20
Yesu sɛnbɛn maxɔdinna fe
Matiyu 21.23-27, Maraka 11.27-33
1 Lɔxɔna nde Yesu yi yamaan xaranma Ala Batu Banxini waxatin naxan yi, a yi Alaa falan Xibaru Faɲin kawandin ba, saraxarali kuntigine nun sariya karamɔxɔne nun yamaan fonne yi fa. 2 E yi a fala a xa, e naxa, “I feni itoe ligama sɛnbɛn mundun na? Na fala nxu xa. Nde sɛnbɛn soxi i yii, i yi e liga?”
3 Yesu yi e yabi, a naxa, “N xa ɛ maxɔdin, ɛ a fala n xa. 4 Nde Yoni rafaxi, a xa muxune rafu igeni e tubi xinla ma, a kelixi Ala nan ma ba, hanma muxune?”
5 E yi falan ti fɔlɔ e bode xa, e naxa, “Xa en na a fala fa fala, ‘A kelixi Ala nan ma,’ a falama nɛn nayi fa fala, ‘Nanfera, ɛ mi laxi Yoni ra?’ 6 Koni xa en na a fala fa fala, ‘A kelixi muxun nan ma,’ yamana en magɔlɔnma nɛn, amasɔtɔ e yi laxi a ra fa fala nabiin nan yi Yoni ra nun.” 7 Nanara, e yi a yabi, e naxa, “Nxu mi a keliden kolon.”
8 Yesu yi a fala e xa, a naxa, “N tan fan feni itoe ligama sɛnbɛn naxan na, n mi na falama ɛ xa na yi.”
Nakɔ kantanne fe sandana
Matiyu 21.33-46, Maraka 12.1-12
9 Na xanbi ra, Yesu yi sandani ito sa yamaan xa, a naxa, “Muxuna nde yi manpa bili nakɔɔn sa, a yi a taxu a kantan muxune ra, a keli a konni, a sa buyɛ ayi. 10 A bogi waxatina a lixina, a yi a walikɛ keden xɛ nakɔɔn kantan muxune ma, a e xa sa a gbeen so a yii, koni a kantan muxune yi na walikɛɛn bɔnbɔ, e yi a raxɛtɛ, e mi se so a yii. 11 Na xanbi ra, a walikɛ gbɛtɛ xɛ e ma, e yi na fan bɔnbɔ, e yi a rayagi kati, e yi a raxɛtɛ, e mi sese so a yii. 12 A yi walikɛɛn saxanden nasiga e ma. E yi na fan maxɔlɔ, e yi a kedi. 13 Awa, na xanbi ra nakɔ kanna naxa, ‘N nanfe ligama? N xa n nafan dii xɛmɛn nasiga e ma, yanyina nde, e danma nɛn na ra.’ 14 Koni a kantan muxune to a to, e yi a fala e bode xa, e naxa, ‘Nakɔ kanna kɛ tongon nan ito ra. En na a faxa alogo nakɔɔn xa findi en gbeen na.’ 15 E yi a torotoron nakɔɔn fari ma, e sa a faxa.* Sandani ito kui Ala nan misalixi nakɔ kanna ra. A dinan taxuxi Isirayila kaane ra. A walikɛne findixi nabine ra naxanye xɛ Isirayila kaane ma. A diin findixi Yesu ra. Awa, nakɔ kanna na fa waxatin naxan yi, a nanfe ligama a kantan muxune ra? 16 A na muxune faxama nɛn, a nakɔɔn taxu muxu gbɛtɛye ra.”
Yamaan to na mɛ, e naxa, “Ala xa nxu tanga na ma.”
17 Yesu yi e mato, a yi e maxɔdin, a naxa, “Kitabun yireni ito bunna di? A naxa, ‘Banxi tiine e mɛ gɛmɛn naxan na, na bata findi banxin gɛmɛ fisamantenna ra.’† Yaburin 118.22 18 Naxan yo na bira gɛmɛni ito fari, na yigirama nɛn dungi dungin na. Xa a nu bira naxan yo fari, a na yilunburunma nɛn.”
Mudu fiin maxɔdinna
Matiyu 22.15-22, Maraka 12.13-17
19 Sariya karamɔxɔne nun saraxarali kuntigine yi kata Yesu suxu feen na na waxatini amasɔtɔ e yi a kolon a sandani ito saxi e tan nan ma fe ra koni e gaxuxi yamaan yɛɛ ra. 20 Nanara, e fɛrɛn fen. E seen so muxuna nde yii naxanye e yɛtɛ findɛ muxu tinxinxin na, e ne xɛ Yesu ma a suxu feen na a fala xuine xɔn ma alogo e xa nɔ a rasoɛ yamana kanna sɛnbɛn nun a nɔɔn bun ma. 21 Na muxune yi a maxɔdin, e naxa, “Karamɔxɔ, nxu a kolon i xaranna naxan tima e nun i falan naxan tima, e tinxin. Nxu a kolon fa fala i mi muxune rafisaxi e bode xa. I muxune xaranma Alaa kiraan nan ma ɲɔndini. 22 A fala nxu xa, xa nxu lanma nxu xa mudun so Romi Manga Gbeen yii ba?”
23 Koni Yesu yi e yanfantenyaan to, a yi a fala e xa, a naxa, 24 “Ɛ gbeti gbananna yita n na. Nde xili nun a yɛtagin sawura a ma?”
E yi a yabi, e naxa, “Romi Manga Gbeena.”
25 Nanara, Yesu naxa, “Mangan gbeen xa so a yii, Ala gbeen xa so Ala yii.”‡ Mangan yɛtagin sawuran to gbeti gbananna ma, na a findixi a gbeen na bayo a tan nan a rafalaxi. Adamadiine daxi Ala maligan na, nayi e fan findixi Ala gbeen na. Gbetin lan a so mangan yii mudun na, koni muxune lan e yi e yɛtɛ so Ala yii bayo e findixi e da mangan gbeen na.
26 E mi nɔ a suxun fɛrɛn sɔtɛ yamaan yɛtagi. Nanara, e yi e dundu, e kabɛ a fala ti kiin ma.
Faxa muxune rakeli fena
Matiyu 22.23-33, Maraka 12.18-27
27 Saduse muxune§Saduse muxune: Yahudiyane nan yi muxuni itoe ra naxanye lan ma fe yi a ra, e xa dinan suxu kii kedenni. Lanna mi yi e nun Farisi muxune tagi. E tan mi yi laxi malekane ra. E mɔn mi yi laxi a ra a muxune kelima nɛn sayani. yi e maso Yesu ra naxanye a falama a faxa muxune mi kelima sayani, e yi a maxɔdin, e naxa, 28 “Karamɔxɔ, Musa sariyani ito sɛbɛ nɛn nxu xa, a naxa, ‘Xa xɛmɛn faxa, a ɲaxanla lu, koni a mi dii lu, na xɛmɛna ngaxakedenna nde xa kɛ ɲaxanla tongo, e yi diin bari faxa muxun xa.’* A mato Dunuɲa Fɔlɔn 38.8 nun Sariyane 25.5-6 kui. 29 Awa, ngaxakedenmane muxu solofere yi na yi nun, forimaan yi ɲaxanla futu, a faxa, a mi dii sɔtɔ. 30 A firinden yi na ɲaxanla tongo, 31 a saxanden fan yi a tongo. Awa, a liga na kiini muxu soloferene birin na, e birin yi faxa, e mi dii sɔtɔ. 32 Dɔnxɛn na, ɲaxanla fan yi faxa. 33 Awa, faxa muxune na keli sayani waxatin naxan yi, a findima nde a ɲaxalan na nayi? Bayo e muxu soloferene birin bata yi a tongo!”
34 Yesu yi e yabi, a naxa, “Waxatini ito yi, xɛmɛne ɲaxanla futuma nɛn ɲaxanle fan yi dɔxɔ xɛmɛn xɔn, 35 koni naxanye na keli sayani waxati famatɔni, na xɛmɛne mi ɲaxalan futɛ, a ɲaxanle mi dɔxɛ xɛmɛn xɔn. 36 E luma nɛn nayi alo malekane. E mi faxama, e findima Alaa diine nan na amasɔtɔ e bata keli sayani. 37 Koni Musa na yita nɛn a faxa muxune kelima nɛn sayani. Awa, Kitabun kui, fɔtɔndin gan feen sɛbɛxi dɛnaxan yi, Musa yi falan ti Marigina fe yi, a naxa, ‘Iburahimaa Ala nun Isiyagaa Ala nun Yaxubaa Ala.’† A mato Xɔrɔyaan 3.2-6 kui. 38 Awa, a bunna ni ito ra fa fala niiramane Ala nan a tan na, faxa muxune gbee mi a ra, amasɔtɔ e birin niina e yi Ala yɛɛ ra yi.”‡niiramane: Ala naxa a Iburahimaa Ala nan a ra. A mi a falaxi nun Iburahimaa Ala nan yi a tan na, a yi a nii ra waxatin naxan yi. A luxi alo Ala yɛɛna e ra laxira yi. E mɔn e nii ra Ala yɛɛ ra yi.
39 Sariya karamɔxɔna ndee yi falan ti a xa, e naxa, “Karamɔxɔ, i bata a yabi ki faɲi!” 40 Na xanbi ra, e mi fa susu a maxɔdinɲɛ fefe ra.
Yesu yi maxɔdinna ti
Matiyu 22.41-46, Maraka 12.35-37
41 Yesu yi a fala e xa, a naxa, “E a falama di fa fala Dawuda bɔnsɔnna nan Alaa Muxu Sugandixin na? 42 Amasɔtɔ Dawuda yɛtɛɛn bata a fala Yaburin Kitabun kui, a naxa,
‘Marigin yi a fala n marigin xa,
a naxa, “Dɔxɔ n yiifanna ma
43 han n yi i yaxune sa i sanna bun ma.” ’§ Yaburin 110.1 ”
44 “Dawuda yi a xili, a naxa, ‘N Marigina.’ Awa, Alaa Muxu Sugandixin findixi Dawuda bɔnsɔnna ra di?”* Na waxatini karamɔxɔne yi a falama a Alaa Muxu Sugandixin barima Dawuda bɔnsɔnna nin fata Alaa falan na Samuyɛli Firinden 7.16 kui. Anu, xa Dawuda nan Yaburin 110 sɛbɛ, nayi a tan a falama Alaa Muxu Sugandixin ma fa fala “N Marigina.” Na bunna nɛɛn fa fala Alaa Muxu Sugandixin gbo a benba Dawuda xa. Na yi muxune yifu, a yi a yita a Yesu Alaa Muxu Sugandixin tiden gbo dangu Dawuda ra Ala yɛɛ ra yi.
Yesu yi a xarandiine maxadi
Matiyu 23.1-36, Maraka 12.38-40
45 Yamaan birin yi e tuli mati Yesu ra, a yi a fala a xarandiine xa, a naxa, 46 “Ɛ a liga ɛ yeren ma sariya karamɔxɔne fe yi. A rafan e ma e xa doma gbeene ragodo e ma, e yi lu e masiga tiyɛ. A rafan e ma yamaan xa e binya, e yi e xɔntɔn lɔxɔ tidene yi. A rafan e ma e xa muxu gbee dɔxɔden sɔtɔ salide banxini e nun dɔxɔde faɲine malanni. 47 E kaɲa gilɛne yii seene bama e yii. E yi e yɛtɛ mayita sali xunkuyeni. E yalagima nɛn na feene ra han a radangu ayi!”
*20:15: Sandani ito kui Ala nan misalixi nakɔ kanna ra. A dinan taxuxi Isirayila kaane ra. A walikɛne findixi nabine ra naxanye xɛ Isirayila kaane ma. A diin findixi Yesu ra.
†20:17: Yaburin 118.22
‡20:25: Mangan yɛtagin sawuran to gbeti gbananna ma, na a findixi a gbeen na bayo a tan nan a rafalaxi. Adamadiine daxi Ala maligan na, nayi e fan findixi Ala gbeen na. Gbetin lan a so mangan yii mudun na, koni muxune lan e yi e yɛtɛ so Ala yii bayo e findixi e da mangan gbeen na.
§20:27: Saduse muxune: Yahudiyane nan yi muxuni itoe ra naxanye lan ma fe yi a ra, e xa dinan suxu kii kedenni. Lanna mi yi e nun Farisi muxune tagi. E tan mi yi laxi malekane ra. E mɔn mi yi laxi a ra a muxune kelima nɛn sayani.
*20:28: A mato Dunuɲa Fɔlɔn 38.8 nun Sariyane 25.5-6 kui.
†20:37: A mato Xɔrɔyaan 3.2-6 kui.
‡20:38: niiramane: Ala naxa a Iburahimaa Ala nan a ra. A mi a falaxi nun Iburahimaa Ala nan yi a tan na, a yi a nii ra waxatin naxan yi. A luxi alo Ala yɛɛna e ra laxira yi. E mɔn e nii ra Ala yɛɛ ra yi.
§20:43: Yaburin 110.1
*20:44: Na waxatini karamɔxɔne yi a falama a Alaa Muxu Sugandixin barima Dawuda bɔnsɔnna nin fata Alaa falan na Samuyɛli Firinden 7.16 kui. Anu, xa Dawuda nan Yaburin 110 sɛbɛ, nayi a tan a falama Alaa Muxu Sugandixin ma fa fala “N Marigina.” Na bunna nɛɛn fa fala Alaa Muxu Sugandixin gbo a benba Dawuda xa. Na yi muxune yifu, a yi a yita a Yesu Alaa Muxu Sugandixin tiden gbo dangu Dawuda ra Ala yɛɛ ra yi.