22
Rona Fiwarei ba Ro'aa Panarofaa Jesus
(Matthew 26:1-5; Mark 14:1, 2; John 11:45-53)
Hefei baua Hananaa fei Faraa Pidaua Lomi Fafuafua, harana fei Talai Falogia, fi norafi'imai ma ei famamoaa humuu mei Haidaa mawe ei feroiaa law, roi labarai tala ba ro'aa fapa'ainaa Jesus, uaa rona ma'au a'a ei rama'a.
Judas na Uga ba i Aloaa Jesus
(Matthew 26:14-16; Mark 14:10, 11)
Ma Satan na wadu'aa Judas, hepalo harana Iscariot, hemea ei Hefua ma Helagui. Judas na dinaa a'a ei famamoaa humuu mei Haidaa mawe ei bauaniaa ei oanananaa fei humuu mei Haidaa ma wareware a'a ro'ou ba batanai i aloaa Jesus. Ronamina ni'eni'e ma uga ba ro'aa fani mugoo po'i a'ana. Ina ugainaa ro'ou ma opaninaa hefaa au ba i fifaninaa Jesus panii ro'ou nabaa lomi watauda rama'a.
Fei Hananaa fei Talai Falogia
(Matthew 26:17-25; Mark 14:12-21; John 13:21-30)
Inawe nomai fei arewaa fei Faraa Pidaua Lomi Fafuafua, fei arewaa ro'aa moro'aa huaa fei sipsipii fei Talai Falogia ba fana a'a mei Haidaa. Jesus na aloaa Peter ma John ma ware, “Hamunei pagi'augaa ena ba o hanaia a'a fei Talai Falogia.”
Laguna i'igai, “Ma haigua pagi'augia hitani.”
10 Ina ware, “Ena hamuna nowau a'a fena gufu, hamu'aa bapa'aa hemea fi talaiporo'aa fena baraa ranu. Nenerawau a'a fena humu i dinaa wagina 11 ma warefanaa mei amaa fei humu, ‘Mei Feroia na i'igai: hitani fei nopaa ei gufu raua ona'o fanaa ro'ou, fei ba a hananafipui a'a ei otalai nenerau wagii fei Talai Falogia?’ 12 Iwe fama'aa hamugua hefaa baua nopa pafea na ude'audii. Pagiaa ei manumanu yena.”
13 Laguna dii ma fanunupa'aa ei manumanu ana ale'ei i warefanaa lagua Jesus. Si'ei, laguna pagi'augaa ei manumanuu fei Hananaa fei Talai Falogia.
Fei Finei mei Fasu
(Matthew 26:26-30; Mark 14:22-26; 1 Corinthians 11:23-25)
14 I nopa'aloo fei au, Jesus mawe ei apostle, rona gutafapalagi ditataa fei tawa. 15 Ma na warenaa a'a ro'ou, “Pa'aa nunumiau ba a hananafipui a'a hamu'ou feni Hananaa fei Talai Falogia ma hinene a tonaa fi'iu. 16 Uaa, a warefanaa hamu'ou, lomi a hananadinia nopa'aloo fei ba na arewa fei hanuna wagii fei haparaiaa mei Haidaa.”
17 I todigaa fei bara, na ware ‘ta’ ma warenaa a'a ro'ou, “Tonaa feni ma hunufima'ainia. 18 Uaa, a warefanaa hamu'ou ba lomi a hunudinaa fei ranuu grape nopa'aloo fei noramiaa fei au haparaiaa mei Haidaa.”
19 Ma ina tonaa fei faraa pidaua, ware ‘ta’, itafia, fanaa ro'ou ma ware, “Feni, pigiou, fanau a'a hamu'ou; bigi'ia ale'ei ba fanonomii hamu'ou yau.”
20 Ana ale'ei, ro'aa hananadii, na tonaa fei bara ma ware, “Sifeni feni baraa fei manufau fi'ugaia wagii fei namou, fei i wigii a'a hamu'ou. 21 Ma'uaa fei panii mei ba i aloau, yeni pafoo tawa a'au. 22 Mei Na'uu Rama'a i aunu ana ale'ei fei ne'ia, ma'uaa, ipa'aa fagiana mei ba i aloia. 23 Ma ronawe fi'i'igai ba hini ro'ou na bigi'aa fei.
24 Ana na pa'i fihareia dupuaa ro'ou ba hini i pafeai. 25 Jesus na warenaa a'a ro'ou, “Ei haparaa Gentile rona fasuinaa ei rama'a ma ei paniaa panii ro'ou, rona ware ba ro'ou ana Haduma. 26 Ma'uaa maumau hamu'ou, nei'aa ale'ei. Agia, mei pa'aa bauana dupuaa hamu'ou nei ale'ei hemea baduu ma mei na tonaa fei hapara nei ale'ei hemea nafi. 27 Uaa amaia na pafeai, mei i guta tawa, o mei hasumaa du'ua? A'a ba mei i guta tawa? Ma'uaa yau ale'ei hemea nafi i dupuaa hamu'ou. 28 Hamu'ou, ena hamona palarau wagii ei manimaniau. 29 Ma a fanaa hamu'ou hefaa gufuu hapara, ana ale'ei mei Amau na fanau hepalo 30 ba hamo'aa hana ma hunu a'a fei tawau wagii fei haparaiau ma guta pafoo ei gutanaa hapara ma dududuaa ei hefua ma guapaloei pai Israel.
Jesus na Ware'augaa fei Sifisifii Peter
(Matthew 26:31-35; Mark 14:27-31; John 13:36-38)
31 “Simon, Simon, Satan na i'igai ba i nuenueinaa hamu'ou ale'ei baranafi. 32 Ma'uaa una lafulafunio, Simon, ba fei we'iaa naranaramu nei'aa wata'adudu. Ma ena ona momo'aimai, onei fawe'iaa naranaraa ei lofumu.”
33 Ma'uaa ina ware, “Mena Fasu, yau a aunuhugio a'a fei bobo'aia ma fei ma'ea.”
34 Jesus na ware, “A warefanio, Peter, hinene i ai fei a'aroo na wagieni i odupoai wareamu ba lomi ona apa'au.”
35 Jesus na i'iginaa ro'ou, “Ei a aloaa hamu'ou pani ua, lomi mugoo po'i, raba, o supinai, hamona nunuminaa hefi'adiai?”
Rona ware, “Lomi.”
36 Na warenaa a'a ro'ou, “Ma'uaa e'eni, nabaa na pa'i mugoo po'i, tonia ma hepalo raba anaa. Ma nabaa lomi hamona pa'i wadu, aloaa ei hawaa uguu hamu'ou ma pono'aa hepalo. 37 Na udedii feni ne'ia: ‘Hia, i wareifini a'a ei barafeaa law’; ma u'ei warefanaa hamu'ou ba feni, neipa'aa fa'uai a'au. Fa'ua, tamanu rona ne'inaa a'au, fi nopa'amii fei fafa'uaiana eni.”
38 Ei otalai nenera, rona ware, “Ma'aia, mena Fasu, siguapaloeni, guapaloeni wadu.”
Na ware, “Na hawidigia.”
Jesus na Lafulafu Pafoo fei Maugeni Olive
(Matthew 26:36-46; Mark 14:32-42)
39 Ana ale'ei maumauna, Jesus na dinaa fei Maugeni Olive ma ei otalai nenerana, rona nenegia. 40 Ro'aa nopa'aloo yei, na warenaa a'a ro'ou, “Hamonei lafulafu ba lomi hamo'aa pasi wagii ei manimania.” 41 Ina di'ininaa ro'ou, rauana ale'ei pasiaa nafa'aa ro'ou hefaa mugoo, fa'unaa du'una ma lafulafu, 42 “O'ama, nabaa ona nunumiai, tonaa feni bara a'au, ma'uaa bigi'aa fei nunumiamu, abaa fei nununumiau.” 43 Hemea alo'alo i pafea na fa'arewa a'ana ma na fawe'ia. 44 Namina awata naranarana ma namina lafulafu fawe'i ma fei mapuna ale'ei namo na pasi'u'ugunaa pu.* 22:44 Hefi'a ne'ia mina lomi na pa'i vv. 43 ma 44.
45 I asi'aa a'a fei lafulafuana ma hadiwe'inaa a'a ei otalai nenera, na fanunupa'aa ro'ou rona ma'igu, na madugu unuu ro'ou uaa na fua'onaa ro'ou fei faloloa'ia. 46 Na i'iginaa ro'ou, “Tani hamu'ou ma'igu? Asi'aa ma lafulafu ba lomi hamo'aa pasi wagii ei manimania.”
Rona Panarofaa Jesus
(Matthew 26:47-56; Mark 14:43-50; John 18:3-11)
47 Ana fi wareware ua, hefaa gupuu rama'a na nomai ma mei harana Judas, hemea ei Hefua ma Helagui, na talaidugamii ro'ou. Na nolao a'a Jesus ba i hatofaa pudana, 48 ma'uaa Jesus na i'iginia, “Judas, yoi ba o'aa aloaa mei Na'uu Rama'a a'a fei hatofaa puda?”
49 Ro'aa fanunuia ba tamanu fi nomai ei ro'aa neneraa Jesus, rona ware, “Mena Fasu, hai'ou fo'anaa eni waduu hai'ou?” 50 Hemea ro'ou na lafigipa'aa adiaa mei nafii mei pa'aa bauaniaa humuu mei Haidaa, raudei ma'au.
51 Ma'uaa Jesus na ware, “Nei pedu feni!” Ma na idoaa adiaa mei rama'a mei ma farawaninia.
52 Jesus na warenaa a'a ei famamoaa humuu mei Haidaa, ei bauaniaa ei oanananaa fei humuu mei Haidaa mawe ei bauaniaa gufu, ei ba ro'aa panarofia, “Tani hamu'ou notomai wadu ma babu—ei naraa hamu'ou ba a fo'afiloginaa ei bauaniaa gufu? 53 Minaa ei arewaa yau a'a hamu'ou i malalaa humuu mei Haidaa ma lomi hamona panarofau. Ma'uaa feni, au hamu'ou, au haparaiaa fei roromaa.”
Peter na Ware ba Lomi na Apa'aa Jesus
(Matthew 26:57, 58, 69-75; Mark 14:53, 54, 66-72; John 18:12-18, 25-27)
54 Si'ei, rona panarofo'aia ma noduginaa hia humuu mei pa'aa bauaniaa humuu mei Haidaa. Peter na talaifa'ude'udemai nene. 55 Ma'uaa ro'aa pa'aiaa fei hafi i memewaa fei malalaa humu ma gutafipui, Peter na guta hugiaa ro'ou. 56 Hemea nafi nanao na fanunupa'ia na guta yei a'a fei we'aa fei hafi. Ina fanunufa'u'uia ma ware, “Meni rama'a meni, hia hemea a'ana.”
57 Ma'uaa na ware'opa'ainia, “Mena pifine, lomi una apa'ia.”
58 Lomi namina madii ma hemeadiai na fanunupa'ia ma na ware, “Yoi ana hemea ro'ou.”
Na ware Peter, “Otafi, abaa yau!”
59 I didii ale'ei heai hour, hemeadiai na ware, “Meni rama'a meni napa'aa guta a'ana uaa hia hemea Galilee.”
60 Peter na ware, “Otafi, lomi na apa'aa ena mau wareamu!” Ana fi wareware ua, na ai fei a'aroo. 61 Mei Fasu na diarai ma fanunufa'u'uaa Peter. Ma Peter nawe naraiaa tamanu na warefania mei Fasu: “Hinene i ai fei a'aroo, i odupoai wareamu ba lomi ona apa'au.” 62 Ma ina asi'anaa ano ma namina aimatogutogu.
Ei Fo'aa na Warefafeifeinia
(Matthew 26:67, 68; Mark 14:65)
63 Ei rona oma'aa Jesus, rona warefalalasia ma hafugia. 64 Rona sumaa pudana ma warefawe'i a'ana, “Dii unifanaa hai'ou ba hini fi hafugio?” 65 Ma ronamina wareaa watauda hafelo'a a'ana.
Jesus i Pudaa ei Bauaniaa Jew
(Matthew 26:59-66; Mark 14:55-64; John 18:19-24)
66 I ba'amai fei panii arewaa, ei bauaniaa gufu—ei famamoaa humuu mei Haidaa mawe ei feroiaa law, rona gutafipui ma hefi'a na nodugaloo Jesus i a'a ro'ou. 67 Rona ware, “Nabaa yoi mei Christ, 22:67 O, Messiah warefanaa hai'ou.”
Jesus na ware, “Nabaa na warefanaa hamu'ou, hamo'aa nara ba abaa fa'ua 68 ma nabaa a i'iginaa hamu'ou, lomi ba hamo'aa ware. 69 Ma'uaa e'eni ma nolao, mei Na'uu Rama'a i guta raudei ma'au mei Haidaa, mei na faufau.”
70 Minaa ro'ou na i'igai, “Hama yoi Na'uu mei Haidaa?”
Na ware, “Na wanewane ena wareaa hamu'ou ba yau hia.”
71 Ma rona ware, “Tamanu hanuna ba o'aa todiai u'uga a'a feni dududua? Ona guaidigaa ei warea lele'amiana ana a'a fei haba'umuna.”

*22:44: 22:44 Hefi'a ne'ia mina lomi na pa'i vv. 43 ma 44.

22:67: 22:67 O, Messiah