41
Pongipina Firaun
41:1-36
Satolalona rua tao, Firaun apongipi. I nuncana pongipina, incia tangasaana akabhale-bhale i saripina Umala Nil. Saanampuu minaaka i Umala Nil atiumbamo pitu mbaa sapi momakesana modelena tee amalompo badana, kasiimpomo manga sapi sumai apepuumo akande manga rumpu i saripina umala sumai. Padha incia sumai, atiumbamo uka pitu mbaa sapi sagaanana minaaka i Umala Nil, amadhaki modelena tee amangkuru badana, kasiimpo manga sapi sumai akakaro i saripina manga sapi mosagaanana, i saripina Umala Nil sumai. Kasiimpomo, manga sapi momadhakina modelena tee momangkuruna sumai akande pitu mbaa sapi momalapena modelena tee momalompona i saao. Kasiimpo, abhangumo Firaun.
Firaun atokolemo pendua tee apongipimo uka to rua mpearo. Atokamatamo pitu kancena gandum momasasana tee momalapena tuwuna i sapale laena. Inda mangenge sapadhana incia sumai, atuwu uka pitu kancena gandum momangkuruna tee amalau rampaakanamo ngaluna timbu. Kasiimpo, pitu kancena momangkuruna sumai adhoku pitu kancena momalompona tee momasasana. Firaun uka abhangumo pendua tee asadaramo ande incia apongipi!
Saeona incana alilahomo. Atumpumo mia akembaia bhari-bharia ahalii nujumu i Mesir tee bhari-bharia mia momakidha, kasiimpo apetulatulaakamo pongipina i manga incia. Maka, inda dhaangia samia uka momembalina momaʼanaiakea i Firaun.
Kasiimpo, apogaumo kapalana mopasiapuakana sumpua i Firaun, pogauna, "O eo sii bhatuamu atoudhani alapaaku. 10 I piamo itu Firaun aʼamara i manga pagawena, kasiimpomo bhatua tee kapalana mopasiapuakana roti apapesuaia i nuncana katorongku i bhanuana kapalana mojaganina raja. 11 I malo mopokana, ingkami, siitumo bhatua tee sabhangkana bhatua sumai, apongipi. Pongipimami akomaʼanana samia-samia. 12 Iwe sumai ingkami tapobhawa tee samia umane mangura miana Ibrani, bhatuana kapalana mojaganina raja. Kasiimpomo, ingkami tapetulatulaaka pongipimami i incia, tee incia uka amaʼanaiakamea pongipimami samia-samia. 13 Garaaka, atotuu mboomo imaʼanaiakana i ingkami, mboomo sumai momembalina. Bhatua apambulia i kauncuramakana bhatua, tee kapalana mopasiapuakana roti sumai atoloe."
14 Sabutuna, Firaun atumpumo mia akemba Yusuf, tee lausakamo incia apalimbaia minaaka i katorongku. Sapadhana apogunti tee abholosi pakeana, apesuamo incia i aroana Firaun.
15 Apogaumo Firaun i Yusuf, "Iaku kupongipi, maka inda dhaangia samia uka momembalina momaʼanaiakea. Kasiimpo, kurango lele to ingkoo mopogauakana ande wakutuu ingkoo urango saangu pongipi, umembali lausaka umaʼanaiakea."
16 Alawanimo Yusuf i Firaun, "Mencuana bhatua, tabeana Aulataʼala bhemodhawuakana kalawani, to kasanaana Firaun."
17 Apogaumo Firaun i Yusuf, "I nuncana pongipiku sumai, iaku tangasaana kukabhale-bhale i saripina Umala Nil. 18 Saanampuu minaaka i Umala Nil atiumbamo pitu mbaa sapi momakesana modelena tee amalompo badana, kasiimpomo manga sapi sumai apepuumo akande manga rumpu i saripina umala sumai. 19 Sapadhana sumai, atiumbamo uka pitu mbaa sapi mosagaanana, momarusuna, momadhakina mpuu modelena tee amangkuru badana. Indapo mina kukamata o kadhakina sapi incia sumai i saangua Tana Mesir. 20 Kasiimpomo, manga sapi momangkuruna tee momadhakina sumai akande pitu mbaa sapi momalompona mobhaa-bhaana. 21 Sapi-sapi incia sumai uka apesua i nuncana kompona manga. Maka, inda atokamata tandana opea uka ande manga sapi incia sumai padhamo apesua i nuncana kompona manga roonamo modelena manga sadhaadhaana amadhaki mboomo bhaa-bhaana. Kasiimpo, iaku uka kutobhangumo.
22 I nuncana pongipiku motutuniana atiumba pitu kancena gandum momasasana tee momalapena tuwuna i sapale laena. 23 Sapadhana incia sumai, atuwumo uka pitu kance gandum momatuuna, momangkuruna, tee amalau rampaakanamo ngaluna timbu. 24 Kasiimpo, kance momangkuruna sumai adhoku pitu kance momalapena. Bhari-bharia sii padhamo kupetulatulaakea i manga ahalii nujumu, maka inda dhaangia samia uka momembalina apaumbaakaaku maʼanana."
25 Sarangona pongipina sumai, apogaumo Yusuf i Firaun, "Manga pongipina Firaun sumai apokana. Aulataʼala padhamo apaumbaakea i Firaun opea bheipewauna naile itu. 26 Pitu mbaa sapi momalapena sumai maʼanana pitu tao, tee pitu kance gandum momalapena sumai uka maʼanana pitu tao. Jadi rua angu pongipina sumai apokana. 27 Pitu mbaa sapi momangkuruna tee momadhakina motiumbana, sumaimo maʼanana pitu tao, mboo sumai uka pitu kancena gandum momaapana tee amalau rampaakanamo ngaluna timbu sumai, maʼanana bheakawamo kanarakaa pitu tao kasukarana kaara.
28 O siimo maʼanana minaaka i bhatuamu ipakawaakaku i saao to Firaun, siitumo ande Aulataʼala padhamo apakawaakea i Firaun opea bheipewauna naile itu. 29 Satotuuna, bheaumba pitu tao tee hasilina motaralabhi-labhina momaogena i saangua Tana Mesir, 30 maka padha incia sumai atiumbamo kanarakaa pitu tao kasukarana kaara. Bhari-bharia motaralabhi-labhina dhaangiamo i Tana Mesir bheatomalinguakamo, tee kanarakaa kasukarana kaara sumai bheapepadhai lipu incia sii. 31 Motaralabhi-labhina padhamo anamisia i lipu incia sii indamo bheaudhania uka roonamo kanarakaa kasukarana kaara moumbana sapadhana incia sumai amakaa mpuu. 32 Pongipina sumai apenduangia sampe rua mpearo i Firaun. Maʼanana satotuuna ande hali incia sumai padhamo apatotapuakea Aulataʼala tee Incia bhealausaka apewaua.
33 Sabutuna, salabhina Firaun apeelo samia momakidhana tee mokohikimatina sii-sii, tee aangkea to moparintangina Tana Mesir. 34 Kasiimpomo, salabhina ande Firaun apatotapuakamo manga gubernuru i bhawona lipu sii to alaaka 20 parasee minaaka i hasilina Tana Mesir i nuncana pitu tao motaralabhi-labhina. 35 Manga incia tabeana aromusakea bhari-bharia giuna kinande i nuncana tao-tao malape moumbana sii tee aromusakea gandum i tambena kuasana Firaun mboomo giuna kinande i manga kota, tee ajagania. 36 Giuna kinande sumai bheamembali apasandataakea to lipu sii i nuncana pitu tao kanarakaa kasukarana kaara bhemoumbana i Tana Mesir, mamudhaakana lipu sii inda abinasa roonamo kasukarana kaara sumai."
Nabii Yusuf Apamembalia Mokokuasana i Mesir
41:37-57
37 Haejatina sumai amalape to Firaun tee bhari-bharia pagawena. 38 Kasiimpomo apogaumo Firaun i manga pagawena, "Tapotibhaaka ingkita tapokawaaka mia mboo sii, mobukena tee Rohina Aulataʼala?"
39 Kasiimpomo Firaun apogaumo i Yusuf, "Roonamo Aulataʼala padhamo apatiumbaakako bhari-bharia hali incia sii, tantumo inda dhaangia mia momakidhana tee mokohikimatina mboomo ingkoo. 40 Bheuparintangi i maligeku, tee bhari-bharia raʼeatiku tabeana atungku i pamarintamu. Tangkanamo mahakota incia sii mopamembalina iaku atolabhi kaogena minaaka ingkoo."
41 Apogaumo Firaun uka i Yusuf, "Tee mboo sii kuangkako to moparintangina bhari-bharia Tana Mesir." 42 Kasiimpomo Firaun ahobutimo singkaru minaaka i limana tee apakanaakea i limana Yusuf. Apakanaakea uka pakea minaaka i kae moʼalusuna i Yusuf, tee apasaakea rante bulawa i bhorokona. 43 Atumpumea mia sumai apakompaia Yusuf i bhawona karetana moruanguna, tee i aroana Yusuf dhaangia samia to agoramo, "Sujumo!" Mboo sumaimo Yusuf adhawuakea kakuasa i bhawona saangua Tana Mesir.
44 Firaun apogaumo i Yusuf, "Iakumo Firaun, maka ande inda uundaakea, inda samia uka amembali apewau sala saangu i saangua Tana Mesir sii." 45 Firaun adhawuakea sarona Mesir Zafnat-Paaneah*41:45Zafnat-Paaneah: Sarona mobhaauna incia sii i nuncana pogauna Mesir i zamani mangengemo akomaʼana kera-kera "Kawasana Opu afirimanimo tee incia (mokosarona sumai) adhadhi." i Yusuf, tee adhawuakea i incia Asnat, anana Potifera, imamu i On, to amembali bhawinena. Mboo sumaimo Yusuf amembalimo mokokuasana i bhawona saangua Tana Mesir.
46 Yusuf akoʼumurumo 30 tao wakutuu incia akakaro i aroana Firaun, raja Mesir. Kasiimpomo Yusuf alingka minaaka i aroana Firaun tee ambelikia saangua Tana Mesir. 47 Kangengena pitu tao tee hasilina taralabhi-labhi sumai, lipu incia sumai akohasiliaka timpua sabuke-bukena. 48 Yusuf aromusakea bhari-bharia giuna kinande i nuncana pitu tao ataralabhi-labhi i Tana Mesir sumai, tee aromusakea i kota-kota. I sumbesumbere kota aromusakea giuna kinande, hasilina minaaka i manga inawu atiingia kota sumai. 49 Mboo sumaimo Yusuf aromusaka gandum mboomo kabharina bhone i tawo, abhari mpuu, sabutuna auntomo agagari saopea kabharina.
50 Indapo aumba tao kaarana, o Asnat (anana Potifera, imamu i On) apalaahiriakana to Yusuf, umanena, rua mia anana umane. 51 Yusuf asarongiakea anana tumpena Manasye,41:51Manasye: Saro incia sii onina mboomo pogau Ibrani mokomaʼanana "apewau malinguaka." roonamo pogauna, "Aulataʼala padhamo apewau kumalinguakea sagala kasukaraku tee bhanuana amaku." 52 Sainamo anaana katutunina tumpe asarongiakea Efraim,41:52Efraim: Saro incia sii onina mboomo pogau Ibrani mokomaʼanana "adhawuaka anaana." roonamo pogauna, "Aulataʼala padhamo adhawuakaaku anana i lipu kasukaraku."
53 Kasiimpomo akoʼaahirimo pitu tao ataralabhi-labhi i Tana Mesir sumai, 54 tee apepuumo aumba pitu tao kasukara kaara, mboomo padhana ipogauakana Yusuf. Kasukara kaara akanea bhari-bharia lipu, maka i saangua Tana Mesir sumai dhaangia kinande. 55 Wakutuuna kaara akana uka bhari-bharia raʼeatina Tana Mesir, agoramo manga incia i Firaun aemani kinande. Kasiimpomo apogaumo Firaun i manga incia bhari-bharia miana Mesir sumai, "Lingkamo i Yusuf. Pewaumo opea ipogauakana i ingkomiu."
56 Kanarakaa kasukarana kaara sumai akanea saangua bhawona alamu. Yusuf abungkalea bhari-bharia manga kampiri kasiimpomo aasoa gandum to miana Mesir, roonamo ahanda mpuu kasukarana kaara sumai i Tana Mesir. 57 Manga mia minaaka i saangua alamu uka aumba i Mesir to aali gandum minaaka i Yusuf, roonamo ahanda mpuu kaara sumai i saangua alamu.

*41:45 41:45Zafnat-Paaneah: Sarona mobhaauna incia sii i nuncana pogauna Mesir i zamani mangengemo akomaʼana kera-kera "Kawasana Opu afirimanimo tee incia (mokosarona sumai) adhadhi."

41:51 41:51Manasye: Saro incia sii onina mboomo pogau Ibrani mokomaʼanana "apewau malinguaka."

41:52 41:52Efraim: Saro incia sii onina mboomo pogau Ibrani mokomaʼanana "adhawuaka anaana."