27
Paul dyuuda-kao Rome iti
Aizii Paul naꞌiki baꞌoran taraapa-kariwainao pidannao dyuudaꞌazoo-kao donoꞌo naa Rome iti, Italy Baaraꞌa iaꞌoraz, uruꞌu naa ĩtaa-kaoaꞌa naa Julius kaꞌu iti. Uruu kaudinaꞌo tuubaru kidainao soldyaanao tuma, Caesar soldyaannaouz. Wapaidin-kida-kaoaꞌa naa* Daꞌaꞌa watukapan Luke, saadaꞌoraz diꞌoraz kaaritaꞌa, baokopatinan koshan Paulnao tuma. udaruꞌo kanawa zoꞌiti, waꞌatiꞌo Adramyttium iki, unaꞌakapikinao kiwapaanan naa powaa iti Asia iti. Naꞌiki ĩmashaadinpaanan nii kanawa mashaadin-kizi kida kawanaꞌati Asia ii aka kidaꞌoraz. Naꞌaꞌo kapam Aristarchus watuma, Thessalonica san, Macedonia iaꞌoraz. Baꞌoran kamoo wakaawan Sidon iti. Kaiman mazan Julius kamunanun Paul ati, ukashaapa umorowautapan naꞌii papaonarunao diꞌiiꞌaka, ĩtaa kizi uꞌati aimaakan uaiapanii kida. Naꞌikiꞌi naa koshan wamakon, mazan maꞌozaka manawun awaru wakanaapu iki. Uruu idi wakoraꞌukan katonaru Cyprus diꞌiti, wadikindinaꞌazon idi awaru ai ubarau ii aka. Udaunaꞌan kanawa koraꞌuka-kida-kao baza iti, Cilicia naꞌiki Pamphylia itinapu, naꞌiiꞌakaꞌa naa wamakon atii wakaawan Myra iti, Lycia iaꞌoraz. Naꞌii wamaaratin-kida-kao kanawa diꞌiki. Naꞌiaꞌa naa Julius, soldyaanao zowaunaaz pishaan pamakon baꞌoran pidannao kanawan idaꞌan, Alexandria ikiꞌo ĩwaꞌatin, naꞌiki Italy itiꞌo ĩmakoꞌonan. Uruu idi wapaidin-kida-kaoaꞌa naa koshan uruu kanawa zoꞌiti.
Naꞌikiꞌi naa wamakon konaꞌii, konaꞌii, ushaꞌapanum kauꞌan maꞌozaka manawun awaru wakanaapu iki. Atii iriba kamoo daunaꞌan, kashaꞌapannaꞌo idaꞌan wamaonapatan padamata donoi Cnidus iti, mazan aonaꞌa naa kanawa zikadinaꞌazon, maꞌozaka manawun awaru wakanaapu iki. Uruu idi wakoraꞌukan wadaba itinapu, paran baoko aꞌo katonaru diꞌiti, Crete kiaꞌo udakotapa-kao. Waaipan wadikindinan awaru ai ubarau ii aka. Maonapa wadobataꞌakan Solmone an, katonaru dyuo aꞌoraz. Mazan kashaꞌapannaa wamakon katonaru zaꞌan atii wakaawan “Kaimanaꞌo Mashaadin-kizai” diꞌii, maonapaꞌoraz donoi Lasea iti, naꞌii mazan uruu katonaru diꞌiaꞌoraz.
Aata, iribaꞌa naa kamoo wawaziwaꞌakan. Aizii dobataꞌakaꞌa naa amazada Jewnao Sanadinpauzon Kamoon, naꞌiki kichanaꞌiki-kiaꞌo niꞌi naa chiꞌikapa-karu paran baoko an awaru maꞌozakan idiꞌi naa. Uruu idi Paul kakinaowan kanawa naꞌakapikinao. 10 “Aonaa turuu wadobatan kai. Wamakon dono, dikaudaꞌo nii aimaakan shaꞌapan waꞌati. Panaadon wawaziwaan nii kanawa naꞌiki uwazoo kida naꞌiki pidannao kapam.” 11 Mazan tuukii paꞌan kanawa naꞌakapikinao zowaunaa, naꞌiki kakanawanuꞌo dobataꞌazon. Uruu idi tuukii ĩnaꞌapatan soldyaanao zowaunaa nyukunuu paparadan kawanaꞌati. Aonaa umishidaꞌazon Paul paradan. 12 Naꞌii wuruꞌu kanawa mashaadin-kiziz, aonaa sookapa-kizai kaimanan amazada wadidiizon dono. amazada wadidiizon dono: English idaꞌan udakota-kao ‘winter.’ Kashaꞌapannaa chiꞌikapa-karu kanawa idaꞌan paran baoko ii aka. Ushaꞌapanum kauꞌan maꞌozaka manawun awaru amazada wadidiizon dono. Turuu wuruꞌu maꞌozakaꞌoraz awaru zowian udaruꞌo kanawa, naꞌiki unaraadanuz pidannao tuma. Uruu idi iriba pidannao kanawa zoꞌainao naꞌapatan panyukunuu. Tuukii ĩaipan padobatan, kanawa naꞌakapikinao zowaunaa paradan kawanaꞌati. Kainaꞌa baꞌoran wiizibai naꞌii, uruu katonaru tokon itinapu, maonapaꞌoraz donoi Phoenix iti. Naꞌii paꞌan ĩaipan patoman pawiiziba nii, atii amazada wadidiizon ipain. Naꞌiki uruu diꞌii aonaa awaru zowiauzon tuukii manawun amazada, ukashakarutinpan idi.
Maꞌozakaꞌo awaru dauaꞌo
13 Upuꞌaꞌa naa awaru kaawan konaꞌii wadaba iki, paran baoko ikinapu. Tuukii ĩkonaukian, naꞌiki ĩkian, “Turuaꞌo nii wamakon.” Uruꞌu naa mazan ĩkosotan kimishaꞌo aimaakan wuruꞌu mashaadinapa-kidaꞌoraz kanawa. Udaunaꞌan ĩkidaꞌukinaꞌakan naa, maonapa zii kanawa makopaanan Crete danoma an. 14 Kadiman aka uruu daunaꞌan maꞌozakaꞌo manawun awaru kaawaꞌakan naa wadaba iki, katonaru diꞌikinapa. 15 Sariapa awaru zowitan kanawa padaba iki. Aka, watiwaan naa padamata wasakitapadan kanawa zowau, mazan aonaꞌa naa wakaꞌiitan wanaꞌakan kanawa wamakoꞌozoo-kizi an. Uruu idi wamuudaꞌakan naa kanawa, naꞌikiꞌi naa awaru kidaꞌukaꞌakan naazu atii wadaba iti paran zikon iti.
16 Uruu idi kanawa makon atii maonapa baꞌoran katonaru sodi, paran zikon iaꞌo dazaba an, Cauda kiaꞌoraz udakota-kao. Naꞌii wadikindaꞌaka-kao masakaudaꞌu awaru ai. Udaunaꞌan kanawa naꞌakapikinao saabatan naa kanawa sodi, paminaudaꞌu udaruꞌo paawa iti, atii kashaꞌapannaa ĩipaian pawatudanuz.
17 Uruu daunaꞌan kanawa naꞌakapikinao watuan naa kaimanaiman pakanawan tuꞌuz ushazodan ai. Tuukii ĩtarian, ĩzauda-kidan paikodan maanaabaꞌo, Libya danoma an. Uruu idi ĩapowaꞌadan naꞌiki ĩtoka-kidan naa kamicha mada kidaꞌukapaꞌoraz udaruꞌo kanawa, mazan upuꞌu zii awaru kiduꞌukan wuruꞌu kanawaz.
18 Aonaa awaru mashaadan, pakawan maꞌozaka utoꞌoradinan. Baꞌoran kamoo ĩkaboowan naa kanawa wazoo kida wunu baoko iti. 19 Baꞌoran kamoo idaꞌa uruu ĩkaboowaꞌakan naa kanawa shaꞌapauzinaa kida wunu baoko iti. 20 Iriba kamoo aonaa watukapan kamoo oo wizinao. Pakawan awaru maꞌozaka, naꞌiki kichanaꞌiki kii manawun, aonaꞌa naa waaitapan naꞌapam naa washaꞌapatinan powaꞌa. Waꞌitiiman shaa wamawakan naa wuruꞌu.
21 Dobataꞌa naa kamoo, aonaa pidannao nikan pawanyukunuu. Uruu idi, Paul kadishitan ĩkanaapu iti naꞌiki ukian ĩꞌati, “Uabata õparadan. Uizoꞌatiizon an mani õparadan, kainaꞌii zii mani padamata waunao kai Crete ii, aonaa mani dikaudaꞌo aimaakan shaꞌapan waꞌati kaikapaꞌa, naꞌiki aonaa mani padamata wawaziwaan aimaakan kida. 22 Mazan aizii õkiaꞌazon ipai unao ati! Umaꞌozakada unyukunuu, aonaꞌo nii baudaꞌapa pidan mawakan. Soo kanawaꞌo nii karikaonan wawaziwada. 23 Ushaꞌapanum kauꞌan aiwakaꞌan angel kaawankan õꞌidaꞌati Tominkaru õtaapiki naꞌiki õnaobanaa diꞌikiꞌo. Udyuudan paꞌangelin paradan õꞌati kaikapaꞌa: 24 ‘Paul, aonaa putariaꞌanaꞌa, aonaꞌo nii pushaꞌapan. Mishiꞌo nii pukadishita-kida-kao naobanai Caesar kanaapu iti Rome ii. Tominkaru kaimanan idi manawun, ukazannaatan nii ipai wuruꞌu putumainaouz pidannao.’ ” 25 Uruu idi Paul kian ĩꞌati, “Ukauꞌan umaꞌozakada unyukunuu. Õmishida Tominkaru kazannaatan nii waunao, paparadan kawanaꞌati õꞌati. 26 Mazan wauaꞌii, awaru kiduꞌukan nii wakanawan maanaꞌo-karu iti, katonaru danoma iti,” ukian ĩꞌati.
Kanawa zoꞌainao tarian panaraan ai
27 Uruu daunaꞌan awaru kidaꞌukapan naa kanawa ipai kamoo naꞌiki ipai marutaꞌo Mediterranian baoko ii aka. Aizii tomun-zikon, dyaꞌutam sondiitan idaꞌaꞌa naa, kanawa naꞌakapikinao kian, “Maonapaꞌo kawanuꞌoraꞌa naa aizii wakaawan paran danoma iti.” 28 Sariapa ĩwaota-kidan aimaakan kimishaꞌo paran baoko iti ĩtukapaꞌazon idi naꞌapam wunu kaanan. Uruu idi ĩtukapan wunu kaanan 120 feet. Masakaudaꞌu daunaꞌan ĩwaota-kidan naa koshaniz. Uruu idi ĩtukapan powaꞌaꞌa naa umaanan, 90 feet. 29 Uruu idi tuukii ĩtarian, ĩzauda-kidan naa pakanawan zowiitinan kuba kida diꞌiti. Sariapa ĩmashaadin-kidan pakanawan, ĩwaota-kidan wunu baoko iti 4 kimisha kidaꞌo manawun chipirari, sukuruu-tinapa kidaꞌoraz kanawa dikapo itinapu. Kadimanaꞌoraꞌa naa padamata ĩaipan wakanadaꞌakan. 30 Aizii pidannao kaudinainao kanawa zoꞌii, ĩtiwaan naa pakidoopan kanawa udaruꞌo diꞌiki. Sariapa ĩwaota-kidan duusodiꞌo kanawa wunu baoko iti. Ĩtukapa-kao ikodanii mishi tawuruꞌu ĩwaota-kidanuzu kimishaꞌo chipirari kanawa zowau iki. 31 Mazan Paul aitapa, uruu idi ukian soldyaanao ati naꞌiki ĩzowaunaa ati, “Wuruꞌu pidannao, kaudinainaouz kanawa zoꞌo, ĩkidoopan an wuru kanawa diꞌikiꞌi, kaiman-daunuꞌo nii pidan mawakan.” 32 Sariapa soldyaanao dukutan wuru zunaꞌa, kanawa sodi pidannao toka-kidaniaz, uruu idi uamaraꞌakan naa.
33 Aizii wakanadaꞌanan diꞌitiꞌi naa Paul kian ipai pidannao ati, “Akarachii! Dyaꞌutam sondii aonaa kanom unikan, udiꞌitinpan naꞌiki utarian idi. 34 Mazan aizii õaiapa ipai unao nikan uwanyukunuu umaꞌozaka-kinaa nii, naꞌiki ukakupa-kinaa nii, ushaꞌapanum kauꞌan ipai waunao, aonaꞌo nii kanom shaꞌapan waꞌati. Naꞌiki aonaꞌo nii baudaꞌapa wawaziwadan wazowaud,” ukian. 35 Paparadan daunaꞌan ĩꞌati, Paul zaamatan naa bread naꞌiki utoriinapa-kidan naaz Tominkaru ati. “Kaiman manawun wakian puꞌati diꞌoraz bread dauꞌati,” ukian ipai pidannao kanaapuꞌu. Udaunaꞌan udushotan naa pawanyukunuu nii naꞌiki uaroopan naa. 36 Uruu idi ipai pidannao maꞌozakadan panyukunuu, naꞌiki ĩnikan naa pawanyukunuu kapam. 37 Iribaꞌo pidannao wuruꞌu kanawa zoꞌainaouz, kaikapaudaꞌuꞌo wabaokopatinanuꞌu 276. 38 Pidannao nikan daunaꞌan pawanyukunuu, uruꞌu naa ĩkaboowaꞌakan naa ipai poroom kida paran baoko iti, ĩaipan idi kanawa shaakadinan.
Kanawa shaazoobiꞌiinan dauaꞌo
39 Udaunaꞌan amazada kanadan naa, sariapa pidannao tukapan maonapa paran danoma. Mazan aonaa ĩaitapan naꞌiaꞌoram wuruꞌu amazadaz. Naꞌiki ĩtukapa kapam kashakarutinpaꞌo amazada, naꞌiki kaatu baara-tinpaꞌo paran danoma. “Aushaa, watiwaa wanaꞌakan kanawa naꞌiti, panaadon turuaꞌo nii usakanatan maanaꞌo-karu ii,” ĩkian. 40 Uruu idi ĩdukutaꞌakan naa wuruꞌu kimisha kidaꞌo sukuruutapa-kariwaiz kanawa kaduꞌiki kida, unaꞌian naa ĩwaꞌakaꞌakan kidaz wunu baoko ii. Upuꞌaꞌa naa ĩwaota-kidan powaa iti udaruꞌo poora wunu baoko iti, kanawa kadikapotapa-kinaoaz. Udaunaꞌan ĩkazadan naa powaa iti udaruꞌo kamicha mada dokoꞌo kanawa zowau idaꞌa, kaiman kizi ĩaipan awaru pootan wuruꞌu kanawaz udanoma iti. 41 Aonaa zii ĩkaawan udanoma iti, mazan kanawa kaawaꞌakan naa maanaꞌo-karu ati, uruu unaꞌian naa uwaziwainan kaatu baara ii. Aizii wunu paran maꞌozakan idi manawun, sariapa uzowitan kanawa dikapo maꞌozakaꞌo idaꞌan. Uruu idi ipai ushazoo-biꞌiaꞌakan kanawa.
42 Sariapa soldyaanao zowii-biꞌiaꞌakaꞌazon naa ipai daunuudaꞌu wuruꞌu taraapa-kariwainaouz pidannao. Ĩzauda-kidan ĩnyootan unaawa iti naꞌiki ĩkidoopan paꞌai. 43 Mazan tuukii paꞌan ĩzowaunaa aipan pakazannaatan Paul, uzowii-kao ai. Uruu idi umashaatan ĩdyaun. Naꞌiki udyuudan naa paꞌan nyoobainao kida pidannao zakaꞌutan kiwiin, marii kizi ĩnyootan unaawa iti. 44 Udaunaꞌan marii baꞌorainao wuruꞌu aonaꞌoraz ĩnyooban, ikodan atamun oo paranka idin kida, uruu idaꞌan kiziꞌi naa ĩnyootan paran danoma iti. Uruu naꞌapaꞌo wanyootauzon unaawa iti, aonaa kanom shaꞌapan waꞌati.

*27:2 Daꞌaꞌa watukapan Luke, saadaꞌoraz diꞌoraz kaaritaꞌa, baokopatinan koshan Paulnao tuma.

27:12 amazada wadidiizon dono: English idaꞌan udakota-kao ‘winter.’ Kashaꞌapannaa chiꞌikapa-karu kanawa idaꞌan paran baoko ii aka. Ushaꞌapanum kauꞌan maꞌozaka manawun awaru amazada wadidiizon dono. Turuu wuruꞌu maꞌozakaꞌoraz awaru zowian udaruꞌo kanawa, naꞌiki unaraadanuz pidannao tuma.