13
Cha'a kúu xinañu'u kuiti jichi ja ni ka ke koo Bernabé ma ji'in Saulo ma ka kaxtnu'u de tnu'u vii tnu'u va'a Su'si ma
1 Ne'un ñayii ka kandija Su'si ma ja ka iyo i ñuu Antioquía ma ka iyo tee ka ndakaxtnu'u tnu'u ni wa'a Su'si ma, ji'in tee ka skua'a tnu'u Su'si ma, te tee ya'a ka kuu de: Bernabé ma, Simón tee ka xnani i Negro ma, Lucio tee ñuu Cirene ma, Manaén tee ni ka ja'nu kaa ji'in Herodes tee ni tatnuni ñuu Judea ma, ji'in Saulo ma.
2 In kivi ka iyo ndite de te ka ndachiñu'u de Su'si ma, te ni ka'an Xtumani Ndios ma:
―Jin sa'a siin ni Bernabé a ji'in Saulo a, sukan‑va'a jín satniñu de tniñu ni kana sa de a ―kúu ya jiña'a ya.
3 Chukan kúu ja ni jinu ni ka iyo ndite de ma, te ni ka ndakuan‑ta'vi de nuu Su'si ma, sani te ni ka jikan‑ta'vi de nuu ya, te ni ka sonee de nda'a de ma siki Bernabé ma ji'in siki Saulo ma, te ni ka ndakuan‑ta'vi de nuu tee ma, te kuan koo de.
Bernabé ma ji'in Saulo ma, ni ka kaxtnu'u de tnu'u vii tnu'u va'a Su'si ma nuu ñayii ñuu Chipre ma
4 Bernabé ma ji'in Saulo ma, ni tetniñu ña'a Xtumani Ndios ma kuan koo de ñuu Seleucia ma, te yukan, te ni ka ka koo de in nuu barcu, te kuan koo de onde ñuu Chipre ma.
5 Nuu ni kenda koo de ñuu Salamina ma, ni ka kaxtnu'u de tnu'u Su'si ma veñu'u lilikin nuu ka ndatna'a ñayii judío ka iyo yukan ma. Te chíndee tna ña'a Juan ma.
6 Ni‑ka'nu ñuu luluu iyo nuu mar ma ni ka ya'a de, onde ni ka kenda koo de ñuu Pafos ma. Yukan ni ka ndani'i de in tee tasi ñuu judío ma nani de Barjesús, ja xnda'vi de ñayii ma, te ká'an de ja in tee ndákaxtnu'u tnu'u ni wa'a Su'si ma kúu de.
7 Te iyo de ji'in tee kúu gobiernu ma, te nani de Sergio Paulo. Tee ya'a chi in tee ndichi xeen kúu de. Te ni tatnuni de ja jin kana i Bernabé ma ji'in Saulo ma, vaa kúu ini xeen de ja koniniso'o de tnu'u Su'si ma.
8 Kovaa tee kúu Barjesús ma tee tasi ma, te sa'an griego ma chi “Elimas” kúni ka'an ja nani de ma, te ja'nu ndee de, vaa kúni de ja ma kandija tee kúu gobiernu ma tnu'u Su'si ma.
9 Sani te Pablo ma, tee ni yo nani Saulo ma, ûni iyo ndija de ji'in Xtumani Ndios ma, te nde'ya vava'a de Elimas ma,
10 te jiña'a de:
―Sa'ya tachi kúu ni. Ndimaa ja u'vi kúni ni ja sa'a ni. Ndimaa ja xnda'vi ni ñayii ma kúni ni. ¿Ñatuu jinu ja sakanuu ni ichi va'a Iya Tátnuni ma?
11 Vitna chi nda'a Iya Tátnuni ma koo siki ni a, te ndukuaa ni jaku kivi, te ma kuu kuni‑ka ni kandii ma ―kúu de jiña'a de.
Sani te ni kunee tnuu ni jini tee kúu Elimas ma. Sani te ni jakondee de skaka nda'a de ndúku de na in tnii nda'a de ja skaka ña'a i.
12 Ja ni jini tee kúu gobiernu ma ja ni kuu sukan ma, ni kandija de Su'si ma, te ni kusii ini xeen de ja ni ka kaxtnu'u Pablo ma ji'in Bernabé ma na in kúu Iya Tátnuni ma.
Sukan ni ka sa'a Pablo ma ji'in Bernabé ma ñuu Antioquía ma ja iyo i ñuu Pisidia ma
13 Pablo ma ji'in tee ka ndikin tna'a ji'in de ma, ni ka nde koo de ñuu Pafos ma, te ni ka ka koo de in nuu barcu, te kuan koo de ñuu Perge ma ja iyo i ñuu Panfilia ma. Kovaa Juan ma, ni xndoo ña'a de, te ni ndakokuiñi de, te kuan no'o de ñuu Jerusalén ma.
14 Sani te Bernabé ma ji'in Pablo ma, ni ka ke koo de ñuu Perge ma, te kuan koo tuku de onde ñuu Antioquía ma ja iyo i ñuu Pisidia ma. In kivi ni tatnuni Su'si ma ja ma jin satniñu ñayii ma, ni ka kivi koo de veñu'u luluu iyo yukan nuu ka ndatna'a ñayii judío ma, te ni ka jinkoo de.
15 Ja ni jinu ni ka ka'vi i tnu'u ni wa'a Su'si ma nuu Moisés ma, ji'in tnu'u ni ka yo ka'an tee ni ka yo ndakaxtnu'u tnu'u ni yo wa'a Su'si ma, te tee ka tatnuni ini veñu'u luluu ma, ni ka tetniñu de ja jin kuña'a i Pablo ma ji'in Bernabé ma:
―Ñani, nú iyo in tnu'u vii tnu'u va'a ja ni taa Su'si ma nuu ni ja jin ndani'i tna'a o ya in tnu'u kanu ini, te kuu jin ka'an ni ―ka kuu de ka jiña'a de.
16 Pablo ma, ni ndokuiñi de, te ni sa'a de in seña ji'in nda'a de ma, te jiña'a de:
―Jin koniniso'o ni, ñayii ñuu Israel ya, ji'in ndijin tna ja masu ñayii ñuu Israel ma ka kuu ni te ka ndi ini ni naxe jin koo va'a ni nuu Su'si o a, vaa jâ ka jini ni ja iya ndakan kuenda nuu o kúu ya.
17 Su'si ñuu Israel ma, ni kaji ya tna'a o ñayii jana'a ma, te ni sa'a ya ja ni ka kukua'a xeen i, nani ni ka iyo i ñuu Egipto ma. Kovaa ni ndene'e ya i ñuu yukan ji'in tnu'u ndee tnu'u ndatnu ya ma.
18 Te ni kanda ya sukan ni ka yo kuu i ma uu xiko (40) kuiya nuu ñatuu nawa iyo kuiti ma.
19 Sani te ni xnaa ya uja ñuu ja ka iyo nii ñuu Canaán ma, te ni ndakua'a ya tna'a o ñayii jana'a ma ñuu yukan.
20 Sukan kuun cientu uu xiko uxi (450) kuiya ni yo kuu ndaka sukan ndáka'an sa a.
’Sani te Su'si ma, ni sa'a ya ja ni ka iyo tee ni ka yo ndaka'an, ni ka yo ndakachi nuu ñayii ma te ni ka yo ja'nde de tniñu i ma, te sa'a ni yo kuu onde ni kenda tee ni yo nani Samuel, tee ni yo ndakaxtnu'u tnu'u ni yo wa'a Su'si ma.
21 Sani te nuu ni ka jini ñayii ma ja ka iyo rey sava‑ka ñuu ma, te ni ka jikan tna tna'a o ma in rey, te Su'si ma, ni wa'a ya tnu'u te ni kaji ya Saúl sa'ya tee kúu Cis ma tee kúu sa'ya tata Benjamín ma ja ko kuu de rey ñuu Israel ma, te ni yo tatnuni de uu xiko (40) kuiya.
22 Kovaa sani te ni xtandiyo ya tee ya'a, te ni nukuiñi David ma ja ko kuu de rey. Te sa'a ni ndaka'an ya ja kuu de: “Ni ndani'i sa David a sa'ya tee kúu Isaí ma, in tee sa'a sukan kúu ini maa sa. Suu de sa'a ndaka ja kúni sa ma”, kúu ya ká'an ya.
23 ’Ne'un sa'ya tata tee ya'a, ni sa'a Su'si ma ja ni kee iya sa'a ja jin kaku o ma, sukan ni skuiso ya ma. Iya ya'a kúu Jesús ma,
24 kovaa xi'na‑ka sana kenda Jesús ma, jâ ni kenda Juan ma ja ni yo kaxtnu'u de nuu ñayii ñuu Israel ma ja na jin ndakani jín ndaka'vi ini i te jín xndoo i ja u'vi ka sa'a i ma te jín kuandute i.
25 Nuu sani te jinu tniñu vee Juan ma, te jiña'a de: “¿Na in ka jani ini ni ja kúu sa? Masu saña kúu Cristo, iya ka ndetu ni ma. Kovaa jâ vee maa iya masu kaa masu iyo sa ja kuu ndaji sa ni a ñií ndijan ya ma”, kúu de jiña'a de.
26 ’Ñani, ja ka kuu ni sa'ya tata Abraham ma, ji'in ndijin ja masu ñayii ñuu Israel ma ka kuu ni kovaa ka ndi ini ni naxe jin koo va'a ni nuu Su'si o a, vaa ka jini ni ja iya ndakan kuenda nuu o kúu ya, te nuu ndaka o ya ni kaxtnu'u Su'si ma tnu'u vii tnu'u va'a ya ma ja sa'a ja jin ndani'i ta'vi o a.
27 Ñayii ñuu Jerusalén ma, ji'in tee ka kuu gobiernu ka tatnuni nuu i ma, ñatuu ni ka ndakuni i ji'in de na in kúu Jesús ma, te visi ndaka kivi ni tatnuni Su'si ma ja ma jin satniñu o ma ni ka yo ndaka'vi i tnu'u ni ka yo ka'an tee ni ka yo ndakaxtnu'u tnu'u ni yo wa'a Su'si ma, kovaa ni ñatuu ni ka jaku'ni ini i sukan ká'an ma. Chukan kúu ja ni ka ka'an i ja na kûu ya ma, te ja sukan ni ka sa'a i ma, te ni yo kuu sukan jâ ni ka'an ya ja iyo ja ko kuu ma.
28 Visi ñatuu ni‑in kuechi ya ni ka ndani'i ñayii ma ja sa'a ja kûu ya, kovaa maa i chi ûni ni ka jikan i nuu Pilato ma ja na kua'a de tnu'u ja na jin ka'ni de ya.
29 Ni jinu ja ni ndo'o ni neni ya sukan ndee nuu tutu Su'si ma, te ni ji'i ya. Sani te ni ka nune'e i ya nuu krusi ma, te ni ka chu'u i ya.
30 Kovaa Su'si ma, ni ndaxteku ya Jesús ma, te masu ni kendoo ya ne'un ñayii ni ka ji'i ma.
31 Te ñayii ni ke koo ji'in ya ñuu Galilea ma te kuan koo i ji'in ya ñuu Jerusalén ma, kua'a kivi ni ka yo jini‑ka i ya, te suu i ka kuu testigu nuu ñayii ñuu a vitna.
32 ’Saña tna, ka kaxtnu'u sa nuu ni tnu'u vii tnu'u va'a siki ja ni skuiso ya nuu tna'a o ñayii jana'a ma.
33 Te vitna te ni kenda nuu yo'o ja ka kuu o sa'ya tata tna'a o ñayii jana'a ma vaa ni ka jini o ja ni ndaxteku ya Sa'ya ya Jesús ma, vaa sa'a ká'an Salmo ku‑uu ma: “Ro'o kúu Sa'ya ri, te vitna te maa ri kúu Yuva ro.” Sa'a ni ka'an ya nuu Jesús ma.
34 Te Su'si ma chi ni ndaxteku ya Jesús ma, sukan‑va'a ma tivi ñunde'yu ya ma, sukan ká'an tnu'u ya'a: “Maa sa kunda'vi ini ña'a, sukan ni skuiso sa nuu David ma.” Sa'a ni ka'an ya.
35 Chukan kúu ja sa'a ká'an in‑ka nuu ndee tnu'u maa ya a: “Masu kua'a ni tnu'u ja tivi ñunde'yu sa'ya ni a, vaa masu nama ni sa'a i ja u'vi.”
36 Ja ndaa kúu ja David ma, ni jinu ni jinukuechi de nuu tna'a de ma, sukan ni jani ini Su'si ma, te ni ji'i de, te ni kuyu'u de nuu ka yinee tna'a de ma, te ni tivi ñunde'yu de ma.
37 Kovaa Jesús ma, masu nde ni tivi ñunde'yu ya ma, vaa ni ndaxteku ña'a Su'si ma.
38 ’Ñani. Chukan kúu ja jin kona'a ni ja ka kaxtnu'u sa nuu ni a ja ja maa Jesús ma, te sakanu ini Su'si ma kuechi o ma ja ka kuu o ñayii ka kukanu ini ya ma.
39 Visi na jin sa'a ni ndaka sukan ká'an tnu'u ni tatnuni Moisés ma, kovaa nú ma jin kukanu ini ni Jesús ma, masu kuu jin naa kuechi ka sa'a ni a. Kovaa nú na in kandija Jesús ma chi maa ya sa'a ja naa kuechi i ma te kuu koo va'a i nuu Su'si ma.
40 ’Jin ko koto va'a ni maa ni nasa yukan, te jin ndo'o ni sukan ni ka ka'an tee ni ka yo ndakaxtnu'u tnu'u ni yo wa'a Su'si ma:
41 Jin konde'ya ni, ndijin ja ka saxiko ña'a ni a.
Xinañu'u jin sa'vi‑nka ini ni, sani te jin naa ni.
Vaa sani te iyo in ja sa'a sa ne'un kii ya'a.
Kovaa masu jin kandija ni, visi na in na kaxtnu'u nuu ni,
kúu ya jiña'a ya.
―Sa'a ni jiña'a Pablo ma.
42 Ja ni ka nde koo de veñu'u yukan, ñayii judío ma ji'in ñayii masu judío ka kuu i ma, ni ka jikan‑ta'vi xeen i nuu de ja in‑ka kivi ni tatnuni Su'si ma ja ma jin satniñu ñayii ma, te jin ka'an‑ka de siki tna'a ja ni ka ka'an de ma.
43 Nuu ni jinu ja ni ka ndatnu'u de ma, kua'a ñayii judío ma, ji'in ñayii ja ni ka nduu i judío ja ka sa'a i sukan kúni Su'si ma, ni ka ndikin i Pablo ma ji'in Bernabé ma. Te nani ka ndatnu'u i ji'in de ma, ni ka ka'an, ni ka kachi de nuu i ja máko jin xndoo i ja vii ja va'a ni skuta'vi ña'a Su'si ma.
44 In‑ka kivi ni tatnuni Su'si ma ja ma jin satniñu ñayii ma, te jâ yatni ndaka ñayii ñuu ma ni ka ndatna'a, sukan‑va'a jin koniniso'o i tnu'u Su'si ma.
45 Kovaa nuu ni ka jini ñayii judío ma ja kua'a xeen ñayii ma kúu, ni ka kukueñu ini xeen i, te ka jiña'a i ja masu ja ndaa kúu ja ká'an Pablo ma, te ka ka'an ndeva'a i ja kuu de.
46 Pablo ma ji'in Bernabé ma, masu ni ka yu'u de, te ni ka ndakone'e de:
―Ja kúni Su'si ma nkuu ja xinañu'u‑ka nuu ndijin ja ka kuu ni judío ma jin kaxtnu'u sa tnu'u Su'si ma nkuu. Kovaa maa ni, ñatuu ka jan‑ta'vi ni ja suu ni jin ko kuu ñayii jin koteku ni‑kani ni‑jika nuu Su'si ma. Te chukan kúu ja vitna chi jin koo sa nuu ñayii masu judío ka kuu i ma,
47 vaa sukan ni tatnuni Iya Tátnuni ma nuu ni ka'an ya sa'a ma:
Ni sunkani ña'a sa ja ko kuu ni ñu'u jin kundijin nuu ñayii ni‑ka'nu ñuu ñayivi a,
sukan‑va'a kaxtnu'u ni ni‑ka'nu ñuu ñayivi a naxe jin ndani'i ta'vi i,
kúu ya ká'an ya.
―Sa'a ni ka ndaka'an de.
48 Ja ni ka jiniso'o ñayii masu judío ka kuu i ma, ni ka nduu sii ini xeen i te ka ka'an i ja tnu'u vii tnu'u va'a kúu tnu'u ká'an Iya Tátnuni ma, te ndaka ñayii ka iyo ja jin ndani'i ta'vi i ma, ni ka kandija i.
49 Te tnu'u ká'an Iya Tátnuni ma ja ka kaxtnu'u de ma, ni jitenuu i ni‑ka'nu ñuu yukan.
50 Kovaa ñayii judío ma ja ñatuu ni ka kandija i Su'si ma, ni ka ska'an i ña'a ka sa'a tnu'u ja ka jinindija ña Su'si ma te ka iyo respetu ñayii ma nuu ña ma, ji'in tee ka ndanuu‑ka ka iyo ñuu yukan, ja na jin ndene'e nda'a de Pablo ma ji'in Bernabé ma. Te ni ka ndene'e nda'a de tee ma ñuu yukan.
51 Sani te Pablo ma ji'in Bernabé ma, ni ka kaja ni'ni de ñuyaka ja'a de ma, ja kúni ka'an ja ñatuu ni ka jan‑ta'vi ñayii ñuu yukan tnu'u Su'si o a ja ka kaxtnu'u de ma. Sani te kuan koo de ñuu Iconio ma.
52 Te ñayii ka ndikin Jesucristo ma, ka iyo sii ini xeen ndaka i, vaa ka iyo ndija i ji'in Xtumani Ndios ma.