Hisabu
Chilongole
Chitabu cha Hisabu changusimila majendo ga miyaka 40 ja Waisilaeli kukolela kuchiwala, lowawele wang'hali kwinjila mgati mwa isi ya ilagano, mina ndo isi ya Kanaani. Chitabu achi changuchemigwa Hisabu kwa vila china honhu heli halingulavya winji wa walume wa walinguweza kitowa ngondo wawele kuli chila nhanzi ya Isilaeli (sula ya 1 na 26). Wasomile wa katali wangukunda kota chitabu cha Hisabu na vitabu vinji vine vya mwaluko (Mwaluko na Kulawa na Walawi na Kukumbuchila), navyandichigwa na mloli Musa. Ayi yangulajilwa kuli Hisabu 1:1. Yoweza kuwa kota Musa nakandika honhu hakulu ha chitabu achi na walingwandika wanji nawonjezela honhu hanji kuli miyaka jiwinzile hamba. Haiwa ubewe kukunda kota Musa ndo yandichile msitali wa Hisabu 12:3, honhu hawele Musa nakatogoligwa.
Kuli majendo ga hewo kuchiwala, Waisilaeli nawang'ung'uta na kumbelenhuka Nguluwi mala nyinji. Kwa chiwalo cha madito ga hewo, nawagazigwa. Honhu hamwe ha mbuli ayi ndo mhela Waisilaeli nalowadumbile na kung'ung'uta kota Wakanaani nawali na mong'ho lukami kusinda hewo (Hisabu 14:1-4). Kwa chiwalo cha mbuli ayi, Waisilaeli nawalubaluba kuchiwala kwa miyaka makumi gane kung'hali kwinjila mgati mwa isi ya ilagano. Naifika mbaka Musa yuyu nakalemwela kumhulichiza Nguluwi, na kwa chiwalo cha mbuli ayi heye nahakundigwe kwinjila kuli isi ya ilagano. Hanga wanhu nawabelenhuka, ila Nguluwi nakalutilila kuwamila. Mhela wang'honyo wa Waisilaeli nalowamholile kwa sendi mloli yachemigwe Balaamu yalonje upanjilo kwa wanhu wa Isilaeli, ila Nguluwi nakamkundiza hela yalonje utambichizo kwa hewo (Hisabu 22-24).
Gali mgati
1. Sula ya 1 mbaka ya 10:11 zina mbuli zilinguwala kuwazigwa kwa Waisilaeli na kahi zina mbuli ya ndaze vyoiwichigwe kambi ya hewo na mijito ja watambika na ndolendole zikungajizwe kulawa kuli chila nhanzi mhela uwele honhu ha kulavila nhambiko navyohawichigwe chiuyeng'ha.
2. Kulawa aho, chitabu cha Hisabu changusimila majendo ga Waisilaeli kukolela kuchiwala, kuli sula ya 10:12 mbaka 25.
3. Sula ya 26 mbaka ya 36 yangusimila kuwazigwa kwa keli na malajizo ganji kwa chiwalo cha Waisilaeli. Ayi ndo hamwe na matagwa ga honhu hawele wanhu Waisilaeli nawawika kambi wawele kuli majendo kulutila kuli isi ya ilagano. Kahi yangusimila ndaze isi ayo navyowa igawilwe hali nhanzi zeng'ha howowa wenjile mgati mwa isi ya hewo wawo.
1
Kuwalizwa kwa wawele woweza kitowa ngondo
1 Nalyali zuwa lya mwaluko lya mwezi wa keli, mwaka wa keli kuli wanhu wa Isilaeli kulawila Misili, Mkulu Nguluwi nakalonga na Musa mgati mwa ihema lya Nguluwi*ihema lya Nguluwi Kwa Chiebulaniya mhela wunji ihema lya Nguluwi nalyali lichemigwa ihema lya nhing'hano. Natuhagula kulichema ihema lya Nguluwi leka wanhu waleche kijesa kota ndo honhu heli. kuchiwala ako Sinai, nakamlonjela ahi, 2 “Hegwe na Aluni muwawaze Waisilaeli weng'ha, ivyazi limwe mbaka liyage kwa kuwinza lukolo lwa hewo kota vyogali matagwa gawo chila mlume yumwe mbaka yunji, 3 wala weng'ha kuli Isilaeli walinguweza kuluta kuza kitowa ngondo, wawele na miyaka kwaluchila makumi meli na mzidi, hegwe na Aluni mowawika kuli kuwazigwa kwa vilundo vilundo. 4 Kahi mlume yumwe wa chila nhanzi kowa hamwe na hemwe, chila yumwe yawele chilongozi wa ivyazi lya heye. 5 Ayi ndo mbuli ya matagwa ga walume walingukutanza,
“kwa nhanzi ya Lubeni, Elisuli mwana wa Shedeuli,
6 kwa nhanzi ya Simeoni, Shelumieli mwana wa Suli-shadai,
7 kwa nhanzi ya Yuda, Nashoni mwana wa Aminadabu,
8 kwa nhanzi ya Isakali, Netaneli mwana wa Suali,
9 kwa nhanzi ya Sebuluni, Eliabu mwana wa Heloni,
10 kuli wana wa Yusufu,
kwa nhanzi ya Efulaimu, Elishama mwana wa Amihudi,
kwa nhanzi ya Manase, Gamalieli mwana wa Pedasuli,
11 kwa nhanzi ya Benjamini, Abidani mwana wa Gideoni,
12 kwa nhanzi ya Dani, Ahieseli mwana wa Amishadai,
13 kwa nhanzi ya Asheli, Pagieli mwana wa Okilani,
14 kwa nhanzi ya Gadi, Eliasafu mwana wa Deueli,
15 kwa nhanzi ya Nafutali, Ahila mwana wa Enani.”
16 Awa ndo vilongozi wahaguligwe kulawa kuli Waisilaeli weng'ha, kota vilongozi wakulu wa nhanzi ya hewo na vilongozi wa ng'holo za Isilaeli.
17 Lelo Musa na Aluni nawawahola vilongozi awo wachemigwe matagwa ga hewo, 18 na kwaluchila zuwa lya mwaluko lya mwezi wa keli, nawawakungajiza Waisilaeli weng'ha walume wawele wawazigwe chila yumwe kulawa ivyazi lya heye na lukolo lwa heye. Kwa kuwinza matagwa ga walume wawele na miyaka makumi meli na mzidi wawazigwe yumwe yumwe, 19 kota Mkulu Nguluwi vyoyamlajize Musa. Musa kawawaliza walume awo kula kuchiwala ako Sinai.
20 Walume walawile kuli nhanzi ya Lubeni, yawele yavumbuche wa mwaluko kwa Isilaeli, kwa kuwinza vyowavumbuche hewo, kulawa ng'holo za hewo na kulawa ivyazi lya hewo, kwa kuwinza matagwa ga hewo yumwe yumwe, chila mlume yawele na miyaka makumi meli na mzidi, yoweza kwinjila kuli kitowa ngondo, 21 nawali walume makumi gane na sita elufu na miya zihano (46,500).
22 Kulawa nhanzi ya Simeoni kwa kuwinza vyowavumbuche hewo kuli ng'holo za hewo na kulawa kuli ivyazi lya hewo kuli winji wa matagwa gawo yumwe yumwe, chila mlume yawele na miyaka makumi meli na mzidi, yalinguweza kuza kitowa ngondo, 23 nawali walume makumi gahano na tisa elufu na miya zidatu (59,300).
24 Kulawila kuli nhanzi ya Gadi kwa kuwinza vyowavumbuche hewo kuli ng'holo za hewo na kuli ivyazi lya hewo na kuli winji wa matagwa ga hewo, wawele na miyaka makumi meli na mzidi, walinguweza kuza kitowa ngondo, 25 nawali walume makumi gane na gahano elufu miya sita na makumi gahano (45,650).
26 Kulawila kuli nhanzi ya Yuda kwa kuwinza vyowavumbuche kuli ng'holo za hewo na kuli ivyazi lya hewo kuli winji wa matagwa ga hewo, wawele na miyaka makumi meli na mzidi, walinguweza kwinjila kuli kitowa ngondo, 27 nawali wanhu makumi saba na gane elufu na miya sita (74,600).
28 Kulawila kuli nhanzi ya Isakali kwa kuwinza vyowavumbuche hewo kuli ng'holo za hewo na kuli ivyazi lya hewo kuli winji wa matagwa ga hewo, wawele na miyaka makumi meli na mzidi, walinguweza kuza kitowa ngondo, 29 nawali wanhu makumi gahano na gane elufu na miya zine (54,400).
30 Kulawila nhanzi ya Sebuluni kwa kuwinza vyowavumbuche hewo kuli ng'holo za hewo na kuli ivyazi lya hewo kuli winji wa matagwa ga hewo, wawele na miyaka makumi meli na mzidi, walinguweza kuza kitowa ngondo, 31 nawali wanhu makumi gahano na saba elufu na miya zine (57,400).
32 Kulawila nhanzi ya Efulaimu, mwanage Yusufu, kwa kuwinza vyowavumbuche kuli ng'holo za hewo na kuli ivyazi lya hewo kuli winji wa matagwa ga hewo, wawele na miyaka makumi meli na mzidi, walinguweza kuza kitowa ngondo, 33 nawali wanhu makumi gane elufu na miya zihano (40,500).
34 Kulawila kuli nhanzi ya Manase, mwanage Yusufu, kwa kuwinza vyowavumbuche kuli ng'holo za hewo na kuli ivyazi lya hewo kuli winji wa matagwa ga hewo, wawele na miyaka makumi meli na mzidi walinguweza kuza kitowa ngondo, 35 nawali wanhu makumi gadatu na meli elufu na miya mbili (32,200).
36 Kulawila kuli nhanzi ya Benjamini, kwa kuwinza vyowavumbuche kuli ng'holo za hewo na kuli ivyazi lya hewo kuli winji wa matagwa ga hewo, wawele na miyaka makumi meli na mzidi, walinguweza kuza kitowa ngondo, 37 nawali walume elufu makumi gadatu na gahano na miya zine (35,400).
38 Kulawila nhanzi ya Dani kwa kuwinza kota vyowavumbuche kuli ng'holo za hewo na kuli ivyazi lya hewo kwa kuwinza winji wa matagwa ga hewo, wawele na miyaka makumi meli na mzidi, walinguweza kuza kitowa ngondo, 39 nawali walume elufu makumi sita na meli na miya saba (62,700).
40 Kulawa nhanzi ya Asheli, kwa kuwinza kota vyowavumbuche kuli ng'holo za hewo na kuli ivyazi lya hewo kwa winji wa matagwa ga hewo, wawele na miyaka makumi meli na mzidi, walinguweza kuza kitowa ngondo, 41 nawali walume elufu makumi gane na yumwe na miya zihano (41,500).
42 Kulawila nhanzi ya Nafutali, kwa kuwinza kota vyowavumbuche kuli ng'holo za hewo na kuli ivyazi lya hewo kwa winji wa matagwa ga hewo, wawele na miyaka makumi meli na mzidi, walinguweza kuza kitowa ngondo, 43 nawali walume elufu makumi gahano na gadatu na miya zine (53,400).
44 Awa ndo walume wawele wawazigwe na Musa na Aluni hamwe na utanzi wa wala vilongozi kumi na weli wa Isilaeli, chila chilongozi yalawile honhu ha lukolo lwa heye. 45 Awo ndo walume weng'ha wa Isilaeli kuwinza ivyazi lya hewo wawele na miyaka makumi meli na mzidi, walinguweza kuza kitowa ngondo kuli isi ya Isilaeli, 46 nawali walume lachi sita na elufu zidatu na miya zihano na makumi gahano (603,550).
47 Ila Walawi hawawazigwe hamwe na zila nhanzi ziyage, 48 kwa vila Mkulu Nguluwi nakamlonjela Musa, 49 “Uleche nhanzi ya Walawi na uleche kuwawaza hali wanhu wa Isilaeli, 50 ila kowabagula wawe wololela ihema lya Nguluwi lya ulolezi, vinhu vyake vyeng'ha na chila chinhu chiwele amo mgati mwake. Wowa wolipika hamwe na vinhu vyake vyeng'ha. Wokola mijito mumo mgati na kuwika kambi kwa kuzunguluta. 51 Kahi mhela wa ihema kung'humbuligwa Walawi na ndo wong'humbula na mhela wa ihema kuwichigwa Walawi ndo wolimiza, na mjenzi yohejelela kokopoligwa. 52 Waisilaeli wanji weng'ha wowika kambi za hewo kwa vilundo vilundo, chila munhu hali chilundo cha heye na hasi ha bendela ya heye. 53 Ila Walawi wowika kambi kwa kuzunguluta ihema lya Nguluwi lya ulolezi kuno wololela leka munhu yoneche yaleche kuhejelela na kwambuza ng'halazi ya heni iwe kwa Waisilaeli weng'ha, lelo Walawi wowika goya ihema lya Nguluwi lya ulolezi.” 54 Ahyo Waisilaeli nawadita kota Mkulu Nguluwi vyoyamlajize Musa.
*1:1 ihema lya Nguluwi Kwa Chiebulaniya mhela wunji ihema lya Nguluwi nalyali lichemigwa ihema lya nhing'hano. Natuhagula kulichema ihema lya Nguluwi leka wanhu waleche kijesa kota ndo honhu heli.