41
Usufu Koitapita Nzozi ya Falao
1 Viibitile milao mibili, Falao kalota nzozi. Kema hamgwazo wa Lwanda lwa Naili, 2 ng'ombe saba wanenehe tena wanyilibuke wakwela kulawa Mulwanda lwa Naili, wasonga kuja mijani. 3 Abaho ng'ombe wayagwe saba wasokile tena wapunyukile wakwela kulawa Mulwanda lwa Naili hachugu cha waja wa ichanduso, wema behi na waja iwang'ombe wanenehe haja mumgwazo wa Ulwanda lwa Naili, 4 na waja iwang'ombe wasokile wawaja waja iwang'ombe wanenehe abaho Falao kalamuka. 5 Kawasa kabili na kalota nzozi iyagwe. Masukwe saba ga ngano gakangale tena gazamile gakala mdibelege dimwe. 6 Abaho masukwe gayagwe saba ga ngano gapalatile tena gali fuya gasokezwe na ubeho wa muluwala gazuka. 7 Gaja gamasukwe ga ngano gapalatile gagameza gaja gamasukwe ga ngano gazamile. Falao kalamuka na kavitanga kamba kumbe zikala nzozi. 8 Imitondo yake kagaya ng'hani mmoyo, avo kawakema waja wose wali na nzewele na wahawi wose wa muisi ya Misili. Falao kawalongela nzozi zake, ila haduhu hata imwe yadahile kumulongela nhegulo ya nzozi zake.
9 Abaho ija imkulu wa waja womgomela ung'waji mndewa kamulongela Falao, “Lelo ng'humbuswa gaja ganihonyele. 10 Falao viyakalile na lusango na watumigwa zake, kanigela mkifungo nie hamoja na mkulu wa waja womokela mikate mndewa muing'anda ya mkulu wa wemilizi. 11 Kilo imwe tulota nzozi heyo na nie, kila nzozi ikala na nhegulo yake. 12 Mmhale wa Kieblania kakala haja hamoja na tweye, mtumigwa wa mkulu wa wemilizi. Tumulongela nzozi zetu, na heyo katulongela nhegulo zake, kila munhu kamulongela nhegulo ya nzozi yake. 13 Na ilawilila vivija kamba viyatulongele. Nie nibwezigwa kuisang'hano yangu, na ija miyangu katungikigwa.”
14 Avo Falao kawatuma wanhu wamgale Usufu hima, na hima wamgala kulawa mkifungo. Viyamalile kubea na kuvala vivalo viyagwe, keza haulongozi wa Falao. 15 Falao kamulongela Usufu, “Nilota nzozi na haduhu munhu yadahile kunongela nhegulo yake. Ila nihulika kamba gweye uhaihulika nzozi, kodaha kuitapita nhegulo yake.”
16 Usufu kamulongela Falao, “Nie sidaha kuitapita nhegulo ya nzozi yako, ila Mulungu kokugwelela nhegulo yondaikutende upate mulegeho.”
17 Abaho Falao kamulongela Usufu, “Nilota nikala nimile hamgwazo wa Ulwanda lwa Naili, 18 ng'ombe saba wanenehe tena wanyilibuke wakwela kulawa Mulwanda lwa Naili, wasonga kuja mijani. 19 Abaho ng'ombe wayagwe saba wakwela kulawa mulwanda hachugu cha waja wa ichanduso, wasokile, tena wapunyukile. Sinawona ng'ombe wehile kamba wano muisi yose ya Misili. 20 Waja iwang'ombe wasokile tena wapunyukile wawaja waja iwang'ombe saba wanenehe wa ichanduso, 21 ila viwawadile, haduhu munhu yahadahile kuvitanga kamba wawaja kwavija wakala wang'hali wasokile na kupunyukila kamba viwakalile ha ichanduso. Abaho nilamuka. 22 Niwasa kabili abaho nilota masukwe saba ga ngano gakangale tena gazamile gakalile mdibelege dimwe. 23 Na masukwe gayagwe saba gapalatile tena gali fuya gasokezwe na ubeho unyalile kulawa ulawilo wa zua gazuka hachugu cha gaja ga ichanduso, 24 na gaja gamasukwe gapalatile gagameza gaja gamasukwe gazamile. Ila viniwalongele wahawi, haduhu hata imwe yadahile kunongela nhegulo yake.”
25 Abaho Usufu kamulongela Falao, “Nzozi zino mbili zolonga kinhu kimwe, na zose ziilinga. Mulungu kakugubulila gweye kija choyolonda kukitenda mkipigiti kiguhi hamwande. 26 Waja iwang'ombe saba wanenehe iwo milao saba, na gaja gamasukwe saba gakangale tena gazamile gago milao saba, nzozi zino zolonga kinhu kimwe na zose ziilinga. 27 Waja iwang'ombe saba wasokile na wapunyukile walawilile hachugu cha waja wa ichanduso, na gaja gamasukwe saba gapalatile gasokezwe na ubeho wa ulawilo wa zua, gago milao saba ya nzala. 28 Kamba vinikulongele, Mulungu kakulagusila kija choyolonda kukitenda mkipigiti kiguhi hamwande. 29 Kowa na milao saba ya mandia bwando muisi yose ya Misili. 30 Ihabita milao ija saba ya mwanduso, kowa na milao saba ya nzala, na milao ija ya mandia bwando yosemwigwa kwavija nzala yogubika isi yose. 31 Kipigiti cha mandia bwando chosemwigwa kwavija nzala yondaize yowa mpamanho. 32 Nzozi zino mbili zuulotile nhegulo zake mbuli ino isha kusasaligwa na Mulungu na ya mmabehi kulawilila.
33 “Avo mina Falao yamsagule munhu mwene ng'hungwe na nzewele ya kwimila isi yose ya Misili. 34 Vivija uwasagule wanhu wayagwe wasole imwe ya tano ya vakuja vose kipigiti cha milao saba ya vakuja bwando. 35 Walagize wakunzanye vakuja vose mkipigiti cha milao ikwiza ya vakuja bwando na wagwelele udaho wa kuvika vakuja mmakano ga mmiwambo na kuvimiliza. 36 Vakuja vino volondigwa vikigwe ngama sama ya isi ino, giladi vidigwe mkipigiti cha milao saba ya nzala chondakize muisi ya Misili, giladi isi sambiigubikwe na nzala.”
Usufu Kotendigwa Kuwa Mkulu wa Isi ya Misili
37 Falao na salange zake wanogelwa ng'hani na gaja gayalongile Usufu, 38 avo Falao kawauza wayage, “Tupate kwahi munhu kamba ino, munhu yali na Loho wa Mulungu mgati yake?” 39 Avo Falao kamulongela Usufu, “Kwavija Mulungu kakulagusila gweye gano gose, haduhu munhu iyagwe yali na ng'hungwe na nzewele kamba gweye. 40 Gweye kowa mkulu wa ng'anda yangu, na wanhu zangu wose wotenda gaja gondauwalongele gweye, ila kwavija nie na mndewa, nie niiyeka nowa mkulu kubanza gweye.” 41 Falao kamulongela Usufu, “Lola, nikugwaa ukulu muisi yose ya Misili.” 42 Falao kavula kitindi chake kili na utango kulawa mkidole chake na kukigela mkidole cha Usufu. Kam'vaza kivalo kinogile cha kitani na kumgela mkufu wa zahabu msingo yake. 43 Abaho kamgela mdikwama da mkulu wa isi yali hasi ya Falao, na wanhu watoa nyangi haulongozi wake wolonga, “Fugameni mavindi.” Avo Falao kamtenda Usufu kuwa mkulu wa isi yose ya Misili. 44 Falao kamulongela Usufu, “Nie iyo Falao, muisi yose ya Misili munhu sambiyenule mgulu wake ama mkono wake bila gweye kumulongela.” 45 Falao kamgwaa Usufu twaga da Kimisili dikemigwa Zafenati-Panea,*Mkieblania Zafenati-Panea nhegulo yake Mulungu kalongaga. na kamgwaa mwehe yokemigwa Asinati mwanage Potifela, mkulu wa nhambiko wa wambo da Heliopoli. Avo Usufu kapata ukulu muisi yose ya Misili.
46 Usufu kakala na milao malongo madatu kipigiti viyengile msang'hano ya Falao mndewa wa Misili. Usufu kalawa haulongozi wa Falao na kutembela muisi yose ya Misili. 47 Kipigiti cha milao saba ya vakuja bwando, isi ilela vakuja bwando. 48 Usufu kakunzanya vakuja vose vilelile mmilao ija saba ya vakuja bwando muisi ya Misili na kuvika mmakano ga mmiwambo. Kila wambo keka vakuja vihunigwe mmigunda izunguluke wambo dija. 49 Usufu kakunzanya vakuja bwando kamba misenga ya mumgwazo wa bahali, vikala bwando mbaka mheta yake impotela kwavija vikala vibanzile mhima.
50 Kipigiti cha milao ya nzala vikikalile hakinalawilila, Usufu kakala na wana wabili iwamulelele Asinati mwanage Potifela mkulu wa nhambiko wa wambo da Heliopoli. 51 Usufu kamgwaa mwanage wa ichanduso twaga dikemigwa Manase,†Mkieblania Manase nhegulo yake kinhu kimtenda munhu yaisemwe. kalonga, “Mulungu kanitenda nie niisemwe migayo yangu yose na wanhu wa ng'anda ya tataangu.” 52 Mwanage wa ikabili kamgwaa twaga dikemigwa Eflaim,‡Mkieblania Eflaim nhegulo yake kupata wana na kumotezwa. kwavija kalonga, “Mulungu kangwelela wana muisi ya migayo yangu.”
53 Milao saba ya mandia bwando muisi ya Misili imala, 54 na milao saba ya nzala isonga kamba Usufu viyalongile. Kukala na nzala muisi ziyagwe zose, ila muisi yose ya Misili kukala na mandia. 55 Nzala viisongile kwingila mwa Wamisili, wanhu wamulilila Falao yawagwelele mandia. Abaho Falao kawalongela Wamisili wose, “Gendeni ha Usufu na mtende gaja gondayawalongele.” 56 Nzala vuyenele muisi yose, Usufu kagavugula gamakano na kuwaguzila Wamisili vakuja kwavija nzala ikala mpamanho muisi yose ya Misili. 57 Na wanhu wa isi zose weza Misili kugula mandia ha Usufu, kwavija nzala ikala mpamanho muulumwengu wose.