Jude
Pipa Juurtu-kurlangu
Pipa kuja-jana yirrarnu Juurturlu Kirijini-patuku nyurru-wiyi
Nyiya-kurlu yimi nyampu?
Pipa nyampuju yirrarnu nyurru-wiyi watingki yirdingkiji Juurturlu. Yirrarnu-jana nyampuju panu-kariki Kirijini-patuku. Pipa nyampurluju-jana pututu-pungu yungulu-jana tiija-patuku ngawuku jurnta nyinami yangka kuja kalalu-jana yimi warntarla yimi-ngarrurnu Jijaji-kirli. Juurtu-jana wangkaja Kirijini-patuku yungulu-jana jurnta nyinami yinya-patukuju tiija-patukuju manu yungulu nyanungurra-piya-wangu nyinami. Juurtu-jana wangkaja yungulurla nyarrparlu pulka-pinyi Kaatuku.
1
Juurturlu-jana pipa nyampuju yirrarnu Kirijini-patuku
Ngajukupurdangka-purnu Kirijini-patu, ngajujurna yirdiji Juurtu. Ngajujurna Jijaji Kiraji-kirlangu warrkini. Jamajiji ngajukupurdangka papardi yangka kuja-ka wiri nyinami jaajirla. Ngajulurlu karna-nyarra pipa nyampuju yirrarni yapa nyurrurlaku yangka kuja-nyarra Kaatu milarninjarla wangkaja. Milarnu-nyarra yungunkulurla nyanunguku nyinami. Ngalipakupalangu Wapirra Kaatu kanyarra yulkami. Warrawarra-kanyi kanyarra yungu-nyarra ngaka yinyi Jijaji Kiraji-kirralku. Wangkami karna-nyarrarla Kaatuku yungunkulu Kaatu milya-pinyi yangka kuja kanyarra mari-jarrinjarla ngurrju-juku nyinami. Kujarlaju kapunkulu milya-pinyi kuja kankulurla ngurrju-nyayirni rarralypa marlaja nyinami tarnnga-juku, manu kapunkulu milya-pinyi kuja kanyarra Kaatu yulkami-nyayirni.
Juurturlu-jana pututu-pungu Kirijini-patuku yangka-patu-kujaku kujalpalu warntarla yimi wangkaja Jijaji-kirli
3-4 Ngajukupurdangka-patu yapa-patu wungu-warnu-patu, yulkami-nyayirni karna-nyarra. Pipa nyampurla kapurna yirrakarla yimi jinta-kari Kaatu-kurlu kuja-ngalpa muurl-mardarnu palinja-kujaku yangka yungurlipa nyanungu-kurlulku tarnnga nyinami. Kala lawa. Ngajurna kurruly-kijirninjarla ngampurrpa-jarrija yimi nyampu yirrarninjaku yungunkulu nyanungu warrarda purami jungangku manu yungunkulu-jana yapa ngalya-kariki yimi-ngarrirni yimi junga Jijaji Kiraji-kirli. Nyiya-jangka kujaju? Yapa panu-karili jinta-jarrija jaaji-kari jaaji-karirla ngalipa-nyangurla, manu kalu-jana yapa pinarri-mani warntarlarlu yimingki. Kamparruju kula-ngantarlipa-jana Kirijini-nyayirni manngu-nyangu. Kala lawa. Kula kalurla jungarni nyinami nyanunguku. Kujanya kalu-jana yapakuju warrarda wangkami, “Kaatu kula kangalpa kulu-jarrimi, ngari kangalpa yawuru-jarrimi-mipa. Kujarlaju majungka-jarrimirlipa kutu!” Yimi nyampu-kurlurluju, warntarlarlu kalu-jana pinarri-mani yapaju. Kuja kalu maju-juku warrarda nyinami, kujarlaju karlipa-jana milya-pinyi kula kalu jungangku purami Warlalja-Wiri Jijaji Kirajiji. Kula kalu purda-nyanyi. Nyurru-wiyi nganangku mayi yirrarnu yangka kapu-jana ngaka Kaaturlu yapa yinya-patuju murrumurru-mani. Kujarlaju karna-nyarra pipa nyampuju yirrarni yangka yungunkulu-jana yapaku yimi jungangku yimi-ngarrirni Jijaji-kirli.
Yapa nyurrurlarlu kankulu yimiji milya-pinyi Payipulurlaju. Kala yungurna-nyarra yarda langa-kurra-mani yungunkulu milya-pinyi. Manngu-nyangkalu-jana Yijirali-pinki yapa kujalpalu pirijina-piya warrki-jarrija Yijipirla nyurru-wiyi. Kaaturlu-jana muku kangu nguru yinya-ngurluju. Kala panulpalurla kapuru nyinaja, manngu-nyangulpalu kula-nganta-jana yampija warrawarra-kanja-wangurlu. Kujarlanya-jana Kaaturluju riwarri-manu jiljangkaju. Manngu-nyangkalu-jana marramarra-patu kuja kalalu Kaatu-kurlu nyinaja nguru-nyayirni-wangurla nyanungu-nyangurla. Nyanungurlu-jana yirrarnu yinyarlaju yungulurla warrki-jarrimi nyanunguku manu yungulu wiriwiri nyinami nyiyarningkijarrakuju. Kala panu-karili kujakuju ngampurrpa-wangu-jarrija. Kulalu purda-nyangu. Warrkijili yampija yangka kuja-jana nyanungurlu yungu. Kuja-panuju Kaaturluju warirninjarla kujurnu-jana rdaku maru-kurra kuja-ka rdili-wangu nguna. Nyanungurlu kajana yinyarla mardarni ngakaku kaji-jana maju-mani tarnnga-kurra.
Manngu-nyangkalu-jana yangka yapa kuja kalalu nyurru-wiyi kirri jirramarla nyinaja yirdi-jarrarlaju Jatamarla manu Kumarrarla * Nyangka Genesis 18–19 manu ngalya-kari yangka kuja kalalu nyinaja kirri-kari kirri-karirlangurla wurnturu-wangu. Yapa yinya-patu kulalpalu yupukarraju nyinaja jungarni-kirli-mipa wati manu karnta, ngarilpalu kutukutu ngunaja yupukarraju warntarla wati-kariyi-nyanu manu karnta-kariyi-nyanu ngurrangkaju. Kujarlanya-jana Kaaturluju riwarri-manu warlu-kurlurluju yalkiri-jangkarlu. Riwarri-manu-jana yungurlipa milya-pinyi. Ngana-puka kajirla Kaatuku purda-nyanja-wangu jurnta nyinami, ngulaju kapu-jana warlu-kurra kijirni yangka kuja-ka warrarda jankami. Yapa yali-paturlu maju-paturlu nyurrurla-nyangu jaajirlarlu, kuja kalu-jana yapa pinarri-mani yimi warntarla-kurlurlu, milya-pinyi-jala kalu yimi nyampuju. Kala kula kalu Kaatu jungangku purda-nyanjarla purami, lawa. Warntarla-juku kalu nyinami yapa maju-patu-piya kujalpalu nyurru-wiyi nyinaja. Kujanya kalu wangkami, “Kaatu-nganpa jukurrparla wangkaja ngula-warnuju yungurnalu majungka-jarri warrarda.” Kujaju junga-wangu. Maju kuja kalu manngu-nyanyi, kujarlanya kalu-nyanu palkaju maju-mani. Nganimpajurnalu-jana wiriwiri yapa yinya-patukuju, kala kula kalu-nganpa purda-nyanyi wangkanja-kurra, lawa. Jinta-kariji, manyu-pinyi kalu-jana Kaatu-kurlangu marramarra-patu pirrjirdi-patuju, manu punku-pajirni kalu-jana.
Manngu-nyangkalu yimi Mujuju-kurlu kujalpa nyurru-wiyi nyinaja. Kuja nyanungu palija, Marramarra Wiri yirdi Mayikulurlu yungu nganta Mujuju-kurlangu palka kangkarla milyingka yirrarninjaku. Kala Juju Ngawungku nganta yungu-nyanu kangkarla. Kuja-jangkanya-pala-nyanu kulu-jarrija. Kala Juju Ngawungku Mujujuju parnka-parnta-pajurnu yangka kuja yapa-kari nganta pungu tarnnga-kurra.* Nyangka Exodus 2.12 Kala Mayikulurlu kula kulungku ngarrurnu Juju Ngawu. Kula warntarla-pajurnu, lawa. Kuja-miparla Juju Ngawukuju wangkaja, “Ngajulurlu kapurna Warlalja-Wiri Kaatu payirni yungungku kulu-jarrinjarla warntarla-pajirni.”
10 Kala yapa yinya-patu kuja kalu nyina nyurrurla-nyangu jaajirla, kuja kalu-jana yapa pinarri-mani warntarlarlu, kula kalu ngurrju nyina Mayikulu-piya, lawa. Kula kalu nyiyarningkijarra milya-pinyi marramarra-kurlu manu pirlirrpa-kari-kirli, kula kalu mardarni yartarnarri marramarra-piyarlu Mayikulu-piyarluju. Manyu-pinyi kalu-jana marramarra-patu, manu kalu-jana punku-pajirni. Punku kalu nyina puluku-piya manu jiyipi-piya yangka kula kalu manngu-nyanyi yapa-piyarlu. Puluku-piyarlu manu jiyipi-piyarlu kalu manngu-nyanyi nyiya-mipaku ngarninjaku. Yuwayi, yapa yinyaju maju-wati kuja-piya-yijala. Kujarlanya kapu-jana Kaaturluju riwarri-mani muku.
11 Ngulaku karna-jana mari-jarri, kapu-jana Kaaturlu maju-mani yinyaju yapa maju-patu! Ngurrju-manu-jana rdaku maru nyanungurrakuju. Kapu-jana yinyarla ngaka yirrarni. Nyiya-jangka kujaju? Nyarrpa-jarrijalu yapa-patuju? Maju-jarri kalu yangka wati-piya yirdi Kayini-piya * Nyangka Genesis 4 kujalpa nyurru-wiyi nyinaja. Warrarda kalu manngu-nyanyi yungulu nyarrparlu tala mani wati yangka Palama-piyarlu * Nyangka Numbers 22–23, 31 kujalpa nyurru-wiyi nyinaja. Yuwayi, Kaaturlu kapu-jana riwarri-mani muku yapa maju-patuju nyurrurla-nyangu jaajirla. Jurnta kalurla nyina Kaatuku wati yangka Kuura-piya * Nyangka Numbers 16 kujalpa nyinaja nyurru-wiyi.
12 Nyiya-piya yapa yinyaju maju-patu? Maju-nyayirni kalu nyina, kajikalu-nyarra warntarla-mani Kaatu-kujaku. Nyanungurrajulu rdaku wiri-piya kuja-ka walyangka nguna, ngulaju kula kalu yapangku nyanyi kuja kalu wapami mungangka. Kuja kankulu nyurrurla Kirijini-patu jinta-jarrimi miyi ngarninjaku, maju yapa-paturlangu kalu-nyarra jinta-jarrimi nyurrurlakuju. Kala kuja kalu ngarnilki miyi, kula kalu manngu-nyanyi Warlalja-Wiri Jijaji-kirlangu palka manu yalyu, lawa. Ngari kalu miyi-mipaku manngu-nyanyi. Kula kalu-jana yapa ngalya-kari warrawarra-kanyi, manu kula kalu-jana yinyi yimirirli. Ngawu kalu nyinami mangkurdu-piya kuja-ka palka-jarrimi yalkirirla ngapa wantinja-wangu. Yapangku kalu-jana payirni miyiki manu talaku, kula kalu-jana yinyi, lawa. Ngawu kalu nyina watiya miyi-wangu-piya. Kula kalu purda-nyanyi Kaatuju, manu kula kalu-jana yapa pirrjirdi-mani yungulu nyanungu purda-nyanyi. Watiya-piya kalu nyina kuja kalu-jana wilypi-mani walya-jangka. Ngula-jangkaju, kulalpalurla ngurrju warrki-jarriyarla Kaatukuju, lawa. 13 Yapa yali-paturluju maju-paturlu kalu maju-mani nyiyarningkijarra, ngari kalu majungka-jarrimi-mipa. Maju kalu nyina warlpa-piya kuja-ka nyiyarningkijarra kijirni warru ngurrangka. Mungangka karlipa nyanyi yanjilypiri yungurlipa milya-pinyi nyarrpara-wana yungurlipa ngalipalku yani. Yapa yinyarraju kula yanjilypiri-piya, lawa. Kulalparlipa-jana yapa maju-patuju payikarla yungulpalu-ngalpa pinarri-mantarla jungarni nyinanjaku. Kujarlanya-jana Kaaturluju jangkardu ngurrju-manu yinyaju rdaku wiri-jarlu. Yapa yinya-patuju kapu-jana muku yirrarni yinyarlaju rdakungka tarnnga-juku.
14-15 Yangkalu wati manngu-nyangka yirdi Yiniki * Nyangka Genesis 4–5 kujalpa nyurru-wiyi nyinaja. Palka-jarrija nyanunguju turnu-warnu-ngurlu jika-pala-ngurlu wati yangka Yatumu-kurlangu-ngurlu, wati kujalpa kamparru-warnu nyinaja.* Nyangka Genesis 5.3-24, Luke 3.37 Nyurru-wiyi Yinikirliji yimi yirrarnu yapa yinya maju-patu-kurlu. Kujanya nyanunguju wangkaja, “Purda-nyangkajulu yirriyirrirli. Yapa yinya-patuju maju-nyayirni, kula kalu Kaatu purda-nyanjarla purami, manu nyanungu-nyangu kuruwarri kalu yampimi. Maju-juku kalu wangkami Kaatu-kurluju. Kujarlanya kapu Warlalja-Wiri Kaatuju yanirni walya-kurraju panu-kurlu nyanungu-nyangu marramarra-patu-kurlu. Yinya-patu-kurlurluju kapu-jana yapaju miimii-nyanjarla pinyi karrikarri-wangurlu.” 16 Yuwayi, junga kujaju. Yinyarra warlkanji-patu tiija-patu nyurrurla-nyangu jaajirla, Kaaturlu kajana yinyi ngurrju nyiyarningkijarra, kala lawa. Kula kalu wardinyi nyinami. Nginji-wangkami kalurla nyanungukuju. Warrarda kalu manngu-nyanyi maju nyiyarningkijarra, majungka-jarrimi warrarda kalu. Warrarda kalu-nyanu kurrurru-karri. Ngayarrka kalu nyina nyiyarningkijarraku, manu kalu-jana yipiljipilji-mani yapaju yungulu-jana yulyurlku-yirrarni yungulu-jana nyiyarningkijarra jurnta kanyi.
17 Ngajukupurdangka-purnu Kirijini-patu, yulkami-nyayirni karna-nyarra. Manngu-nyangkalu yimi yangka kujalu-nyarra Kurdungurlu-patu Wiriwirirli yimi-ngarrurnu nyurru-wiyi. Nyampu-patu-jala-jana Warlalja-Wiringki Jijajirli milarnu yungulu-jana wiriwiri nyina Kirijini-patuku. 18 Nyampunya yimijili-nyarra yimi-ngarrurnu, “Kaji Jijaji pina-yanirni walya nyampu-kurra, kujakungarntiji yapa panungku kapulu manyu-pinyi nyanungu-nyangu yimi jungaju. Yimi yangka jurrku-juku kuja-ngalpa Kaaturlu milki-yirrarnu. Kapulu muku majungka-jarrimi nyarrpa-puka kajili manngu-nyanyi.” 19 Yimi yinyarluju kangalpa yimi-ngarrirni yapa maju-patu-kurlu nyurrurla-nyangurlaju jaajirla, kuja kalu-jana yapa pinarri-mani warntarlarlu. Kuja kalu-jana pinarri-mani warntarlarlu, turnu-kari turnu-kari-kirra-jarri kalu, ngula-jangkarluju kalu-nyanu kulungku pinyi. Yinyarra tiija maju-patu, kula kalu purda-nyanyi Kaatu-kurlangu Pirlirrpa kuja kajana wangkami, lawa. Ngari kalu kutu majungka-jarri kuja kalu manngu-nyanyi nyanungurrarlu. Kaatu-kurlangu Pirlirrpa kula-ka nyanungurrarla nyina, lawa. 20 Kala nyurrurla, ngurrjulu-nyanu jarnkujarnku nyinaya! Pirrjirdi-mantalu-nyanu yungunkulurla wala nyina yimi jungaku. Yimi tarruku-ngalpa Kaaturlu yungu ngalipaku. Kajinkilirla wangkami Kaatuku, kujakungarntiji payikalu Pirlirrpa Kaatu-kurlangu yungu-nyarra yartarnarri yinyi. Ngula-jangka yartarnarri yinya-kurluju wangkayalurla Kaatukuju. 21 Kaatu kajana yulkami nyanungu-nyangu yapakuju. Nyanungu kajana ngampurrpa nyinami yungulurla jungarni nyinami. Kujarlajulurla nyinaka jurnta yaninja-wangu. Milya-pinyi karlipa kuja kangalpa Warlalja-Wiri Jijaji mari-jarrinjarla ngurrju nyina ngalipakuju. Pardakajukulurla. Kajirlipa kuja-jarrimi, ngula-jangka ngakaju kapurliparla wankaru jirrnganja nyinami tarnnga-juku.
22 Yapa ngalya-karirli kalu purda-nyanyi nyiyarningkijarra yimi. Kula kalu milya-pinyi nyarrpara jungaju manu warntarlaju. Kula kalu milya-pinyi yimi nyarrpara yungulu purami. Ngulaju ngula-juku. Ngarili-jana ngurrju nyinaya yapa yinya-patukuju. 23 Yapa ngalya-karirli kalu yimi purda-nyanyi kuja kalu-jana tiija maju-paturlu yimi-ngarrirni. Yapa yinya-patu kajikalu marda warntarla-jarrimi Jijaji Kiraji-kijaku. Ngulaju kalu nyina watiya-piya linji-piya yangka kuja kalu warlu-kurra wantimi. Ngulaju kajikalu tarnnga-juku janka. Kuja-kujakuju, muurl-mardakalu-jana tiija yinya-patu-kujakuju. Tiija yinya-paturluju maju-paturlulu-jana yapa ngalya-kariji warntarla-manu Jijaji-kijakuju, manu jalanguju warntarlalku kalu nyinami. Mari-jarrinjarlalu-jana ngurrju nyinaka yapa yinya-patukuju nyinaya. Kala ngarili-nyanu warrawarra-kangka maju-patu tiija-kujaku, kajikalu-nyarra nyurrurlarlangu warntarla-mani Jijaji-kijaku. Yirriyirri-jarriyalu! Warrawarra-kangkalu-nyanu tiija yinya-patu-kujaku! Wawarda walya-kurlu-piya kalu nyinami. Yapangku kuja-ka mardarni wawarda kirlka, ngula-kurlu kajilpa walya-kurralku wantiyarla, ngulaju kajika marda walya-kurra-mani wawarda nyanungu-nyanguju. Kuja-piya-yijala kajinkili-jana purda-nyanyi tiija maju-patu yirriyirri-wangurlu, kapunkulu majungka-jarrimi nyanungurra-piya, wawarda yungkiyi-piya. Kuja-kujakujulu yirriyirri-jarriya.
Kaatukurliparla pulka-pinyi kuja-ka ngurrju-nyayirni nyina
24-25 Pulka-pinyirliparla Kaatuku! Nyanunguju pirrjirdi-nyayirni. Nyanungu-nyangu-kurlurlu yartarnarri-kirlirli kapu-nyarra warntarla yaninja-kujaku mardarni. Nyanungu-nyangu yartarnarri-kirli, nyanunguju-ka mirilmiril-karri nguru nyanungu-nyangurlaju. Ngaka kajinkili kamparru karrimi nyanungurla, kapunkulu karrimi kirlka-nyayirni wardinyi. Kapunkulurla yunparninjarla pulka-pinyi. Kaatuju jinta junga kuja karlipa purami. Muurl-mardarnu-ngalpa kuja Jijaji Kiraji Warlalja-Wiri yilyajarni palinjaku ngalipaku. Kaatuju ngurrju manu pirrjirdi. Kula ngana-piya. Kuja-jukulpa nyinaja nyiyarningkijarra ngurrju-maninjakungarntiji. Nyanunguju-ka kuja-piya-juku nyinami jalanguju, manu kapu tarnnga-juku nyinami. Pulka-pinyirliparla! Ngula-juku ngurrju.

*1:7 Nyangka Genesis 18–19

*1:9 Nyangka Exodus 2.12

*1:11 Nyangka Genesis 4

*1:11 Nyangka Numbers 22–23, 31

*1:11 Nyangka Numbers 16

*1:14-15 Nyangka Genesis 4–5

*1:14-15 Nyangka Genesis 5.3-24, Luke 3.37