8
Bipiib bi dii Yesu na
1 Naa yunn le Yesu bɔ dii ntisakpem ni ntiwaatiir ni, ki mooni Uwumbɔr aanaan aabɔnyaan tee. Waakpambalb kipiik ni bilee mu dii u. 2 Bipiib bi u nan cha bi pɔɔk na mu dii u. Iween le nan joo bibaa. Tiyayaar mu nan joo biken. Bi ponn ni ubaa nan ye Mari, u bi yin u ke Magdalene na. Tiyayaar tilole le nan joo u, le Yesu nan jenn nyan ti u ni. 3 Bi ponn ni ubaa mu ye Joana, u ye Ubɔrkpaan Herod aatutunn Chusa aapuu na. Ubaa mu ye Susana. Bipiib biken mu nan bi ki dii u ki wiir. Le bi mɔmɔk di baawan ter u ni waakpambalb.
Unii u yaa njikaabim na aayataŋakl
(Matiu 13.1-9; Mak 4.1-9)
4 Le binib nyan itingbaan mɔmɔk ni, ki dan Yesu chee, ki ŋa kinipaak sakpeŋ. Le u ŋakl bi liyataŋakl:
5 “Ukpaal ubaa nan buen u ti yaa njikaabim. Waah yaa na, le mubaa lir nsan ponn ni. Le binib taa taa mu pu. Le inyoon i laani paacham na dan nan peei jin. 6 Le mubaa mu lir ntakpateer pu. Le mu guu punn mala, ki mu ki yɔl mala; ba pu? nima chee aa soon. 7 Le mubaa mu lir ikokon ponn ni. Le mu ni ikokon kpaan muun. Le ikokon ku mu. 8 Le mubaa mu lir kitiŋ ki ŋan na ponn ni, ki muun, ki mar, ki lu nkub nkub.”
Yesu aah len kina ti doo na, le u teen ke, “U kpa litafal na kan, u ŋun.”
Ŋitaa ŋi pu u ŋakl bi ŋiyataŋak na
(Matiu 13.10-17; Mak 4.10-12)
9 Le waadidiliib dan ki nan baa u liyataŋakl ngbaan aatataa. 10 Le u bui bi, “Uwumbɔr le cha ni bee waanaan aabɔbɔrkaan. Biken ma kan, u ŋak bi ŋiyataŋak, aan bi lik, kaan li waa, ki pel, kaan bee naatataa.”*: Lik Aisaya 6.9-10.
Unii u yaa njikaabim na aayataŋakl aatataa
(Matiu 13.18-23; Mak 4.13-20)
11 “Liyataŋakl ngbaan aatataa le ye ke njikaabim ngbaan le ye Uwumbɔr aabɔr. 12 Mu lir nsan ponn ni na le ye binib bi ŋun Uwumbɔr aabɔr na. Le kinimbɔŋ dan nan nyan ti bisui ni, bi taa gaa Uwumbɔr ki kii, ki ŋmar. 13 Mu lir ntakpateer pu na le ye binib bi ŋun Uwumbɔr aabɔr ki gaa ti ni mpopiin na. Bi mu aa gaa ti bisui ni mbamɔm. Bi gaa Uwumbɔr ki kii ni yunn siib; tɔ, ntɔŋ yaa pii bi kan, le bi ga di u lii. 14 Mu lir ikokon ponn ni na le ye binib bi ŋun Uwumbɔr aabɔr aan ki cha bitafal bi liwankpal ni, ni dulnyaa ni aawan ni mɔ na ni, ni baabimbin aabɔr ni na. Nima le ku tibɔr ngbaan bisui ni. Le taa mar. 15 Mu lir kitiŋ ki ŋan na ponn ni na le ye binib bi aasui ŋan ki ye mbamɔn na, ki ŋun Uwumbɔr aabɔr, ki joo ti mbamɔm, ki kpa limɔr, ki dii Uwumbɔr kaa di cha na.”
Karyaa aayataŋakl
(Mak 4.21-25)
16 “Unii yaa see karyaa kan, waan di lisambil ki di chiŋ u pu, kaan di siin tiwandookaan aataab. U ga di u tɔŋ tiwan paab la, le u li wiin aan binib bimɔk koo ni na li waa.
17 “Tibɔr timɔk bɔɔ na, ti ga kpiir. Tibɔbɔrkaan mɔmɔk mu ga nyan mpaan pu.
18 “Cha nitafal li bi naah ŋun pu na ni man. Unii u kpa na, Uwumbɔr ga kpee u. Unii u kaa kpa na, Uwumbɔr ga chuu gaa waah dak ke u kpa ti na.”
Binib bi ye Yesu aana ni unaatiib na
(Matiu 12.46-50; Mak 3.31-35)
19 Yesu aana ni unaatiib nan fuu ni ki ban u. Kinipaak ngbaan pu le baa ŋmaa koo ni u chee. 20 Le bibaa tuk u, “Aana ni aanaatiib si lipaal ki ban si la.”
21 Le u bui bi, “Nna ni nnaatiib le ye binib bi ŋun Uwumbɔr aabɔr ki ŋani taah len pu na.”
Yesu aah ŋa pu ki cha kibuŋ ŋmin na
(Matiu 8.23-27; Mak 4.35-41)
22 N‑yoonn ngbaan le Yesu ni waadidiliib koo buŋɔb ni. Le u bui bi, “Cha ti puur nnyusakpem man.” Le bi buen. 23 Buŋɔb na aah cha na, le u dɔ bu ponn ni geen. Le kibuŋ piin ki daar. Le nnyun feei ki koo buŋɔb na ni, le bu ban bu gbii. Ni nan ye linimaln la. 24 Le bi dan ki nan finn Yesu ki bui ke, “Tidindaan, Tidindaan, ti ga bee nnyun ni.”
Le u finn, ki kae kibuŋ ni tinyunkpenn. Le kibuŋ ni tinyunkpenn ŋmin chii. 25 Le u baa bi, “Ba pu naa gaa mi ki kii?”
Yesu aah ŋa pu na, le ni gar bi pam. Le ijawaan chuu bi. Le bi baa tɔb, “Ba aanibol bi na, ki kae kibuŋ ni nnyun mu, aan ni kii waamɔb.”
Yesu aah cha uwaar pɔɔk pu na
(Matiu 8.28-34; Mak 5.1-20)
26 Bi nan fuu Gerasiin yaab aatiŋ ki bi Galilee Aanyusakpem aadapuul na. 27-29 Le uwaar ubaa nan bi nima, ki chuun uŋmeen ni yunn, ki koo baah sui binib titakpalunn ti ponn ni na, kaa kii u li bi linampal. Tiyayaar chur u kpala kpala. Le udoyaab nan di idɔribi ni tikululn buu u ke bi kiir u. Le u nan keei tikululn ni idɔribi ngbaan. Tiyayaar ngbaan le di u buen nteersakpiin ni. Le Yesu aah nyan buŋɔb ni na, uja ngbaan dan nan tooh u nsan pu. Le Yesu tuk tiyayaar ngbaan, “Nyan u ni.” Nima pu na, waah kan Yesu na, le u teen, ki gbaan kitiŋ, unimbiin ni, le ki len mpɔɔn pu ke, “Yesu, sin u ye Uwumbɔr u kaa kpa ŋeen aatɔ na Aajapɔɔn na, aa ban ba m chee? M gaŋ si, taa ŋa mi falaa.”
30 Le Yesu baa u, “Bi yin si ke ba?”
Tiyayaar pam aah bi u ni na, nima le u bui ke bi yin u ke Kipaak. 31 Le tiyayaar ngbaan gaŋ Yesu ke u taa bui ti ke ti buen libuul li nyoo na ni.
32 Igbeer nan bi nima chee ki wiir, ki chuun ji limɔɔgongoln paab. Le tiyayaar ngbaan gaŋ Yesu ke u cha ti koo igbeer ngbaan ni. Le u kii. 33 Le ti nyan uja ngbaan ni, ki ti koo igbeer na ni. Le igbeer ngbaan mɔmɔk san sunn ni limɔɔgongoln taab, ki ti koo nnyun ni, ki bee nnyun ni.
34 Tɔ, bijab bi kii igbeer ngbaan na aah kan kina na, le bi san buen kitiŋ ni, ni itingbaan ni, le ki ti tuk binib tibɔr ngbaan. 35 Binib aah ŋun kina na, le bi dan bi nan lik budabu ŋa na, le ki fuu ni Yesu chee, ki kan uja u tiyayaar nyan u ni na ka Yesu chee ki cheer ki pee tiwanpeenkaan, kaa ki chuun uŋmeen. Le ijawaan chuu bi. 36 Le binib bi kan Yesu aah cha uja ngbaan pɔɔk pu na, tuk bi waah ŋa pu na. 37 Le Gerasiin aatiŋ aanib, ni itingbaan mɔmɔk aanib san ijawaan pam. Nima le bi gaŋ Yesu ke u nya baatiŋ ni. Le u koo buŋɔb ni ke u gir buen nnyusakpem aadapuul. 38 Le uja u tiyayaar nyan u ni na gaŋ Yesu ke u cha u dii u.
Le Yesu aa kii, ki bui u, 39 “Gir kun ki ti tuk binib Uwumbɔr aah tun litukpaan tii si pu na.”
Le u siir, ki bɔ dii waatiŋ ngbaan ni, ŋipepel mɔmɔk, ki tuk binib Yesu aah tun litukpaan pu tii u na.
Yesu aah cha upii ubaa pɔɔk aan ki fikr upiibo nkun ni pu na
(Matiu 9.18-26; Mak 5.21-43)
40 Yesu aah puur nnyusakpem na, kinipaak nan si kii u nima, ki kpa mpopiin ki gaa u. 41 Le uja ubaa, u ye mmeen aadiik ni aaninkpel, aan bi yin u ke Jairus na, dan nan gbaan kitiŋ Yesu aanimbiin ni, ki gaŋ u ke u dan udo, 42 ke ubisabaan, u ye ŋibin kipiik ni ŋilee na bun, ki ban u kpo. Le Yesu dii u ki buen.
Waah cha na, le kinipaak dii u ki mueni u. 43 Le upii u fu tipiir ŋibin kipiik ni ŋilee taa door na bi nima. U nan chaa biteteeb chee, ki jin waamombil mɔmɔk doo. Bi ponn ni ubaa mu aa ŋmaa cha u pɔɔk. 44 Le u dan Yesu aapuwɔb, le ki nan meeh waabɔkul aamɔjuul. Libuul ngbaan ni le u pɔɔk. 45 Le Yesu baa ke, “Ŋma meeh mi?”
Le bi mɔmɔk nee ke baa meeh u. Le Piita ni binib bi bi u chee na bui u, “Ndindaan, kinipaak ngbaan mɔmɔk bi aa chee ki mueni si kina, le aa baa ke ŋma meeh si?”
46 Le Yesu bui ke, “Unii ubaa le meeh mi. M bee ke mpɔɔn nyan m ni.” 47 Le upii ngbaan nan bee ke waa bɔr. Ijawaan nan chuu u, le uwon gbaa. Le u dan nan gbaan Yesu aanimbiin ni, ki tuk u binib mɔmɔk aanimbil ni, budabu cha u meeh u na, ni waah pɔɔk libuul ngbaan ni pu na. 48 Le Yesu bui u, “Mbisal, saah gaa mi ki kii na, nima le cha aa pɔɔk. Li cha ni mpopiin.”
49 Yesu aah len kina na, le unii ubaa nyan ni Jairus do ki tooh Jairus nsan pu, ki nan tuk u ke, “Aabisal kpo a. Taa ki cha Umɔmɔkr ngbaan ŋani falaa ki cha aado.”
50 Le Yesu ŋun waah len pu na, ki bui Jairus, “Taa san ijawaan. Aa yaa ŋa naadii baanja kan, u ga pɔɔk.”
51 Yesu aah fuu Jairus do na, le waa cha unii ubaa dii u ki koo ni, see Piita, ni Jɔnn, ni Jems, ni upiibo ngbaan aate ni una. 52 Le binib bi mɔmɔk bi lichiln ni na bi wii ikpowiil ki kaani. Le Yesu bui bi, “Taa wii man. Waa kpo. U geen la.”
53 Le bi laa u pam. Bi bee ke u kpo la. 54 Le Yesu chuu uŋaal ki bui u, “Upiibo, fiin.” 55-56 Libuul ngbaan ni le waawiin ki gir koo u ni, le u fii. Le ni gar ute ni una pam. Le Yesu bui bi ke bi taa tuk unii ubaa waah ŋa pu na, le ki bui bi ke bi tii ubo ngbaan tijikaar u ji.