Wɛ taanɩ dɩlʋ
LUKI
na pʋpʋnɩ tɩn
Wɛ taanɩ dɩlʋ Luki na pʋpʋnɩ tɩn na brɩ dɩbam kʋlʋ tɩn mʋ tɩntʋ
Luki yɩ wʋlʋ dɛɛn na tɔgɩ dɩ Pooli o tʋŋɩ Wɛ tɩtʋŋa tɩn mʋ (Filimɔn 24). O dɛɛn yɩ dɔgɩta tu mʋ. Wʋntʋ mʋ daa ta pʋpʋnɩ Tɩtʋŋa Tɔnɔ kʋm dɩ. O daɩ Zwifu. O nan tiini o kwaanɩ o pʋpʋnɩ Zezi woŋo maama lanyɩranɩ mʋ o ma brɩ dwi-gɛ tiinǝ dɩ, sɩ ba lwarɩ tɩ kuri cɩga cɩga (Luki 1:1-4).
Luki brɩ dɩbam nɩ Zezi yɩ Zwifǝ tiinǝ dɩ lʋgʋ baŋa dwi maama tiinǝ vɩrnʋ mʋ. O yɩ wʋlʋ na jɩgɩ yinigǝ tiinǝ dɩ yawɩɩna dɩ nɔɔna na culi balʋ tɩn ŋwaŋa zanzan. O brɩ nɩ Zezi tʋŋɩ dɩ Wɛ Joro dam mʋ, yɩ o ta brɩ nɩ Wɛ kwǝr-ywǝŋǝ kam jɩgɩ wʋpolo zanzan (Luki 2:10 dɩ 24:52).
Luki dɩ pʋpʋnɩ Zezi ŋwɩa kam na dɛ te tɩn, nɩ Matiyu dɩ Marɩkɩ dɩ na pʋpʋnɩ te tɩn. O brɩ Zezi na puli o tɩtʋŋa yam te, dɩ o na zaasɩ nɔɔna yɩ o pa ba na yazurǝ te tɩn, dɩ o na ve Zeruzalɛm yɩ ba ja-o ba pa tʋʋn-dagara baŋa nɩ ba gʋ yɩ o joori o bi te tɩn. Luki ta brɩ Zezi na diini Wɛ sɔŋɔ te tɩn.
Luki tɔnɔ kʋm jɩgɩ wǝǝnu zanzan tɩ na wʋ pʋpʋnɩ twaanʋ tɩdonnǝ tɩm wʋnɩ. O tagɩ Wɛ na tʋŋɩ malɛka yɩ ka ba ka ŋɔɔnɩ dɩ Mari Zezi lʋra kam woŋo te tɩn, dɩ Zan wʋlʋ na miisi nɔɔna na wʋnɩ tɩn dɩ lʋra kam woŋo (pɔɔrɩm 1). Luki ta brɩ Zezi lʋra kam na dɛ te tɩn, dɩ malɛsɩ na brɩ nayɩra yɩ ba vu ba zul-o te tɩn. O ta brɩ ba na kwe Zezi ba pa Wɛ yɩ Simeyon dɩ Annɩ ŋɔɔnɩ o woŋo te tɩn, dɩ Zezi na kɩ te o bɩna fugǝ-yale maŋa nɩ Wɛ-di-kamunu kʋm wʋnɩ tɩn (pɔɔrɩm 2). O ta tagɩ Zezi na maŋɩ mɩmaŋa o brɩ Samari tu na sooni nɔɔnʋ te tɩn (Luki 10:30-35), dɩ bu wʋlʋ na nuŋi o yagɩ o ko sɔŋɔ yɩ o joori o ba tɩn (Luki 15:11-32).
1
1-3 A ciloŋ Teofili, a bʋŋɩ sɩ kʋ lana sɩ a pʋpʋnɩ tɔnɔ kʋntʋ a pa nmʋ, sɩ n wanɩ n lwarɩ kʋlʋ na yɩ cɩga tɩn. Nmʋ maŋɩ n ye wo-kamunnu tɩlʋ na kɩ dɩbam tee nɩ tɩn ni nɩ. Nɔɔna badonnǝ dɛɛn mʋ wʋra wo-kamunnu tɩntʋ pulim nɩ. Ba nɛ kʋlʋ maama na kɩ tɩn, yɩ ba brɩ Wɛ kwǝrǝ kam. Ba ma daarɩ ba pa dɩbam lwarɩ kʋlʋ na kɩ tɩn. Nɔɔna zanzan ma kwaanɩ sɩ ba pʋpʋnɩ wǝǝnu tɩntʋ ba tiŋi. Mʋ kʋ kuri a bʋŋɩ sɩ kʋʋ́ ta lamma sɩ a dɩ pʋpʋnɩ-tɩ lanyɩranɩ a pa nmʋ. A kwaanɩ a zaasɩ wǝǝnu tɩm tɩ pulim nɩ mʋ, yɩ a lwarɩ tɩ kuri cɩga cɩga. Kʋntʋ tɩn, aá wanɩ a pʋpʋnɩ wǝǝnu tɩntʋ na kɩ te tɩn, sɩ n wanɩ n lwarɩ lanyɩranɩ nɩ, wǝǝnu tɩlʋ ba na tagɩ ba brɩ nmʋ tɩn sɩɩnɩ tɩ yɩ cɩga.
Zakari bu Zan lʋra kam taanɩ
Maŋa kam Erɔdɩ dɛɛn na yɩ Zude pɛ tɩn, nɔɔnʋ wʋdoŋ mʋ wʋra, o yɩrɩ mʋ Zakari. Wʋntʋ mʋ yɩ Wɛ kaanɩm tu. O nuŋi Abɩa dwi tiinǝ wʋnɩ mʋ. O kaanɩ yɩrɩ mʋ Elizabɛtɩ. Wʋntʋ dɩ dɛɛn nuŋi kaanɩm tu Aarɔn dwi dɩm wʋnɩ mʋ. Bantʋ maama kɩ lanyɩranɩ Wɛ yigǝ nɩ, yɩ ba sɛ Wɛ niǝ yam dɩ DƖ cullu tɩm maama. Elizabɛtɩ dɛɛn yɩ ka-dʋgʋ mʋ yɩ o ba jɩgɩ bu. Ba maama dɛɛn kwɩn mʋ. Maŋa ma ba yi sɩ Abɩa dwi tiinǝ bam zʋ Wɛ-di-kamunu kʋm ba taa tʋŋɩ ba pa Wɛ. Zakari maa tɔgɩ o wʋra o tʋŋa.
Wɛ kaanɩm tiinǝ bam yǝni ba ta jɔrɔ mʋ sɩ ba nii, ba wʋnɩ wɔɔ mʋ wʋ́ zʋ Wɛ-di-laa kʋm wʋnɩ o zwɛ wǝǝnu tɩlʋ lwǝm na ywǝmmǝ tɩn o pa Wɛ. Ba ma ta jɔrɔ yɩ Zakari di. 10 O ma sɩɩnɩ o zʋ sɩ o zwɛ wǝǝnu tɩm o pa Wɛ. Maŋa kam o na wʋ digǝ kam wʋnɩ tɩn, nɔn-kɔgɔ zanzan dɛɛn ma wʋ kʋnkɔlɔ kʋm nɩ ba zɩgɩ ba warɩ Wɛ.
11 Baŋa-Wɛ malɛka laan ma da ka ba o te, ka zɩgɩ wǝǝnu zwɛɛm bimbim dɩm jazɩm nɩ. 12 Zakari na nɛ-ka tɩn, o maa yɩ yǝǝu yɩ fʋʋnɩ zʋ-o lanyɩranɩ. 13 Malɛka kam ma ta dɩd-o ka wɩ: «Zakari, yɩ ta n kwarɩ fʋʋnɩ, sɩ Wɛ ni nmʋ na loori-DƖ kʋlʋ tɩn. Nmʋ kaanɩ wʋm laan wʋ́ ja pugǝ o lʋ bu o pa-m, sɩ n pa o yɩrɩ nɩ Zan. 14 O lʋra kam wʋ́ pa n na wʋpolo zanzan. Nɔɔna zanzan dɩ wʋ́ tiini ba taa jɩgɩ wʋpolo dɩ o lʋra kam. 15 Oó ta yɩ nɔn-kamunu Baŋa-Wɛ tee nɩ. O nan yɩ zaŋɩ o nyɔ sana naa woŋo kʋlʋ na kɩkarɩ yiǝ tɩn. Wɛ Joro kʋm wʋ́ ta wʋ o tee nɩ maŋa maama, kʋ na wʋ́ sɩŋɩ o lʋra kam maŋa nɩ tɩn. 16 O nan wʋ́ pa Yisɩrayɛlɩ dwi tiinǝ zanzan wʋbʋŋa joori ya taa tɔgɩ ba Yuutu Baŋa-Wɛ. 17 Oó tɔgɩ dɩ́ Yuutu wʋm yigǝ, yɩ Wɛ Joro kʋm dam wʋ́ ta wʋ o tee nɩ, nɩnɛɛnɩ Wɛ nijoŋnu Eli dɛɛn na yɩ te tɩn. Oó pa kwǝ joori ba taa soe ba biǝ, yɩ o kwǝri o pa vɩnvɩɩna joori ba taa jɩgɩ nɔn-ŋʋna wʋbʋŋa, sɩ o fɔgɩ o kwɛ dɩ́ Yuutu wʋm nɔɔna bam yigǝ o pa-o.»
18 Zakari laan ma bwe malɛka kam o wɩ: «A yɩ nankwɩan mʋ, yɩ a kaanɩ dɩ kwɩn. Bɛɛ mʋ wʋ́ pa a lwarɩ nɩ nmʋ taanɩ dɩm yɩ cɩga?»
19 Malɛka kam ma lǝr-o ka wɩ: «Amʋ nan yɩ Gabrɩyɛlɩ mʋ, wʋlʋ na zɩgɩ Wɛ tee nɩ tɩn. DƖ tʋŋɩ-nɩ sɩ a ba a ŋɔɔnɩ dɩ nmʋ, sɩ a ta ta-ŋʋm dɩm a brɩ-m. 20 Nmʋ nan na wʋ sɛ a taanɩ dɩm tɩn, Wɛ wʋ́ pa n ni mǝǝri. Maŋa kam na yiǝ, wǝǝnu tɩlʋ a na tagɩ a brɩ-m tɩn wʋ́ sɩɩnɩ tɩ kɩ. Nan ta n ye sɩ nmʋ bá wanɩ n ŋɔɔnɩ, sɩ kʋ taa ve maŋa kam wǝǝnu tɩm na wʋ́ kɩ tɩn.»
21 Kʋntʋ maama na wʋra kʋ kɩ tɩn, nɔn-kɔgɔ kʋm maa zɩgɩ ba cǝgi Zakari sɩ o nuŋi Wɛ-di-laa kʋm wʋnɩ. Ba ma cǝg-o taan ba ga. Kʋ ma kɩ-ba yǝǝu dɩ o na daanɩ te tɩn. 22 O laan ma ba nuŋi, yɩ o warɩ o ŋɔɔnɩ dɩ ba. O ni na mǝǝri tɩn, o maa maɩ o jɩa o maŋɩ o brɩ-ba. Ba ma maanɩ sɩ o nɛ wo-kɩnkagɩlɩ mʋ Wɛ-di-laa kʋm wʋnɩ.
23 Da yalʋ o na maŋɩ sɩ o taa tʋŋɩ Wɛ-di-kamunu kʋm wʋnɩ tɩn ma ba ya ti. O ma joori o vu sɔŋɔ. 24 Da yantʋ na kɛ tɩn, o kaanɩ wʋm laan ma ja pugǝ. O maa wʋ sɔŋɔ nɩ taan, canɩ sɩnu. 25 O na wʋra kʋntʋ tɩn, o maa wɩ: «Mʋ woŋo kʋlʋ Yuutu Baŋa-Wɛ na kɩ DƖ pa-nɩ tɩn. DƖ lɩ woŋo kʋlʋ ya na yɩ a cavɩɩra nɔɔna tɩtarɩ nɩ tɩn.»
Zezi lʋra kam taanɩ
(Matiyu 1:18-25)
26-27 Bɩsankana kadoŋ dɛɛn mʋ wʋra, o yɩrɩ mʋ Mari. O ta yǝri baarʋ. O sɔŋɔ tiinǝ wʋbʋŋa dɛɛn ya yɩ sɩ o zʋ nɔɔnʋ wʋdoŋ mʋ, yɩ o daa ta wʋ zʋ-o. Nɔɔnʋ wʋm yɩrɩ mʋ Zʋzɛfʋ. O yɩ faŋa faŋa Pɛ Davidi dwi tu mʋ. Mari dɛɛn zʋʋrɩ Galile tɩʋ kʋdoŋ nɩ mʋ, kʋ yɩrɩ mʋ Nazarɛtɩ. Maŋa kam Zakari kaanɩ Elizabɛtɩ pugǝ kam na yi nɩnɛɛnɩ canɩ sɩrdʋ tɩn, Baŋa-Wɛ daa ma tʋŋɩ malɛka Gabrɩyɛlɩ sɩ ka vu Mari te. 28 Ka ma zʋ o te ka jɔɔn-o yɩ ka wɩ: «Kɩ wʋpolo, n Yuutu Baŋa-Wɛ wʋ nmʋ tee nɩ sɩ DƖ zǝni-m lanyɩranɩ.»
29 Mari na ni ka na tagɩ kʋlʋ tɩn, o bɩcarɩ ma di. O ma bʋŋɩ o wɩ: «Taanɩ dɩntʋ kuri mʋ bɛɛ?» 30 Malɛka kam laan ma ta ka wɩ: «Mari, yɩ ta n kwarɩ fʋʋnɩ, sɩ Baŋa-Wɛ kɩ nmʋ yu-yoŋo. 31 Nmʋ wʋ́ ba n ja pugǝ n lʋ bǝkǝrǝ, sɩ n pa o yɩrɩ nɩ Zezi. 32 Wʋntʋ wʋ́ ta yɩ nɔn-kamunu. Baá ta bǝ-o ba wɩ, Baŋa-Wɛ Bu. Dɩ́ Yuutu Wɛ wʋ́ pa o di paarɩ nɩ o ko-nakwɩ Davidi dɛɛn na di paarɩ faŋa faŋa te tɩn. 33 O ma wʋ́ ta yɩ Zakɔbɩ dwi tiinǝ bam pɛ maŋa maama. O paarɩ dɩm daa bá ti maŋa dɩ maŋa.»
34 Mari ma lǝri malɛka kam o wɩ: «Kʋntʋ wʋ́ kɩ tɩta mʋ kʋ kɩ, yɩ a ta wʋ zʋ barʋ?»
35 Malɛka kam ma lǝri ka wɩ: «Kʋ na wʋ́ kɩ te tɩn, Wɛ Joro kʋm wʋ́ ba nmʋ te, yɩ Baŋa-Wɛ tɩtɩ dam-fɔrɔ kʋm wʋ́ ba kʋ kwǝli nmʋ. Kʋntʋ ŋwaanɩ bu wʋlʋ n na wʋ́ lʋ tɩn wʋ́ ta yɩ Wɛ tɩtɩ nyɩm, yɩ ba taa bǝ-o nɩ Baŋa-Wɛ Bu. 36 Maanɩ n nii nmʋ cʋrʋ Elizabɛtɩ na yɩ te. Wʋntʋ jaanɩ pugǝ mʋ sɩ o lʋ bu, yɩ o maŋɩ o kwɩn. Nɔɔna ya bʋŋɩ sɩ o yɩ ka-dʋgʋ mʋ, yɩ o laan jɩgɩ pugǝ ka yi nɩnɛɛnɩ canɩ sɩrdʋ. 37 Kʋlʋkʋlʋ tǝrǝ Baŋa-Wɛ na bá wanɩ DƖ kɩ.»
38 Mari ma ta o wɩ: «Amʋ yɩ dɩ́ Yuutu Wɛ tɩntʋŋ-kana mʋ. Wɛ nan pa kʋ kɩ nɩ n na tagɩ te dɩ amʋ tɩn.» Malɛka kam laan ma viiri.
Mari na zaŋɩ o vu o na Elizabɛtɩ te tɩn
39 Da yam kʋntʋ ni nɩ Mari ma zaŋɩ o kɩ lɩla o maa diini Zude tɩʋ kʋdoŋ na wʋ pweeru tɩtarɩ nɩ. 40 O ma vu o yi Zakari sɔŋɔ. O ma zʋ o na o kaanɩ Elizabɛtɩ. O ma kɩ o pwǝgǝ. 41 Maŋa kam Elizabɛtɩ na ni Mari na jɔɔn-o tɩn, o bu wʋm na tigi o wʋnɩ tɩn ma pipiri. Wɛ Joro kʋm ma ba Elizabɛtɩ te, 42 yɩ o ŋɔɔnɩ baŋa baŋa dɩ kwǝr-dɩa o wɩ: «Wɛ tiini DƖ kɩ nmʋ yu-yoŋo DƖ dwǝni kaana maama. Kʋ na yɩ bu wʋlʋ na wʋ n wʋnɩ tɩn, Wɛ kɩ-o yu-yoŋo lanyɩranɩ. 43 Amʋ yɩ wɔɔ mʋ sɩ a Yuutu nu ba amʋ te? 44 N jɔɔnɩm dɩm na tu dɩ tʋ a zwɛ nɩ tɩn, bu wʋm na wʋ a wʋnɩ tɩn tigi o pipiri mʋ, o na jɩgɩ wʋpolo tɩn ŋwaanɩ. 45 Nmʋ na sɛ nɩ Baŋa-Wɛ jɩgɩ cɩga tɩn, nmʋ yɩ yu-yoŋo tu. Kʋlʋ maama Wɛ na tagɩ DƖ brɩ-m tɩn wʋ́ sɩɩnɩ kʋ kɩ.»
Mari na tee Baŋa-Wɛ te tɩn
46 Mari laan ma ta o wɩ:
«Aá pa a Yuutu Baŋa-Wɛ zulǝ dɩ a bɩcarɩ maama.
47 Wʋntʋ na yɩ a Vɩrnʋ tɩn mʋ pɛ a na wʋpolo dɩ a wʋ maama.
48 Bɛŋwaanɩ amʋ yɩ Wɛ tɩntʋŋ-kana balaŋa mʋ, yɩ DƖ nii amʋ baŋa nɩ.
Kʋ na zɩgɩ zɩm kʋ ta maa ve, nɔɔna maama wʋ́ ta wɩ, a yɩ yu-yoŋo tu,
49 dɩdaanɩ Dam-fɔrɔ Tu Baŋa-Wɛ na kɩ kʋlʋ DƖ pa-nɩ tɩn ŋwaanɩ.
Dɩntʋ mʋ yɩ wʋ-poŋo tu cɩga.
50 Balʋ maama na kwarɩ-DƖ tɩn,
DƖ jɩgɩ ba ŋwaŋa lanyɩranɩ maŋa maama.
51 Wɛ kwe DƖ jɩŋa mʋ DƖ ma kɩ wo-kɩnkagɩla.
DƖ ma pa banɩ-nyɩna jagɩ da-yigǝ nɩ dɩ ba wʋbʋŋ-yɔɔrʋ tɩm.
52 DƖ joŋi balʋ na yɩ pwa tɩn paarɩ,
yɩ DƖ paɩ balʋ na yɩ nabwǝnǝ tɩn na zulǝ.
53 DƖ maa paɩ balʋ yinigǝ na jɩgɩ-ba tɩn wo-laarʋ zanzan,
yɩ DƖ daarɩ DƖ pa nadunǝ viiri dɩ jɩ-kʋrɩ.
54 Yisɩrayɛlɩ dwi tiinǝ yɩ DƖ tɩtɩ nɔɔna mʋ.
DƖ guli ba gulǝ, DƖ duri ba ŋwaŋa yɩ DƖ zǝni-ba,
55 nɩ DƖ na goni ni dɩdaanɩ dɩbam kwǝ-nakwa tɩn,
dɩdaanɩ Abraham dɩ o dwi tiinǝ bam maama,
sɩ kʋ taa ve maŋa kalʋ na ba ti tɩn.»
56 Mari dɛɛn ma maŋɩ Elizabɛtɩ tee nɩ nɩnɛɛnɩ canɩ sɩtɔ. O laan ma joori sɔŋɔ.
Zan lʋra kam na dɛ te tɩn
57 Maŋa kam dɛɛn ma yi sɩ Elizabɛtɩ lʋ. O ma sɩɩnɩ o lʋ bǝkǝrǝ. 58 O tɩʋ kʋm tiinǝ dɩ o cʋrrʋ dɩ ma ni, Baŋa-Wɛ na tiini DƖ duri o ŋwaŋa yɩ DƖ kɩ kʋlʋ DƖ pa-o tɩn. Ba maama dɩ ma jɩgɩ wʋpolo zanzan.
59 Bu wʋm da na yi nana tɩn, ba ma pa ba go-o, nɩ Moyisi cullu tɩm na brɩ sɩ ba taa goni ba bǝkǝri te tɩn. Ba ma lagɩ sɩ ba pa o yɩrɩ nɩ Zakari, nɩ o ko yɩrɩ na yɩ te tɩn. 60 O nu wʋm ma wʋ sɛ yɩ o wɩ: «Awo, á pa o yɩrɩ nɩ Zan.»
61 Ba ma lǝr-o ba wɩ: «Bɛŋwaanɩ mʋ yɩ n ta kʋntʋ? Nɔɔnʋ maŋɩ o tǝri á sɔŋɔ nɩ o yɩrɩ na yɩ Zan.»
62 Ba ma daarɩ ba ma ba jɩa ba maŋɩ ba brɩ o ko wʋm sɩ ba nii, o na lagɩ sɩ ba pa o bu wʋm yɩrɩ te tɩn. 63 O ma pa ba kwe tɔnɔ ba pa-o, sɩ o pʋpʋnɩ o brɩ-ba. O ma pʋpʋnɩ tɔnɔ kʋm wʋnɩ o wɩ, o yɩrɩ mʋ Zan. Kʋ ma sʋ-ba dɩ o na pʋpʋnɩ te tɩn. 64 O na pʋpʋnɩ kʋntʋ tɩn, o ni ma puri bɩdwɩ baŋa nɩ, yɩ o dindǝlimi joori dɩ pipiri. O maa ŋɔɔnɩ o zuli Wɛ.
65 Fʋʋnɩ dɛɛn ma ja ba tɩʋ kʋm nɔɔna bam maama. Balʋ maama dɛɛn na zʋʋrɩ Zude pweeru tɩm je sɩm nɩ tɩn dɩ dɛɛn ma ni wǝǝnu tɩlʋ na kɩ tɩn, yɩ ba jɩgɩ tɩ taanɩ ba ŋɔɔna. 66 Ba maa jɩgɩ kʋlʋ ba na ni tɩn ba wʋrʋ nɩ, yɩ ba tɛ ba wɩ: «Bu wʋntʋ nan lagɩ o ji wɔɔ mʋ?» Bɛŋwaanɩ Baŋa-Wɛ dam dɛɛn wʋ bu wʋm tee nɩ.
Zakari na brɩ Wɛ kwǝrǝ te tɩn
67 Wɛ Joro kʋm dɛɛn ma ba bu wʋm ko Zakari te, yɩ kʋ pa o ŋɔɔnɩ Wɛ yiyiu-ŋwɛ o wɩ:
68 «Pa-na dɩ́ zuli Baŋa-Wɛ dɩlʋ na te Yisɩrayɛlɩ tiinǝ tɩn,
bɛŋwaanɩ DƖ tu DƖ nɔɔna bam te,
sɩ DƖ vrɩ-ba lwarɩm wʋnɩ DƖ yagɩ.
69 DƖ ma pa wʋlʋ na yɩ faŋa faŋa Wɛ tɩntʋŋnʋ Davidi dwi tu tɩn zaŋɩ dɩ́ wʋnɩ,
sɩ o ba o ji dɩbam vɩrnʋ.
70 Kʋ ma sɩɩnɩ kʋ kɩ nɩ Baŋa-Wɛ na pɛ DƖ nijoŋnǝ bam maŋɩ ba ta kʋlʋ faŋa faŋa tɩn.
71 Ba dɛɛn tagɩ ba wɩ,
Wɛ wʋ́ vrɩ dɩbam dɩ́ dʋna jɩa nɩ,
dɩ balʋ maama na culi dɩbam tɩn jɩa nɩ.
72 DƖ daa ta duri dɩbam kwǝ-nakwa yibwǝnǝ,
73 yɩ DƖ guli DƖ ni-ŋʋm dɩlʋ DƖ dɛɛn na goni dɩ dɩbam ko-nakwɩ Abraham tɩn woŋo.
74 Wɛ dɛɛn wɩ, DƖ wʋ́ joŋi dɩbam dɩ́ dʋna jɩa nɩ DƖ yagɩ,
yɩ dɩ́ daa bá kwarɩ fʋʋnɩ,
sɩ dɩ́ taá tʋŋa nɩ DƖ wʋbʋŋa na lagɩ te tɩn.
75 DƖ maa wɩ, dɩ́ wʋ́ ta tɔgɩ-DƖ dɩ wʋ-poŋo,
sɩ dɩ́ taá kɩ lanyɩranɩ DƖ yigǝ nɩ dɩbam ŋwɩa maama wʋnɩ.
76 A bu, kʋ na yɩ nmʋ, baá bǝŋi nmʋ nɩ Baŋa-Wɛ nijoŋnu,
bɛŋwaanɩ nmʋ wʋ́ da dɩ́ Yuutu wʋm yigǝ,
sɩ n fɔgɩ n kwɛ o cwǝŋǝ kam,
o na lagɩ o ba o da da tɩn.
77 Nmʋ ta wʋ́ pa Wɛ nɔɔna bam lwarɩ sɩ DƖ wʋ́ vrɩ-ba,
dɩ DƖ na wʋ́ yagɩ ba lwarɩm DƖ ma cɛ-ba tɩn.
78 Wɛ maa jɩgɩ dɩbam ŋwaŋa lanyɩranɩ.
DƖ ma wʋ́ pa pooni nuŋi wɛyuu dɩ ba dɩbam te dɩ nyɩɩna,
nɩ wɩa na puli tɩtɩɩtɩ te tɩn,
79 sɩ dɩ pa nɔɔna balʋ na wʋ lim wʋnɩ tɩn dɩ balʋ na kwarɩ tʋʋnɩ tɩn na pooni,
sɩ dɩ pa dɩ́ da yazurǝ cwǝŋǝ.»
80 Zakari bu Zan dɛɛn ma kɩ nɔɔnʋ yɩ o wʋbʋŋa bɩ lanyɩranɩ. O dɛɛn ma zʋʋrɩ kagʋa nɩ taan, sɩ kʋ vu kʋ yi dɛ dɩm o na wʋ́ nuŋi Yisɩrayɛlɩ tiinǝ bam tɩtarɩ nɩ o brɩ-ba Wɛ kwǝrǝ kam tɩn.