1 Te vi nini siun kuu, te ni ka kututu kuaꞌa ndevaꞌa ñayiu, te vi suaꞌa ka jexin niꞌnu tnaꞌi ja kuaꞌa ndevaꞌi kuu. Te ni jinkondee Jesús kaꞌan ya xtnañuꞌu ka nuu tee ka skuaꞌa jin ya, te jiñaꞌa ya:

―Vi koto guaꞌa ni maa ni, te ma vi saꞌa ni nagua ka saꞌa tee ka kuu fariseo, ja tu ka skunkuu de nagua ka kaxtnoꞌo de. 2 Chi tu na in guaa kuu ja koyuꞌu ja ma tuu ndijin, te ni in maa kuu ja kiyuꞌu, chi ndiꞌi tuu ndijin, te vi kuni ñayiu. 3 Te yun guaa ndiꞌi tnoꞌo ja ka kaꞌan yuꞌu ni nuu nee, kejioo ndijin ja vi kuni taka ñayiu. Te ndiꞌi tnoꞌo ja ka kaꞌan yuꞌu ni ndusoꞌo inka ñayiu ja oo ini veꞌe, ndiꞌi tnoꞌo yun kejioo ja vi kana jaa ñayiu ndee siki veꞌe ―jiñaꞌa Jesús.

4 Yun te jiñaꞌa ka ya:

―Kaꞌan san nuu maa ni, vi amigo, ja ma vi koyuꞌu ni ja jaꞌni ña jin ni, chi tu nagua kuu ja saꞌa ka. 5 Su kaxtnoꞌo san na xiin nuu guaa vi koyuꞌu ni: Vi koyuꞌu ni nuu ia Dios, chi maa ya guaa kuu ndakindee ya ja ka teku ni, te suni ndiso tniuu ya ja tnaa ña ya nuu andeya. Te nuu maa ya guaa vi koyuꞌu ni.

6 ’Su vi kondiaꞌa ni ja tisala, chi tu ka ndee yaꞌu ti, chi ndee uꞌun ti ja uu pesu. Te vini saa, te ni in ti, tu ndunaa ini ia Dios ja jito ya ti. 7 Te ¿ndee ka maa ni ja ndunaa ini ña ia Dios? Te ndee ixi xini ni naꞌa ya nasaa ka kuu. Te ma vi koyuꞌu ni, chi ka ndee yaꞌu ka maa ni saa taka tisala kueli yun.

8 ’Te kaꞌan san ja ndiꞌi ñayiu ka ndaa yuꞌu nuu sava ka ñayiu ja ka kandija ñai jin san, te suni sein, ja kuu san Seꞌe Teyii, chi suni ndaa yuꞌu san nuu ia ka jinokuechi nuu Tata Dios ja ka kandija ñai jin san. 9 Su na ñayiu tu ndaa yuꞌu ja kandija ñai jin san nuu ñayiu ñuyiu yaꞌa, te suni ma ndaa yuꞌu san nuu ia ka jinokuechi nuu Dios ja ka kandija ñai jin san. 10 Kuakaꞌnu ini ia Dios jin ñayiu kaneꞌe ña jin sein, ja kuu san Seꞌe Teyii, su ma kuakaꞌnu ini ya jin ñayiu kaneꞌe ña jin Espíritu ya. 11 Nuu ka jaka ña ja ka kanakau ni nuu ndaꞌa tee ka tatnuni nuu veꞌe ii sinagoga, axi nuu ndaꞌa tee ka jaꞌnde kuechi, axi nuu ndaꞌa tee ka netniuu, te ma vi kondiꞌni ni naxa vi kaꞌan niꞌnu ni ja jaꞌa ni, axi naxa vi kuñaꞌa ni. 12 Chi nuu kuyatni ja vi kaꞌan ni, te kaxtnoꞌo maa Espíritu ia Dios na tnoꞌo kuu ja vi kaꞌan ni ―jiñaꞌa Jesús.

13 Te neꞌu ñayiu yun ni kee in tee, te jiñaꞌa de nuu Jesús:

―Mastru, kaꞌan ni nuu ñani san ja na kaꞌnde de ja niꞌi san ja saꞌa jajin san ―jiñaꞌa de.

14 Te jiñaꞌa Jesús:

―Ñani, tu na in ni jani ña jin san ja kokaꞌnde san kuechi axi ja kokaꞌnde san nagua ka nevaꞌa ni ―jiñaꞌa ya.

15 Yun te jiñaꞌa ya nuu ndiꞌi ñayiu yun:

―Vi koto vaꞌa ni maa ni ja ma vi ndioo ini ni ja vi konevaꞌa kuaꞌa ni, chi masu nuu kuaꞌa ja ka nevaꞌa ñayiu vaji ja ka tekui ―jiñaꞌa ya.

16 Yun te ni kaꞌan jioniꞌni ya, te jiñaꞌa ya:

―Ni oo in tee kuika ja ni kuvaꞌa vii ndevaꞌa nuu ñundeꞌi de. 17 Te ni ndakani ini de jin anu de: “¿Naxa saꞌo, te tu ndee nune ja tavaꞌo ja ni kee nuu ñundeꞌio?” kachi de. 18 Yun te ni ndakani guaꞌa ini de, te ni kachi de: “Suaꞌa na saꞌo: na kanio yaka yaꞌa, te na ndasaꞌo ja naꞌnu ka, nagua ja yun tavaꞌo ndiꞌi ja ni kee nuu ñundeꞌio vi taka ja nevaꞌo. 19 Yun te na ndatatuo, chi ja ni tavaꞌa kuaꞌo nagua ja kokao kuaꞌa kuia, te na kaa na koꞌo vi na kusii inio, chi tu nagua jaꞌni ka ña jion”, kachi de. 20 Su yun te jiñaꞌa ia Dios: “Tee vasa, vi jakuaa vitna kuu ron, te ¿na in kuu ja kendoo jin ndiꞌi ja ni tavaꞌa ron jian?” ―jiñaꞌa ya―. 21 Te saa kuu jin taka ñayiu ka ndioo ini ja vi kuu kuikai ñuyiu yaꞌa, su ka kundaꞌui nuu ia Dios ―jiñaꞌa Jesús.

22 Yun te jiñaꞌa Jesús nuu tee ka skuaꞌa jin ya:

―Ma vi kondiꞌni ni nagua kuu ja vi kaa ni ja vi koteku ni, axi nagua vi kuiꞌnu ni. 23 Chi ja ndee yaꞌu ka kuu anuo masu ndei jao, te suni ndee yaꞌu ka yiki kuñuo masu saꞌun niꞌnuo. 24 Vi kondiaꞌa ni tikaka, ja ni tu ka jitu ti, ni tu ka ndaxtutu ti ja vi kaa ti, ni tu ka nevaꞌa ti yaka ti. Su visi ni saa, te jiñaꞌa ia Dios ja ka jaa ti. Te viꞌi ka tu maa ni, te ka ndee yaꞌu ka ni nuu ia Dios saa kiti ndagua yun. 25 Te visi na vi kondiꞌni ndevaꞌa ni, su ma kuu vi ndaskuaꞌnu ni yiki kuñu ni ni in yiki. 26 Te nuu ja vi ni in tniuu luluu ma kuu vi saꞌa ni, te ¿nau ja ka ndiꞌni ni ja jaꞌa sava ka ndatniuu?

27 ’Vi kondiaꞌa ni naxa ka jaꞌnu ita yuku ja luu ka ndaa, te ni tu ka satniuu, ni tu ka kunu. Su sein chi kaꞌan san suaꞌa: Ja ni Salomón jin ndiꞌi javii ni onevaꞌa de, te ni tu ni oniꞌnu de nagua luu ka ndaa ita yun. 28 Chi nuu ja saa skuiꞌnu ia Dios jin yuku yun ja vitna oi, te xtnee vija kei nuu ñuꞌu ja kai, te viꞌi ka tu maa ni ja ma skuiꞌnu ña ya, visi tu ka kandija guaꞌa ni. 29 Yun guaa maa vi kondiꞌni ni nagua kuu ja vi kaa ni, vi ja vi koꞌo ni, te ni ma vi koyuꞌu ni. 30 Chi ndiꞌi yaꞌa kuu ja ka nduku ñayiu ñuyiu. Su Tata Dios, chi ja jini ya nagua kuu ja ka jaꞌni ña jin ni. 31 Te guaꞌa ka kuu ja vi nduku ni ja vi koo ni nuu tatnuni ia Dios, te naꞌa maa ya ja taa ya ndiꞌi nagua ka jaꞌni ña jin ni ―jiñaꞌa Jesús.

32 ’Ma vi koyuꞌu ni, ja ka kuu ni na kuinio in taju luluu ndikachi san, chi ni junkuaan ini Tata Dios ja taa ya nuu tatnuni ya vi koo ni. 33 Vi xiko ni ja ka nevaꞌa ni, te vi kuñaꞌa ni xuꞌun nuu ñayiu ka kundaꞌu. Vi saꞌa ni na kuinio in itni ja tu kuu tuꞌu, te vi skaya ni jakuika vi konevaꞌa ni guaa ndee andivi, nuu ma kuu ja kiuu kuiꞌna, te ni ma kiuu tikixin ja xnaa ti. 34 Chi nuu oo jakuika ka nevaꞌa ni, te suni yun vi koo anu ni.

35 ’Vi kotuaꞌa ni, te vi ndaxnuu ni lámpara ni. 36 Te vi kokuu ni na kuinio in tee jinokuechi ja ndetu de ja ndajiokuiin jitoꞌo de, ja kuaꞌan tee yun in viko tnandaꞌa. Te vija oo tuaꞌa de ndetu de nagua ja nuu na kana tee yun yeꞌe, te ñama ndakune de. 37 Na taꞌu na ndetu tee jinokuechi yun nuu ja ndito de nukuꞌun ña jitoꞌo de nuu ndajino tee yun. Te kaꞌan ndandaa san ja juntaa ña maa jitoꞌo yun nuu mesa, te vi maa de kunukuechi ja jioneꞌe de ndei kaa tee jinokuechi yun. 38 Te na taꞌu na ndetu tee jinokuechi nuu ja ndito de nukuꞌun ña jitoꞌo de, visi vi ñuu sagua axi nuu makundikin ndenta jitoꞌo de. 39 Su vi kuni maa ni tnoꞌo yaꞌa: ja nuu ja siun, te jini in tee xiin veꞌe na ore kenta kuiꞌna, chi kondito de, te ma kuandetu de ja kiuu kuiꞌna yun veꞌe de ja suꞌu. 40 Te suni saa ni maa ni, vi kotuaꞌa ni, chi ore ja tu ka nee ini ni, te ndenta sein, ja kuu san Seꞌe Teyii ―jiñaꞌa Jesús.

41 Yun te ni jikan tnoꞌo Pedro:

―Jitoꞌo san, ¿a nuu maa sein ja ka skuaꞌo kaꞌan ni tnoꞌo jioniꞌni yaꞌa, axi nuu ndiꞌi ñayiu kaꞌan ni? ―jiñaꞌa de.

42 Te jiñaꞌa Jitoꞌo Jesús:

―¿Ndee tee kuu tee jinokuechi ndaa nuu jitoꞌo de, te jinkuiꞌnu guaꞌa ini de ja chitniuu ña jitoꞌo de ja na kokoto de veꞌe tee yun, te na kokuñaꞌa de ja vi kokaa sava ka ñayiu ka jinokuechi yun jin ore? 43 Na taꞌu na ndetu tee jinokuechi yun ja nuu ndii jitoꞌo de, te nukuꞌun ña de ja skunkuu guaꞌa de ndiꞌi tniuu ni teku tniuu de. 44 Chi kaꞌan ndaa san ja chitniuu ña jitoꞌo de yun ja suu de kotatnuni nuu ndiꞌi ja nevaꞌa tee yun. 45 Su nuu na ndakani ini tee jinokuechi yun jin anu de: “Ma ndajiokuiin yachi jitoꞌo”, te jinkondee de kani de sava ka tee vi ñaꞌa ka jinokuechi yun, te jinkoo de kaa de vi koꞌo de vi jini de. 46 Te sanaa ni, te ndajino jitoꞌo de kiuu tu nee tu kuu ni ini de vi ore ja tu jini de. Te kani ndevaꞌa ña tee yun, te tnaa ña de nuu vi tniuyaꞌu tee kueꞌe yun yika kuechi de jin ñayiu tu ka kandija.

47 ’Chi tee jinokuechi ja jini de naxa junkuaan ini jitoꞌo de, te tu saꞌa tuaꞌa de ja skunkuu de, tee yun, chi kuaꞌa ka jichi kani ña jitoꞌo de. 48 Su tee jinokuechi ja tu jini de ja jakueꞌe kuu ja saꞌa de, chi joo ni kani ña jitoꞌo de. Chi ñayiu xiin nuu ni jiñaꞌa kuaꞌa ka Jitoꞌo, te suni kuaꞌa ka ndakan de nui. Te ñayiu ja kukanu guaꞌa ka ini ña de, chi kuaꞌa ka kakan de nui ―jiñaꞌa ya.

49 Te jiñaꞌa ka Jesús:

―Sein, chi vaji san ja skuikin san ñuꞌu nuu ñuyiu yaꞌa, te kuini san ja suaꞌa, te vi uun ni ni na kandaꞌa ñuꞌu. 50 Su tnaꞌa san kuaꞌa tnundoꞌo, te yun guaa kusuchi ndevaꞌa ini san, guaa ndee na skunkuu. 51 Ka ndakani ini ni ja ni kee san ja vi koo mani ni jin ñayiu. Su kaꞌan san ja ñaꞌa, chi saa suaꞌa ja vi saꞌa siin tnaꞌa ñayiu. 52 Chi ndee vitna jin kiuu kuaꞌon, vi jinkondee ñayiu in veꞌe vi kuu siin ja jaꞌa san. Te vi ndakoo uni siki ui, te ui siki uni. 53 Te vi saꞌa siin tnaꞌa yua jin seꞌe, vi seꞌe jin yua, vi siꞌi jin seꞌe siꞌi, te seꞌe siꞌi jin nanai, vi janu jin nana xiso, vi nana xiso jin janu ―jiñaꞌa Jesús.

54 Te suni jiñaꞌa Jesús nuu ñayiu kuaꞌa yun:

―Nuu ka jini maa ni ja ndututu viko ichi nuu kee nikandii, te ka kaꞌan ni ja kuun sau, te vi saa ndija kuu. 55 Te nuu jinkiꞌi tachi nana nuu ichi sur, te ka kaꞌan ni ja saꞌa iꞌni, te vi saa ndija kuu. 56 ¡Seꞌe ndijani ini! ¿Naxa kuu taka seña andivi vi nuu ñuꞌu ja ka jinkuꞌun ini ni, te naxa kuu seña ja saꞌa maa san vitna ja tu ka jinkuiꞌnu ini ni? ―jiñaꞌa ya.

57 Te jiñaꞌa ka Jesús:

―¿Te nau ja tu ka saꞌa ndaa maa ni kuechi ni ja kuu ndaa? 58 Chi nuu na in ñayiu kaꞌan kuechi siki ni, te konuu ini ni ja saꞌa ndaa ni jin ñayiu yun nuu ichi kuaꞌankuei ni, ama ka ja kanakau ni nuu ndaꞌa tee netniuu. Chi nuu tuu, te ndasiaꞌa ña de nuu ndaꞌa tee jaꞌnde kuechi, te tee jaꞌnde kuechi yun ndasiaꞌa ña de ndaꞌa ndajaꞌa, te vi kasi ña tee yun vekaa jin ni. 59 Te ja saa, chi kaꞌan san ja ma yaa ni yun vi guaa ndee tniuyaꞌu ndiꞌi ni ja ndita ni ―jiñaꞌa Jesús.