8
Tõ̀ sã́hpú ànɛ̂ syɔ́ yísyɔ́ Yesu sõ̀ tɛ̃̀
1 Kénɛ tyi sɔ́kɔ́ntɛnɔ náh, Yesu sõ̀ mɛ n kɔ n kɔ̃ kwíl-ǹgbnɔ ànɛ̂ kwílpî, mɛ nɩ̀vɩ̀nɩ̀ wɛy sã́nnɛ n yo Liyel yõ̀tɔ̃rɩ́ tyɩ́ sɔkɔ. Tɛ́ ǹ tõ̀ sã́hpú nɛ́pĩ̂ gbɔ̃nimí sõ̀ mɛ ǹnɛ, 2 ànɛ̂ syɔ́ yísyɔ́ tɔlɛ, wǎh sétã̀n yĩni wilki nónó sɔkɔ, tɛ́ pé yamnɔ tyɛ. Makadala kwil Mari sõ̀ mɛ, nɛ̂ sɔkɔ-á sétã̀n kwǎrninɔ wil, 3 ànɛ̂ Nsyannɛ, nɛ̂-á Yerɔdɩ tahrɩ kyɔ̀mɩ̀-ò dĩ́ Kusa kyɩlɛ, ànɛ̂ Susanɩnɛ, ànɛ̂ syɔ́ náhnáh yísyɔ́lɛ, nónó-á sõ̀ pé gbã̀n yîlɛ Yesu ànɛ̂ ǹ tõ̀ sã́hpúlɛ n yohnɩ n mɔ.
Sèmukɔ mír-ò sèmìrkìlɛ
4 Képah sɔkɔ, névye sõ̀ mɛ wil kwlo kwlo pól sɔkɔ, à n pɔ n pɔ Yesu tyɩ́. Tɔ́wû ǹgbɛ̃-á pɔ tuke mɔ sɛ̃́, à mɛ sèmìrkì yɔ́ yãh pé tyɩ́ nɛ: 5 «Sṍ yɔ́lɛ, sètõ yɔ́ lésõ wil ǹ sèmukɔlɛ n mir. Wǎh mɛ mírnɔ́ sɔkɔ, yísyɔ́ syɩkɩlɩ wɛ̃̀gbalɩ sɔkɔ. Wɛ̃̀kɔbɩ kɔ sɔkɔ sé yõ, kèpye mɛ pɔ sè yɔ. 6 Yísyɔ́ mɛ syɩkɩlɩ légbɩ̃́ yõ, à fi, tɛ́ núkú tɔ̃ kɔkɔ vɩ́nɔ́ kɛ̃́ tɛ̃̀ tyɩ́. 7 Yísyɔ́ mɛ syɩkɩlɩ de pã̀n nɩyṍ. Sǎh fi wɛ̃ tyɩ́ pã̀nnɛ, pã̀n mɛ fyãh sé yõ. 8 Ǹtɛ, yísyɔ́ mɛ syɩkɩlɩ sétáh pèpɛy sɔkɔ, à fi. Sépi wɔ kyãh, à pɔ pyenɔ lèkwɛ̌kwɛ pɩ.» Sèmìrkì mɛ yã́hntɛnɔ náh, Yesu tɔ̃ yo pé tyɩ́ yĩ́npɔ̃́ ǹgbɛ̃nɛ nɛ ńkɛ̃́: «Níkí-à mɛ nɛ̂ tyɩ́ noh noh tɛ̃̀nɛ, tɛ̃̀ ǹ níkí sah noh.» 9 Képah sɔkɔ, Yesu tõ̀ sã́hpú à piki yah sèmìrkì mɛ̀ yõlɛ.
Yesu sèmukɔ mírnɔ́ sèmìrkì yõ yo
10 À mɛ yo pé tyɩ́: «Liyel tɔ̃́rɩ́ tyi nónó-á mɛ wɔ̃̀bɩ̀nɔ́lɛ, sé pnɛ̀nɔ́ ye yépi tɛ̃̀ wɔ kɔ̃. Ǹtɛ, tɛ́lɔ́ tɛ̃̀ tyɩ́, sèmìrn ó sɔkɔ ye sè kɩ n yãh.
Képah sɔkɔ, pè kɩ n yah díkídíkí,
tɛ́ pè náh kwâh yɔ́ wɛ n pi.
Tɛ́ kɩ n nohnɩ,
tɛ́ pè náh ké yõ pɩ̃ n pi.»
11 Tɛ́ tɔ̃ yo pé tyɩ́: «Sèmìrkì mɛ̀ yõ-á nɛ̂nɛ, kè wɛ yɔ̀: Mir mir sèmukɔ mɛ̀nɛ, Liyel wɛy ye. 12 Tɛ́ névye túkù mɛ wɛ̃̀gbalɩ tyɩ́ kɔ̃lɩ: Pépi-à Liyel wɛy noh, sétõ n pɔ kè wilki pé nnɔ sɔkɔ nɛ, pè káh pɔ sɛ̃ ké yõ, pè mó pwáhnmɔnɔ wɛ. 13 Túkù mɛ légbɩ̃́ yõ tyɩ́ kɔ̃lɩ: Pépi-à Liyel wɛy noh, pě kè fɛ̃ n syi nɩ̀vɩ̀lɛ. Tɛ́ pè náh n yɛ kè yã̀hnɩ̀nɛ n mɔ pé sɔkɔ. Pě kè fɛ̃ n syi nɛ́npɔ́ swɔ ó sɔkɔ, tɛ́ mɔ́nyahnɔ-à núkú pè yĩni tɛ̃, pě pé náh vi kè kɔ̃. 14 Túkù mɛ pã̀n mɛ́-ńsah tyɩ́ kɔ̃lɩ: Pépi-à Liyel wɛy noh, fɔ́kɔ́sɔ̃nɔ, ànɛ̂ tahrɩ yáhnɔ́, ànɛ̂ kèkõyṍ nɩ̀vɩ̀ tyi n pɔ kè fyãh. Kàh pɩ sɛ̃́, pè n wũ nɩyṍ, kè náh tirlɛ n pɛkɩ pé tyɩ́.
15 Ǹtɛ, túkù mɛ sétáh pèpɛy tyɩ́ kɔ̃lɩ: Pépi-à Liyel wɛy noh, pě kè syi n sah pallɛ nɩ pèpɛy sɔkɔ, nɛ̂-á mɛ tɔ̃́nsàhnɔ́lɛ. Ǹ tɛ́ ké tɛ̃́nɔ́ plɛ, yõre n wɛ ké tyɩ́, sèmukɔ pɛ́kɩ́nɔ́ tyɩ́ kɔ̃lɛ.»
Yesu-á sèmìrkì nɛ̂ mɩ fɔ̀tnɔ̀ tyɩ́ sɔkɔ
16 Yesu tɔ̃ yo pé tyɩ́: «Névi se kɩ fɔ̀tnɔ̀ soh, tɛ́ kɩ dú kwĩnki mɔ ké yah, képah náh pɩ, kɩ kè dah mɔ sɛ̃ sɛ̃ kwâh sètàhkɩ̀ sõ̀? Tɛ̃̀ náh kè sah n pi fɔ̀tnɔ̀ sahkɩ sɔkɔ, kè n pɩ n pi kyòolɛ wɔ̀kɔ̀ sɔkɔ dépú tyɩ́ di? 17 Tir yɔ́ ńtɛ̃ náh mɛ wɔ̃̀bɩ̀nɔ́lɛ, tɛ́ kɩ n wũ n pi wìlkìnmɔ-ńkɛ̃̂nɛ kégbɔ́. Sètĩ̀n sõ̀ tir yɔ́ ńtɛ̃ náh n wũ n pi pɩ̃́-ńkɛ̃̂nɛ, ànɛ̂ wìlkìnmɔ-ńkɛ̃̂nɛ kwèyy. 18 Névi nɛ̂ tyɩ́ kwâh-á mɛ, dòhnɩ̀nɔ́ kɩ n pɩ ǹmɔ tyɩ́ yõ. Tɛ́ névi nɛ̂ tyɩ́ kwâh náh mɛ, kwéy nɛ̂ ńtɛ̃-á à mɛ n sõ nɛ, páh mɛ wɛ, ké tɔ kɩ tɛ̃ syi ǹ tyɩ́. Kǎh pɩ sɛ̃́, yé kyɔ̀mɩ̀nɔ́lɛ n pɩ yé nohnɩ dùkù sɔkɔ!»
Yesu yṹnpyé ànɛ̂ ǹ yṹnɛ
19 Képah sɔkɔ, Yesu-á sõ̀ mɛ fɩ̃́ nɛ̂ sɔkɔ, ǹ yṹnpyé, ànɛ̂ ǹ yṹ pɔ yĩni tɛ̃ nɛ́npɔ́. Ǹtɛ tɔ́wû tɛ̃̀ tyɩ́, pè náh tɛ̃ wɛ nɔ de ǹnɛ. 20 Pè mɛ yo mɔ ǹ tyɩ́ nɛ, ǹ yṹ, ànɛ̂ ǹ yṹnpyé-á mɛ yĩ́nnɔ́lɛ kégbɔ́. Pǎh mɛ ké tyɩ́ nɛ, pé à wɛ. 21 Képah tɛ̃̀nɛ, à mɛ yo pé tyɩ́: «Nónó-á Liyel wɛynɛ n nohnɩ tɛ́ ké tyilɛ n pɩ, pépi ye ńmɔ yṹ ànɛ̂ ń yṹnpyélɛ.»
Yesu yã́hpékè yɔ́ yĩn mɔ yɔ́-ǹgbɛ̃ sɔkɔ
22 Sṍ yɔ́lɛ, Yesu de krótókè yɔ́ sɔkɔ ànɛ̂ ǹ tõ̀ sã́hpúlɛ, tɛ́ yo pé tyɩ́ nɛ, pè yɛ pé yuku yɔ́-ǹgbɛ̃ kahnɩnɛ. 23 Tɛ́ pǎh mɛ krótókèlɛ n to n yuku gbĩ́ nɛ̂nɛ, Yesu dɔ. Dǒ, yã́hpékè yɔ́ kõ pé yõ yɔ sɔkɔ, à ninɛ n tɔkɔ n mɔ krótókè sɔkɔ, kè syi pɔ n yuku ninɛ, dlo n tyah pé nɔ́nɔ́lɛ. 24 Pè mɛ nɔ de Yesu tnɔ̂, mɛ ǹnɛ n yilki n mɔ nɛ, pé yõ̀tɛ̃̀, pé yõ̀tɛ̃̀! Yɔ-á mɛ n tyah pé yṍnɔ́lɛ dɛ́! Képah tɛ̃̀nɛ, Yesu mɛ yuku, tɛ́ dírí kõ yã́hkɩ́, ànɛ̂ ni yõ. Yã́hkɩ́ mɛ yĩn, yɔ tiki tɛ̃, tyah pɩ sṹmm. 25 Kǎh pɩ sɛ̃́, à yo pé tyɩ́: «Yé Liyel yõ sɛ̃́nɔ́ ńyãh?» Tíkí tɛ̃̀ tyɩ́, pé gbã̀n du, pè tyah n yo wɛ̃ tyɩ́ nɛ, nɛ́dúkú nɛ̂ se dĩ́ mɛ̀nɛ, tɛ́ à fɛ̃ n yo yã́hkɩ́ ànɛ̂ ni ńtɛ̃ tɔ tyɩ́, sè n sah ǹ tyɩ́ yõ nɩ?
Yesu sétã̀n kwĩnki yĩni wilki dĩ́ yɔ́ sɔkɔ
26 Yesu ànɛ̂ ǹ tõ̀ sã́hpú kyɩ yĩni tɛ̃ yɔ́-ǹgbɛ̃ kahnɩnɛ, Yerasɛnɩ sétáh yõ, Kalile yèsreynɛ. 27 Wǎh mɛ n tiki krótókè sɔkɔ gbĩ́ nɛ̂nɛ, dĩ́ yɔ́ wil kwil sɔkɔ, à pɔ à yohnɩ, sétã̀nnɛ ǹ sɔkɔ. Kwil mɛ̀ nɛy ye sõ̀ ǹnɛ. Tɛ́ kè pɩ di mónɔ́lɛ, à náh tɔ̃ sõ̀ mɛ flɔlɛ n mɔ, ànɛ̂ à náh mɛ n tɛ̃ gbô. Ǹ tɛ̃̀-ǹsah ye sõ̀ léyã̂l wrɔ́. 28-29 Tɛ́, sétõ mɛ̀ sõ̀ n yuku dĩ́ mɛ̀ yõ gbáhyɩ̃́ náhnáhlɛ. Pè sõ̀ ńkɛ̃́nɛ à pukubi kɛ̃́lɔ́, ànɛ̂ kârnnɛ nɛ, pé à tɛ̃ sah. Ǹtɛ, ǎ púkúbí-ńtã̂n nɔ́pi kɔ̃lɩ, tɛ́ sétõ mɛ̀ à tɔkɔ n de gbɛ̃́nnɩ tã̀ntã̀n sɔkɔ. Képah sɔkɔ, wǎh Yesu wɛ, Yesu mɛ yo ǹ tyɩ́ nɛ, à wil dĩ́ mɛ̀ sɔkɔ. Wǎh yo sɛ̃́, dĩ́ pɔ kɔ kwĩnki ǹ yah, tɛ́ de syi yĩ́npɔ̃́ ǹgbɛ̃nɛ nɛ, kwâh nɛ̂ se à n yah n kɔ̃ pé tyɩ́ nɩ, yõ̀tah Liyel pi Yesu? Páh ǹnɛ n ni, à káh pé fõh. 30 Yesu mɛ à piki yah nɛ, ǹ yĩn se sɔ̃́ nɩ? Tɛ́ kǎh pɩ, sétã̀n náhnáh sõ̀ mɛ dénɔ́lɛ ǹ sɔkɔ, à mɛ nɛ, pé yĩn-á Mɛ́fwóbé Kwĩnkilɛ. 31 Képah sɔkɔ, sétã̀n nɔ́pi mɛ Yesu ni nɛ, à káh sé yĩni wilki tɛkɩ mɔ yèvyãhrɩ tɛ̃̀-ǹsah.
32 Tɛ́ nɛ́npɔ́ sɔkɔ, sel kwĩnki yísyɔ́ sõ̀ mɛ n yah n yõ n kɔ̃ yɔ̃lɩ yõ. Sétã̀n nɔ́pi tɔ̃ Yesu ni nɛ, à yɛ sé kɔ̃ sé kyɩ de sel nɔ́pi sɔkɔ. À mɛ ké wɛ̃̀kɩ̀lɛ sè kɔ̃. 33 Képah tɛ̃̀ sɔkɔ, sétã̀n nɔ́pi wil dĩ́ mɛ̀ sɔkɔ tɛ́ kyɩ de sel nɔ́pi sɔkɔ. Sel kwĩnki nɔ́pi núkú kènpĩn to tiki tùkùtùkù, à kyɩ de yɔ́npɛ̃́kɩ̀ sɔkɔ, kè kɔ̃ kè sè yõ.
34 Sel nɔ́pi fɛ̃̀pu-á képah wɛ sɛ̃́, pè to kyɩ kè yãh kwil, ànɛ̂ yèpìyey sɔkɔ. 35 Képah tɛ̃̀nɛ, tyi nónó-á pɩ, névye wil nɛ, pé kyɩ sé ségblɔ́ yah. Pè pɔ yĩni tɛ̃ Yesu tnɔ̂, tɛ́ dĩ́ nɛ̂-á sõ̀ sétã̀n wil ǹ sɔkɔ, pè à wɛ kɔ̃́ntɛ̃̀nɔ́lɛ Yesu tnɔ̂. À sõ̀ mɛ flɔ mɔ, tɛ́ mɛ tírr. Kǎh pɩ sɛ̃́, tíkí pè tɛ̃. 36 Képah sɔkɔ, nónó-á sõ̀ ǹ dɛ́nmɔ dùkù wɛ, pè kè yãh tɛ́lɔ́ syah.
37 Kǎh pɩ sɛ̃́, tíkí tɛ̃̀ tyɩ́, Yerasɛnɩ sétáh yõ névye pól kè yah kɔ̃ Yesu tyɩ́ nɛ, à yal gbɛ mɔ pépilɛ. Képah sɔkɔ, Yesu mɛ de krótókè sɔkɔ, à n tyah sɔ́kɔ́nɔ́lɛ.
38 Tɛ́ dĩ́ nɛ̂ sɔkɔ-á sõ̀ sétã̀n wil, kénɛ dĩ́ Yesulɛ n ni nɛ, à yɛ pé tɛ̃ ǹnɛ. Ǹtɛ, Yesu náh kè fɛ̃ syi, tɛ́ yo ǹ tyɩ́: 39 «Liyel-á tyi nónó pól pɩ á tyɩ́, á syɩ n yuku á gbô, ǹ kyɩ sè yãh.» Wǎh yo sɛ̃́, dĩ́ mɛ ǹ syɩ yuku ǹ tĩ̀nnɛ. Tɛ́ tyi nónó pól-á Yesu pɩ ǹ tyɩ́, à sélɛ n yãh n kɔ̃ kwil pól sɔkɔ.
Yayirusi písê yílkínmɔnɔ, ànɛ̂ pi nɛ̂-á tũ Yesu fwɔ̀mɔnɩ tyɩ́
40 Tɔ́wû sõ̀ mɛ Yesu syɩkɩ tɛ̃ sɛ̃́, képah ye, wǎh wil yɔ́-ǹgbɛ̃ kahnɩnɛ, à pɔ yĩni n tɛ̃ pé tnɔ̂ gbĩ́ nɛ̂nɛ, pé pól à yohnɩ nɩ̀vɩ̀ sɔkɔ. 41 Légbĩ́ mɛ̀ ó sɔkɔ ye dĩ́ yɔ́ pɔ yĩni tɛ̃, pè n ye Yayirusilɛ. Ǹmɔ ye sõ̀ nɛ́npɔ́ Liyel ní-ńsah wɔ̀kɔ̀ yah yétɛ̃̀nɛ. Wǎh yĩni tɛ̃ Yesu tnɔ̂, à gbètukunɔ di ǹ yah, tɛ́ à ni nɛ ńkɛ̃́, kékwɛ, à pɔ pé yuku péwɔ gbô, 42 ńkɛ̃́, písê nɛ̂-á pé tyɩ́ ǹ gblɔ̌y núkúnínɛ, tɛ́ mɛ ye gbɔ̃ninɔ́ kénkɔ̃ sɔkɔ, wǎh mɛ n tyah kúnɔ́lɛ. Képah tɛ̃̀ sɔkɔ, Yesu-á n sɔkɔ nɛ́npɔ́, tɔ́wû à fyãh kã́mm yey yey póllɛ.
43 Tɛ́, sê yɔ́ tɔ sõ̀ mɛ nɛ́npɔ́. À sõ̀ mɛ n yɔ tṍ kwɛ́nɔ́ ńyânnɛ pópó, ye gbɔ̃ninɔ́. Ǹ gbõ̀ pól syi pɔ tyɛ syɛy pɩ́nɔ́lɛ sènpɩbɩ tyɩ́, tɛ́ pé sɔkɔ yɔ́ ńtɛ̃ náh tɛ̃ wɛ à dɛ mɔ. 44 À mɛ nɔ de Yesulɛ ǹ náh tĩ̀nnɛ, tɛ́ tũ ǹ fwɔ̀mɔnɩ vyãh tyɩ́. Nɛ́npɔ́ swɔ, ǹ ńyân núkú tyɛ. 45 Képah sɔkɔ, Yesu mɛ piki yah nɛ, nɛ̂ se tũ péwɔ tyɩ́ nɩ? No pól-á pé vyɛ̃ynɛ n kɔ̃lɩ nɛ, pépi náh sɛ̃́, Pyɛrɩ mɛ nɛ, pé yõ̀tɛ̃̀, névye-á fyãh sah ǹnɛ kã́mm. 46 Ǹtɛ, Yesu mɛ nɛ, ǹnɩ̂ yɔ́-á tũ pé tyɩ́. Páh kè pɩ̃ nɛ, tǎhkɩ̀ yɔ́-á wil pé sɔkɔ. 47 Képah sɔkɔ, pi mɛ̀-á pɔ pɩ̃ nɛ, tir mɛ̀ náh tɔ̃ fɛ̃ n wɔ̃bɩ, à pɔ ǹ gbètukunɔ di Yesu yah wílsyahrɩ sɔkɔ. Tir nɛ̂ yĩn-á à tũ ǹ tyɩ́, tɛ́ kè yãh no pól yĩ́ yah, ànɛ̂ sɔ̃́-á à dɛ́nmɔnɔ wɛ nɛ́npɔ́ swɔ. 48 Képah tɛ̃̀ sɔkɔ, Yesu mɛ yo ǹ tyɩ́: «Pi, á Liyel yõ sɛ̃́nɔ́ ye ǹ dɛ mɔ. Nɛ n yuku yèvɩnɩ sɔkɔ.»
49 Gbĩ́ nɛ̂-á Yesu mɛ kénɛ wɛy yónɔ́ sɔkɔ, dĩ́ yɔ́ wil yõ̀tɛ̃̀ dĩ́ Yayirusi gbô, à pɔ yo Yayirusi tyɩ́ nɛ, ǹ písê-á yah kwlɔ, ńkɛ̃́, à káh fwɔ̌tɛ̃̀ kwɔ́-ò dĩ́ kwlɔ. 50 Ǹtɛ, Yesu-á képah noh, à mɛ yo Yayirusi tyɩ́ nɛ ńkɛ̃́: «Káh tíkí pɩ! Sɛ̃ ó sɛ̃ ké yõ, tɛ́ á písê kɩ ǹ min wɛ.» 51 Tɛ́ pè mɛ sɔkɔ Yayirusi gbô. Pǎh kyɩ yĩni tɛ̃, à náh fɛ̃ syi nɛy de ǹnɛ, à wil Pyɛrɩ, ànɛ̂ Nsyɔ̃, ànɛ̂ Nsyakɩ, ànɛ̂ pípír sú, ànɛ̂ ǹ yṹ tyɩ́ sɔkɔ. 52 Légbĩ́nɛ, no pól sõ̀ mɛ pípír kũ pɔ̀lɛ n gbo mɛ yãm yãm tyilɛ n pɩ. Képah sɔkɔ, Yesu nɛ: «Yé káh nɛ n gbo! À náh ku, dɔy sɔkɔ ye ǹnɛ.» 53 Ǹtɛ, névye-á sõ̀ mɛ ǹ kúntɛnɔ pɩ̃ tɛ sɛ̃́, pè tyah kõlɛ Yesulɛ n ko. 54 Képah tɛ̃̀ sɔkɔ, Yesu mɛ à tɛ̃ ǹ gbõ̀ tyɩ́, tɛ́ à kah ye: «Ń pi, yuku!» 55 Nɛ́npɔ́ swɔ, ǹ min núkú ké syɩ de ǹ sɔkɔ à kɔ̃ à yuku. Wǎh yuku, Yesu mɛ kè yah kɔ̃ pé tyɩ́ nɛ, pè yãrlɛ à kɔ̃ à yõ. 56 Kǎh pɩ sɛ̃́, ǹ dúbípú gbã̀n du, tɛ́ Yesu kè yah kɔ̃ pé tyɩ́ nɛ, pè káh tir mɛ̀ yãh nɛy tyɩ́.