22
Nil Jesus.angan Wik Kathan Waaꞌ May Piꞌanan Mungkayn
Aꞌ nil Jesus.anganiya putham ngul wik kath waaꞌ-waaꞌ thant, pam wanchantan, nil wik engk-engkanang keꞌam waaꞌ thant, yaꞌa, nil keꞌ wik kath anman waaꞌ-waaꞌ thant. Nil thaw thant, “Aak ngulan wampowa nil God.angan pam wanch yotaman piꞌ-piꞌow thanang maꞌ nungantanga. Wik inangan waaꞌ-waaꞌānga, aakana yimanangan wunow. Aak keenkanama, pam nil piꞌan, kinga, — yaa, niliya may piꞌan yump puk nhengk nungantamangana wanch ngentowa. Aꞌ nil pam piꞌan alangana pam workan iiy-iiyin nungantana kuch thanang pam wanch wiy anangan pal umpayn thanang may piꞌanakana. Than puth yaꞌangam thaw-thawin thant, thanan kaangk keꞌ iiyayn thanttang mayakana.
“Yaa, pam piꞌan alanganiya pam wiy ngul kuch thanang, mayakan pal umpayn thanang. Wikana yimanangan kuch, ‘May piꞌan ngatharamana an kanam yumpina. Minh bullocks min-miniy anangana kanam ump-umpin thananga — may-a, minh-a, an anman wun-wuntan ngamp mungkāmp ngula. Niiy pal erkam yotam wampān a!’ Puth pam anangan thampanga yaꞌangam thaw-thawin thant, puth pam wanch anangana kaangk keꞌ may piꞌanakan wampayn, than keꞌ-ngoongkam work iiy-iiyin; pam thonamiya koyam iiy farm nungantamakan; nil pam thonaniya, koyam iiy store nungantamakan, puth puungk wiyangiya, pam workan iiy-iiyin pam piꞌan alantana, maꞌ mamin thanang, aꞌ thep-thepin thanang, aꞌ mulathin thanang. Nil pam moom piꞌanana man kul paththam wamp nunganta, aꞌ nil pam soldiers nungantam anangan kuch thanang, aꞌ thanana mul-mulathin thanang puthangkana, aꞌ town umyompanam thanttamana thumang kiingkin ngul.
“Aꞌ nil king alangana pam workan iiy-iiyin nungant puungk wiy anangan ump thanang, aꞌ thaw thant, ‘May piꞌan ngatharamana an kanam may minh menchan anman wun-wunana, puth pam wanch anangana ngay kaꞌathaman wik kuchang thantan-a, than pal keꞌam wampin mayakana, yaꞌa. Yaa, niiyiya, woyan piꞌan wakan iiy-iiyāna, pam wanch yot-yotam pal umpān thanang mayakan wampayna, niiy puyan thathān thanang pam wanch-a, pal umpān thanang may piꞌan ngatharamakana.’ 10 Aꞌ pam work nungantan iiy-iiyinwey-a, thananiya woyan aakanakan pentin ngul aꞌ pam wanch yot-yotam ngul yal-yalmathin thanang, puungk wiyaniyweya pam wanch wayanang; puungk wiyaniyweya ep pam wanch mina. Aawuch pam piꞌan alantamaniya, pam wanchangama thaaꞌ-thupam ngathina.
11 “Nil pam piꞌanana pek aawuchang ngooncha pam wanch anangan thathow thananga. Aꞌ nil pam thonam thathana nil ngook min keꞌam ngooncha. 12 Aꞌ nilan thaw nungant, ‘Ayyang, ngurp ngatharam-ang, nint ngul in wanttak ngoonchan e? Ngook min-minam keꞌam ngoonchan ey?’ Puth nil pam ananweya wik keꞌam thawa yaꞌa, popam anman nyiin-nyiin. 13 Aꞌ pam piꞌan anan thaw pam al-alantan workan iiy-iiyin nungantana, ‘Ayyang! Niiy thaꞌana puth maꞌana kuuyang kathān nunanga pam inan a! aꞌ puy yoon aakang theeꞌān nunang, aak ngaaꞌanga, nil angan peey-peeyowa, koonh thakan path-pathow nungamanganweya.’ ”
14 Aꞌ nil Jesus ngulan thawa, “Wik kath anana yimanangan wunana, nil God.angana pam wanch yot-yotam umpow thanang, puth pam wanch koꞌalam thonakam miꞌow thanang.”
Thananiya Jesus.an Putham Ngul Mepin Nunang
15 Anpalan-a, than pam Pharisees anangan kan-ngul iiyin, aꞌ karpam wik yump-yumpin. Aꞌ thawin, “Ngamp mepāmp nunang, yaan paathāmp nunang nil nath Jesus.ana wik want-wanttakan thawow ngampar.” 16 Thananiya, pam thanttam wiy anangana kuchin thanang, putha pam Herod.antam wiy anangana kuchin aꞌ than karpam iiyin nungant Jesus.antana, aꞌ thawin nungant, “Ayyang, moom-ang, ngan kan meeꞌmiy nint wik kan-kanam anangan thaw-thawangana, puth woyan min God.antaman kan-kanam thaaꞌ-aath-aathangan nganang. Nungkway than pam wanch wiyangan ngangk-wayangaman kal-kaliythan nintangan-a, puth nintana keꞌam yaaman ngaantam-ngeeyangana, yaꞌa nint kon uth anman iiy-iiyangana. Puth nint pam piꞌan al-alantaman keꞌam winynyang moꞌangan yaꞌa, nint keꞌ-ngoongkam wik kan-kanam anman waaꞌ-waaꞌangan pam wanchantan. 17 Yaa, nint kan wik inan waaꞌān nganta nint wanttakan ngaantam-ngeeyangana. An ngul kan-kanam ey? ngan wukal theeꞌin ey? keꞌ income tax yimanangan ey? pam moom piꞌan alantan ey? aak Rome.angan wun-wunan ey? nath yaꞌa, keꞌ theeꞌān nungant ey?”
18 Aꞌ nil puth Jesus.angana kanam thiich thanang pam anangan than pam min yaꞌa, than pam ngangk way-wayam paththam, than yaan paath-paathin nunang, nil puth thaw thant, “Niiy pam inanganiya way-wayam paththam a! Niiy yaan muuk-muukamaniya niiy keꞌ pam min iiy-iiyaniya, an yaꞌa! Niiy ngul ngeenak thaachaniy ngayang a? ngay yipam wik way-way thamp thawāng niiyantan ey? an yaꞌa! 19 Niiy wukal niiyantam puyan piꞌaniya niiy meenathān ngathar a! Wukal taxakana!” Thanana wukal anana wampathin nungant Jesus.antan, 20 aꞌ nil puth Jesus.an thaw thant, “Wukal ilangan kaaꞌwal weeꞌantam piꞌan a? puth namp thampana weeꞌantam wukal ilantangan wunan a?” 21 Than pam anangan thawin nungant Jesus.antan, “Pam moom piꞌan alantaman aak Rome.angan wun-wunana.” Nil Jesus.an thaw thanta, “Yaa, wukal inana pam piꞌan alantana niiy koyaman theeꞌān nunganta. Nil piip God.angana ngampangan yumpa, ngampaniy-a, ngangk ngamparamana koyam theeꞌāmp nunganta.” 22 Than pam Pharisees al-alangan wik inangan ngeeyinan-a, thanan thaaꞌam ikina aꞌ thananiya wantin nunang ngul Jesus.an aꞌ kan-ngul iiyin.
23 Aak an-aniyangan-a, pam puungk wiy Sadducees anangana wampin nungant Jesus.antan. Than Sadducees il-ilangana, than ngaantam-ngeeyin pam wanch mulan wuntana, than koyaman keꞌ ekiythana. 24 Than thawin nungant, “Pam Moses keenkanamana yimanangan thawa, ‘Nil pamweya puk keꞌanangan uthamiy-a, yaa, nil pont nungantam alangan wanch wukalongkana nil ngul maayow nunanga, pul yipam puk uwowpula, thanan yipam ngaantam-ngeeyayna puk anangana keꞌ pam mul alantamana.’ 25 Puth nint kan wik kath inan ngeeyān a! Aak keenkanamana, than maꞌ-kuuncham pam seven wun-wunin aak inganiy. Wuny thanttamangan kaꞌatham wanch maay — ngul-ngulaniy-a, nil puk keꞌananga anman uthama. Yaa, pont nungantamang ngul wanch wukalongkan maayana. 26 Aꞌ nil thampana puk keꞌanang uthamweya. Pam kuunch nungantam thon alangan ngul maay nunanga wanch wukalongkana, aꞌ nil yimanang puk keꞌanang thamp uthama. Pam kuunch nungantam maꞌmangkam al-alangan maay-maayin nunang, wanch wukalongkana, aꞌ than maꞌmangkamana puk keꞌanang anman uth-uthamina. 27 Ngul-ngulaniya, wanch wukalongkan utham ngula. 28 Yaa, kan in ngeeyiy a! Aak ngulan wampowan-a, than pam wanch mulaman koyaman ngulan ekayn-a, man-yetham ngulan iiyayn-a, nil wanch wukalongkana wanch thum weeꞌantam ngul iiyow e? Puth nil wanch alangana pam maꞌ-kuuncham seven anangaman maay thanang a!”
29 Aꞌ nil Jesus.an thaw thant ngul, “Niiy wik way-way thawaniy a! An puth niiy keꞌam wik min God.antam anangana min-minaman ngaantam-ngeeyaniya, wik lat ngench thayanangana aꞌ putha niiy min-minam keꞌam thiichaniy nil piip God.ana pam wuut piꞌan paththamana! 30 Than pam wanch yotamana mulaman ekayn-a, aꞌ man-yetham koyam ngulan iiy-iiyayn-a, an thananiya keꞌ ngaantiyongk anman iiy-iiyayn ing kenyana, keꞌ-ngul ngentwayn yaꞌa. 31 Niiyiy wik anman thaw-thawaniy than pam wanch mulaman keꞌ yaakaꞌ ekayna. Niiy ngul wik God.antaman kanam thathan ey? lat ngench thayanangan ey? 32 Nilaniya wik inangan thaw, ‘Ngayiya God inman thanttam pam Abraham-a, puth Isaaca, aꞌ Jacob weeꞌanang al-alantamana.’ Nil God.ana God thanttam pam wanch man-yethaman iiy-iiyantan, pam wanch mul al-alantaman yaꞌa.”
33 Than pam wanch yotamangan wik inan ngeeyin-a, thananiya thaaꞌam ikin.
Wik Thayan Kucham Inangan Min Paththam
34 Anpalan-a, than Pharisees al-alangan ngeeyin nil Jesus.ana meeꞌangam thaw thantana Saducees al-alantana aꞌ thananiya popam ngul nyiin-nyiinin, koyaman keꞌam ngul thawin nungantana. Aꞌ than Pharisees anangan yalmathwin thanttakam, 35 aꞌ nil pam thonam thanttam Jesus.ant iiy yipam paathow nunang nil wik wanttakan thawow. Nil pam inmana, wik thayanan thaaꞌan-aath-aatha. 36 Nilan puth thaw nungant Jesus.ant, “Ayyang, Moom-ang, lat ngench thayanangan-a, wik thayan God.antaman yot ngampar ngeeyanakana! Nint keꞌ miꞌin wik thayan thonam min paththaman ey?” 37 Nil Jesus.an thawant, “ ‘Niiy kaangk paththam piip God ngamparamantan wunāna, nil puth moom piꞌan niiyantaman, niiy pam wanch min koochanam iiyān nungant, man-kuchaman yaꞌa, aꞌ wik nungantaman ngangkangam piꞌ-piꞌān, wik maꞌmangkam anangan ngeeyāna.’ 38 Wik inangan kan-kanam min paththaman niiyantan ngeeyanakana. 39 Aꞌ thon inan ngeeyāna, ‘Niiy paththam kaangk wunān pam wanch puk wiyantana. Keꞌ niiyan min-minam piꞌ-piꞌwuniy niiyantakaman-a, yaa, niiyiya yimanangan pam wanch wiy al-alantan ngangk minangam iiy-iiyān thant.’ Wik thayan kucham inangan karp wunanpul, an min-minam paththama! 40 Wik thayan kucham pul inangan ngayan waaꞌ-waaꞌangan-a, keꞌ wik anman Moses.angan puth prophets al-alangan keenkan umpin lat ngench thayanangan. Wik anangan-a, karp anman, keꞌ wik thonam ngampar, yipam ngamp min-min ngul iiyāmp God.ant, aꞌ woyan nungantaman min-min wakāmp a!”
Nil Jesus.anganiya Wik David.antaman Waaꞌ
41 Ngul-ngulaniya, than pam Pharisees puungk wiy anangana karpam yalmathwin thanttakam aꞌ Jesus.ant wampin ngul. Nilan thaw thant, 42 “Ngul niiy wanttak ngaantam-ngeeyaniy a? Nil wuut mangk Messiah.antaman weeꞌ e? Pam alantaman nil God.angan kaaꞌngak kuchowan ngamparana?” Thanan puth thawin nungant, “Pam David.ana wuut mangk nungantamaniya.” 43 Nil puth Jesus.an thaw thant, “Yaa, nil puth Ngeen-Wiy Min God.antamana ngeenak thaw nungant David.antan nil Christ.an moom nungantaman waaꞌowan a? 44 Nil puth David.angan wik inangana lat ngench thayanangan umpa, ‘Nil Lord God.ana moom ngatharamant thawa,
“Nintaniya moom piꞌan ngatharang iiy-iiyāna;
aꞌ ngay ngul maalathāng thanang than nintangan ngangk-wayangaman kal-kalayn.
Nintaniya moom karangk paththam iiy-iiyān thantana.” ’
45 Wik iniya wuut mangk David.angan waaꞌ. Niliya Christ.ana moom nungantam waaꞌ nunang. An-ngul nil wanttak David.ana wuut mangk nungantaman ween e?”
46 Puth than Pharisees anangan popam anman than-thanin, keꞌam wik thawin Jesus.antana, yaꞌa, puth thanan wik want-wanttak thawiythan nungant koyamaniy e? Aak anpalman ngulan-a, thananiya winynyang ngul moꞌ-moꞌin Jesus.antamana, thananiya keꞌ-ngul wikak thakan engkin nungant, yaꞌ anman.