LUPWILILI LWANDIKIGWE NA
YUDA
ULONGOZI
Yuda dijo twaga da munhu yandike lupwilili luno. Kakitambula mwenyego kamba heyo mdodo wake Yakobo, yakalile mdodo wake Yesu (1:1). Hatuvitanga kamba lupwilili luno lwandikigwa sama ya wanhu wamtogole Kilisto weiyeka, na kwavija ng'humbukila za Lagano da Umwaka zolonga, vodahika kamba wasomaji zake wakala Wayahudi. Hata avo, lupwilili lwake kaupeta ha wose wakemigwe, mdinoge da Mulungu Tata, na wekigwe sama ya Yesu Kilisto (1:1). Vodahika lupwilili luno lwandikigwa mmilao ya 60 songela kuvumbuka kwa Kilisto.
Kilamso cha kwandika lupwilili luno ha wanhu wose wamtogole Kilisto kikala kuwazuma sambiwavwiziligwe na wakulufunzi wa uvwizi (1:4). Kokumbukila simulila za Lagano da Umwaka na kugangamiza simulila zake. Lupwilili luno lulinga ng'hani na lupwilili lwa ikabili lwa Petulo mkuwazuma waiteganye na wakulufunzi wa uvwizi (1:4 na 2Petulo 2:1) kamba vija ng'humbukila za wasenga wa Mulungu wa kuulanga na viwambo va Sodoma na Gomola.
Gali Mgati ya Ikitabu
1. Haichanduso Yuda kowapetela wasomaji zake (1:1-2).
2. Abaho kolava kilamso chake cha kwandika nzuma ya kuiteganya na wakulufunzi wa uvwizi (1:3-4).
3. Abaho kawagwelela ningo kulawa ha wanhu na mbuli zilawilile za Lagano da Umwaka (1:5-16).
4. Abaho kawalongela watogole nzuma yowogweleligwa (1:17-23).
5. Hakimambukizo, keshilizila lupwilili lwake mkumtambikila Mulungu (1:24-25).
1
1 Lupwilili luno lolawa ha Yuda, nyakadala wa Yesu Kilisto na mdodo wa Yakobo.
Nowandikila awo wakemigwe na Mulungu Tata, ayo yowanogela mweye na kuwemiliza mweye mmakono ga Yesu Kilisto. 2 Mulungu yawagwelele bazi, tindiwalo, na noge bwando.
Wakulufunzi wa Uvwizi
3 Mbwiga zangu, niiyoha ng'hani kuwandikila mweye mbuli ya ukombola utuusangila songela haichanduso. Ila kipigiti kikija nigelegeza tanhu niwandikile mbuli za kuwagangamiza mweye mgendelele kuigombela nhamanila ayo Mulungu iyawagwelele wanhu zake wose mwanza umwe. 4 Kwavija kuna wanhu wandikiligwe nhaguso ino milao bwando ibitile, waibitiza kinyele wengila mmwenu. Wanhu walibule kidumbo cha Mulungu, waigalula ngekewa ya Mulungu wetu mkutenda gehile na kumulema Mkulu na Mndewa wetu, Yesu Kilisto. 5 Hata kamba mzimanya mbuli zino zose, nolonda niwakumbuse mweye kamba, Mndewa kawakombola wanhu zake kulawa Misili, ila hamwande kawabananga awo walekile kumtogola. 6 Na wasenga wa Mulungu wa kuulanga walemile kukala hanhu hayawagwelele Mulungu na kusegela kulawa hanhu hawagweleligwe na Mulungu, Mulungu kawafudika na minyolo haidaha kukanhika na kuweka mkifungo cha ziza wobeta zua dija idikulu da nhaguso. 7 Sambimuisemwe miwambo ya Sodoma na Gomola na viwambo viyagwe vili behi na hiyo, wenekae zao viwamemile sulukila ya kutenda ugoni chaka na kuiwasa wambigalo kwa wambigalo. Viwambo vija vibanangigwa mkusomigwa moto, mbuli ino ikigwa iwe kamba kilingilo cha moto wa digunge kudizua da nhaguso na nzuma ha wanhu wose.* Mbuli zino zolawa mkitabu cha MWANDUSO 19:1-24.
8 Vivija na wanhu wano wokemigwa walota nzozi, wozinyolodosa ng'huli zao, na kuulema udaho wa Mulungu, na kuvilonga vihile vinhu vilumbigwe vili kuulanga. 9 Hata mkulu wa wasenga wa Mulungu wa kuulanga yokemigwa Mikaeli, kipigiti viyakalile yoibamilila na Mwenembago wogombela lukuli lwa Musa, hagezile kumdukumiza na kumulonga vihile, ila kalonga “Mndewa yakukomhokele.”† Mbuli zino zolawa mkitabu cha DANIELI 10:13, 21; 12:1; LUGUBULO 12:7; NG'HUMBUKILA YA TOLATI 34:6; ZAKALIA 3:2. 10 Ila wanhu wano wozilonga vihile mbuli zozose ziwalekile kuzitanga, na zija zowozitanga muinzoela yao, wowa kamba wang'onyo wa kumuhulo, avo wobanangigwa na mbuli hizo. 11 Wojona! Waigogile nzila ya Kaini, wakimbilila kupata ugoli kamba viyatendile Balaamu, na waibananga kamba Kola viyalondile kumuhindula Musa.‡ Mbuli zino zolawa mkitabu cha MWANDUSO 4:3-8; MHETA 22:1-35; 16:35. 12 Wanhu wano kamba minyela mzisona zenu za udugu wa Ukilisto, avija viwoja namwe bila kidumbo wokiidima wenyego. Hewo wa kamba mawingu galibule mazi gohembeluswa na beho, na wa kamba mibiki ilagaze mitepo yake, ilibule mujo, ifile mianza mibili, tena ing'oligwe. 13 Walinga na mawimbi makulu ga bahali, wolagusa kinyala chao kamba holovu da bahali. Walinga na nhondo zitembela, wageligwa ziza kulu da milongo yose sama yao.
14 Vino vivo Henoko yakalile wa mulelo wa saba kulawa Adamu viyahokole yolonga, “Lola, Mndewa kokwiza na wasenga zake wang'alile wa kuulanga, maalufu kwa maalufu,§ Mbuli zino zolawa mkitabu cha MWANDUSO 5:18, 21-24. 15 kumtagusa kila munhu na kuweka hamgwazo Wamhazi wose sama ya sang'hano zao za kimhazi ziwatendile muumhazi wao na mmbuli zose zihile ziwalongile Wamhazi womulonga heyo.”
16 Wanhu wano hawesha kutwanganika na kuwadeta wayao, na wowinza sulukila zao za mbuli zihile. Wolonga mbuli za matopa na kuwatogola wanhu giladi wapate vinhu kulawa kumwao.
Nzuma na Ndagizi
17 Ila mweye mbwiga zangu iniwanogele ng'hani, kumbukileni goya nzuma ya watumigwa wa Mndewa wetu Yesu Kilisto. 18 Wawalongela “Kuna gamazua ga ikimambukizo, wolawilila waponela wondawawinze sulukila zao zihile za umhazi.”* Mbuli zino zolawa mkitabu cha 2PETULO 3:3. 19 Wanhu wano wawo wogala mbagu, wolongozwa na sulukila zao za lukuli, na wabule Loho wa Mulungu. 20 Ila mweye, mbwiga zangu iniwanogele ng'hani, izengeni mnhamanila yenu ing'alile ng'hani na tambikeni kubitila Loho wa Mulungu. 21 Kaleni mdinoge da Mulungu, kuno mobeta bazi da Mndewa wetu Yesu Kilisto da kuwagala mweye kuna ugima wa digunge.
22 Woneleni bazi awo wodungwadungwa, 23 wayagwe wakomboleni mkuwanyamula kulawa mmoto wa nhaguso, na ha wanhu wayagwe laguseni bazi na bwembwe mmioyo yenu, ila molondigwa mkihile hata kivalo kinyolodoswe na ng'huli zao.
Nhambiko ya Kuyenzi
24 Hamwake heyo yodaha kuwatenda mweye sambimgwe na kuweka mweye kuna iyenzi yake bila king'hwaso ila na ndeng'helelo ng'hulu, 25 ha Mulungu yali yeiyeka Mkombola wetu kubitila Yesu Kilisto Mndewa wetu, yenzi yose, ukulu, mhiko, na udaho, vose vake heyo, songela mwaka na sambi na hata milongo yose. Amina.
*1:7 Mbuli zino zolawa mkitabu cha MWANDUSO 19:1-24.
†1:9 Mbuli zino zolawa mkitabu cha DANIELI 10:13, 21; 12:1; LUGUBULO 12:7; NG'HUMBUKILA YA TOLATI 34:6; ZAKALIA 3:2.
‡1:11 Mbuli zino zolawa mkitabu cha MWANDUSO 4:3-8; MHETA 22:1-35; 16:35.
§1:14 Mbuli zino zolawa mkitabu cha MWANDUSO 5:18, 21-24.
*1:18 Mbuli zino zolawa mkitabu cha 2PETULO 3:3.