11
Kêlîmî p꞉uu danêmbum
1 Pini n꞉ii a kêlîmî, ala kópu u lama a tóó, apu, Nmî Lémi ngê kópuni u pi nmo a vyu, ndêndê ngê wa d꞉uu. K꞉omo tpile yi kópu daa y꞉enê, ngmênê u lama a tóó nê, yi kópu dîyo a pyodopyodo. Yi kópu knî yi l꞉êê dîy꞉o, kêlîmî pyu u nuw꞉o ngmidi ngê a ya yédi. *Lóma 4:18; 2 Kódin 5:7 2 Nmî kn꞉ââ yoo yi vy꞉o yélini mb꞉aamb꞉aa ngê dnyimo a kêlîmî, yi yéli yi p꞉uu Chóó Lémi ngê apê, Mb꞉aamb꞉aa ngê a ka wunê ng꞉aa té.
3 Kêlîmî mbêmê nmo w꞉ee ngê, nmîmo, Chóó Lémi ngê chóó u kópu mbêmê tpile yilî yintómu l꞉âmo ngê. Daa mumu ngmê u tpile knî y꞉oo tpile yintómu u ngwo l꞉âmo too, ala ngwo mumu ngmê u tpile ngê a pyede. *Gen 1:1
4 Epel Chóó Lémi ka mb꞉aamb꞉aa ngê doo a kêlîmî, ngmênê Kéén pee tp꞉oo. Yi kópu u l꞉êê dîy꞉o Epel Chóó Lémi ka pi mb꞉aa ngê pyodo, tpileni u kwo y꞉ângo, mye mb꞉aamb꞉aa. Kéén Chóó Lémi ka dnyinté doo kêlîmî, u l꞉êê dîy꞉o Chóó Lémi ngê u yi dêpwo kwo, Tpileni u kwo y꞉ângo, Chóó Lémi ngê u yi myedêpwo kwo. K꞉omo tpile Epel ló dini a pwene, ngmênê u kêlîmî nmo nyepênyepê ngê, yinté mye kêlîmî kmêle. *Gen 4:3-10
5 Inóki Chóó Lémi ka mb꞉aamb꞉aa ngê doo kêlîmî, u l꞉êê dîy꞉o daa pwene, Chóó Lémi ngê a nyââ, pi knî y꞉oo dêpê pyw꞉ee ngópu. Puku yedê alanté a tóó, Inóki Chóó Lémi u nuu u pi ngê doo a ya. *Gen 5:24 6 N꞉ii daadî kêlîmî, Chóó Lémi u nuu u pi ngê daawa pyódu, mu kópu u dîy꞉o n꞉ii ngê u yi adî kwo, Chóó Lémi ka nî lê, ala kópu ka choo kêlîmî, nmî yâpwo Chóó Lémi, ndêndê ngê a tóó, n꞉ii ngê u yi adî kwo, U kwo nî lê, yi pini Chóó Lémi ngê daawa dóó, mb꞉aamb꞉aa ngê wa ngee.
7 Myenté, Nówa Chóó Lémi ka myedoo a kêlîmî. Dini ghi n꞉ii ngê Chóó Lémi ngê Nówa u ng꞉aa a t꞉ângo, Nówa ngê yi kópu u wépi daa puwâ. K꞉omo tpile vyi dêpêngê ch꞉iy꞉e wo, ngmênê Nówa ngê Chóó Lémi u dnye nyongo, nkéli ngmê ndê ngê, u yoo knî yi k꞉ii k꞉oo wo dniye, Chóó Lémi ngê u ngwo w꞉êê too. Yi kêlîmî mbêmê nmo w꞉ee ngê, yoo wo yéli dono dé, Chóó Lémi ka dêdnya a kêlîmî. Yi kêlîmî u l꞉êê dîy꞉o Nówa Chóó Lémi ka pi mb꞉aa ngê pyodo. *Gen 6:13-22
8 Epîlaham Chóó Lémi ka myedpîmo a kêlîmî. Dini ghi n꞉ii ngê Chóó Lémi ngê kwo, Ṉyámê pee a kuwo ngi, kn꞉aa dyámê pee ṉga ngmêwanê kê, yi ngwo Epîlaham ngê Chóó Lémi u dnye a nyongo, chóó u dyámê pee a kuwo ngê. K꞉omo tpile yi dyámê pee u lama dêpwo ya, ngmênê y꞉i loo. *Gen 12:1-5 9 Dini ghi n꞉ii ngê yi dyámê pee p꞉uu mî ta, Chóó Lémi ngê ghêlî k꞉ii u kwo daa y꞉ângo, pi my꞉oo ngê doo ya. Ngomo daa wó, wónu ngomo k꞉oo dpîmo dpî, p꞉aani p꞉aani dpîmo lêpî. U kêlîmî chedê ngê daa pyodo. Tp꞉oo Yisak mye yinté. Chóó Lémi ngê kwo, Ala dyámê pee ṉga wanê kê, ngmênê ghêlî k꞉ii u kwo daa y꞉ângo. K꞉omo tpile wónu ngomo k꞉oo myedpîmo dpî, p꞉aani p꞉aani myedpîmo lêpî, ngmênê Yisak u kêlîmî chedê ngê daa pyodo. Yisak tp꞉oo Njakóp mye yinté. 10 K꞉omo tpile Epîlaham chóó u p꞉aa dêpwo a ya, u têpê ghi myedêpwo a ya, ngmênê u kêlîmî chedê ngê daa pyodo, p꞉aa ndêndê p꞉uu dpîmo nuw꞉o. Chóó Lémi ngê yi p꞉aani u nuw꞉o k꞉oo mwiyé a módu, chóó wa l꞉âmo, chedê ngê daawa pyódu.
11 Sela Chóó Lémi ka myedpîmo a kêlîmî. K꞉omo tpile m꞉ââ yilî yi k꞉oo Epîlaham cha y꞉oo tp꞉ee daa tpyé ngópu, ngmênê dini ghi n꞉ii ngê Chóó Lémi ngê yepê, Sela ngê tp꞉ee wangmê tpyé, yi kópu ka kêlîmî mbê knopwo, Sela u ntââ ngê a pyodo, tp꞉ee u ngwo tpyó. *Gen 18:10-14; 21:2 12 K꞉omo tpile Epîlaham yi ngwo d꞉ud꞉umbiy꞉e vy꞉ee ngê doo a ya, daa kêmakêma doo pwopwo, ngmênê yi ngwo tpamê wo, u yoo yilî ngê u kuwó pyodo, têdê tii, mbwaa paa ghêêpwi, mbóó p꞉uu pudu. *Gen 15:5
13 Kópuni Chóó Lémi ngê yi yéli ye a vyi too, yi kópu knî ye dnya a kêlîmî, u ngwo a pw꞉oo dniye. Chóó Lémi ngê ghêlî k꞉ii ye dêpê y꞉ee too, ngmênê mwada dini ghi p꞉uu ye doo a danê. Yi yéli y꞉oo yi kópu yilî kuughê a m꞉uu tumo, yi gha dmi mb꞉aamb꞉aa ngê u ngwo pyaa dniye. Ala kópu myednya a tpapê, apu, Dyámê mbêmê pi my꞉oo yoo yuno kwo. 14 N꞉ii knî y꞉oo yi kópu dpî vyi ngmê, yi chóó yi dyámê pee a nmy꞉uu ngópu. 15 Dyámê pee n꞉ii mbêmê a ndê dniye, daa yi dyámê pee p꞉uu dnye nuw꞉o. Yini p꞉uu wodnye nuw꞉o, mêpêdê diyé dniye. 16 U yi y꞉e doo kwo, Dyámê pee mb꞉aa mbêmê nmî lee dmi, Chóó Lémi kwéli wunê tóó. Yi kópu u l꞉êê dîy꞉o yi wépi dmi daa puwâ, p꞉aa ndêndê yi l꞉êê dîy꞉o ngmê l꞉âmo ngê.
17-18 Dini ghi n꞉ii ngê Chóó Lémi ngê Epîlaham a tókó ngê, apê, U kêlîmî ngênî m꞉uu, kwo, Ṉ́m꞉ee Yisak dpî vya ngi, kpêê ngê a ka dpo yé. K꞉omo tpile Chóó Lémi ngê Epîlaham ka mwiyé a vyu, kwo, Ṉyoo njini, daa Yisîmél u tii ńedê yéli, ngmênê Yisak u tii ńedê yéli, ngmênê Epîlaham Chóó Lémi ka mb꞉aamb꞉aa ngê doo kêlîmî, tp꞉oo Yisak daa w꞉êê ngê, kpêê ngê pî yó. *Gen 22:1-14; Njems 2:21-22 19 Epîlaham u nuw꞉o Chóó Lémi p꞉uu doo kwo, apê, A tp꞉ee n꞉aa vyee, Chóó Lémi ngê ghê mê t꞉emî. Na a ka yinté kópu yi pyodo, Epîlaham ngê tp꞉oo u vyee têdê ńuwo, daa kêmakêma pî vyâ, ngmênê Chóó Lémi ngê kwo, Muntoo. Kwo, Ṉ́m꞉ee nangê vy꞉a. Ngmênê u kwo Chóó Lémi ngê Yisak ghê mê t꞉ângo.
20 Kêlîmî mbêmê Yisak ngê Chóó Lémi u kópu dyuu tp꞉oo dê Njakóp mbwémi Yisó ye vyi too. Kópuni dîyo adnyi pyodopyodo, yi kópu knî ye vyi too. *Gen 27:27-29; 27:39-40
21 Dini ghi n꞉ii ngê Njakóp mupwoknî Yichip dnyen꞉aa ya, kêlîmî mbêmê Njakóp ngê u kee dê, Njósép tp꞉oo dê ye Chóó Lémi u kópu dyuu ye vyi too. U kiyé p꞉uu doo a kwo, Chóó Lémi ka u ngwo doo ngêpê, kwo, Ala tpémi dê ye mb꞉aamb꞉aa ngê cha a vyuwo. *Gen 48:15-16
22 Dini ghi n꞉ii ngê Njósép vy꞉ene wo, daa kêmakêma doo pwopwo, kêlîmî mbêmê mu dini ghi u kópu dyuu u mbwó knî ye vyu. Yepê, Nmî kuwó dini ghi ngê, Chóó Lémi ngê M꞉aa u yoo yilî ngê wa pyódu. Yepê, Yichip u mênê wa a pw꞉ii té. Yepê, Yi ngwo a dînê dyuu myoo ńuw꞉o y꞉e. *Gen 50:24-25
23 Kêlîmî mbêmê Mósisi u pye mî y꞉oo Mósisi a w꞉êê ngópu. Dini ghi n꞉ii ngê ta, a w꞉ee ngópu, apê, K꞉uuchêm u tp꞉ee. U yi y꞉e dêpwo kwo, Lede knî y꞉oo king u kópu mbêmê vya y꞉e. Yi kópu u l꞉êê dîy꞉o king u kópu daa châpu ngópu, d꞉ââ pyile dpîmo ng꞉uu ńeńe. U kuwó dini ghi ngê king tp꞉oo módó ngê a nmyââ, chóó tp꞉oo ngê pyódu ngê. *Ex 1:22; 2:1-2
24 Dini ghi n꞉ii ngê Mósisi mââwe ngê pyodo, Yichip tpémi y꞉oo mb꞉aamb꞉aa ngê dnyimo chââchââ, ngmênê kêlîmî mbêmê yi chââchââ u wépi puwâ, yi vy꞉o a pwii wo, chóó u yoo vy꞉o mê ghê wo. *Ex 2:10-12 25 K꞉omo tpile Chóó Lémi u yoo vy꞉o u k꞉ii nipi dnye mgînî vyîmî, ngmênê yi kópu u kwo mb꞉aamb꞉aa ngê pyodo. Chóó u yoo yi wépi dmi wo puwâ, Yichip tpémi yi vy꞉o wodoo kwo, ye m꞉ââ knî ngmê yi k꞉oo u ya pê mb꞉aamb꞉aa, u tpile myepê yilî. Yi kópu wo d꞉uu ngê, ye dono kópu yipê d꞉uu ngê, mu kópu u dîy꞉o Chóó Lémi ngê nmî kn꞉ââ yoo yi l꞉êê dîy꞉o mwiyé a ngmidi ngê. 26 Alanté doo a nuw꞉o, apê, Chóó Lémi ngê yinê a ngmidi noo, Yisîléli tpémi yi kada kaa noo. Apê, K꞉omo tpile adnyi nkwitinkwiti nê, Yichip tpémi y꞉oo amyidnyi nkwitinkwiti nê, ngmênê yi kópu a ka têdê kópu, mu kópu u dîy꞉o Chóó Lémi ngê kóó k꞉oo wa kaa nê. Mósisi ka yi kópu ndîî kópu ngê pyodo, Yichip tpémi yi tpile yilî têdê kópu ngê u kwo pyaa dniye.
27 Kêlîmî mbêmê Mósisi ngê Yichip a kuwo ngê. K꞉omo tpile king u yoo yi wépi dmi puwâ, ngmênê ye dêpwo nkîngê, ye mêdêpê diyé wo. Na a ka Chóó Lémi yi módu, yinê wêdêwêdê kwólu. *Ex 12:51 28 Dini ghi n꞉ii ngê Chóó Lémi ngê Mósisi Yichip mê dy꞉ââ ngê, Mósisi Chóó Lémi u kópu ka kêlîmî mbê wo, Tp꞉ee Kaa W꞉êêw꞉êê u kópu dyuu nmî kn꞉ââ knî ye vyi too. Yi kópu dyuu mbêmê sipi tp꞉oo vya tumo, wêê yi keńe t꞉âmo keńe t꞉âmo t꞉ee ngópu. Yi mgîdî ngê Chóó Lémi u enjel ngê Yichip tpémi yi tp꞉ee mââ kaa yintómu vya too, ngmênê ngomo t꞉âmo n꞉ii knî yi p꞉uu wêê doo ya, tp꞉ee y꞉i daangmê vyâ. *Ex 12:21-30
29 Dini ghi n꞉ii ngê nmî kn꞉ââ knî y꞉oo Yichip a kuwo ngópu, kêlîmî mbêmê Ntii Mtyemtye m꞉ââ pââ ntee tpile ngê pyodo, u ngwo ngmêê ngópu. Dini ghi n꞉ii ngê Yichip tpémi yi kuwó ghê dniye, ntii mêdê diyé wo, tpêpwo u pwo mênê yó, u ngwo vy꞉êê dniye. *Ex 14:21-31
30 Dini ghi n꞉ii ngê nmî kn꞉ââ yoo Kenan Wee u kwo mî taa dniye, wo pyudu knî yi k꞉oo Njédikó dnya a y꞉eey꞉ee. Chóó Lémi ka kêlîmî mbêmê yi p꞉aani u chêêpî mbwa a vyóó wo, Njédikó tpémi u ngwo vya tumo. *Josh 6:12-21 31 Nmî kn꞉ââ yoo Njédikó ghêlî dîmî taa dniye, Njósuwa ngê lede miyó dy꞉ââ ngê, yepê, Njédikó nyi ngete nyoo. Dini ghi n꞉ii ngê mî taa knopwo, Njédikó tpémi y꞉oo u yi y꞉e doo kwo, Nmî vya dê, ngmênê téli pyââ Lahap ngê w꞉êê doo, mu kópu u dîy꞉o Chóó Lémi ka doo kêlîmî. Njédikó tpémi y꞉oo Chóó Lémi dêdnyimo chââchââ. Yi kópu u l꞉êê dîy꞉o nmî kn꞉ââ knî y꞉oo yi p꞉aani a pw꞉oo ngópu, pi yintómu vya tumo, ngmênê Lahap w꞉êê ngópu, u yoo knî yi k꞉ii, mu kópu u dîy꞉o ngete dê yinê a w꞉êê doo. *Josh 2:1-21; 6:25
32 Dyimê pywuu nmye daamunê kê. Dye ghi doo u ntââ ngê dê pyódu, kêlîmî pyu yoo yi danêmbum nmye daamunê nt꞉o. N꞉ii dé yi kêlîmî ndîî, woni yoo yi pi dmi ala, Nkidiyón, Mbadaka, Samîsón, Njepîta, Dépidi, Samuwel, n꞉ii knî y꞉oo Chóó Lémi u komo dnyimo a kapî, mye yi k꞉ii. 33 Woni knî y꞉oo kn꞉aa lede yoo ngm꞉ii kalê tumo, yi chóó yi yoo mb꞉aamb꞉aa ngê dnyimo y꞉enê dé. Kópuni Chóó Lémi ngê ye mwiyé a vyi too, yi kópu yi l꞉êê dîy꞉o mye d꞉uu too. Chóó Lémi ngê woni layoni knî ye w꞉êê too, *Dan 6:22 34 woni yoo ndê ka w꞉êê too, woni yoo l꞉êê têdê w꞉êê too. K꞉omo tpile l꞉êê yi lama dnyinté doo ya, ngmênê Chóó Lémi ngê modoo a wêdêwêdê kîgha dé, kn꞉aa lede yoo dnyimo vyee dé. *Dan 3:23-27
35 Pyââ knî ngmê yi nêni yoo pw꞉oo dniye, yi kêlîmî u l꞉êê dîy꞉o myombó mêdê pii dniye, ngmênê kêlîmî u l꞉êê dîy꞉o pi woni pw꞉oo dniye, mêdêpê pii dniye. Dini ghi n꞉ii ngê pi knî y꞉oo dnye kpakakpaka dé, alanté dnye nuw꞉o, K꞉omo tpile a vyee nmo, ngmênê Chóó Lémi daanmo wópu, mu dini ghi ngê amêdê pyidu nmo. *1 Kings 17:17-24; 2 Kings 4:18-37 36 Kêlîmî pyu knî ngmê dnye yumuyumu dé, yedê ngê myednye kpakakpaka dé, knî ngmê yedê ńedê t꞉ee tumo, mbwa k꞉oo kalê tumo. *Jer 20:2; 37:15-16 37-38 Kêlîmî pyu knî ngmê chêêpî ngê vya tumo, woni taa ngê vya tumo. Yi-pââ choo ngê ntee anyi châpwo, kêlîmî pyu woni choo ngê yinté dnyimo châpwo dé, u ngwo dnyimo vyee dé. Kêlîmî pyu woni knî y꞉e dono dnyimo d꞉uud꞉uu, dnyimo ngm꞉ii kîgha dé. Doo u ntââ nipi daapîdnye ya, mu kópu u dîy꞉o mgîdî u yoo kêlîmî u yoo daa numo yi pee dé. Yi kêlîmî pyu yoo nko mênê dnyimo mbêpêmbêpê, kpomo t꞉âmo kpomo t꞉âmo dnyimon꞉aa ya, mbu knî yi mbêmê dnyimon꞉aa mbwolombwolo. Ngópuch꞉anê ngê dnyimo pyodopyodo, dini ghi n꞉ii ngê yi kpîdî dnyimo a chópuchópu, sipi too nunukwéti too yi paa dnyimo t꞉emî dé.
39 K꞉omo tpile yi yéli yi kêlîmî mbêmê Chóó Lémi u nuu u yoo ngê pyaa dniye, ngmênê kópuni mb꞉aa ye a vyi too, woni knî dêpê pyw꞉ee tumo, 40 mu kópu u dîy꞉o Chóó Lémi ngê u yi doo kwo, Yi yéli y꞉oo dny꞉oo t꞉âât꞉ââ nmo. Mu dini ghi ngê yi k꞉ii yoo ngmidi ngê wa pyódu nmo, kópuni ndêndê ngê mb꞉aamb꞉aa, yi kópu nipi nmo wa a kê.
*11:3: Gen 1:1
*11:4: Gen 4:3-10
*11:5: Gen 5:24
*11:7: Gen 6:13-22
*11:8: Gen 12:1-5
*11:11: Gen 18:10-14; 21:2
*11:12: Gen 15:5
*11:17-18: Gen 22:1-14; Njems 2:21-22
*11:20: Gen 27:27-29; 27:39-40
*11:21: Gen 48:15-16
*11:22: Gen 50:24-25
*11:23: Ex 1:22; 2:1-2
*11:24: Ex 2:10-12
*11:27: Ex 12:51
*11:28: Ex 12:21-30
*11:29: Ex 14:21-31
*11:30: Josh 6:12-21
*11:31: Josh 2:1-21; 6:25
*11:33: Dan 6:22
*11:34: Dan 3:23-27
*11:35: 1 Kings 17:17-24; 2 Kings 4:18-37
*11:36: Jer 20:2; 37:15-16