6
Matabu Lɔxɔna fe
Matiyu 12.1-8, Maraka 2.23-28
Yesu yi danguma xɛɛna nde ma lɔxɔna nde yi, Matabu Lɔxɔni, a xarandiine yi sansi tɔnsɔnne ratorondon fɔlɔ, e yi a tɛrɛxɛn e yiin kui, e a kɛsɛn don. Farisi muxuna ndee naxa, “Ɛ ito ligama nanfera? A mi daxa Matabu Lɔxɔni.”* Farisi muxune namunne mi yi tinɲɛ wali yo xa kɛ Matabu Lɔxɔni. Na feen sɛbɛxi Xɔrɔyaan 20.8-10 kui. Farisi muxune fena ndee saxi sariyan fari, e naxa, a hali muxu sɔxɔlɛxine mi yi maliyɛ na lɔxɔni.
Yesu yi e yabi, a naxa, “Ɛ mi na xaranxi ba, kamɛn Dawuda suxu waxatin naxan yi, e nun a fɔxɔrabirane naxan liga? A mato Samuyɛli Singen 21.2-7 kui. A so nɛn Alaa banxini, a yi Alaa buru ralixin don, a yi nde so a muxune fan yii. Anu, a mi daxa muxun xa a don fɔ saraxaraline.”
Yesu mɔn yi a fala, a naxa, “N tan Muxuna Dii Xɛmɛn nan Matabu Lɔxɔn kanna ra.”
Xɛmɛ yii madɔnxina fe
Matiyu 12.9-14, Maraka 3.1-6
Yesu yi siga salide banxini Matabu Lɔxɔ gbɛtɛ yi, a sa e xaran. Xɛmɛna nde yi na naxan yiifari ma yiin yi madɔnxi. Sariya karamɔxɔna ndee nun Farisi muxuna ndee yi waxi a xɔn ma e xa Yesu tɔɲɛgɛ. Nanara, e yi e yɛɛn ti a ra alogo e xa a kolon xa a muxun nakɛndɛyɛ Matabu Lɔxɔni. Koni Yesu yi e miriyaan kolon. Nanara, a yi a fala xɛmɛ yii madɔnxin xa, a naxa, “Keli, i fa yamaan yɛtagi be.” Xɛmɛn yi keli, a ti e yɛtagi. Yesu yi a fala e xa, a naxa, “N xa ɛ maxɔdin, Matabu Lɔxɔni, nanse daxa a xa liga, a ɲaxina xa a faɲina? En yi muxun niin nakisi ba, xa en yi a halagi?” 10 A yi e birin mato, a yi a fala xɛmɛn xa, a naxa, “I yiini bandun.” A yi a liga na kiini, a yiin yi kɛndɛya.
11 Koni e xɔlɔ kati, e naxan ligama Yesu ra e na fala e bode tagi.
Yesu yi xɛra fu nun firinne yɛba
Matiyu 10.1-4, Maraka 3.13-19
12 Yesu yi siga geyaan fari, a sa Ala maxandi na waxatini, a xi Ala maxandɛ. 13 Kuye ba waxatin naxan yi, a yi a xarandiine xili, a fu nun firin yɛba e tagi, a yi ne xili sa xɛrane. 14 E xinle ni itoe ra, Simɔn, a naxan xili sa Piyɛri, e nun a ngaxakedenna Andire, e nun Yaki nun Yoni nun Filipi nun Barotolome nun 15 Matiyu nun Tomasi e nun Alifaa dii xɛmɛn Yaki, e nun Simɔn e naxan ma a “Yahudiya siya xanuna,” Yahudiya siya xanuna: Muxun nan yi ne ra naxanye yi Romi kaane yɛngɛma alogo Isirayila kaane xa mini e nɔɔn bun ma. 16 e nun Yaki a dii xɛmɛn Yudasi e nun Yudasi Isakariyoti naxan Yesu yanfa, a yi a so yiini.
Yesu yi yamaan mali
Matiyu 4.23-25
17 Yesu yi godo keli geyaan fari e nun a xɛrane, a ti lanbanni, e nun a xarandii wuyaxi. Yama gbeen yi na nun sa keli Yudaya yamanan yiren birin yi, e nun keli Yerusalɛn taani, e nun taan naxanye tixi fɔxɔ igen dɛxɔn ma, naxanye xili Tire e nun Sidɔn. Mɛn kanne yi fa a xuiin namɛdeni e nun e rakɛndɛyadeni e furen sifan birin ma. 18 Yinna ɲaxine bata yi naxanye tɔrɔ ne fan yi fa e rakɛndɛyadeni. 19 Muxun birin yi kataxi, alogo e xa e yiin dinɲɛ a ra, amasɔtɔ sɛnbɛn yi minima ayi naxan yi e rakɛndɛyama.
Sɛwa kɛndɛna
Matiyu 5.1-12
20 Yesu yi a xarandiine mato, a naxa,
“Sɛwana ɛ tan yiigelitɔne xa,
amasɔtɔ ɛ gbeen nan Alaa Mangayaan na!
21 Sɛwana ɛ xa,
kamɛn naxanye ma iki
amasɔtɔ ɛ lugoma nɛn ken!
Sɛwana ɛ xa,
naxanye wugama iki,
amasɔtɔ ɛ gelema nɛn!”
22 “Yamaan na ɛ raɲaxu waxatin naxan yi, e yi ɛ kedi, e yi ɛ konbi fa fala muxu ɲaxin nan ɛ tan na Muxuna Dii Xɛmɛna fe ra, sɛwana ɛ xa na yi. 23 Na na liga waxatin naxan yi, ɛ xa sɛwa, ɛ yi ɛ bodon sɛwana fe ra amasɔtɔ barayi gbeen namaraxi ɛ xa ariyanna yi. Bayo e benbane nabine tɔrɔ na kii nin.”
24 “Koni nafulu kanne,
gbalona ɛ yɛɛ ra
amasɔtɔ ɛ bata yelin ɛ gbee ɲaxunna sɔtɛ ɛ siini.
25 Ɛ tan naxanye lugoxi iki,
gbalona ɛ yɛɛ ra,
amasɔtɔ kamɛna ɛ suxuma nɛn.
Ɛ tan naxanye gelema iki,
gbalona ɛ yɛɛ ra,
amasɔtɔ ɛ mɔnɛma nɛn, ɛ wuga.”
26 “Muxun birin na ɛ xili faɲin fala waxatin naxan yi, gbalona ɛ yɛɛ ra amasɔtɔ e benbane a fala na kii nin wule nabine ma.”
I yaxune xanu
Matiyu 5.38-48
27 “Koni, naxanye n xuiin mɛma, n na falama ɛ xa nɛn. Ɛ ɛ yaxune xanu, naxanye bata ɛ raɲaxu, ɛ xa fe faɲin liga ne xa. 28 Ɛ xa duba ɛ danga muxune xa. Naxanye ɛ tɔrɔma, ɛ xa Ala maxandi ne xa. 29 Naxan na i dɛɛn fɔxɔ kedenna garin a ma, bode fɔxɔ fan ti a xa. Xa muxuna nde i ya doma gbeen tongo, i xa tin a xa doma bun biran fan tongo. 30 Naxan na i xandi seni, i xa na ki. Xa muxuna nde i yii seen tongo, i nama a maxɔdin na ra sɔnɔn. 31 I waxi muxune xa feen naxan naba i xa, na ɲɔxɔnna liga bonne xa.”
32 “Muxun naxanye bata ɛ xanu, xa ɛ ne nan tun xanu, ɛ barayin sɔtɔma na yi di? Hali hakɛ kanne fan muxun xanuma naxan bata e xanu! 33 Muxun naxanye bata fe faɲin liga ɛ xa, xa ɛ fe faɲin liga ne nan tun xa, ɛ barayin sɔtɔma na yi di? Hali hakɛ kanne fan na ligama. 34 Xa ɛ muxune nan tun dolima naxanye a fima, ɛ barayin sɔtɔma na yi di? Hali hakɛ kanne fan e bode dolima na kiini. 35 Koni, ɛ tan xa ɛ yaxune xanu, ɛ fe faɲin liga e xa. Ɛ muxune doli, ɛ nama ɛ miri se sɔtɔ feen ma ne yi. Ɛ barayi gbee sɔtɔma nɛn na yi. Ɛ ligama nɛn alo ɛ Fafe, Kore Xɔnna Ala. Amasɔtɔ a fe faɲin ligama finsiriwanle nun muxu ɲaxine xa. 36 Ɛ kininkinin alo ɛ Fafe Ala kininkininxi kii naxan yi.”
Ɛ nama ɛ lanfane kɛwanle makiti
Matiyu 7.1-5
37 “Ɛ nama ɛ yɛtɛ findi ɛ lanfane kɛwanle makiti muxun na, alogo Ala nama ɛ fan makiti. Ɛ nama bonne yalagi alogo Ala nama ɛ fan yalagi. Ɛ muxune mafelu alogo Ala xa ɛ fan mafelu. 38 Ɛ muxune ki alogo Ala xa ɛ fan ki. Ɛ yi liga seen nafexin sɔtɔ na yi, a rafexina ken, a madɛtɛn, ɛ yi a sa ɛ dugi dɛni. Ɛ ligaseen naxan yatɛma bonne xa, Ala fan na yatɛma ɛ xa nɛn.”
39 Yesu yi sandani ito sa e xa, a naxa, “Danxutɔɔn mi danxutɔɔn yii rasuxɛ, xa a na liga e firinna birin birama nɛn yinla kui. 40 Xarandiin mi gboɛ a karamɔxɔ xa. Xarandii yo xarandii, a na yelin xaranna ra waxatin naxan yi, a ligama nɛn alo a karamɔxɔna.”
41 “Nanfera ɲamadin naxan i adamadi boden yɛɛn xɔn, i na toma, koni gbindonna naxan i tan yɛɛn xɔn, i mi na toma? 42 I a falama i adamadi boden xa nanfera fa fala, ‘Yandi, tin n xa ɲamadin ba i yɛɛn xɔn ma.’ Koni i mi na gbindonna toma i yɛtɛ yɛɛn xɔn ma ba? I tan nafigina, gbindonna ba i yɛtɛ yɛɛn xɔn ma singen, na xanbi ra i nɔɛ na ɲamadin toɛ nɛn, i yi a ba i adamadi boden yɛɛn xɔn ma.”
Wudin nun a bogina fe
Matiyu 7.16-20, 12.33-35
43 “Wudin faɲin mi bogi ɲaxin tima, wudi ɲaxin mi bogi faɲin tima. 44 Wudin birin kolonma a bogin nan xɔn ma, i mi xɔdɛ bogin bolonɲɛ wudi maɲalixin kɔɛ ra, i mi manpa bogin bolonɲɛ tansinna kɔɛ ra. 45 Muxu faɲin fe faɲin nan naminima a muxu faɲiyani. Muxu ɲaxin yi fe ɲaxin namini a muxu ɲaxiyani. Amasɔtɔ feen naxan muxun bɔɲɛni, a na nan falama.”
Banxi ti firinne fe
Matiyu 7.24-27
46 “Ɛ n xilima nanfera fa fala, ‘Marigina, Marigina,’ koni n naxan falama ɛ xa, ɛ mi na ligama? 47 Naxan birin fama n fɛma, e yi n ma falane ramɛ, e yi e suxu, n na muxune maligan yitama ɛ ra nɛn. 48 A ligaxi nɛn alo naxan a banxin ti, a yi yinla ge kati! Han a fanyen li a bun ma, a banxin ti fanyen fari.§ Mɛn kaane yi e banxine tima fanyen nan fari alogo e xa baraka. Tulen yi fa, foyen yi fa, koni a mi a ramaxa amasɔtɔ a tixi ki faɲi. 49 Koni muxun naxan bata n ma falane mɛ, a mi e suxu, a ligaxi nɛn alo muxun naxan a banxin tiin bɔxɔn fari ma, a mi bɔxɔn ge alogo a xa a bɛtɛn sa. Tulen fa waxatin naxan yi, a yi bira, a kala kiin yi ɲaxu ayi kati!”

*6:2: Farisi muxune namunne mi yi tinɲɛ wali yo xa kɛ Matabu Lɔxɔni. Na feen sɛbɛxi Xɔrɔyaan 20.8-10 kui. Farisi muxune fena ndee saxi sariyan fari, e naxa, a hali muxu sɔxɔlɛxine mi yi maliyɛ na lɔxɔni.

6:3: A mato Samuyɛli Singen 21.2-7 kui.

6:15: Yahudiya siya xanuna: Muxun nan yi ne ra naxanye yi Romi kaane yɛngɛma alogo Isirayila kaane xa mini e nɔɔn bun ma.

§6:48: Mɛn kaane yi e banxine tima fanyen nan fari alogo e xa baraka.