Orooka o lebo ka
Luka
wele
Epa eka wa gwara o rose azaa ewele eka luka ka wele
Luka, ka ne yeng legwa ka Bulus kaya ka wele a ngmǝ ana.
Luka kangza kaya ka wele Ogole Atoma. Ka eze ewela leere ena a ale a oromo oka a beya wai na Tiyapilas, oromo oka ondo gongnga wai, ba eza ondo gongnga wai a nyimi ana togomo te Roma. Tiyapilas ba eza a wa samba o kona eyapa a nyimi orooka o lebo azaa Yeso Kiristi. Luka ka yeme bena wa dongdong rose na epa eka wa kone azaa Yeso magangganga mai. Azaa nyimi Luka ka wele keeya azaa o ngmenga, o cikǝ, ogole, o gbwǝ, ka o kurǝ ebeene e Yeso Kiristi, a kap nangka epa eme e ale. Ka wele a kap, aka dongdong tare e keeya, aka baala awere aka epa eme e ye.
O bena Luka ondo eza ewela ka Yahuda taza ne aka wele a ale ondooka o Yahuda taza ne, a were yende ka bele makili ma Yahuda ka epaaka ne ezeze.
Epaaka Luka ka wele aza ame
Luka ka wele a ngmǝ me ka ka wore o bena Yeso kaya ondo boza a pate aromo. A ngmǝ lebo azaa Yeso Kiristi a ka kang pate aromo makeke.
Luka kanza ka wela azaa:
O bare o Yeso, o bena kaya Ateokora, kaya Kiristi kanza, ondo boza ka Ashili a tono o tonga ne
O bere o rere
O beya a ngmǝ ka Ashili
O nata lenyong ana o dera ka o zurki a ana o cǝ
Nangka Ashili ya yeme o pisǝ oro, ka nangka teyo pisi ana ondo
Nangka andaye ne tare Yeso nane kangkama kai
Nangka a arseze ewela e Luka
Otomo o zaa shili yende wa bele o ngmenga o Yohana o batisma ka o Yeso 1:1-80
O ngmenga Yeso ka e yana e kai 2:1-52
Nangka Ashili a babare orona azaa o gole o Yeso 3:1-4:13
Yohana wa eze aromo o batisma, awa kang aza Yeso 3:1-22
Seze ana buudu a Yeso 3:23-37
Nangka ogomo o bere o buru wa kedeya Yeso o wake 4:1-13
Yeso ka beele orooka o lebo a ka eze epa o tera o kpwe a makeke Galili 4:14-9:50
Yeso ka baya makeke Galili aka ale a peng Urushalima, a nyimi teweno, ka zoole aka ezeze epa o tera o kpwe a to ara cak 9:51-19:28
Epaaka e ale a peng Urushalima: A core a ngmǝ a saka kai azaa uti o gendare 19:29-23:56
Yeso ka ere malo o gbwǝ aka ale azaa shili 24:1-53
1
Epa eka e ote Luka naka wele orooka na
1 Ondoogong Tiyopalas, aromo a cake ne samba o wela aza epa eka Ashili a beke na nannamena e pena a nyimi oro a kazo Yeso, 2 nangka waze o bora andaaka ne laka ka yizi, ka azara o baala angmǝ a Ashili ne nya ro. 3 A wa kang rere a mi, nangka ma tare epame aza Yeso a be ting, kang wele a kap a deya ara au ondooka aromo gonte o gongnga wai. 4 Ma ye nyimia adorana o rose edang angmǝ aka a baalo.
A bele ongmenga o Yohana ko batisma
5 A were a Ogomo Hiridus o makeke ma Yahudiya, ondo magame ma Ashili ka a beya wai na Zakariya wa zene, wai ondo akwilǝ ona Abija waye. Kanza pate one ka ondaye wai ne suri akora a Harona, a leze le ondaye mea leye Alisabatu. 6 Pate one a leere neya sangsang a begeshe be Ashili, ane tare angmǝ a Ateokora ka makili ma wai a kap. 7 Pate ka nyimi neta neye ka kena ne, aza o bena Alisabatu ta ngmenza ne, a pate one a leere ne kang onga a shenai.
8 A were aka Zakariya waya gole ka andaane akora Abija o makili ma Ashili. 9 Nangka makili ma na magame ma Ashili maze, na zake wai na wa lyǝ ba akwilǝ a Ashili adorana wa ese mapapa ma o waze o lebo ara o esaza o mai.*1:9 Waya o torare ka e Hausa. 10 A were o esaza mapapa ma o waze o lebo, aromo a cake neya o yangga a beya angmǝ ka Ashili.
11 Na otoma Ashili o zaa shili oyende wa deya wai, na wa itǝ a sara ore o esaza mapapa ma o waze o lebo. 12 Nangka Zakariya wa laka wai na wa kerke, a boome meke wai. 13 Na otoma Ashili o zaa shili me bekaana, “Kana o kone boome ne, Zakariya, o beya angmǝ ka Ashili au, a kona, ondaye o Alisabatu wayo ngmenga kena ka lome, ka oyo nya kai leze na Yohana.†1:13 Leze le Yohana wore o bena, Ashili aye ka e egonegone. 14 Oyo kona o leba, ocǝ lenyong le lebo, aromo a cake neyo kona o leba ka ongmenga wai, 15 aza o bena Ateokora a yo ote wai kawa itǝ ondo ogong a nyimia aromo. Kana wa se oloo ne, ka pate epa eka e era e wongze aromo nangka o loo eze, a obere Ashili wayo tare wa kai zongka a ngmeng wai. 16 A Yohana me wayo kuriyǝ ying maYahuda ba cake ara Ateokora Ashili ane. 17 Kanza wayo kala izi Ateokora, a nyimi obere Ashili ka legoone le Ileya ondo beya a ngmǝ ka mawo ma Ashili, ka wa kuriyǝ anyong anate ba ra yana. Ana o dera o kona ngmǝ kane kabare ka o rosa aromo aka ne kone boome ba Ashili. Awa babare aromo kane ende o deya Ateokora.”
18 Na Zakariya pirkǝ otoma Ashili o zaa shili ka o dera o kabare na, “Ma wanea ang rose epa ena? Ka ma samba o onga, a shenai se ondaye ong se lipǝ kanza.”
19 Na otoma Ashili o zaa shili kabare wai na, “Mea Jibrailu, ondo itǝzǝ ba begeshe ba Ashili, a tongang kang beke angmǝ ka bo ang kang belo angmǝ a lebo na. 20 Nannamena ongmǝ o wayo pate oto kang ama o bekaa ngmǝ ne se ngmeeka ba laka epa eka ma belo a e pena, aza o bena ota ba kabare ka angmǝ aka ma bekaa a bo ne, aka a yo pena a were aka ma Zaka.”
21 A aromo amea neya aza o enda Zakariya, ka madoola ma epa eka e ote wai na wa rabo ba akwilǝ Ashili. 22 nangka wa suri o yangga, wa ta wa ama o beya angmǝ ka ne ne, na ne rose o bena Ashili a wore wai eyapa a nyimi name. A wa lya izi ka lerakare awata ama o beya eyapa ne.
23 Nangka wa mare ogole o wai akwilǝ a Ashili a were name, na wa kuri akwilǝ. 24 Malo tomore tome na Alisabatu ondaye wai waye tumǝ, naka baasa o mareka esu, 25 Aka bekaana, “Ateokora wa yang epa ena, a wereena ka wa lakang ka egonegone na wa kwizǝng e zǝng ba nyimi aromo.”
A bele ongmenga Kena ka Ashili
26 A nyimi oreka o taashe e tumǝ Alisabatu, na Ashili tong otoma ai o sure a zaa shili Jibrailu a Nazarat apeng ayende a nyimi a makeke ma Galili, 27 ara kagala kamea kata ka tukǝ o mora ka ondaleme ne. Ka Yusupu waya caasa kai, Yusupu ondo abuudu ana Daoda. Leze le kagala kamea Mariya. 28 Nawa de a kai a wa bekaana, “A beyo ko bo ka ba cǝ o sana ara Ashili. A Ateokora waye legwa ka bo.”
29 Na Mariya kone o burǝ aza ngmǝ me, aka dambaraza aza obela o ko name. 30 Na otoma Ashili o zaa shili bekaa kai na, “Tana o kone boome ne Mariya, ba cǝ o sana ara Ashili. 31 Oyo ya e tumǝ ka ongmeng kena ka lome, ka oyo nya kai leze na Yeso. 32 Kena kame kayo itǝ ondo o gongnga a rare kai na kena ka ondo kala o gongnga. A Ateokora Ashili wayo nya kai ara o cikǝ togomo te abuudu ate a kai Daoda, 33 aka eze togomo te bedake ba za akora a Yakub. Togomo te kai teto ya ka bekazo ne.”
34 Na Mariya pirkǝ otoma Ashili o zaa shili na, “A wiinia a nyimi ye ka anta tukǝ o mora ka ondaleme ne?”
35 Na o otoma Ashili o zaa shili kabare na, “Obere Ashili o rere wayo lyǝ a bo, kanza a legoone le ondo kala o gongnga leyo panzau. Aza nyimi kena ka lome kamea oyo ngmenga a yo rara kai na Kena ka Ashili. 36 Kanza, Alisabatu kamea e gwaara eyapa kaye ka e tumǝ a nyimi le'ona lekai, kando kamea bezena kato ngmenga ne e tumǝ ekai eya nyimi oreka o taashe. 37 A begeshe ba Ashili eyapa ta girǝzǝ ai ne.”
38 Na Mariya kabare na, “Mi kazara ka Ashili kai, baya wa itǝ a mi nangka ba beka.” Ara name na otoma Ashili o zaa shili ale a wa baya kai.
Mariya ka ale a begere akwilǝ Alisabatu
39 A nyimi tomore tonname zora rabo, na Mariya ere a saseya naka meke orona o ale a kapeng ka yende a nyimi mayara o makeke ma Yahudiya. 40 Ka o dukǝ kapeng kame, naka lyǝ akwilǝ Zakariya na ka beye Alisabatu ko. 41 Nangka Alisabatu ka kone oko o Mariya, na kena kamea ka ya lebangi lekai cokomarono, a obere Ashili wa kang tare ka kai. 42 Naka ara lengmelo a jǝng aka bekaa Mariya na, “Boa ondo o kona o leba a nyimi andaye, ondo kona o leba kai kena kamea oyo ngmenga. 43 Eyaka mima ma sana ka iini Ateokora ka deya mi? 44 Rosa o bena, a were ka oko o wa dukǝ teto teng, kena kamea kaya lebangi leng ka cokomarono ko kona o leba. 45 Bo kando ka o kona o leba kai ka ba kabare o bena Ateokora yo ya epa eka wa beka.”
Leera le Mariya le o saba a Ashili
46 A Mariya bekaana,
“Lenyong leng sabeze Ateokora,
47 a mi okpwe ong zante o bena
Ashili aya ondo boza ong,
48 ka wa rintǝ
o nata okpwe o kazara ka wai.
Laka pa, nannamena ba ale a izi
pate aromo neyo rarang na ondo sana,
49 aza o bekaana ondoogong me wa ezeng epa e gong.
Ashili aya ondo o sangsang.
50 Egonegone ai kanza eya kazo ondooka wa tare ai,
a ale a pate aromo.
51 Wa ezeze ma gole ma moole ka legoone le wai.
Wa bacakareze ana o ara okpwe a nyimi madoola mane.
52 A wa jǝpǝrǝzǝ agomo ana o arsaza tokpwe
aza togomo tone
andaaka ne jipǝrǝzǝ tokpwe tone a wa zalaraza ne.
53 Wa nya ana o kona e komo etii ka magogoro ma rere
a wa tarangga ana ocǝ zora eyapa a taara tene.
54 Wa kankama azara a wai abuudu a Yakubu,
o bena wa rintǝ ne egonegone wai.
55 Nangka wa beke anate aro,
o era a Ibraheng ka andaame ne tare wai ba dimǝ
zora bekazo.”
56 Na Mariya cikǝ ka Alisabatu mareka ma taaro, a malo nyimi aka kuri akwilǝ kai.
O ngmenga o Yohana ka o batisma
57 Nangka tomore to ngmenga Alisabatu te dukǝ, naka ngmeng kena ka lome. 58 Ana o tokwilǝ to ting kai ka ana o gbaara eyapa ka kai kone o bena Ateokora wa wore kai egonegone cak, na ne kone o leba ka kai.
59 A lengme lo riiru ka o ngmenga nane de a core kena kame, a neya nya kai leze na Zakariya, leze le ate a kai, 60 na iini me beke angmǝ na, “Nyimi taza ne. A yo nya kai leze na Yohana.”
61 Na ne kabare kai na, “Ondo a nyimi akwilǝ aying ta zene ka leze le name ne.”
62 Nane beye erara ka ate kena kame, aza o gera nangka a yo rara kena kame. 63 Na wa pirkǝ epa o daara e wela a wa wele na, “Leze le kai ya Yohana.” Na pate epa eme tere ne okpwe. 64 Malo nyimi na ongmǝ wai pǝrnu a leleng le wai dingarnu, na wa lya izi ka o beya angmǝ o saba Ashili. 65 Na epa eme tere ana o tokwilǝ to ting one okpwe, na pate aromo a topepeng te eeno to mayara ma o makeke ma Yahudiya ne be ngmǝ epa ena ane kone ane kang laka. 66 Pate andaaka ne kone nane eke anyong ane, ane bekaana, “Kena kaana kayo ya nannia?” Ka legoone le Ateokora leye azaa kai.
Leera le Zakariya
67 Na obere o rere tare ka ate a kai Zakariya aka beke letoma le Ashili na:
68 “O saba itǝ a Ateokora,
Ashili aromo aro abuudu a Yakubu,
kawa de na wa boze ro aromo a ai.
69 A wa ara ondo legoone lo boza
a nyimi akwilǝ ozara ai Daoda,
70 (nangka Ashili a beke a tongmǝ te andaaka ne beya a ngmǝ ka mawo ma ai
ka o rabo).
71 O boza a taara te ana o nyana oro
ka aza legoone le ana o nyalang kaaro.
72 Ka wa sǝǝrǝ ondo legoone lo boza
adorana wa wore egonegone ana magonggong maro.
A wa kang panza o tono wai o sangsang,
73 o tono ka wa ye ogonggong oro Ibraheng.
74 O bekaana, a boze ro ba taara te ana o nyana oro,
adorana te tare ai zora o kona boome.
75 A nyimi be sangsang ka o cikǝ oka Ashili a kone o leba
a begeshe be ai kazo tomore tero.
76 “A bo kena kang,
aromo neyo rarau na, ondo o beya a ngmǝ ka mawo ma Ashili ondo kala o gongnga
o bena oyo kala izi a Ateokora ka o babare orona o deya kai.
77 O nya o rosa o boza aromo au
nangka wa kwizǝ madinǝ ma ne,
78 aza egonegone e jǝng Ashili aro.
Aza egonegone ai ongme zaale ba ro a suri azaa shili
79 ka wa nya masanto ba andaame ne cikǝ a maring
nyimia ana o cikǝ a boome be o ululu gbwǝ,
ka wa tare ka tobona tero a nyimi be cammo.”
80 A kena kame gong aka itǝ ka legoone a nyimi obe re Ashili, a ka ya nyimi o wake zongka ka wore okpwe kai ba buudu a Yakubu.