HOTUBAA I GUNU
PASALA 5--7
5
Bhoasaka Momasanaa
5:1-12
(Luk. 6:20-23)
Wakutuuna Isa akamata mia bhari sumai, Incia apenemo i bhawona kabumbu. Sauncurana, aumbamo manga murina. Isa apepuumo aadhari manga incia,
"Amasanaamo manga mia misikini i aroana Aulataʼala,
roonamo manga incia amembalimo uumatina Kawasana Opu i nuncana Pamarintana Aulataʼala.
Amasanaamo manga mia momaasina incana,
roonamo Aulataʼala bheapekaogea incana.
5:5 Zab. 37:11.Amasanaamo manga mia momaluluna incana,
roonamo manga incia bhemotarimana tinaurakana alamu sii.
Amasanaamo manga mia momaara tee momatuuna bhorokona to apewau peeluana Aulataʼala,
roonamo Aulataʼala bheapekambosu manga incia.
Amasanaamo manga mia modhawuakana kaasi,
roonamo manga incia bheatarima kaasi uka.
5:8 Zab. 24:3-4.Amasanaamo manga mia momangkilona incana,
roonamo bheakamatea Aulataʼala.
Amasanaamo manga mia mobhawana kasanaa i tanga-tangana maanusia,
roonamo manga incia bheatosarongi manga anaana Aulataʼala.
10 5:10 1Ptr. 3:14.Amasanaamo manga mia monarakaa roonamo bheapewau peeluana Aulataʼala,
roonamo manga incia amembalimo uumatina Kawasana Opu i nuncana Pamarintana Aulataʼala.
11 5:11 1Ptr. 4:14.Umasanaamo ingkomiu, ande rampaakanamo Iaku utomangkatu, utosikisaa, tee afitanaakomiu mia.
12 5:12 Tul. 7:52.Ukaunde-undemo tee umasanaamo, roonamo fahalamiu amaoge i sorogaa. I zamani mangenge uka manga nabii atosikisaa."
Garana Dunia tee Kainawana Dunia
5:13-16
(Mrk. 9:50; Luk. 14:34-35)
13 5:13 Mrk. 9:50; Luk. 14:34-35."Ingkomiumo o garana dunia. Maka ande o gara sumai amembali amatawaa, tee opea o gara sumai amembali atopekapara pendua? Dhaanamo o gara sumai indamo tee gunana, kasiimpo atobhanaka tee alanda-landakia mia.
14 5:14 Yah. 8:12; 9:5.Ingkomiumo o kainawana dunia. Kota modhaangiana i bhawona gunu inda amembali atobuniaka. 15 5:15 Mrk. 4:21; Luk. 8:16; 11:33.Roonamo inda dhaangia o mia moparorena padamara kasiimpo atutubhiakea langka. Incia bheadhikaia o padamara sumai i aena padamara mamudhaakana amembali asuluwi bhari-bharia mia i nuncana bhanua. 16 5:16 1Ptr. 2:12.Mboo sumai uka tabeana o kainawamiu akocahea i aroana mia mamudhaakana manga incia akamatea o giu malape ipewaumiu, tee apujimo Amamiu i sorogaa."
Isa tee Hukumuna Taurati
5:17-48
(Luk. 6:27-36)
17 "Bholi uabhaia ande kuumba to kupanainda Hukumu Taurati atawa kupanainda kitabina manga nabii. Umbaaku mencuana to kupanainda manga giu incia sumai, maka to kupamandoa. 18 5:18 Luk. 16:17.Satotuuna kupogau tee ingkomiu, kangengena o laiana tee alamu indapo amofu, inda saangu horofu maidhiidhi atawa satanda titi uka bheatohapusu minaaka i Kitabi Taurati ande bhari-bharia indapo atopamondo. 19 Sumaimo, incema mopanaindana sala saangu parintana Taurati moomini momaidhiidhina mpuu, tee aadhariakea i mia mosagaanana to apewau mboo sumai, incia bheapotibhaaka kauncuramaka moporitambe mpuu i nuncana Pamarintana Aulataʼala. Maka, incema moosena parintana Taurati tee aadhariakea i mia mosagaanana to apewau mboo sumai uka, incia bheapotibhaaka kauncuramaka momalanga i nuncana Pamarintana Aulataʼala. 20 Sumaimo Iaku kupogau tee ingkomiu, ande ingkomiu inda uose peeluana Aulataʼala alabhi minaaka i manga ahalii Hukumu Taurati tee manga miana Farisi, ingkomiu inda umembali upesua i nuncana Pamarintana Aulataʼala."
21 5:21-26 Luk. 12:57-59.5:21 Limb. 20:13; Kap. 5:17."Ingkomiu padhamo urangoa ipakawaakana Aulataʼala to opu-opuata, 'Bholi upekamate mia! Incema-incema mopekamatena mia tabeana atohukumu.' 22 Maka Iaku kupogau tee ingkomiu, incema-incema moʼamarana tee witinaina, incia tabeana atohukumu.*5:22 Dhaangiapo uka manga kaburi momangenge mopogauna, "Maka kupogau tee ingkomiu, incema-incema moʼamarana tee witinaina inda akoʼalasa, incia bheatohukumu." Tee incema-incema momangkatuna witinaina tee apogau, 'E kaafiri!,' tabeana atobhawa i aroana i Mahakama Agama, tee incema-incema mopogauna, 'E kabhongo-bhongo,' tabeana atopapesua i waana narakaa."
23 "Sumaimo, ande tangasaana ubhawa pasombaamu i tampana tunuana kurubani, saanampuu utoudhanimo tee kasalahamu i witinaimu, 24 bholimea o pasombaamu sumai i aroana tampana tunuana kurubani, kasiimpo ulingkapo porikana upomaʼafuaka tee witinaimu, kasiimpo umbuli pendua to upasombaaka kurubanimu i aroana Aulataʼala."
25 "Madheimo upomaʼafuaka tee bhalimu sumai kananteana dhaangiapo upobhawa tee incia tangasaana i dhala mamudhaakana o bhalimu sumai inda apasaraakaako i pangadila, kasiimpo haakimu apasaraakako i suludaduna pangadila tee atorongkuko. 26 Iaku kupogau tee ingkomiu, satotuuna ingkomiu inda sampeampearo bheutopalimba minaaka iwe sumai ande ingkomiu indapo upomea bhari-bharia dhosamiu."
27 5:27 Limb. 20:14; Kap. 5:18."Ingkomiu padhamo urangoa o firimani ipakawaakana, 'Bholi upewau zinaa.' 28 Maka Iaku kupogau tee ingkomiu, incema-incema mokamatana bhawine tee apeelua, sumaimo mia incia sumai padhamo apewau zinaa i nuncana ngangarandana. 29 5:29 Mat. 18:9; Mrk. 9:47.Rampaakanamo sumai ande o mata kaanamu apasaladhalako, pintokia tee ubhanakea! Roonamo salabhina ukailanga sambali matamu tee ukailanga saangua badamu bhemotopapesuana i nuncana narakaa. 30 5:30 Mat. 18:8; Mrk. 9:43.Mboomo uka o lima kaanamu ande apasaladhalako, tumpoa tee ubhanakea! Roonamo salabhina ukailanga sambali limamu tee ukailanga saangua badamu bhemotopapesuana i nuncana narakaa."
31 5:31 Mat. 19:7; Mrk. 10:4."Tee padhamo afirimaniakea uka, 'Incema-incema mobhotukina bhawinena, tabeana aporikana adhawuakea sura kabhotu to bhawinena sumai.' 32 5:32 Mat. 19:9; Mrk. 10:11-12; Luk. 16:18; 1Kor. 7:10-11.Maka Iaku kupogau tee ingkomiu, incema-incema mobhotukina bhawinena, tee o bhawinena sumai inda apewau zinaa, maka rampaakanamo pewauna umanena incia apewau zinaa. Sumaimo ande o bhawine incia sumai akawi, mokawiakea apokanamo uka apewau zinaa."
33 "Ingkomiu padhamo urangoa o firimani ipakawaakana to manga opu-opuata, 'Bholi usumpa gau-gau, maka ukenia o sumpamu i aroana Kawasana Opu.' 34 5:34 Yak. 5:12; Yes. 66:1; Mat. 23:22.Maka Iaku kupogau tee ingkomiu, bholi sampeampearo uposumpa, malape uposumpaaka laiana, roonamo laiana sumai o kauncuramakana Aulataʼala, 35 5:35 Yes. 66:1; Zab. 48:3.atawa o posumpaaka alamu, roonamo alamu sumai polandakana aena Aulataʼala, atawa uposumpaaka Yerusalem, roonamo Yerusalem sumai o kota mbooresana Kawasana Opu, Raja Maoge, 36 tee bholi uposumpaaka bhaamu, roonamo ingkoo inda amembali upekaputi atawa upekaeta satake buluamu uka. 37 Jadi soo upogaumo, 'Umbe' atawa 'Inda.' Bholi urangania o pogaumiu, ande dhaangia o labhina sumaimo aminaaka i Ibilisi."
38 5:38 Limb. 21:24."Ingkomiu padhamo urangoa o firimani ipakawaakana mboo sii, 'Mata bholosiakea mata tee o nginci bholosiakea nginci.' 39 Maka sii-sii kupogau tee ingkomiu, bholi uewangi mia mopewauna kadhaki tee ingkomiu, maka ande dhaangia motapana bhaga kaanamu, taroakea uka atapa bhaga kaaimu, 40 tee ande dhaangia o mia motuntuko roonamo apeelu bajumu, dhawuakamea uka jubamu uka to incia. 41 Ande dhaangia o mia mopakisaako to usodhaakea barana karidhona sakilo, sumaimo usodhaakamea o bharana karidhona rua kilo. 42 Ande dhaangia o mia moemanina baramu, dhawuakea, tee ande dhaangia o mia moadhana baramu, bholi umendeua."
43 "Ingkomiu padhamo urangoa o firimani ipakawaakana, 'Maasiakea o sabhangkamu tee ubancimea o musumu.' 44 Maka Iaku kupogau tee ingkomiu, maasiakea o bhalimiu tee udoʼaakea manga mia mosikisaakomiu. 45 Tee mboo sumai, ingkomiu amembalimo anaana Amamiu i sorogaa, roonamo Aulataʼala apabhete matanaeo mencuana tangkanamo to mia malape, maka to mia madhaki uka. Incia uka apasapo wao mencuana tangkanamo to mia mosaalihi maka to mia mokodosa uka. 46 Ande ingkomiu tangkanamo umaasiaka mia momaasiakakomiu, bholi uharapu bheutarima fahala minaaka i Aulataʼala. Roonamo manga pande enena balasitee uka apewau mboo sumai! 47 Mboo sumai uka ande ingkomiu tangkanamo udhawu salamu to manga witinaimiu, opea o fahalamiu? Roonamo manga mia inda momatauna Aulataʼala uka apewau mboo sumai! 48 Rampaakanamo sumai tabeana o pemingkuimiu amondo, apokana mboomo Amamiu i sorogaa amondo."

5:5 5:5 Zab. 37:11.

5:8 5:8 Zab. 24:3-4.

5:10 5:10 1Ptr. 3:14.

5:11 5:11 1Ptr. 4:14.

5:12 5:12 Tul. 7:52.

5:13 5:13 Mrk. 9:50; Luk. 14:34-35.

5:14 5:14 Yah. 8:12; 9:5.

5:15 5:15 Mrk. 4:21; Luk. 8:16; 11:33.

5:16 5:16 1Ptr. 2:12.

5:18 5:18 Luk. 16:17.

5:21 5:21-26 Luk. 12:57-59.

5:21 5:21 Limb. 20:13; Kap. 5:17.

*5:22 5:22 Dhaangiapo uka manga kaburi momangenge mopogauna, "Maka kupogau tee ingkomiu, incema-incema moʼamarana tee witinaina inda akoʼalasa, incia bheatohukumu."

5:27 5:27 Limb. 20:14; Kap. 5:18.

5:29 5:29 Mat. 18:9; Mrk. 9:47.

5:30 5:30 Mat. 18:8; Mrk. 9:43.

5:31 5:31 Mat. 19:7; Mrk. 10:4.

5:32 5:32 Mat. 19:9; Mrk. 10:11-12; Luk. 16:18; 1Kor. 7:10-11.

5:34 5:34 Yak. 5:12; Yes. 66:1; Mat. 23:22.

5:35 5:35 Yes. 66:1; Zab. 48:3.

5:38 5:38 Limb. 21:24.