Esirasi
Esirasi a Fe Taruxuna
Kitabun yireni ito nun Neyemi nun Taruxune kitabun yirene birin waxati kedenna nan ma fe falama. E birin sɛbɛxi xaxili kedenna nun wali kedenna nin. Esirasi Kitabun yirena feene ligaxi Taruxune Firindena feene xanbi ra. Esirasi a taruxun fɔlɔn waxatin naxan yi, Ala Batu Banxin nun Yerusalɛn taan bata yi kala yɛngɛni nun. Yamaan fɔxɔ kedenna bata yi suxu yɛngɛni nun, e xali konyiyani Babilɔn taani.
Perisene to sɛnbɛn sɔtɔ, e Manga Kirusi yamarin fi nɛn Yahudiyane ma, a e mɔn xa sa Ala Batu Banxin ti Yerusalɛn taani (Esirasi 1). A lixi, na yamarin bata Nabi Yeremi a nabiya falana ndee rakamali. Na feen sɛbɛxi Yeremi 25.1-14 kui. A feen mɔn sɛbɛxi Daniyɛli 9.2 kui. Daniyɛli mɔn Yesu fa waxatina fe falaxi nɛn nabiya falani. A waxati saxin fɔlɔxi Manga Kirusi a yamarini ito waxatin nan ma. Na feen sɛbɛxi Daniyɛli 9.25 kui. Fata mangana yamarini ito ra, Isirayila kaa wuyaxi yi xɛtɛ Yerusalɛn yi naxanye bata yi suxu yɛngɛni (Esirasi 2). E wali singen Yerusalɛn yi, e yi saraxa ganden nafala, e yi Ala Batu feene fɔlɔ mɛnni (Esirasi 3). E yi e yitɔnma Ala Batu Banxin yɛtɛɛn ti feen na waxatin naxan yi, yaxune yi e matandi fɔlɔ, e kɛdine rasiga Perise mangane ma. A raɲanna, Perise mangane mɔn yi na yamari kedenna fi, yamaan yi banxin ti. (Keli Esirasi 4 ma han 6)
A yire firindena a yɛbama Saraxaralina Esirasi Yahudiyane dina feene yitɔn kii naxan yi Yerusalɛn yi alogo e mɔn xa Ala Batu a kiini (Keli Esirasi 7 ma han 10).
1
Kirusi yi Isirayila kaane mali
Taruxune Firinden 36.22-23
Perise yamanan manga Kirusi a mangayaan ɲɛɛ singeni, Alatala yi Kirusi xaxinla rabi alogo Alatalaa falan xa kamali a naxan fala Yeremi xa. Perise mangan yi falani ito rali, a yi a sɛbɛ a yamanan yiren birin ma, a naxa, “Perise manga Kirusi naxa iki, ‘Alatala, Ala Naxan Kore, na bata yamanane birin so n yii dunuɲa yi, a bata n yamari a n xa a batu banxin ti Yerusalɛn taani Yuda yi. A yamaan muxun naxanye ra ɛ yɛ, e Ala xa lu ne xɔn, ne xa xɛtɛ Yerusalɛn taani Yuda yi, e sa Alatala Batu Banxin ti na, Isirayilaa Ala. Ala nan a ra naxan Yerusalɛn yi. Isirayila yamaan muxu dɔnxɛn naxanye luxi e nii ra, ne nɛma dɔxi dɛdɛ yi, mɛn kaane xa e mali e yi seene fi e ma, gbeti fixɛn nun xɛmaan nun se gbɛtɛye nun xuruseene, e yi ɲɛnige ma saraxane fi Ala Batu Banxina fe yi naxan Yerusalɛn yi.’ ”
Nayi, Yuda nun Bunyamin denbaya xunne nun saraxaraline nun Lewi bɔnsɔnna muxune, e nun Ala xaxinla fi naxanye birin ma, ne yi e yitɔn, e xa siga Alatala Batu Banxin tideni Yerusalɛn yi. Naxanye birin yi e rabilinni, ne birin yi fa mali seene ra, gbeti fixɛn nun xɛmaan nun se gbɛtɛye nun xuruseene nun se faɲine, e nun ɲɛnige ma saraxane. Nebukadanesari seen naxanye tongo Alatala Batu Banxini Yerusalɛn yi, a sa ne sa a gbee ala batu banxini, Manga Kirusi yɛtɛɛn yi ne raxɛtɛ. Perise yamanan manga Kirusi a yamarin bun, gbeti ramaran Mitiredati yi ne ramini. Mitiredati yi Ala Batu Banxin seene yatɛ Sɛsɛbasari xa, Yuda mangana dii xɛmɛna, a yi e birin tɛngɛ. E yatɛn nan ito ra: goronna xɛma daxin tonge saxan e nun goronna gbeti fixɛ daxin wuli keden e nun filɛ mɔxɔɲɛn nun solomanaanin e nun 10 igelengenna xɛma daxin tonge saxan e nun a gbeti fixɛ daxin kɛmɛ naanin e nun fu, e nun se gbɛtɛye, ne fan wuli keden. 11 Se xɛma daxine nun a gbeti fixɛ daxine birin malanxina, wuli suulun kɛmɛ naanin. Muxu suxine yi tema waxatin naxan yi, Sɛsɛbasari fan yi te e birin na na waxatini keli Babilɔn yi siga Yerusalɛn yi.