12
Law ɓay ká se tul nzoɓ peɗri ká law-ri ndaya
(Mat 21.33-46; Luk 20.9-19)
Falɛ ku lɛ, Zezu tii sa̰w ɓáa ɓay ha ri ɓáy faa law ɓay a ɓaa mii: «Nzoɓ mbḭw munu mgba wáa a maa pa̰ra puuri ɗo ɗi, a te kpaŋ gbi gbi kiri ɗi gbuk, a tie luɔ mbḭw ɗo ɗi ɓay ɗúɔke lere puu na, rɔɔ a mbuo fe ga-gaŋ ɗo ɓil wáa ha̰ nzoɓ kɔ́rɔkeri kaw ɗi* 12.1 Ka zaɗ ni key na, fe ká nzoɓ wáa maa na, Kuori kɔ feke ya. Leɗ Izarayɛlri ze ɗi ɓa vḭye. Ɓa vay fe ká uo a lie goriyo goriyo a ɗo zuɓa ká i ɗi ɓa rezḭn. Ɓa fe pay ɓari ká i sṵ lereke, a í ɗáake him nda̰w. Ká ɓil Mbeɗe Ŋgɛrɛwṵru na, zaɗka i ɓaa ɓay se tul vḭye lɛ, ha̰nɛ ɓa fe ká i maa ɗo ɓil wáa, a ha̰nɛ laa lɛ, ɓa leɗ Izarayɛlri kḭ sùo-ri ká Ŋgɛrɛwṵru kɔ-kɔ́m ɓa tul-ri, a hii ɓay haŋa lere ɓari ɗo ɗi.. Falɛ lɛ, ka pɔŋ peɗke zuɔ nduo nzoɓ peɗkeri káʼa fa̰a ri na, ɓay haŋa ɓo few hóro lere puu na vi lɛ, i wál taa ɓeri a í pɔ́ŋ taa ɓari. Falɛ ku rɔɔ a zɔl a se varu. Zaɗka few hóro lereke na vi báyḭi lɛ, nzoɓ wáa na pie leɗ káw ɓe mbḭw se luo nzoɓ peɗkeri na ɓay ya̰aŋa lereke ká ɗo ɓay tul ɓeri na. Roo lɛ, nzoɓ peɗkeri na i mgba leɗ káw ɓe na, í ndaka ni wɔɓ wɔɓ, í nii ni zɔl nduo-ɛ hɔy soli taŋ haŋa ni fe. Lɛɛ, nzoɓ wáa na pie leɗ káw ɓe kḭ rɔɓay se luo-ri. Báyḭi lɛ, ɓe na, i ndaka tul-e wɔɓ wɔɓ nda̰w, a í raɗ ni. Nzoɓ wáa na pie leɗ káw ɓe kḭ rɔɓay. Báyḭi lɛ, ɓe na, i i ni. Ka yḭ̀i a pie leɗ káw ɓe kḭri ŋgḭi ɓamba, lɛ, i ɗara ri faa mbḭw munu nda̰w: i ndaka nzoɓ ha̰nɛri, a í i nzoɓ ha̰wri. Lɛɛ, nzoɓ wáa na ti ɓáy leɗ káwri mbǎa, ɓa vi-e káʼa kɔ ni ɓa nzoɓ nun-ɛ ro ze tɔ̀ŋ. Ka pie ni ɓa ɔ́rɔ fal ɓa luo-ri, a ker ká ɓil law-ɛ mii, i hḭ́ɛ vu ɓeri na. Roo lɛ, zaɗka nzoɓ peɗkeri na mbi nun-ri í kɔ vu nzoɓ wáa na báyḭi lɛ, i ɓaa ɓay ká sakra kḭ mii: “Ì kɔ, nzoɓ káʼa mgbaka fe pile na zu! Náa séri náa vǎa íri ni ɓo, náa pɔ́ŋri fe pile na ɓa taa naari.” Ro, í vǎa mgba leɗ na í i ni, a í vbu ni ɓo fal wáa na.» Báyḭi lɛ, Zezu vbi ri ɓay mii: «A munu ku wa̰a, nzoɓ wáa na a ɗáa mina lɛ? Kaʼa vǎa ika nzoɓ peɗkeri na, a ha̰ wáa na ha̰ nzoɓ kḭri. 10 Ɓay ká ɗo ɓil mbeɗe Ŋgɛrɛwṵru key na wa̰a, ì kḭi ya ɓáy lɛ? Ɓayke ɓaa mii:
“Tisaw ká nzoɓ mbúo hulri vbu ɓo ɓisuy na,
yḭ̀i a vi ɓa tisaw kere ká kal tul tisaw ha̰wri pavbaɗ,
a ɓa tisaw tigba̰a hul taa tusuɛke.
11 Feke ku na ɓa peɗ ɗáa Ŋgɛrɛmbay,
a ɓa fe ká ndaɗ ɓamba ɓay kɔ́kɔ 12.11 Simri 118.22-23..”»
12 Báyḭi lɛ, *ŋgɛrɛnzoɓ fe poyri ɓáy nzoɓ fére nzoɓri *bol kusol Ziɓri, rɔɔ ɓáy ŋgɛrɛ Ziɓri nda̰w na, i nzaa faa ɓay mgbaka Zezu, ɓay ḭi lɛ, i kɔ nda̰w, law ɓay káʼa ɓaa na, ka túŋke ri tuŋ. Ro, í pɔŋ ni í zɔl, ɓay ḭi lɛ, i hḭɛ ruɔ nzoɓri.
Fe Ŋgɛrɛwṵru ɓáy fe Mbay Sezar
(Mat 22.15-22; Luk 20.20-26)
13 Falɛ ku lɛ, i pie Farizi ha̰nɛri ɓáy Ziɓ ha̰nɛri ká i zuɔ fal Mbay *Eroɗ ha ri kaw lakun Zezu ɓay nzaa nzi-ɛ ɓáy faa vbiw. 14 Ze í vbi ni mii: «Mbay, ɓuru kɔ nda̰w, ɓo na mù ɓaa sùo ɓay. Mù ya̰a kér ɓay nzoɓ mú ɗáake fe ya, ɓay ḭi lɛ, ɓo na mù ɓaa ɓay ziŋ nzoɓ taŋ náa nun nzoɓ, a mú fere nzoɓri tusuɛ ɓay ká se tul fe ɗáa ká rii law Ŋgɛrɛwṵru. Mu ɓaa ha̰ ɓuru laa. Wa̰a, *bol kusol naari ha̰ faa ɓay haŋa nzoɓ puo larimbuo ha̰ Mbay Sezar mase, ha̰ faa ya lɛ? Ndaɗ ɓay púo larimbuo ha̰ ni mase, ndaɗ ɓay púo ha̰ ni ya lɛ?»
15 Lɛɛ, Zezu kɔ ɓay huo ɓari na nda̰w a vbi ri mii: «Wa̰a, ɓay ḭi nda̰w rɔɔ, ì nzaa nzaa-i ɓay mgbaka mì ɓáy ɓay lɛ? Ì mbi lari na mbḭw i víke ha̰ mì kɔ.» 16 Báyḭi lɛ, i mbi lari na í víke ha̰ ni, lɛ, ka vbi ri mii: «Tul nzoɓ, ɓáy riŋ nzoɓ ká i vbie ɗo lari key na wa̰a, ɓa nzoɓ ve zu lɛ?» Lɛɛ, i yḭiŋra ɓáy ɓay ha̰ ni mii: «Ɓa Mbay Sezar.» 17 Báyḭi lɛ, Zezu mbi ɓay a ɓaa ha ri mii: «Munu zu lɛ, feri ká ɗo ɓay tul Mbay Sezar lɛ, ì ha̰ Sezar, a feri ká ɗo ɓay tul Ŋgɛrɛwṵru laa lɛ, ì ha̰ Ŋgɛrɛwṵru.» Lɛɛ, ɓay káʼa yḭiŋra ha ri na tuku ri ha ri kaw yer.
Vbiw ká ɓay tul tḭ́i nzoɓri saa luɔ huɗ
(Mat 22.23-33; Luk 20.27-40)
18 Falɛ ku lɛ, Sadusi ha̰nɛri i vi luo Zezu ɓay vbika ni ɓay. Ɓa ɓari *Sadusiri na ze i ker í ɓaa mii, nzoɓ hu lɛ, ti tḭ́i saa luɔ huɗ ya. Báyḭi lɛ, i vbi ni ɓay mii: 19 «Mbay, *Moyze ɗaa *bol kusol ɗo ɓil mbeɗe ha̰ naari mii, zaɗka nzoɓ ɗo ɓáy yṵ-ɛ, rɔɔ a hu a pɔŋ má̰y ɓe taŋ mboŋke nzoɓ lɛ, ndaɗ ɓay haŋa yṵ-ɛ na ka ya̰a má̰y pile na, a mboŋke nzoɓ a kɔ̌rɔke mḭiri yṵ-ɛ ká hu na. 20 Ɓe ze, nzoɓ ɓáy yṵ-ɛri tul-ri tɔnɔ say, lɛ, ŋgɛrɛ leɗ na ya̰a má̰y a hu taŋ mboŋke nzoɓ. 21 Tɔŋnɔ fal-ɛ nzoɓ ndeke ɗi siɗike ya̰a má̰y pile ɓe na, a hu taŋ mboŋke nzoɓ na rɔɓay. Leɗ ndeke ɗi sayke na kara ɗo munu na nda̰w. 22 Nzoɓri ká tul-ri tɔnɔ say na, i ya̰a má̰yke na ya̰a riw bele, í hu taŋ mboŋke nzoɓ. Ká fal huɗ ɓari ku riw bele na, má̰y na kara ví hu nda̰w. 23 A munu ku wa̰a, síeke ká nzoɓri tḭ́i saa luɔ huɗ na, nzoɓ ve ká sakra ɓari ku na, má̰y na a ɓá taa ɓe lɛ, ɓay ḭi lɛ, ɓari ká tul-ri tɔnɔ say riw bele na, i ya̰a ni ya̰a ɓáy zaɗ ɓari riw bele.» 24 Ro, Zezu ɓaa ha ri mii: «Ɓaarì na ì wṵru faa; a wa̰a ì kɔ feke kɔ lɛ woo? Ɓay ḭi lɛ, ɓay ká ɗo ɓil mbeɗe Ŋgɛrɛwṵru na, ì laa ya nda̰w, a í kɔ hṵrusuo Ŋgɛrɛwṵru ya nda̰w pi. 25 Tusuɛke lɛ, síe ká nzoɓri tḭ́i saa luɔ huɗ na, wa̰rari ɓáy má̰yri i ti ya̰aŋa kḭ ya, roo lɛ, i ɗoko munu ɓa leɗ nzaapeɗ Ŋgɛrɛwṵruri ká nulue. 26 A ɓay ká se tul nzoɓri ká i tḭi saa luɔ huɗ na wa̰a, ì kḭi ɓay ká ɗo ɓil mbeɗe ká Moyze ɗaa na ya lɛ? Zaɗka Moyze ɓaa ɓay se tul puu ká gbúɗa ká huu sɛ ɗi ká ɓil law kɔr na, Ŋgɛrɛwṵru ɓaa ha ni mii: “Mì ɓa Ŋgɛrɛwṵru *Abaraham, Ŋgɛrɛwṵru Izak, a mí ɓa Ŋgɛrɛwṵru *Zakoɓ nda̰w 12.26 Tḭ́i kɛlɛ 3.2-6..” 27 Munu zu lɛ, Ŋgɛrɛwṵru na ɓa Ŋgɛrɛwṵru nzoɓ káw ɓáy kumnunri ɓo, ka ɓa Ŋgɛrɛwṵru nzoɓ huɗeri ya§ 12.27 Nzoɓri ká i ɓa taa Ŋgɛrɛwṵru, munu ká Abaraham nda̰w, Izak nda̰w, rɔɔ Zakoɓ nda̰w na, ze i hu na hu hɔy kara, pa̰ra nun sùo-ri na kaw ɓáy kumnun ɓaŋguɔ. Ɓe ze, Ŋgɛrɛwṵru na ɓa Ŋgɛrɛwṵru ɓari ɓaŋguɔ.. Ɓaarì na, ì wṵru faa mak mak ɓa tusuɛ.»
Ŋgɛrɛ bol kusol
(Mat 22.34-40; Luk 10.25-28)
28 Nzoɓ mbḭw munu ká ɓa *nzoɓ fére nzoɓri bol kusolri ká laa má̰y ɓay ɓari a kɔ Zezu ká yḭiŋra ɓáy ɓay ɓáy zaɗɛ ha̰ *Sadusiri na báyḭi lɛ, ka soro ɓa lakun-ɛ a vbi ni mii: «Bol kusol ha̰a ze ɓa ŋgɛrɛke kal ha̰wri riw bele lɛ?» 29 Lɛɛ, Zezu ɓaa ha̰ ni mii: «Mu kɔ, *bol kusol ká ɓa ŋgɛrɛke kal ha̰wri riw bele na ze ɗo key:
“Izarayɛlri, ì te suku-rì í laa!
Ŋgɛrɛmbay Ŋgɛrɛwṵru naari na,
ɓe huo-ɛ keklek hɔy ze ka ɓa Ŋgɛrɛmbay.
30 Ŋgɛrɛmbay Ŋgɛrɛwṵru ɓo na,
mù híi ni ɓáy ɓil law-ari riw bele nda̰w,
pa̰ra nun sùo-ɔri riw bele nda̰w,
kér ɓay ɓori riw bele nda̰w,
rɔɔ ɓáy hṵrusuo-ɔri riw bele nda̰w pi* 12.30 Kḭiŋa bol kusol ba siɗike 6.4-6..”
31 Bol kusol ndeke ɗi siɗike ze ɗo key
“Mù híi kṵ-ɔ munu ká sùo-ɔ ɓo kḭ 12.31 Soro peɗ ɗáa Leviri 19.18..”
Bol kusol kḭ ká kal ɓe niri ká siɗi key na tiya.»
32 Báyḭi lɛ, nzoɓ fére nzoɓri bol kusol na ɓaa ha̰ Zezu mii: «Mbay, zaɗɛ zu. Ɓay ká mù ɓaa na ɓa sùo ɓay kḭ! Ŋgɛrɛwṵru huo-ɛ keklek hɔy ze ɓa Ŋgɛrɛwṵru ɓo, wṵru kḭ ká nde ni nde na tiya. 33 Munu zu lɛ, nzoɓ ha̰a ha̰a lɛ, ka hii Ŋgɛrɛwṵru ɓáy ɓil law-ɛri riw bele, kér ɓay ɓeri riw bele nda̰w, rɔɔ ɓáy hṵrusuo-ɛri riw bele nda̰w pi. Ka hii kṵ-ɛ munu ká sùo-ɛ ɓe kḭ. Ɗáa fekeri ku na kal haŋa *fe poy ká i tay ɓáy huu ha̰ Ŋgɛrɛwṵru, ɓáy fe poy ha̰wri riw bele na.» 34 Zaɗka Zezu laa ɓay káʼa yḭiŋra ɓáy faake na báyḭi lɛ, ka ɓaa ha̰ ni mii: «Mù ɗo ɗi ya ɓay haŋa Ŋgɛrɛwṵru ka re mbay ká tul-a.» Falɛ ku lɛ, nzoɓ mbḭw ziŋ faa ɓay vbika ni ɓay na mbǎa.
Krisi ɓáy Daviɗ
(Mat 22.41-46; Luk 20.41-44)
35 Zezu ɗo fére nzoɓri fe ká ɓil *hul ka̰ni Ŋgɛrɛwṵru. Báyḭi lɛ, ka vbi ri mii: «Ɗaa mina rɔɔ *nzoɓ fére nzoɓri bol kusolri ɓaa mii, *Krisi, nzoɓ ká Ŋgɛrɛwṵru waa ɓay píe ni ví ya̰a nzoɓri na, ka ɓa vu bulu Mbay *Daviɗ lɛ woo? 36 Ì kɔ, Mbay Daviɗ ká Tem Law Pie nda faa pol-e na ɓaa sùo-ɛ kḭ mii:
“Ŋgɛrɛwṵru Ŋgɛrɛmbay ɓaa ha̰ Ŋgɛrɛmbay ɓi mii:
‘Mu ví káw tunduo hoɗo ɓi kpṵru
maa ɓáy haŋa mì haw yṵm ká tul nzoɓ tul ŋga̰ni ɓori
ha ri ɗo ɓa fe ɗáa ɓal-a zuɔ ɗi 12.36 Simri 110.1.’.”
37 Mbay Daviɗ kḭ sùo-ɛ na ɗi Krisike na ɓa Ŋgɛrɛmbay. A munu ku wa̰a, ɗaa mina rɔɔ Krisi na a yḭ́i a ɓa vu bulu Mbay Daviɗ nda̰w lɛ woo?» Lɛɛ, ruɔ nzoɓri ŋgḭi ɓamba laa ɓay Zezu na ɓáy suoriya.
Fe ɗáa ka̰aya nzoɓ fére nzoɓri bol kusolri
(Mat 23.1-36; Luk 20.45-47)
38 Zezu fere nzoɓri fe a ɓaa mii: «Ì nzɛ ɓáy sùo-rì ɓay tul *nzoɓ fére nzoɓri bol kusolri ká i hii ɓay ndúo maagari ká pì-pie yul ɓay há̰arike ha̰ nzoɓri hii soko korma korma ha ri ká zaɗ ruɔ ká nun nzoɓri, 39 í nzaa zaɗ káw riŋ ɗika ká ɗo pola ká ɓil hul mbṵ́ kḭri ɓáy zaɗ kaw ŋgɛrɛri ká nam fe sṵm suoriya ɓay kaw ɗi. 40 I ya̰a fe má̰y síeri kpakla kpakla riw bele, rɔɔ í yḭ̀i í ɗaa nzaa ɓay kere pì-pie ɓay haŋa nzoɓri kɔ lɛ, i písike ri. Nzoɓkeri ku na, Ŋgɛrɛwṵru a ɗáa ri kɔ sɛkɛ fe ŋgḭi ɓamba.»
Má̰y síe mbḭw ha̰ fe tunduo ha̰ Ŋgɛrɛwṵru
(Luk 21.1-4)
41 Falɛ ku lɛ, Zezu kaw siri maa ɓáy zaɗ ɓúo lari ká ɓil *hul ka̰ni Ŋgɛrɛwṵru, a kɔ nzoɓri ká i vi ɓay ɗáa lari zuɔ ɓil huo fe ha̰ Ŋgɛrɛwṵru. Nzoɓ feziŋari ŋgḭi ɓamba vi ɗaa lari ŋgḭ-ŋgḭi zuɔ ɗi. 42 Lɛɛ, má̰y síe mbḭw munu ká ɓa kṵku ví ɗaa soli siɗi hɔy ká ɓa vu lari nzik nzik na zuɔ ɗi. 43 Báyḭi lɛ, Zezu ɗi leɗ nduoɓal-ɛri a ɓaa ha ri mii: «Ì kɔ key! Mì ɓaa ha rì ta-taŋ ɓa tusuɛ kḭ, má̰y síe key ká kṵku ɓamba na, ka ha̰ lari kal nzoɓ ha̰wri riw bele ká i vi ɗaa lari ɓari zuɔ ɓil huo fe key, 44 ɓay ḭi lɛ, nzoɓ ha̰wri riw bele na, i wal feziŋa ɓari ká maa ri mgbak mgbak na í ha̰. Roo lɛ, má̰y key ká feri riw bele puo ni na, ka ha̰ fe káʼa ɗǒke ɓay hɔ́lke sùo-ɛ na lɔɗ bele ha̰ Ŋgɛrɛwṵru.»

*12:1 12.1 Ka zaɗ ni key na, fe ká nzoɓ wáa maa na, Kuori kɔ feke ya. Leɗ Izarayɛlri ze ɗi ɓa vḭye. Ɓa vay fe ká uo a lie goriyo goriyo a ɗo zuɓa ká i ɗi ɓa rezḭn. Ɓa fe pay ɓari ká i sṵ lereke, a í ɗáake him nda̰w. Ká ɓil Mbeɗe Ŋgɛrɛwṵru na, zaɗka i ɓaa ɓay se tul vḭye lɛ, ha̰nɛ ɓa fe ká i maa ɗo ɓil wáa, a ha̰nɛ laa lɛ, ɓa leɗ Izarayɛlri kḭ sùo-ri ká Ŋgɛrɛwṵru kɔ-kɔ́m ɓa tul-ri, a hii ɓay haŋa lere ɓari ɗo ɗi.

12:11 12.11 Simri 118.22-23.

12:26 12.26 Tḭ́i kɛlɛ 3.2-6.

§12:27 12.27 Nzoɓri ká i ɓa taa Ŋgɛrɛwṵru, munu ká Abaraham nda̰w, Izak nda̰w, rɔɔ Zakoɓ nda̰w na, ze i hu na hu hɔy kara, pa̰ra nun sùo-ri na kaw ɓáy kumnun ɓaŋguɔ. Ɓe ze, Ŋgɛrɛwṵru na ɓa Ŋgɛrɛwṵru ɓari ɓaŋguɔ.

*12:30 12.30 Kḭiŋa bol kusol ba siɗike 6.4-6.

12:31 12.31 Soro peɗ ɗáa Leviri 19.18.

12:36 12.36 Simri 110.1.