11
Dɛnkɛlɛyana fe
1 En na la en yigin na, en yi xaxili ragidi feen ma en mi naxan toma, na nan dɛnkɛlɛyaan na. 2 A singe ra muxune sereya faɲin sɔtɔ e dɛnkɛlɛyaan nan xɔn.
3 Dɛnkɛlɛyaan xɔn, en na a kolon fa fala dunuɲa daxi Ala fala xuiin nan ma. Nanara, en seen naxanye toma ne mi fataxi fe toxine ra.
4 Dɛnkɛlɛyaan xɔn, Habila yi saraxan ba Ala xa naxan yi fisa Kayini gbeen xa. Ala yɛtɛɛn yi sereyaan ba a saraxana fe ma, fa fala, a tinxin muxun nan a ra. Dɛnkɛlɛyaan xɔn, hali Habila to bata faxa, koni a mɔn falan tima.* A mato Dunuɲa Fɔlɔn 4.3-10 kui.
5 Dɛnkɛlɛyaan xɔn, Xenɔki yi te kore xɔnna ma, a mi faxa, a mi fa to sɔnɔn. Amasɔtɔ Ala bata yi a xali. Benun a xa xali kore, a bata yi na sereɲɔxɔyaan sɔtɔ nun fa fala a bata Ala kɛnɛn.† A mato Dunuɲa Fɔlɔn 5.18-24 kui. 6 Muxu yo mi Ala kɛnɛnɲɛ dɛnkɛlɛyaan xanbi, bayo naxan fama Ala ma, fɔ na xa la a ra nɛn fa fala Ala na yi, e nun muxun naxanye a fenma, Ala ne kɔntɔnna fima nɛn.
7 Dɛnkɛlɛyaan xɔn, Nuhan to rakolon fe famatɔne fe yi, a munma yi naxanye to, a yi kunkin nafala Ala yɛɛragaxun ma a tan nun a denbayaan nakisɛ naxan kui. A dɛnkɛlɛyaan yi findi dunuɲa muxun bonne yalagi xunna ra, a tan yi tinxinyaan sɔtɔ a kɛɛn na dɛnkɛlɛyaan xɔn.
8 Dɛnkɛlɛyaan xɔn, Ala to Iburahima xili, a yi a falan suxu, a siga na yamanani, a yi naxan sɔtɔma a kɛɛn na, hali a to mi yi a kolon a sigan dɛnaxan yi. 9 Dɛnkɛlɛyaan xɔn, Ala a tuli sa yamanan naxan na, a dɔxɔ mɛnni xɔɲɛyani. A yi lu bubune kui, alo Isiyaga nun Yaxuba fan a liga kii naxan yi, Ala naxanye fan tuli sa na kɛɛ kedenna ra. 10 Amasɔtɔ Iburahima yi taan nan mamɛma nun naxan bɛtɛn sa kii kɛndɛ, Ala naxan ma fe yitɔn, a yi a ti.‡ A findixi Yerusalɛn nɛnɛn nan na naxan ariyanna yi. A mato Heburune 11.16 nun 12.22 kui.
11 Dɛnkɛlɛyaan xɔn, Iburahima fan yi sɛnbɛn sɔtɔ a nɔ diin sɔtɛ hali a to bata yi fori, hali gbantan to yi Saran fan na, amasɔtɔ naxan bata yi a tuli sa, a yi laxi na kanna tinxinyaan na. 12 Nanara, hali faxan to bata yi maso a ra, a bɔnsɔn wuyaxi bari nɛn, naxanye yi wuya alo sarene hanma baan xɔn ɲɛmɛnsinna naxanye xasabin mi nɔɛ yatɛ.
13 Na muxune birin faxa dɛnkɛlɛyaan nin. Ala e tuli sa naxanye ra, e mi ne sɔtɔ, koni e e to nɛn wulani, e sɛwa e fe ra. E yi e ti a ra fa fala a xɔɲɛn nun sigatiin nan tun e tan na dunuɲani ito yi.§ A mato Dunuɲa Fɔlɔn 23.4 kui. 14 Naxanye falan tima na kiini, ne a yitama nɛn fa fala a e dɔxɔden nan fenma e yɛtɛ xa. 15 E keli yamanan naxan yi, xa na xɔnla yi e suxu nun, waxatina nde e yi fɛrɛn sɔtɔma nɛn e xɛtɛ na. 16 Koni e yi taa fisamantenna nan fenma, naxan findixi ariyanna ra. Nanara, na yagin mi Ala ma, e na a xili a e Ala, amasɔtɔ a bata taani tɔn e xa.
17 Dɛnkɛlɛyaan xɔn, Ala to wa Iburahima kɛɲaan fɛsɛfɛsɛ feni, Iburahima mi tondi Isiyaga bɛ saraxan na a xa. Ala naxan tuli saxi, na yi tin a dii xɛmɛ kedenna bɛ saraxan na, 18 hali Ala to bata yi a fala a xa nun, a naxa, “Naxanye yatɛma i bɔnsɔnna ra, ne minima Isiyaga bɔnsɔnna nin.”* A mato Dunuɲa Fɔlɔn 21.12 nun 22.1-14 kui. 19 Iburahima yi laxi a ra nun fa fala a Ala nɔɛ Isiyaga rakelɛ nɛn sayani. A dii xɛmɛn mɔn yi raxɛtɛ a ma, na feen yi findi taxamasenna ra.
20 Dɛnkɛlɛyaan xɔn, Isiyaga yi duba Yaxuba nun Esayu xa lan waxati famatɔne ma.
21 Dɛnkɛlɛyaan xɔn, benun Yaxuba xa faxa, a duba nɛn Yusufu a dii xɛmɛ keden kedenne birin xa. A yi a tingilimati a dunganna xunna, a yi Ala batu.
22 Dɛnkɛlɛyaan xɔn, benun Yusufu xa faxa waxatin naxan yi a Isirayila kaane ramini feen fala nɛn Misiran yamanani, a yamarin fi lan a binbina fe ma.
23 Dɛnkɛlɛyaan xɔn, Musa bari waxatin naxan yi, a sɔtɔ muxune yi a luxun kike saxan, bayo e bata yi a to, a dii faɲin nan yi a ra, e mi gaxu mangana tɔnna yɛɛ ra.
24 Dɛnkɛlɛyaan xɔn, Musa to gbo, a mi tin e xa a xili fa fala Misiran Mangana dii tɛmɛna dii xɛmɛna. 25 A yi tin a ma a e nun Alaa yamaan xa ɲaxankata e bode xɔn, benun a xa lu yulubini ɲaxunni naxan mi buma. 26 A yi rafan a ma, a xa ɲaxankata Alaa Muxu Sugandixina fe ra benun a xa Misiran yamanan nafunle sɔtɔ bayo a yɛɛn yi tixi a kɔntɔn famatɔɔn na.
27 Dɛnkɛlɛyaan xɔn, Musa yi keli Misiran yamanani, a mi gaxu mangan xɔlɔ feen na. A yi a tunnafan alo a yi Ala totaren toma nun. 28 Dɛnkɛlɛyaan xɔn, a yi Halagi Tiin Dangu Lɔxɔn Sanla†Halagi Tiin Dangu Lɔxɔn Sanla: Musaa waxatini, Ala fitina feen nafa nɛn Firawona yamaan ma, malekan yi fa e dii singene birin faxa kɔɛ kedenna ra. Koni, Isirayila kaane yi saraxa wunla xuya e banxine dɛ wudine ma, saya malekan yi dangu e xun ma. Na feen sanla ni ito ra. A mato Xɔrɔyaan 12.1-13 kui. yamarine suxu, a wunla xuya banxine dɛɛne ma alogo Halagi Ti Malekan nama Isirayila dii singene faxa.
29 Dɛnkɛlɛyaan xɔn, Isirayila kaane yi Baa Gbeela gidi, alo e yi xaren nan na, koni Misiran kaane to kata gidideni e birin yi mamin igeni.
30 Dɛnkɛlɛyaan xɔn, Yeriko taan nabilinna yinna yi bira, e yelin xanbini a rabilinɲɛ xii solofere. 31 Dɛnkɛlɛyaan xɔn, yalunde ɲaxanla Raxabi mi halagi dɛnkɛlɛyatarene xɔn, amasɔtɔ a xɛrane yisuxu nɛn ki faɲi naxanye yi taan nakɔrɔsima wundoni.‡ A mato Yosuwe 6.12-21 kui.
32 N mɔn nanse falɛ? Waxati mi n yii, n Gedeyɔn ma fe fala, hanma Baraki hanma Samisɔn hanma Yefite hanma Dawuda hanma Samuyɛli hanma nabine. 33 Ne yamanane nɔ dɛnkɛlɛyaan nan xɔn. E tinxinyaan liga. Ala e tuli sa naxan na, e yi na sɔtɔ. E yi yatane dɛ xidi. 34 E tɛɛn sɛnbɛn natu. E tanga silanfanna ma,§Silanfanna: Sofane yɛngɛso dɛgɛmana. e sɛnbɛtareyaan yi masara sɛnbɛn na, e fangan sɔtɔ yɛngɛni, e sofa xɔɲɛne kedi. 35 Ɲaxanla ndee faxa muxune yi xɛtɛ e ma keli sayani.* A mato Mangane Singen 17.17-24 kui. Muxu gbɛtɛ yi ɲaxankataxi, koni e tondi e xunbɛ alogo e xa marakeli fisamantenna sɔtɔ sayani. 36 E yi ndee magele, e yi ndee bulan. E yi ndee xidi, e yi e sa kasoon na. 37 E yi e magɔlɔn. E yi ndee yixaba sɛraan na. E yi ndee faxa silanfanna ra. Ndee yi marabɛri baxi yɛxɛɛ xabe dugine nun sii xabe dugine nan na, e yii gelixi, e bɛsɛnxɔnyaxi, e ɲaxankataxi. 38 E yi xuyaxi ayi burunna xun xɔn geyane fari. E dɔxɔ faranne nun yinle ra. Anu, e tan nɔrɔn mi lan dunuɲa muxune yɛ.
39 Na muxune birin sereya faɲin sɔtɔ e dɛnkɛlɛyaan nan xɔn, anu, Ala e tuli sa naxan na, e mi na sɔtɔ. 40 Koni Ala bata a ragidi a xa fe faɲini tɔn en xa alogo na muxune fe nama kamali en xanbi.
*11:4: A mato Dunuɲa Fɔlɔn 4.3-10 kui.
†11:5: A mato Dunuɲa Fɔlɔn 5.18-24 kui.
‡11:10: A findixi Yerusalɛn nɛnɛn nan na naxan ariyanna yi. A mato Heburune 11.16 nun 12.22 kui.
§11:13: A mato Dunuɲa Fɔlɔn 23.4 kui.
*11:18: A mato Dunuɲa Fɔlɔn 21.12 nun 22.1-14 kui.
†11:28: Halagi Tiin Dangu Lɔxɔn Sanla: Musaa waxatini, Ala fitina feen nafa nɛn Firawona yamaan ma, malekan yi fa e dii singene birin faxa kɔɛ kedenna ra. Koni, Isirayila kaane yi saraxa wunla xuya e banxine dɛ wudine ma, saya malekan yi dangu e xun ma. Na feen sanla ni ito ra. A mato Xɔrɔyaan 12.1-13 kui.
‡11:31: A mato Yosuwe 6.12-21 kui.
§11:34: Silanfanna: Sofane yɛngɛso dɛgɛmana.
*11:35: A mato Mangane Singen 17.17-24 kui.