19
Paulu afika Efezu
Apolu paakiwa Korintiyu, Paulu akipita makaya a nrima, akifika mpaka Efezu. Nokurekure, akiwasingana wamojawapo wenye kumwamini Insa, akiwadairi: “Umwe pamukubalire, kakwisukirani Roho Takatifu?” Ewo wakinjibu: “Ofwe wala atijiwa kuwa kawapo Roho Takatifu!” Paulu akiwadairi tena: “Sambi, umwe moziwa kinamunani?”
Ewo wakinjibu: “Kwa namuna ya koza Yahaya.” Basi Paulu akiwambira: “Koza kakoza Yahaya kukiwa ka kutubiya wanu. Iye kâwambira wanu kuwa wajuzi wamwamini eyo asaka kuja nyuma yake, akimwamba Insa.” Bandi yakusikira javire, ewo wakoziwa kwa zina ra Mwenye Insa. Na Paulu, paawaturire makono, kawesukira Roho Takatifu, wakanza kusowera luga sazijiwikana na kubushuru. Ewo piya wákiwa kiyasi ca wanawalume kumi na wawiri.
Paulu awafunda wanu myaka miwiri
Paulu akukanga nsinagoga, akisowera bila wofi muda wa myezi mitatu. Ákisoweranga nawo, kusakula kuwahimu kuhusu ufalume wa Mwenyezimungu. Fala wengine wákiwa wabishi, awakikubali, na wakisowera caputu mbere ya wanu kuhusu Njira ya Insa* “Njira ya Insa” isowera namuna nyipya ya kuinshi, kwa kufulata usemi wa Insa na nfano wake., ndimana Paulu akiwatanuka. Kwasa javyo, suku daima‑zi, iye ákijumananga na wanafunzi pansana nkulu, mahala paakifundanga mwananlume wakwitiwa Turanu. Iye akisoweranga nawo, akiwolotera uhakika. 10 Eci cikikuna muda wa myaka miwiri mpaka wanu piya wa Aziya, Mayahudi na Sawari-Mayahudi ware, wasikira habari kuhusu Mwenye Insa.
Efezu Mwenyezimungu atenda maajuza julu ya Paulu
11 Mwenyezimungu, julu ya mmakono mwa Paulu, akitenda maajuza akupunda kiyasi. 12 Ifika mpaka kutwariwa lemba na anzu yake wakiponeseriwa walwere julu ya kukumbula, kweli newo wakipona na mashetwani wakiwalawa.
13 Sambi, Mayahudi wasawi wamojawapo wákipitanga kaya anta kaya, wákiyerera kulebela kwa zina ra Mwenye Insa wawatuwise mashetwani walwere. Ewo wákiwambira mashetwani javi: “Nukutuwisa kwa zina ra Insa, noyo waari kuntangaza Paulu‑yo.” 14 Wamojawapo wákitendanga javyo‑wo wákiwa wana saba wa Yahudi mmoja wakwitiwa Sikeva. Iye ákiwa nkulungwa wa dini. 15 Shetwani kawajibu javi: “Insa nimwijiwa, Paulu ninfahamu. Fala umwe wanani?” 16 Ikisa, mwananlume ákiwa na mashetwani ire ákiwerukira wanu ware, akiwakidiri mpaka akiwashinda. Basi, piya wakilawa nnyumba mure, wakipita wakituwa diki na vijaraa.
17 Vikunire‑vi wejiwa piya wakikala Efezu, Mayahudi na Sawari-Mayahudi. Piya ware wakanza kopa pakulu, na zina ra Mwenye Insa rikitukuziwa pakulu. 18 Wengi wâmwaminire wakija, wakereza baina vitendo vyawo vibaya vyawatendanga. 19 Wengi wákitendanga vitendo vya usawi ware, wakikusanya mabuku awo wakoca pamoto mbere ya piya wanu. Wesabu kadiri yawo jumula ya mabuku awocire, akifika alufu amusini za jarajara za parata. 20 Kwa javyo, usemi wa Mwenye ukizidi kwenera na úkiwa na nguvu.
Vurumãi ulu Efezu
21 Bandi ya vire vikunire vire, Paulu, kwa kulongoziwa na Roho Takatifu, kanuwiya apite Makedoniya na Akaya, oke mpaka Yerusalemu. Iye akamba: “Bandi yakuka Yerusalemu, inilazimu nuke novyo Roma.” 22 Basi, akiwatuma Makedoniya wasimana wake wawiri, Timotiyu na Erashitu. Iye akibaki kwa muda wa suku aba Aziya nokure.
23 Noure wakati ure, ikilawirira vurumãi ulu futi, kwa sababu ya Njira ya Insa. 24 Ákiwapo urivi mmoja akitiwa Demetiriyu, ákitendanga vifure vitoto vya parata vya nfano wa nyumba ya Aritema Wanu wa Efezu wakimwabudu Aritema. Aritema akiwa swanamu muka.. Kwa eyi kazi‑yi, wákipatiranga faida ya nzuruku mwingi wawenye. 25 Iye akiwajumanisa mafundi wákitendanga noire kazi ire, akiwambira:
“Wenzangu, umwe mukwijiwa kuwa ofwe tankutajiri kwa noyi kazi‑yi. 26 Mwankusikira na mwankuwona vyaatenda Paulu‑vi, aari kutenda Efezu nopa basi, kankutenda kiyasi ca Aziya piya. Iye kankuwakubalisa wanu wengi wawenye, akiwazungunusa, kwa kuwambira kuwa maswanamu wakuwajiwa na binadamu siyo milungu ya kweli. 27 Kwa javyo, kazi yetu aija kuwa nawo faida tena. Vikopesa wanu awaja kutukuza tena nyumba ya nlungu nkulu Aritema, na ulaviwa utukufu wake, waari kutukuziwa na piya wanu wa Aziya na duniya nzima.”
28 Pawasikire, ewo wakimiwa pakulu futi, wakanza kukuwa wakamba: “Asifiwe Aritema, nkulu wa waEfezu!” 29 Umani ure wenera kaya ire piya. Wanu nkonjo nzima wakituwirira nteni mwawajumane wanu wa kaya ire. Wankola Gayu na Arishitariku, waMakedoniya, wenziwe Paulu. 30 Paulu, paakisaka engire nkati ya kundi ra wanu ware, wanafunzi awamwasire. 31 Na mafalume wamojawapo wa Aziya kure, wawere marafiki wa Paulu, wamperekera novyo habari yakunlebela asishubutu kuka kuteni kawajumane wanu kure.
32 Wajumane ware, wengine wakamba eci, wengine wakamba cengine. Pabanja pare pákiwa ngorofi, wengi awakijiwa sababu iwajumanise pare. 33 Wamojawapo kati ya wanu ware wakimolota Alishandere kuwa ndi ari na cakusowera. Ndimana Mayahudi wakinsukumira mbere ya wanu ware. Basi, Alishandere akiwatendera alama “Alama” epa ndi alama ya kuwalebela wanyamare. na nkono kuwapoza, konta akisaka awambire wanu ware kuwa ewa awana makosa. 34 Fala wanu pawejiwe kuwa Alishandere ire Yahudi, piya wakikuwa kapamoja, wakamba kinu kimoja noco kiyasi ca ora mbiri: “Asifiwe Aritema wa waEfezu!”
35 Mwandiki wa kaya ire, nakwisa kuwanyamaza wanu ware, akiwambira javi: “Wanu wa Efezu, nani atikina kuwa Efezu ndi kaya amiri yakwikaza nyumba ya nlungu nkulu Aritema, pamoja na riwe takatifu rigwire binguni? 36 Aapo akaidi kinu‑ci, basi epa nyamalani, musitende kinu samuwazire sana-sana! 37 Kamana ewa wanu wamujire nawo‑wa awavunjire nyumba ya nlungu wala awansowerere kufuru nlungu wetu. 38 Kwa javyo, ikiwa Demetiriyu na wakolakazi wenziwe wasaka kusema makosa a munu mmojawapo, iwapo nafasi yakupereka ka wenye kulamula. Nyumba za kulamula ziwa wanzu, wakereze noko. 39 Ikiwa wasakula kinu cengine, cakujuzi kulamuriwa kunyumba ya milandu yawasimanananga suku maalumu. 40 Kamana vititisira ajali rero kwa kulongoperiwa kulavya vurumãi‑yi. Kweli, aipo shariya mmojawapo ya ewu umani‑wu, ofwe atina namuna yakujibu.” 41 Nakuwambira evi vinu‑vi akifunga banja ire.

*19:9 “Njira ya Insa” isowera namuna nyipya ya kuinshi, kwa kufulata usemi wa Insa na nfano wake.

19:24 Wanu wa Efezu wakimwabudu Aritema. Aritema akiwa swanamu muka.

19:33 “Alama” epa ndi alama ya kuwalebela wanyamare.