9
Yapangku kalalurla Kaatuku pulka-pungu Kaluku Tarrukurla
1-2 Nyurru-wiyi, ngularla Kaaturlu nyanungu-nyangu kuruwarri yungu Mujujuku, nyanungurluju nyiyarningkijarra yimi-ngarrurnu yungulurla yapangku pulka-pinyi jungangku. Ngulalurla nganturnu Kaluku Tarruku yungulurla pulka-pinyi Kaatuku yinyarla. Kaluku wiringki yinyarlulpa-palangu ruumu jirrama mardarnu, jinta-kari kamparru manu jinta-kari purdangirli. Pangkarra wirilparla wapirrija tuwakuju, manu pangkarra-karilparla wapirrija tuwa kulkurru-warnuku. Kamparru-warnu ruumu, yapangkuju kalalu ngarrurnu ngulaju ‘Ruumu Maralypi’. Ngulangkajulpa karrija rdili-kirlangu kirrirdi jampu-purdanji, manu jungarni-purdanji karrijalpa tayipulu. Tayipulu yinyarla maralypikingarduyu-paturlu kalalurla mangarriji yirrarnu parra-kari parra-kari warntarri Kaatuku. Murrarni-nginti pangkarra-karikiji karrijalpa ruumu jinta-kari. Yapangku kalalu nyampuju yirdi-manu ‘Ruumu Tarruku-nyayirni’. Ruumu kamparru-warnurlalpa karrija pakujurlangu wiri kujalu yapangku maparnu kawurlu-kurlurlu. Kankarlu yinya pakujurla kalalu maralypikingarduyu-paturlu purraja ngurrju-nyayirni parntinja-kurlangu watiya. Ruumu jinta-karirla, jinta-karilpa pakuju ngunaja kujalu yapangku maparnu kawurlu-kurlurlu-yijala. Yapangku kalalu yirdi-manu yinyaju ‘Pakuju-nyayirni-wangu’. Pakuju yinyarla kaninjarni ngunajalpa murlukunpa jinta kawurlu-yijala ‘maana’-kurlu,* Nyangka Exodus 16.31-34 yangka miyi kuja-jana Kaaturlu yalkiri-jangka yilyaja Yijirali-pinkiki nyurru-wiyi. Kaninjarni pakujurla ngunajalpa Yarunu-kurlangurlangu watiya jukati, yangka kuja parla nyanungurlaju pardija, manu pirli-jarra lalypa-jarrarlangu kuja Kaaturlu kuruwarri yirrarnu nyanungurluju. Kankarlu Pakuju-nyayirni-wangurlalpa-pala ngunaja jirrama pinkirrpa-kurlu-piya kujalu yapangku ngurrju-manu. Yinya-jarrarlulpa-pala-nyanu jarnku-nyangu, manulpa-palarla pinkirrpaju wapirrija Pakuju-nyayirni-wanguku. Kala-palarla marlaja nyinaja yartarnarri wiri-kirli Kaatukuju. Yangka kuja kalalu yapa majungka-jarrija, kalalurla maralypikingarduyu-paturluju yalyungku yaku-maninjarla yarlurnu Pakuju-nyayirni-wangurlaju. Kujarlaju kala-jana Kaatuju yawuru-jarrija. Kajikarna-nyarra warrarda wangkami-jala Kaluku Tarruku-kurluju. Kala ngari karna yampimi-wiyi.
Kujalu Yijirali-pinkirli Kaluku Tarruku ngurrju-manu nyurru-wiyi, maralypikingarduyu-paturlulu nyiyarningkijarra yirrarnu kaninjarni kuja-jana Mujuju wangkaja. Ngula-jangka, kalalu parra-kari parra-kari maralypikingarduyu-patuju yukaja Kaluku-kurraju yungulurla warrki-jarrimi Kaatuku. Kalalu rdili-kirlangu manu tayipulu mangarri-kirli warrawarra-kangu. Kala kula kalalu yukaja ruumu-kari-kirra yangka-kurra purdangirli-warnu-kurra, lawa. Ngari kala Maralypikingarduyu Wiri-mipa jinta yukaja jintaku yulyurrpu-kari yulyurrpu-karirla. Yulyurrpu-kari yulyurrpu-kari kala ruumu purdangirli-warnu-kurra yukaja jintaku, kula marlajarra rdaka-jarra-mipa, lawa. Kala yalyu kangu marda puluku-jangka, jiyipi-jangka marda, marda narnukutu-jangka. Nyiyaku? Marda yinya Maralypikingarduyu Wiri majungka-jarrijarlangu. Kala yalyuju kangu Kaatuku yinjaku yungurla Kaatu yawuru-jarrimi nyanunguku-wiyi. Manu ngalya-kari yalyuju kalarla Kaatuku yungu yungu-jana yapa-patu-karirlanguku yawuru-jarrimi. Mardalu milya-pinja-wangu majungka-jarrija. Ngula Kaaturlu yalyu nyangu, kala-jana yawuru-jarrija pinja-wangu. Kalalu maralypikingarduyu-patuju warrarda warrki-jarrija Ruumu Maralypirla yangka ruumu-pardu kamparru-warnurla yangka kujalpa karrija kaninjarni Kaluku Tarrukurla. Kula kalalu yukaja Ruumu-kari Tarruku-nyayirni-kirra yangka-kurra purdangirli-warnu-kurra, lawa. Kujarlunya kangalpa Pirlirrpa Kaatu-kurlangurluju pinarri-mani yungurlipa milya-pinyi Mujuju-kurlangu kuruwarri ngulaju rampaku-nyayirni. Ngurrpa-juku kalalu nyinaja, kulalurla nyarrpa kutu-jarriyarla Kaatukuju. Yimi nyampurlu, nyiya kangalpa pinarri-mani jalangurluju? Manngu-nyanyi karlipa-jana maralypikingarduyu-patu yangka kuja kalalurla warntarri manu kuyu purraja Kaatuku. Ngulaju ngula-juku. Kala yapangku kalalu manngu-nyangu-juku Kaatu nganta kala-jana kulu-juku nyinaja. Kalalu kurnta-juku karrija. 10 Nyiyaku yinyarraju kuruwarri yangka kujarla Kaaturlu Mujujuku yungu nyurru-wiyi? Kuruwarri yinyarluju ngarijilpa-jana yapa ngarrurnu nyiyaku ngarninjaku manu nyiyaku yampinjaku. Kuruwarri yinyarlu ngarijilpa-jana yapaju ngarrurnu yungulu-nyanu parljirni manu nyiyarningkijarrarlanguku. Nyampuju kuruwarri ngarilpa witaku karrija yungulu yapangku purayarla ngaka kaji-jana Kaaturlu milki-yirrarni kuruwarri jalangu-warnu.
Jijajirlirla yalyu nyanungu-nyangu yungu Kaatuku yungu-ngalpa yawuru-jarrimi
11 Jijaji Kirajiji ngalipa-nyangu wiri maralypikingarduyu kuja-ka yalyu nyanungu-nyangu-kurlu yawuru-mani Kaatu. Kujarlanya walya nyampu-kurra yanurnu yungurliparla marlaja nyina wankaru tarnnga Kaatuku. Ngula-jangka, pina-yanu nguru-nyayirni-wangu-kurralku. Ngurra yinya kula walya nyampurla, manu kulalu yapangku ngurrju-manu, lawa. Kaluku ngurrju-nyayirni-piya kuja Kaaturlu-juku ngurrju-manu. 12 Ngula Jijaji Kiraji pina-yukajarra nguru-nyayirni-wangu-kurra, kula yalyu kangu narnukutu manu puluku-jangka, lawa. Nyiyalkurla Kaatukuju yungu yawuru-maninjakuju? Nyanunguju jintaku-mipa yanu yinya-kurra nyanungu-nyangu yalyu-kurlu kuja karlija warntawarntarla. Yungurla Kaatuku yalyu yinyaju yungu-ngalpa Kaaturlu yapa pina-kanyirni nyanungu-kurra, ngalipa kujarlipa majungka-jarrija. Kaaturlu nyangu yinyaju yalyu, ngula-kurlunya-ngalpa yawuru-jarrija. Kujarlanya kapurliparla nyanungukulku tarnnga jirrnganja nyinami. 13 Nyarrpalku karliparla kirlka-jarri Kaatuku yungurliparla jungarni warrki-jarri? Kajilpa Juwungku palka marnpikarla yapa nyurnu-kurlangu, Mujuju-kurlangu kuruwarri-ka wangkami kulalpa-jana jinta-jarriyarla Juwu-patu-kariki purlapakuju. Ngulakungarntirliji-ka maralypikingarduyurlu puluku wita pinyi, manu-ka purrami yurlpulypa-karda. Ngula-jangka-ka ngapangkalku yirrarni, ngula-jangka-ka mani yalyu narnukutu-jangka, manu karla wati yinyaku winjirni manu ngapa-kurlurlu yangka yurlpulypa-kurlurlu. Ngula-jangka wangkami karla maralypikingarduyu, “Ngurrju, nyuntujunpa kirlkalku manu jungarni. Yantarni-nganpa purlapa-kurra.” 14 Nyarrpa-mani kangalpa yalyu Jijaji-kirlangurluju? Yalyungku kangalpa kirlka-mani yungurliparla warrki-jarrimi Kaatuku. Nyanunguju-ka JUKURRARNU nyina. Kala kajikarlipa marda wajampa-jarrinjarla manngu-nyanyi, “Warrarda karliparla yinyi warntarri manu kuyu Kaatuku purlapa-puru. Kala nyiyaku? Marda kajika-ngalpa kulu-jarrimi-jiki.” Kuja-juku kajikarlipa marda manngu-nyanyi. Junga-wangu kujaju. Jalangurluju karlipa purami Jijaji Kiraji. Kaatu-kurlangu Pirlirrpa-ka wankaru nyina tarnnga. Ngulalpa Jijaji nyinaja walya nyampurla, Pirlirrparlu pirrjirdi-manu jungarni nyinanjaku. Kula jintarlangu Kaatu-kurlangu kuruwarri rdilyki-pungu. Ngurrju-nyayirnilpa nyinaja. Kuja-piyarlu-kula-nyanu yungu Kaatu-kurraju kuja-ngalpa palija warntawarntarla ngalipaku. Junga kujaju. Kujalpa Jijaji Kiraji waraly-karrija warntawarntarla, yalyu-ngalpa ngalipaku karlija. Kujarlanya karlipa milya-pinyi Kaatu kula kangalpa kulu nyina ngalipakulku.
15 Ngaliparlu yapangkurlipa kuruwarriji rdilyki-pungu yangka kujarla Kaaturlu yungu Mujujuku nyurru-wiyi. Kala Jijaji-ngalpa palija ngalipaku yungu-ngalpa Kaatu yawuru-jarrimi pinja-wangulku. Kujanya-ngalpa kuruwarri jalangu-warnuju Jijajirli kangurnu. Milarninjarla-ngalpa wangkaja Kaatuju yungurlipa nyiyarningkijarra mani kuja-ngalpa jangku-pungu nyurru-wiyi. 16-17 Kaaturlu-ngalpa kuruwarri-kari jalangu-warnu nyampuju yungu yangka kuja Jijaji palija warntawarntarla. Kujanya-ngalpa Kaatu wangkaja nyanungu-kurra kutu kanjakuju. Manngu-nyangkalu wati purlka. Palinjakungarnti kajikarla marda ngalapi-nyanuku wangka kuja, “Wapirra, kajinpa ngalapi-puka-jarri, ngula-jangkaju kapunpa nyiyarningkijarra mani yampinyi ngaju-nyangu-jangka.” Palinja-wangurla, ngalapi-nyanurlu kula nyiyarlangu mani yampinyi-jangkaju, lawa murnma-juku. Kuja-piyarlu-yijala karlipa Jijajiji manngu-nyanyi. Kaji palinja-wangu Jijaji nyinakarla, kula-ngalpa Kaatuju yawuru-jarriyarla.
18 Nyangurlarlu-puka kujalpa-jana Kaaturlu nyiyarlangu jangku-pungu yapaku yungu nganta-jana marda warrawarra-kanyi marda muurl-mardarni nganta, ngulakungarntiji yungu nganta yalyu nyanyi puluku-kurlangu-puka marda jiyipi-kirlangu marda karlinja-kurra. Yalyu nyanja-wangurlaju kula-jana ngungkurr-nyinaja. 19 Yuwayi, Mujujurlu-jana yapa yinya-patukuju yimi-ngarrurnu kuruwarri-kari kuruwarri-kariji kujarla Kaaturlu yungu. Ngula-jangka, pungu-jana puluku wita manu narnukutu. Ngula-jangkaju manulku yalyuju. Jinta-manu yalyuju ngapa-kurlurlu ngamingka. Ngula manu jirrirdi yalyuyalyu, ngula warurnu watiya parla-kurlu. Ngulaju julyurl-yirrarnu yalyungka, manu yarlurnu yalyu-kurlurlu puku-wiyi kuja Mujujurlu kuruwarri yirrarnu. Ngula-jangka, yapalku-jana yarlurnu.* Nyangka Exodus 24.3-8 20 Ngulalpa kuja-jarrija, wangkaja-jana yapa-patukuju, “Kaatu-ngalpa wangkaja kapu-ngalpa tarnngangku-juku warrawarra-kanyi. Nyurrurlankulu wangkaja kapunkulu nganta tarnngangku-juku purda-nyanyi nyarrpa kuja-nyarra nyanungu nyiyarningkijarra wangkaja nyampurla pukungka. Kujarlanyarna-nyarra yalyu-kurlurluju yarlurnu.”* Nyangka Exodus 24.8 21 Ngula-jangka, Mujujurluju yalyu-kurlurluju yarlurnu-jana Kaluku Tarruku manu nyiyarningkijarra kujalpalu ngunaja kaninjarni Kalukurla. Yinyarra-kula nyiyarningkijarra kujalu yirrarnu kaninjarni purlapakungarnti. 22 Purlapa yinyarra-puru kalalu yalyu-kurlurluju yarlurnu warru nyiyarningkijarrarla. Kala ngalya-kari-mipa kalalu yampija yalyu-kurlurluju yarlirninja-wangurlu. Kalalu yalyu-kurlurluju yarlurnu nyiyarningkijarrarla yungu-jana Kaatu yawuru-jarrimi maju-jangkakuju. Kala kajili yantarla kutu Kaatu-kurra puluku manu narnukutu pinja-wangu yalyu-wangu, kapu-jana Kaaturluju mamparl-pungkarla yawuru-jarrinja-wangurlu. Kujakunya karliparla Jijajikiji wala nyina kuja-ngalpa yalyu karlija ngalipaku.
Jijaji-ngalpa jintaku palija yungu-ngalpa Kaatu kulu-wangu nyina
23 Nyiyarningkijarra kujalu maralypikingarduyu-paturlu yirrarnu Kaluku Tarrukurla, ngulaju wita ngari yangkarra-piya kuja kalu nguna nguru-nyayirni-wangurla. Mujuju-kurlangu kuruwarrirli-jana ngarrurnu yalyu-kurlurlu yarlirninjaku nyiyarningkijarrarlaku yangka kuja-ka Kaluku Tarrukurla nguna yungu-jana tarruku-mani. Jijaji Kirajiji ngurrju-nyayirni, kula puluku-piya manu jiyipi, narnukutu-piya. Kaaturla nyanungukuju wangkaja palinjaku yungu yalyu nyanungu-nyangurlu tarruku-mani nyiyarningkijarra nguru-nyayirni-wangurla. 24 Kaluku Tarruku nyampurla walyangka, ngulaju yapangkulu ngurrju-manu. Ngulaju wita ngari ngurra tarruku-piya-juku nguru-nyayirni-wangurla kuja-ka Kaatu nyinami. Jijaji Kirajiji kula yukaja yali Kaluku Tarruku-kurra yungurla warrki-jarri Kaatuku, lawa. Pina-yanu nguru-nyayirni-wangu-kurra yungu Kaatu-kurlu nyina manu yungu-ngalparla payirni Kaatu ngalipaku. 25 Jijaji Kiraji kula yinya-piya Maralypikingarduyu Wiri-piya. Yulyurrpu-kari yulyurrpu-kari kala yanu pina Tarruku-nyayirni Ruumu-kurraju. Kala Jijaji Kiraji kulalpa warrarda pinapina-yanu nguru-nyayirni-wangu-kurra yungurla Kaatuku yalyu yinyi, lawa. Manu kula yalyu puluku-jangka kangu. Nyanungu ngari pina-yanu nguru-nyayirni-wangu-kurraju jintaku-mipa yalyu nyanungu-nyangu-kurlu kuja-ngalpa karlija. 26 Kaji Jijaji Kiraji warrarda yantarla pina nguru-nyayirni-wangu-kurra nyanungu-nyangu yalyu-kurlu, ngulakungarntiji kapu yardayarda paliyarla-wiyi. Kapu yardayarda paliyarla nyurru-wiyi yangka-puru kuja Kaaturlu nyiyarningkijarra ngurrju-manu lawa-jangkaju. Junga-wangu kujaju. Walya nyampuju kapu lawa-jarrimi. Kala Jijaji Kirajiji nyurru-juku warraja-jarrija walya nyampurlaju jintaku ngari yungu-ngalpa pali ngalipaku yapaku kujarlipa majungka-jarrija. Yanurnu nyanunguju ngari jintaku-mipa yungu-ngalpa Kaatu kulu-jarrinja-wangu nyina. 27 Ngalipa yapa kapurlipa palimi jintaku ngari, manu ngula-jangka Kaaturlu kapu-ngalpa miimii-nyanyi ngurrju-japalparlipa nyinaja, marda maju. 28 Kuja-piya-yijala Jijaji Kirajirliji-nyanu yungu jintaku ngari Kaatu-kurraju yungu-ngalpa palimi ngalipaku kujarlipa jintawarlayi majungka-jarrija. Kapu mayi walya nyampu-kurraju pina-yanirni yungu-ngalpa yarda palimi? Lawa. Jijaji Kiraji kapu pina-yanirni yungurliparla tarnnga-juku marlaja nyina wankaru Kaatukuju. Kujarlanya karliparla pardarni nyanungukuju.

*9:4 Nyangka Exodus 16.31-34

*9:19 Nyangka Exodus 24.3-8

*9:20 Nyangka Exodus 24.8