12
Yiifee- yahaseefa wĩĩ ma kra tawarfa wĩĩ nde ne
(Mat 21.33-46; Luke 20.9-19)
1 Loo kur ye, Yesu n kakuãcran nde pãã pe ye ma yee: «Dya waa ba defĩĩ katyir tar le, ma te klaha tã, ma ke defĩĩ pii yĩĩtyaha cɛr, ma dur ma te tar sẽŋsaha fla fãã. Tuu koo pye wa, u n te tar yaha tawarfa mpãy ye, ma tɛr yrãhã ye. 2 Te defĩĩ pii yiyale le ba nɔ, u tarfua n kuee, ma tẽntẽle waa lɛhɛ wãã pe tawarfa ye, u ga woo lay sya ba. 3 Pe tawarfa n ga u yigi, ma u gbã, ma u dur wãã kãnwai ne. 4 U tarfua n dur, ma maha u tẽntẽle waa lɛhɛ wãã pe tawarfa ye. Pe n maha ga woo gbã yĩŋ kuɛ ye, ma dur ma u tyɛhɛ. 5 U tarfua n maha waa ter lɛhɛ wãã ke tɛhɛ tãã wuhu na. Pe n ga woo yigi, ma u boo. U tarfua n maha tẽntẽbir busãã nɔ wãã koo syi. Pe tawarfa n gbãr taha mpãy na, ma mpãy boo.
6 U tarfua dya nen waa pye, u ntãŋ ba dye gboho u tãy. U n woo lɛhɛ wãã pe ye kur ye ma yee: ‹Laa na, pe n gaha nagboho ta woo na.› 7 Pe tawarfa n ga pe ya pye ma yee: ‹Wii tuu ga ba nii tarfua, woo kẽ nwo. -Too u boo, te wãn byɛ n ba nii wo wãn!› 8 Pe n u dya yigi, ma u boo, ma u nakugu gbe miy yi wãã te defĩĩ tar nkur ye.»
9 Yesu n pe nawee- yey ma yee: «Yagaa, u tarfua ga lii pye? U ga ba pa, u ba pe tawarfa mii boo kãã, tuu te tar yaha nawee- mpãy ye. 10 N cã ye kapãn nde yãã kal Yãhã sabangbãŋ wo, lii le n yee:
‹Ntẽmblaha gii nwonfããfa pe ba sye yaha,
koo ntẽmblaha kẽ ke dur yĩŋ yãã
ke nwoŋ wãfãã wo.
11 Yãhã ke lii pye, loo ne nde.
Laanwɔ wĩĩ ne too n yãã yĩnde ne.› »
12 Pe Yiifee- yahaseefa pe yãã Yesu tuu kakuãcran nde pãã wãã pe kẽ, pe n nii u yigisaha kɛ, ma -sẽ ba fya pe nabuar na. Pe n tyii u na ma tɛr.
Nawee yai la kufar wãdãã ne?
(Mat 22.15-22; Luke 20.20-26)
13 Loo kur ye, pe Yiifee- yahaseefa n ga Farisyɛ̃ mpãy nɔ wãã Yesu ye, tesẽ Yɛrɔte nawee- mpãy ne ma yee, pe ba u plaha yigi kayey laa ne. 14 Pe n pa, maa Yesu pye ma yee: «Yĩŋfua, wo cã ma cĩĩnde ya pãã. Ma sẽ n fya nawee yĩnde na ye. Nawee ma sya nii mii syi dyaŋ, le sẽ kai kua ma ye ye. Ma nawee- klaha cĩĩnde ya ne Yãhã kãnde wãyãr wĩĩ na. Wo yar nde ne: Wo kãnde na, wo yai la kufar wãwãã ne fãngafa byɛ yĩŋfua kẽ laa, wo sẽ yai te wãwãã ne u kẽ ye? Wo naa re wãã laa, waʼa syi naa re wãã ye?»
15 Yesu -sẽ ba cã pe sẽ laha u ye ye. U n pe pye ma yee: «Nwa ta ye n ta wãleŋ kɛ namihi wo? -Ye ga pa ra kẽ ntẽn war waa ne ta n ba yãŋ!» 16 Pe n ga pa ntẽn war waa ne. Yesu n pe yey ma yee: «Yoo yirfua pe pye ta u na nwo, u myaha ne?» Pe n yee, a u fãngafa byɛ yĩŋfua yirfua kẽ u myaha ne. 17 Loo na, Yesu n pe pye ma yee: «Ah -ye naa u fãngafa byɛ yĩŋfua dãã u myaha wãn ne, -tee naa Yãhã dãã ke myaha wãn ne!» Yesu kapãn nde n pe laam wɔ.
Mpãy pe ku wa pe ga ba yir gbã wo
(Mat 22.23-33; Luke 20.27-40)
18 Yiifee- yahaseefa mpãy pe naa n yee Sadusyɛ̃, pe n pa Yesu fla na. Poo me pe n yee, a mpãy pe ku wa, pe saa ba yir gbã wo ye. 19 Pe n Yesu yey ma yee: «Yĩŋfua, wo faale wãdyaha Musa bii kãnde laa yar wo na, le nde: ‹Naa ma pye cĩĩfua ne, ma ba ku u cɔɔ yaha, kicar sẽ kẽ u ye ye, u cĩĩfua yai u u calangusya gbe, pe n kicar see u lɛfua kẽ, wii tuu ku.› 20 Ãhã, dya waa -sẽ pye, cĩĩfa kuay ne. U dya n ba cɔɔ sya, ma ku u yaha, puee sẽ kẽ ye. 21 U taha n u calangusya gbe, ma ba ku u yaha, puee sẽ maha kẽ. U taha n u gbe, loo katɛ nen ya. 22 Koo syi ya, koo syi ya, poo kuasĩĩ byɛ n u cɔɔ yãã cã cɔɔ, pe sẽ -sẽ puee yãã see u na ye. Loo kur ye, u cɔɔ n ba ku u ya ndoŋ. 23 Mpãy pe ku wa, pe ma ba yir gbã wo per gii, u cɔɔ ga ba nii yoo wũũ pe laam wo? Poo kuasĩĩ byɛ sẽ u yãã cã la cɔɔ?»
24 Yesu n pe yɛ̃ sya ma yee: «Ye plaha loo nde ne ma yee, a mpãy pe ku wa, pe saa ba yir gbã wo ye. Ye sẽ Yãhã sabangbãŋ wũhũ cã ye, ye sẽ maha Yãhã fãnga cã ye, koo kẽ. 25 Ye sẽ yãã, mpãy pe ku wa, pe ma ba yir gbã wo, pe ga nii mii yãhãyĩŋ tẽnlɛhɛ wãŋ syi dyaŋ yãhãyĩŋ na. Naam tesẽ ca ne, pe saa ba naa pe ya gbe ye. 26 -Ye yãŋ, Musa lii yrũhũ yaha Yãhã sabangbãŋ wo nakur wãyir wĩĩ na gbã wo, -ye ye laam too le na! U yee Yãhã yĩmbui yi le ngur wambule fla na, ma u pye ma yee: ‹Ndoo tẽ ma Yãhã Brama*12.26 Brama, Yisyake ne, tesẽ Dyakuba ne, poo mii me pe ma Yiifee- faale wãlɛ. Yãhã ma yee koo ma Yãhã pe ye yagaa, le yĩntaha kẽ pe wee nakur ye, pe ma yrãŋ na. ye, Yisyake ne, Dyakuba ne.› » 27 Loo na, Yesu n pe yar laha ma yee: «Mpãy pe ku, pe ma yrãŋ Yãhã yĩnde na. Yii tee n yee nakur saa ba yir gbã wo ye, ye sroŋ plaha loo nde ne.»
Yãhã kãnde kataŋ wo, lii loo le ma yĩŋ?
(Mat 22.34-40; Luke 10.25-28)
28 Yãhã kaiyarfua waa ba luhu ke kaplãŋ ne pe Sadusyɛ̃ pe naa n tyĩn Yesu ne. Tuu yãã Yesu pe Sadusyɛ̃ yɛ̃ sya ma pe gbihi yar cĩĩnde ne, u n yũhũ crã u na, ma u yey ma yee: «Yãhã kãnde kataŋ wo, lii loo le ma yĩŋ?» 29 Yesu n u yɛ̃ sya ma yee: «Yãhã kãnde kataŋ wo, lii le ma yĩŋ, loo ne nde: ‹Yiisrɛfa, -ye naa n luhu! Yãhã neŋ ya ke ma, Yãhã gii ke ma wo Yĩŋfua.› 30 Tesẽ: ‹Ta, ma Yĩŋfua Yãhã wĩĩ n naa n tãy ma ye, le tɛr wãn byɛ yaha, le gboho tãŋ ma laam byɛ wo, le nii tãŋ ma yrã byɛ na, ma kacãn byɛ n pye tãŋ loo na, ma fãnga byɛ ne.› 31 Lii le -sẽ taha le na, loo ne nde: ‹Ma ya wĩĩ le n tãy ma ye mii syi dyaŋ, tyii ma nampyeŋ wĩĩ n naa n tãy ma ye ke syi.› Yãhã kãnde kataŋ wo, laa sẽ tɛr koo syãŋ ngĩĩ yaha ye.»
32 U Yãhã kaiyarfua n Yesu pye loo na ma yee: «Ãwã Yĩŋfua, lii raa pãã le cĩĩnde pua kẽ: Yãhã ya kẽ ke ma Yãhã. Yãhã gaa sẽ maha wee nantãŋ mii koo ya sẽ kẽ ye. 33 Loo ne, nawee yai Yãhã wĩĩ le gboho tãŋ u laam byɛ wo, u kacãn byɛ n pye tãŋ loo na, le n nii tãŋ u yrã byɛ na, u fãnga byɛ ne. Tesẽ, u ya wĩĩ le n tãy u ye mii syi dyaŋ, u nampyeŋ wĩĩ le tãy u ye ke syi. Koo kataŋ syãŋ ngĩĩ puar wãn wãboo tesẽ te wãsuhu na Yãhã kẽ, ma suhu diŋ wãyiŋ ne.»
34 Yesu tuu yãã u Yãhã kaiyarfua kai- ngĩĩ pãã laantor ne, u n u pye ma yee: «Ma laam wo, ma le sya gbe taha wa ma yee ma ma Yãhã Yai wũũ.» Loo kur ye, waa sẽ maha sya, ma u yey laa ne ye.
Lii pe Yiifee- yahaseefa pãã u Yãhã Yĩndefua Crise wĩĩ na
(Mat 22.41-46; Luke 20.41-44)
35 Yesu pye ke Yãhã kangbãŋ laam wo, ma naa nawee- klaha. U n ba kayey nde yey ma yee: «Yãhã kaiyarfa pye mii ma yee, a u Yãhã Yĩndefua Crise ma wo faale wãdyaha Dawide kur kuɛ puee waa? 36 Yãhã Yrã Fãnga ke pye Dawide na, woo gɛ bii le pãã ma yee:
‹Yĩŋfua Yãhã ta Yĩŋfua pye ma yee:
Pa tege nii ta kãndigi koho kuɛ ye
kai- byɛ yĩŋ na,
ta n sya ba ma napĩĩ- yĩy kor le ma kẽ,
pe n nii mii ma tãnde fyãhã tã pe na.› »
37 Yesu n pe yey ma yee: «Dawide gɛ tuu naa u Yãhã Yĩndefua yee Yĩŋfua, u Yĩŋfua -sẽ ga maha pye mii u nii Dawide kur kuɛ puee waa?»
Yesu pe nabuar yar pe pe ya yigi mpãy ne
(Mat 23.1-36; Luke 20.45-47)
Pe nabuar naa n luhu Yesu ye nuhu ne. 38 U naa pe klaha, ma naa pe yar ma yee: «Ye ma syi ye naa n yãŋ Yãhã kaiyarfa na ye, poo mpãy pe pe ya yi nayrengbãy ne, pe le n tay. Pe maha n yãŋ pe naa pe syar nangbãsyaha ne nanihi teebɛhɛ wo. 39 Yiifee- yawãhã nwey wo, tesẽ nanihi sedi flɛ wo, niisar rii nawee- byɛ yĩnde le yi n too re na, too syi niisar pe ne kɛ pe nii. 40 Poo me pe calangusyam koho wãn byɛ sya n kãã pe ye, pe dur pe pe ya ta naweeyɔ̃m dyaŋ, pe Yãhã ka syar kaplãmbuar ne, pe sya ma-. Koo byɛ wãpẽn draha ga ba pe dye, ke la ke sya gboho tɛr.»
Calangusya nawũũ waa ba ngaa kẽ
(Luke 21.1-4)
41 Ke Yãhã kangbãŋ laam wo, teelaa fla ma, nawee- pe ne ga war le yaha Yãhã kẽ. Yesu n ka, ma ga nii ke fla na, ma nii pe nawee- yãŋ war lesaha wo. Walefa mpãy naa war le dege. 42 Calangusya nawũũ waa n ba nɔ, ma ntẽn war puabɛhɛ nkãy le, wãm syãm ya.
43 Yesu n u kãnyãrwai yee ba, maa pe yar ma yee: «Ta n cĩĩnde nde pãã ye ye: U calangusya nwo kla le, ma sya ta tɛr pe nawee- mii byɛ yaha. 44 War mpãy nawee- mii pe sya n le dege, pe wee kla pe yĩnde na ye. Cɔɔ nwo u nawãn ne, tuu car gii le, koo ya ke -sẽ pye u ye. Ngaa sẽ maha wee u ye u n ga di ye.»
*12:26 12.26 Brama, Yisyake ne, tesẽ Dyakuba ne, poo mii me pe ma Yiifee- faale wãlɛ. Yãhã ma yee koo ma Yãhã pe ye yagaa, le yĩntaha kẽ pe wee nakur ye, pe ma yrãŋ na.