13
Barnabas tee Saul Apilia tee Alambokoa
13:1-3
I nuncana jamaʼa i Antiokhia dhaangia pia mia o nabii tee guru, siitumo o Saul, Barnabas, Simeon isarongiaka uka Niger, Lukius miana Kirene, tee Menahen idhambaaka apobhawa-bhawa tee Raja Herodes.
Saangu wakutuu manga incia tangasaana aʼibaadati i Kawasana Opu tee apoasa, Rohina Aulataʼala apogau tee manga incia, "Pilimea o Barnabas tee Saul to karoku, mamudhaakana manga incia akarajaa opea mopadhana itantuakaku to manga incia." Sapadhana apoasa tee adoʼa, manga incia adhikamo limana i bhawona bhaana Barnabas tee Saul, kasiimpo arambasakea alingka.
Saul tee Barnabas i Siprus
13:4-12
Roonamo parintana Rohina Aulataʼala, Barnabas tee Saul alingka i Seleukia, kasiimpo minaaka iwe sumai abhose i pulo Siprus. Sakawana i kota Salamis, manga incia apakoleleakamo firimanina Aulataʼala i tampana ibaadatina miana Yahudi. Yahya Markus*13:5 Yahya Markus: Yahya incia sii mencuana nabii mopebhahona mia i zamanina Isa, maka o sabhangkana Petrus (kamata Tul. 12:12.). Yahya Markus sii moburina Injili mokosaroakana Lele Malape to Isa Al Masi ipakawaakana Markus. uka apoose tee ahamba manga incia.
Manga incia ambeliki saangua pulo Siprus sumai sakawana i kota Pafos. Iwe sumai manga incia apokawa tee samia Yahudi mokosaroakana Baryesus, samia nabii gau-gau mopakena ilimuu sihiri. Incia satotuuna o sabhangkana Sergius Paul o gubernuruna pulo incia sumai. Sergius Paul sii o mia makidha tee o mia moʼaarifu. Incia akemba Barnabas tee Saul roonamo gauna arango firimanina Aulataʼala. Maka manga incia ajoli-jolia Baryesus o mia mokoʼilimuu sihirina sumai; Baryesus sii atosarongi uka Elimas i nuncana pogau Yunani. Incia aʼusaha tuaapa o carana mamudhaakana o gubernuru sumai inda aparacaea tee Isa Oputa Momalanga. Saul isarongiaka uka Paul sii akuasaia Rohina Aulataʼala. Incia atonto Elimas 10 tee apogau, "E anana Ibilisi mobukeakana sagala giuna kagau-gau tee kadhaki. Ingkoo musuna bhari-bharia kabanara. Pokia ingkoo utorotorosu upabelo Dhalana Kawasana Opu momakate sumai? 11 Kamatea, sii-sii uka o limana Kawasana Opu bheatapako. Ingkoo bheumawilo, tee pepuu sii-sii inda bheamembali ukamata matanaeo to wakutuuna itantuakana Aulataʼala." Wakutuu incia sumai uka o Elimas anamisi dhaangia tee gawu mogalapu motutubhina matana, sabutuna aperere i kaai tee kaana tee apeelo mia to motondaia. 12 Sakamatana giu incia sumai, gubernuru sii aparacaeamo rampaakanamo amenteaka kaadharina Kawasana Opu.
Barnabas tee Saul Alingka i Antiokhia i Poropinsi Pisidia
13:13-49
13 Minaaka i Pafos o Paul tee manga sabhangkana abhose i Perga i Pamfilia. Iwe sumai o Yahya abholi Paul tee Barnabas kasiimpo ambuli pendua i Yerusalem. 14 Minaaka i Perga, Paul tee Barnabas apalausaka lingkaana, kasiimpo akawa i Antiokhia i Pisidia.13:14 Antiokhia i Pisidia: Antiokhia sii adhaangia i lipuna Turki i zamani sii-sii, tee mencuana Antiokhia i Suria, tampana Paul tee Barnabas amembali guru i auwalina lingkaana. I eona Saputuu manga incia alingka i tampana ibaadatina miana Yahudi, kasiimpo apesua tee auncura iwe sumai. 15 Sapadhana abacaakea hukumuna Taurati tee kaburina manga nabii, manga kapalana tampana ibaadati sumai atumpumo mia to apokawaaka ruamiaia rasulu sumai tee apogau, "Manga witinai, ande dhaangia o giu bheiadhariakamiu to upekaoge incana manga jamaʼa sii, sumaimo pakawaakamea." 16 Sabutuna o Paul akakaromo, kasiimpo adhawu tanda tee limana tee apogau, "E manga miana Israel, tee ingkomiu manga mia inda motolentuna miana Yahudi mosombana i Aulataʼala, rangomea! 17 13:17 Limb. 1:7; 12:51. Aulataʼala, Kawasana Opuna miana Israel, padhamo apili opu-opuata tee apamembali lipu sii amembali lipu momaoge wakutuuna manga incia amboore i Mesir mboomo dhaga. Kasiimpo tee kuasana Aulataʼala manga incia apalimbaia minaaka i iwe sumai. 18 Pata pulu tao o kangengena Aulataʼala asabaraaka feʼelina manga incia i tana matuu. 19 Sapadhana apabinasa pitu angua lipu i tana Kanaan, Aulataʼala abage-bagea o tanana sumai i miana Israel to apamembalia tinaurakana. 20 Minaaka i auwalina miana Israel apesua i Tana Mesir sakawana manga incia ambuli i Tana Kanaan kera-kera dhaangia 450 tao kangengena. Kasiimpo sapadhana sumai, Aulataʼala aangka pia-pia mia haakimu to akapalai uumatina sakawana i zamanina Nabii Samuel. 21 Kasiimpo wakutuuna lipu sumai aemani samia raja, Aulataʼala adhawuakea Saul siitumo o anana Kis minaaka i suku Binyamin to manga incia. Saul amembali rajana manga incia kangengena pata pulu tao. 22 13:22 Zab. 89:21. Satopasapona Saul minaaka i kauncuramakana, Aulataʼala aangkamo Daud to amembali rajana miana Israel. Siimo ipogauakana Aulataʼala to Daud, 'Iaku kumataua ande o Daud anana Isai sii satotuuna o mia bhemopasanaana namisiku; incia bhemopewauna bhari-bharia kapeeluku.' 23 Minaakamo i siwuluna Daud sii o Aulataʼala apamondo janjina to adhawuakea samia Raja Mopasalaamatina miana Israel, siitumo o Isa. 24 13:24 Luk. 3:3. Wakutuuna Isa indapo akawa, Yahya padhamo aadhariaka bhari-bharia miana Israel mamudhaakana manga incia atoba tee atopapebhaho. 25 13:25 Yah. 1:20; 1:27. Wakutuuna tugasina Yahya amakasumo atopadha, incia apogaumo, 'Ifikirimu iaku sii incema? Iaku mencuana Incia iantagimiu. Incia bheaumba sapadhana iaku. Iaku inda kulaenga moomini soo kubungkale sandali minaaka i aena.'
26 "E manga witinaiku siwuluna Ibrahim, tee bhari-bharia mia inda motolentuna miana Yahudi momaekana i Aulataʼala modhaangiana iwe sii! Aulataʼala padhamo manga lambokoaka lelena kasalaamati sumai. 27 Manga mia momboorena i Yerusalem, tee kapalana manga incia inda amataua ande o Raja Mopasalaamatina sumai o Isa. Manga incia inda amaʼanaia o kaadharina manga nabii motobacana i eona Saputuu. Maka roonamo manga incia ahukumu mate Isa, sumaimo manga incia padhamo apamondo opea mopadhana ipakawaakana manga nabii sumai atotuu-totuu amembali. 28 13:28-29 Mat. 27:22-23; 27:57-61. Moomini manga incia inda apotibhaaka saangu kasalaha uka imembaliakana Incia alaenga atohukumu mate, maka manga incia sadhaadhaa aemani i Pilatus mamudhaakana o Isa atopekamate. 29 Sapadhana manga incia apamondo bhari-bharia motoburina i nuncana Kitabi Momangkilo, maeatina Isa apasapomea minaaka i kau salibna sumai tee akoburua. 30 Maka o Aulataʼala apadhadhia pendua minaaka i mate. 31 13:31 Tul. 1:3.To wakutuu momangenge tee amenturu mpuu Incia aumba apatiumbaaka karona i manga mia mopoosena tee Incia wakutuuna lingkaana minaaka i Galilea sakawana i Yerusalem tee manga miamo incia sumai momembalina sakusiina to miana Israel. 32 Ingkami tapakawaaka Lele Malape sumai to ingkomiu, siitumo opea mopadhana ijanjiakana Aulataʼala i piamo itu to opu-opuata. 33 13:33 Zab. 2:7. Janjina sumai padhamo atopamondo to ingkita, momembalina siwuluna manga incia sii-sii, tee o Isa apadhadhia pendua minaaka i mate, mboomo motoburina i Zaburu rua anguna, mboo sii,
'Ingkoomo o Anaku!
I eo sii Iaku kumembalimo Amamu.'
34 Aulataʼala padhamo apadhadhia minaaka i mate tee indamo bheapasaraakaakea abinasa i nuncana koburu. Aulataʼala apogauaka hali incia sumai i nuncana firimanina,
'Iaku bhekudhawuakako sagala barakati momangkilo,
dhaanamo bheipamondo,
mboomo mopadhana ijanjiakaku to Daud.'
35 13:35 Zab. 16:10.Rampaakanamo sumai i nuncana Zaburu i pasala mosagaanana atoburi,
'Ingkoo inda bheutaroakea o Mia Momangkilomu sumai
anamisi abinasa.'
36 Daud amatemo tee akoburua i saripina koburuna opu-opuana sapadhana apewau opea mopadhana itumpuakana Aulataʼala. Maeatina Daud ahancurumo tee amapupumo. 37 Maka, Isa ipadhadhina Aulataʼala minaaka i mate, inda ahancuru tee abinasa. 38 E manga witinaiku, rampaakanamo sumai ingkomiu tabeana umataua, ande alaloi Isa o lelena kaʼamponiana dosa sumai atopakoleleaka to ingkomiu. 39 Tee ingkomiu tabeana umataua bhari-bharia mia moparacaeaia bheatopabebasi minaaka i bhari-bharia dosa inda momembalina ihapusu molaloina hukumuna Nabii Musa. 40 Rampaakanamo sumai, udhania pekalape, ancosala akangkanaikomiu mboomo mopadhana motoburi i nuncana kitabi ipakawaakana manga nabii, mboo siimo onina:
41 'Udhania, e ingkomiu momenturuna mopekahina,
Ingkomiu bheutokidha tee umate!
Roonamo i zamani sii-sii Iaku tangasaana kukarajaa saangu giu
inda bheiparacaeamiu,
moomini dhaangia o mia mopaumbaakakomiu.' "
42 Wakutuuna Paul tee Barnabas alimba minaaka i tampana ibaadati sumai, manga incia aemani mamudhaakana ambuli i eona Saputuu i aroa to aadhariaka uka pendua Firimani incia sumai. 43 Wakutuuna bhari-bharia mia alimbamo minaaka i tampana ibaadati sumai, abhari o miana Yahudi tee manga mia mosagaanana mopadhana mopesuana i agamana Yahudi aose Paul tee Barnabas. Rua miaia rasulu sumai apogau tee manga incia tee anaasehatia mamudhaakana manga incia sadhaadhaa adhadhi i nuncana rahumatina Aulataʼala.
44 Eona Saputuu i aroa, saidhepo bhari-bharia raʼeati momboorena i kota incia sumai aumba aporomusaka to arango firimanina Kawasana Opu. 45 Maka wakutuuna miana Yahudi akamata mia bhari sumai, manga incia agigibulu mpuu, manga incia ahina Paul tee abhalia bhari-bharia ipogauakana. 46 Moomini mboo sumai o Paul tee Barnabas ahanda abarani apogau. Manga incia apogau, "Tabeana o Firimanina Aulataʼala sumai apakawaakea porikana to ingkomiu. Maka ingkomiu umendeua tee uabhi karomiu inda alaenga to utarima dhadhi mobakaa. Rampaakanamo sumai, ingkami bhetabholikomiu tee talingka i mia inda motolentuna miana Yahudi. 47 Roonamo giumo incia sii iparintaakana Kawasana Opu to ingkami,
'Iaku padhamo kutantuakako umembali kainawa to manga lipu inda motolentuna miana Yahudi
mamudhaakana ubhawa kasalaamati sakawana i tapana dunia.' "
48 Wakutuuna manga mia mominaakana i lipu inda motolentuna miana Yahudi arango giu incia sumai, manga incia akaunde-undemo mpuu, tee amuliangi Firimanina Kawasana Opu. Kasiimpo manga mia mopadhana ipatotapuakana Aulataʼala to motarimana dhadhi mobakaa amembalimo aparacaea tee Lele Malape. 49 Sabutuna o firimanina Kawasana Opu atoresamo i saangua lipu incia sumai.
Alingka i Ikonium, Listra, tee Derbe
13:50-52; 14:1-20
50 Maka manga miana Yahudi awuju manga bhawine motohoromati momaekana i Aulataʼala tee manga kaogesana kota incia sumai. Rampaakanamo kawujuna manga incia, manga mia asikisaamo Paul tee Barnabas, tee apadhencua minaaka i lipu incia sumai. 51 13:51 Mat. 10:14. Jadi o Paul tee Barnabas atantamaka ngawu mopikana i aena to tandana kaudhaniaka13:51 atantamaka ngawu mopikana i aena to tandana kaudhaniaka: I nuncana Injili ipaumbaakana Matius, Isa atumpu manga murina apewau mboo sumai ande saangu kampo amendeu atarima Lele Malape, to tandana naile naipua o kampo sumai bheatarima kabalasina minaaka i Aulataʼala. to manga incia, kasiimpo manga incia alingka i Ikonium. 52 Manga murina i Antiokhia akaunde-unde mpuu, tee manga incia akuasaia Rohina Aulataʼala.

*13:5 13:5 Yahya Markus: Yahya incia sii mencuana nabii mopebhahona mia i zamanina Isa, maka o sabhangkana Petrus (kamata Tul. 12:12.). Yahya Markus sii moburina Injili mokosaroakana Lele Malape to Isa Al Masi ipakawaakana Markus.

13:14 13:14 Antiokhia i Pisidia: Antiokhia sii adhaangia i lipuna Turki i zamani sii-sii, tee mencuana Antiokhia i Suria, tampana Paul tee Barnabas amembali guru i auwalina lingkaana.

13:17 13:17 Limb. 1:7; 12:51.

13:22 13:22 Zab. 89:21.

13:24 13:24 Luk. 3:3.

13:25 13:25 Yah. 1:20; 1:27.

13:28 13:28-29 Mat. 27:22-23; 27:57-61.

13:31 13:31 Tul. 1:3.

13:33 13:33 Zab. 2:7.

13:35 13:35 Zab. 16:10.

13:51 13:51 Mat. 10:14.

13:51 13:51 atantamaka ngawu mopikana i aena to tandana kaudhaniaka: I nuncana Injili ipaumbaakana Matius, Isa atumpu manga murina apewau mboo sumai ande saangu kampo amendeu atarima Lele Malape, to tandana naile naipua o kampo sumai bheatarima kabalasina minaaka i Aulataʼala.