ning midi kabi' anigu'. 41 Ka Elisabet wari midi u nakinga saba kabasi' adining kaba ganang undu' iguk aranga tuntumurum girii tugu'. Ning tanga Anutuning mini unggo wari Elisabet ning kabaganang u amatona sini' tinga Elisabet wari kaba kareng siamo' naknga 42 mesisiringa titining midi ning togu', o Maria gu girii wari kareng tagaminga napa' girii kareng ka wa taming fam ganang mo' kadofiamara' guganangsa' kadofigamara'. Abanga saba kabasi' ka guning kabaka ganang u ita' undu' Anutu wari yotangkangaminga kigineng guk ita'. 43 O na taming sige ka indining tanga nagata' kafakafa tanama Anutu wari naganing girii ning mengni gu naganing yongganang i gangkareinga abarang. 44 Gu midi abanga nanirang u nakinga saba kabasi' naning kabakna ganang undu' kaba kareng naknga fungsa' marata' wara' na guning ki ka girii ning meng ning u wara'ganang nakedarik. 45 Abanga gu nasi' midi Anutu wari ganggu' wa gu u naknga waraga' bibi' guk mo' nakngamgung, gu aigangam tanga nakngam sa' tugung wa Anutu wari kafakafa sini' tagam waraga' karengsa' tugung ning togu' kuyangni Elisabet wari.
Maria wari mesisiringa tugu'
46 Ka Maria adindu' kaba kareng naknga Anutuning wap bema aronga ning togu', na Anutuga' kabakna karengsa' naknga ning torik, Anutu wa girii beng guk sini' ikita'. 47 Na Anutu wari yotangkanaminga gi' ikitik waraga' kabakna karengsa' nakarik. 48-49 Na taming sige wap guk mokngang adining midi sa' nakngam ning ka adi nagata' ai' dap kareng sini' tanamara'. Inga' aming wari kami yara'ganang Anutu kigineng wari kareng i tanamara' yaraga' sura ning toyanting, o beng guk sini' taming ka wa Anutu wari karengsa' tangamara'. Wara' na waraga' sura adining wap bema aranga ning torik, Anutu wa kareng naro'sa' ikita' beng sini'. 50 Anutu adi aming ka adining midi naknga kapmik ikiting wara'siga' ai' dap beng sini' tiamita'. Ka adisita'sa' mo' tiamita', adi adisining sabase a papase wara'siga' undu' ko tiama auta'. 51 Adi kane kigineng titining tang guk. Ka aming ka anasining fuksi' bema aranga tang guk ning sura napa' ni tonga bak kukiting wa adi didipmi tinga papusana tanga wadigi' biting. 52 Aming girisi king arantagim ka tim iyak ning ikiting wa Anutu adi tipmakuratiap tita'. A aming sige ka wap guk mokngang wa adi yotangkayap tinga wap guk ubu ikiting. 53 Aming ka napa'ga' nafek tanga tatafak ikiting wa Anutu adi yotangkayap tanga fuksi' a urasi' ifitangka waraga' napa' kareng tiamita'. A aming ka kangasi tanga ikiting wa Anutu adi sige yangkagareinga mugoting. 54-55 Tim Anutu wari indining papani' Ebraham a papane fam adisita' bibiri' naknga kafakafa ningsa' tiapma ira anganga adisining iri undu' ningsa' tiapma ira au ga' kuma' togu' wara' kami Juda aming adining midi ninaksa' titam indita' kafakafa tanimara'. 56 Maria adi midi ka Anutuning wap bema ara ning u tonga anganga biinga kuyangni Elisabet guk unggung mayap famineng ning yagu'. Iya' ning tanga inga' yoringga' tubobu kabinga mugogu'.
Elisabet wari Jon Baptis ibegu'
57 Ka kama ka Elisabet wari saba kabasi' u iibe ning udi kuma' kadofigu'. Ning tinga Elisabet wari saba ami ibegu'. 58 Ning tanga adining arantagim a amine fam ka yong dabik ikiaging wari u naknga adindu' kabaksi' karengsa' naknga ning toging, o girii wari kafakafa tangama ai' dap kareng tangamara'. 59 Ning tanga iya' kama 8 ning kabinga Juda aming anasining kadapmang yaranga saba kabasi' wara'ning fugu tapni u giknim dopmama wap iyok waraga' amise wari abanga bak tiging. Tanga ning tanga amine fam wari ananing beni ning wap Sekaraia unggung iyok ga' ning tonga tiging. 60 Ka mengni Elisabet wari ning yanggu', mokngang ya wapni wa Jon ning yokantam. 61 Ka adibu ning aniging, a guning amige indining ka ni wap ka Jon wara'guk mo' ikita'. Ka wa ka' sigesa' guk wa indining yokantam. 62 Ning tonga beni ubu aniging. Ka Sekaraia adi mini isefinga midi map itarugu' wara' kafasi' wari kafatinting sa' tangamging. 63 Ning tinga Sekaraia wari kudi iyok ning slet u bemam ga' kafatinting tiamgu'. Ning tinga u bemaminga Sekaraia wari saba kabasi' wara'ning wapni u Jon ning yora yamgu'. Ka aming adi imaraming fama' wari wap kubanik waraga'sa' tangkagumu' u yapma sasuk mimeng tiging. 64 Ning tanga didimeng ka wara'ganang kaga'sa' Sekaraia ning mini ka isefi tanga fiderugu' wari karendangam tinga midi tubobu tonga ning tanga kaba karengsa' naknga Anutuga' mesisiringa tangama animamangna tugu'. 65 Ning tinga amise a aming yong dabik ikiaging wari napa' girii ka aming wari titining guk mokngang wari dasi'ganang kadofigu' u kanga mutu tanga tonga yareging. Ning tanga midi ne u bema bema tiangainga aming ka kama tubo Judia karang tara' ira yariaging undu' dabiksa' kuma' naksasu'nanga yareging. 66 Ning tanga aming adi saba kabasi' ka wa Anutuning tangkunang guk iikning u kuma' kigedanga base tanga ning toging, o saba ka wa giraga tanga aming girii unda' iro'ga' ning tonga yareging.
Sekaraia wari kaba karengsa' naknga Anutuning wap bema aregu'
67 Ka Anutuning mini unggo wari beni Sekaraia ning kaba ganang amatoneinga Sekaraia wari Anutuning wap bema aranga midi ka napa' inga' kagadofi ning waraga' ning tokadofigu', 68 o beng sini' Isrel aming indining Anutu wa girii kareng sini' wara' indi adining wapsa' bema arantam. Adi indi adining arantagim yotangkanipma manggara gi' kuknibinga iik wara'ning tinimonga tara' 69 wara' adi indi yotangkanip waraga' aming kigineng nua'ni ka Devit adining midi ninaksa' tarugu' wara'ning arantagim ganang sini' u anigaranimara'. 70 Ka u tanimara' wa midi ka timinggi' Anutu ana adining midi togadofi aming profet u ininga wari kuma' togadofiging unggungsa' yaranga tanimara'. 71 Ka Anutu adi aming indi yotangkanibinga aming ka indita' kabaksi' kadagnag sini' naknga bibi' naknima indining digirap ning ikiting wari indifikadaga guk mo' titi waraga' kuma' totangkagu'. 72 Beng sini' tim adi indining papane u kafakafa tiap ga' kuma' totangkagu' wara' adi adining midi totangka waraga' nakube guk mo' tita'. 73-74 Ka tim Anutu wari indining papani' Ebraham u beng guk sini' urang ganirik ning anitangkanga ning tanga ning anigu', inga' na guning papage arantagim ka adisining digirap wari mamareng girii kabiaminga ira ani' u manggara mamareng u tanga kayoima fabanga gi' kukyabinga ikni'. Ning tinga adi kadapmang ka digirap ga' mutu a kadapmang kadagang u kabisasu'nanga gi' ira naganing kane kareng unggungsa' ubu tanga ira ani'. 75 Ning tanga kadapmang didimeng kareng ka naga tanga ikitik ningsa' tanga ikni' ning anigu'. 76 Ka sabana kabasi' gu inga' giraga tanga Anutu girii ning midi togadofi aming profet ning ira tim anga napa' napa' u ifadidimanga yareinga girii adi mandang wara'ganang inga' giwara awa'. 77 Ning tanga gu ami taming u girii wari kagadofi waraga' yangnatama yareinga aming adi u naknga girii wari kadofinga adisining kadagang u tanga igukyama manggara gi' kukyabinga iik waraga' sura ikni'. 78 Beng sini' Anutu adi ai' dap a kafakafa gi' tinip ga'sa' ninak wara'ning tuang sini' wara' adi indi yotangkanip waraga' sura aming nua'ni anigaranimonga tara'. Ka inga' aming ka wari kagadofi to' ganang wa kadagang wari tanga kama kangkam ganang ningda'ning ikem i wadigi' tipsangandanimo'. 79 Kami yara'ganang wa gaa' kangkam ganang ira aming kungkumosi ningda'ning ikem. Ka kama ka inga' adi u yotangkanibonga tara' wara'ganang wa adining diok sangang ganang ka' ira adining kadapmang didimeng ganang kabakni' kugurang sa' naknga iknam ga' ning togu'.
80 Ning tanga ira anganga inga' saba kabasi' Jon wari giraga tinga adining sasuk kareng undu' kigineng dabiksa' kadofigu'. Ning tanga giranga tangkunang guk ira yong u kabinga anga kama bining sigesa' ka aming uwa kabi'guk mokngang wara'ganang anga ira fentarugu'. Ka inga' Juda aming ga' midi ituaim kane tonga wara'ganangsa' kadofisarendainga kaging.