Amahokya ga Abheega bha Yeesu
Obhutaangiro
Omukaami we ekitabhu kya Amahokya ga Abheega yaari ni Ruuka. Ewe niwe yakaamiri ekitabhu kya Amangʼana Amazomu ga Yeesu, kino kikubhirikirwa Ruuka. Ruuka ataari Muyahudi. Yaari arageendania no omweega Pauro gati we eziigeendo zyaaye zyo okurwaaza Amangʼana Amazomu iguru wa Yeesu Krisito (rora Abhakorosai 4:10-14).
Ruuka akakaama ekitabhu kya Amangʼana Amazomu hamwe ne ekitabhu kino kya Amahokya ga Abheega kumuutu wuno yabhirikiirwe Teofiro. Teofiro wuyo, abhamenyi bhaaru bhe Ebiburia bhariiseega owumwe wa abhakuru bha Rooma bhano bhatuuriibhwe. Naabhe kyeego Ruuka yaari aramukaamira Teofiro, abhamenyi bhaaru bhariisiga kubha Ruuka akeenda Abhakrisito bhoosi, Abhayahudi hamwe na bhano bhatari Abhayahudi, bhasome ebhitabhu bhiyo.
Ekitabhu kya Amahokya ga Abheega ni bhugeendereryo bhwa Amangʼana Amazomu ga Ruuka. Kireemera hano ekitabhu kya Ruuka kikumariirya. Mukitabhu kya Amahokya ga Abheega, Ruuka arakeerenerya ebhisigo ebhikuru bhukongʼu bhino akarora kubhutaangiro mumakanisa go okutaanga. Eriiseego ryaaye eriikuru ryaari ni kweerekya kyeego Taatabhugya akanyaragania Amangʼana Amazomu iguru wa Yeesu, na kyeego akakurya no okutweera ebhite amakanisa kwo okuhitira emirimo gye Ekoro Muhoreeru.
1
Omuguungibhwa Teofiro, mukitabhu kyaane kyo okutaanga,*Ekitabhu kyaaye kyo okutaanga ni Amangʼana Amazomu ga Yeesu kyeego gakaamirwe na Ruuka. nikakukaamira iguru wa amangʼana goosi gano Yeesu yataangiri kukora no okweegya, okurwa obhweemero bhwe emirimo gyaaye, tee orusiku runo yagegirwe kugya mwiisaaro. Hano yaari akyaari kugegwa, akabhaha abheega bhaaye amaragiriro kwe enzira ye Ekoro Muhoreeru,Ekoro Muhoreeru. Rora amangʼana gano mu Bhugaruri bhwa Amangʼana Amakongʼu. akabhaha abheegya bhaaye amaragiriro, bhano yabhasoriri iguru we emirimo gino bharaagikore. Kwe eziisiku miroongo ene (40) okurwa hano Yeesu yakuuri no okuryooka, yaari arabhahwaarukira abheega bhaaye. Akabheerekya heene ari muhoru kwe ebhyeerekenio bhyaaru, na yaari arabheegya amangʼana go obhutemi bhwa Taatabhugya.Obhutemi bhwa Taatabhugya ni hagiro hayo hoosi hano Taatabhugya niwe omukaangati. Rora amangʼana gano mu Bhugaruri bhwa Amangʼana Amakongʼu.
Orusiku rumwe, hano Yeesu yaari na abheega bhaaye, akabhaswaagya, “Mutarwa Yerusaremu, nawe muganye okusuungʼaana Ekoro Muhoreeru, wuno Taata yabharagiri kuhitira amangʼana gaane. Yohana Omubatiizi, akabatiiza abhaatu mumaanzi, nawe eriibhaga rya siku suuhu, murabha murabatiizwa kwe Ekoro Muhoreeru.”§Rora Mataayo 3:11; Mariko 1:4-8; Ruuka 3:16.
Yeesu aragegwa kugya mwiisaaro
Ambe, abheega hano bhaari bhiikumeenie hamwe na Yeesu, bhakamubhuurya, “Omukuru, eriibhaga rino niryo oraabhakyoorerye Abhiiziraeri obhutemi bhwaabhu?”
Yeesu akabhakyoora, “Mutakweenderwa kumenya eziisiku ne eriibhaga rino riri mubhuturo bhwa Taatabhugya, kwo okubha ni Taata omweene kubhuturo bhwaaye amenyiri garatuuka ryoori. Nawe murasuungʼaana amanaga hano Ekoro Muhoreeru araabhiikire. Emwe murabha abhamenyeekererya bhaane Yerusaremu, na ahagiro hoosi ha Yudea na Samaria, na tee obhuteero bhwe ekyaaro kyoosi.”
Hano Yeesu yamariri kubhabhuurira abheega bhaaye gayo, eriibhaga bhaari bhakyataangarireeni, rugeendo rumwe Yeesu akagegwa kugya mwiisaaro. Eriisaaro rikamukuundikirya, bhataamuruuzi kweeki. 10 Hano bhaari bhakyataangariiri mwiisaaro, kituukiro, abhasubhe bhabhiri bhano bhaari bhiibhohiri emyeenda emirabhu pee, bhakiimeerera haguhi nabho. 11 Abhasubhe bhabhiri bhayo bhakabhuga, “Emwe abhaatu bha Gariraaya, ndora mwiimeereeri eno murarora mwiisaaro? Yeesu wuno agegirwe kweemwe kugya mwiisaaro, arakyoora kweeki, kyeegoego mumuruuzi aragya mwiisaaro.”
Matiya arasorwa kugega omweeya gwa Yuuda
12 Kyaamwe, abheega bhakakyoora Yerusaremu kurweera mukiguru kino kikubhirikirwa Ekiguru kye Emizeituni, kino kyaari obhweema bhwa amataambuka kikwe kimwe ego (1,000). 13 Hano bhaahikiri Yerusaremu, bhakatiira mukyuumba kye ekinazo muno bhaari kwiikara. Abheega bhayo bhaari Petero, Yohana, Yaakobo, Andurea, Firipo, Tomaso, Baritoromaayo, Mataayo, Yaakobo omwaana wa Arifayo, Simooni Omuzeroote,*Simooni Omuzeroote, yaari na amariina abhiri, erimwe ni Simooni Omuzeroote, eriindi ni Simooni Omukananaayo. Amariina gano bhakamubhirikira omuutu wuno yaari yiiteeni eriihi ryo obhuheene okurwa mubhukaangati bhwe Ekirooma. Rora Mariko 3:18; Ruuka 6:15. na Yuuda omwaana wa Yaakobo. 14 Bhano bhoosi bhaari bhiikumaniirye muyo bharamusabha Taatabhugya kwe ekoro yimwe, hamwe na Mariamu nina waabhu Yeesu, abhakari abhaandi, na bhawamwaabhu Yeesu.
15 Kuziisiku ziyo, abhiikirirya bha Yeesu bhaari bhiikumaniirye, obhwaaru bhwa abhaatu bhayo bhwaari igana rimwe na miroongo ebhiri ego (120). Niho Petero akiimeerera gatigati waabhu akabhuga, 16 “Abhahiiri bhaane, ekeenderwa Amakaamo Amahoreeru gakorwe, kyeego Ekoro Muhoreeru akaroota kuhitira kumutemi DaudiDaudi. Rora engʼana yino mu Bhugaruri bhwa Amangʼana Amakongʼu. kwiiguru wa Yuuda, wuno yakaangatiri abhaatu bhano bhaamugwaatiri Yeesu. 17 Yuuda yaari omweega omurikyeetu, tukakora nawe emirimo hamwe.”
18 Hano Yuuda yabhweeni eziimbirya kwo okukora amangʼana amabhiihu, akagura omuguundu. Mumuguundu muyo muyo, akagwa haasi, enda yaaye ekabhaaruka na amara gaaye gakiitika igutu. 19 Amangʼana gayo, gakamenywa na abhaatu bhoosi bha Yerusaremu, kweego bhakahabhirikira ahagiro hayo Akeridama mukigaambo kyaabhu,Ekigaambo kyaabhu ni Kiaramu, ekigaambo kya Abhayahudi. obhugazuro bhwaku omuguundu gwa amanyiinga.
20 Ambe, Petero akageenderera okugaamba, “Gakaamirwe mukitabhu kya Zaburi,
‘Ahagiro haaye habhe ne ekiibhuuro,
na atabhaho omuutu wuno ariikaremu.’§Rora Zaburi 69:25.
Na kweeki gakaamirwe,
‘Omuutu owuundi ahaabhwe
emirimo gyaaye gyo okukaangata.’*Rora Zaburi 109:8.
21 “Kweego, ereenderwa tusore omuutu owuundi wuno twaari kugeendenia nawe, eriibhaga ryoosi rino Omukuru Yeesu yaari hamwe neetwe, 22 kweemera hano Yeesu yaabatiizirwe na Yohana, tee okugegwa kugya mwiisaaro. Omuutu wuyo, arabha arasakirania hamwe na neetwe okuraarika obhuryoori bhwa Yeesu.”
23 Kweego, bhakagaamba amariina ga abhaatu bhabhiri. Owumwe yaari Yusufu wuno akubhirikirwa Barisaaba, ne eriina ryaaye eriindi Yusito. Na wa kabhiri, akabhirikirwa Matiya. 24 Niho bhakamusabha Taatabhugya, bhakabhuga, “Omukuru, naawe omenyiri eziikoro zya abhaatu bhoosi. Kweego, otweerekye ni weewi wuno osoriri gati wa abhabhiri bhano, 25 okubha agege omweeya gwe emirimo gyo obhweega bhuno Yuuda yatigiri, hano yakuuri no okugya hano haamungʼariiri.” 26 Kyaamwe bhakataanga kwiitoora obhwiitoori bhukamugweera Matiya, kweego akoongeribhwa kubharya abheega abhaandi ikumi na wumwe.

*1:1 Ekitabhu kyaaye kyo okutaanga ni Amangʼana Amazomu ga Yeesu kyeego gakaamirwe na Ruuka.

1:2 Ekoro Muhoreeru. Rora amangʼana gano mu Bhugaruri bhwa Amangʼana Amakongʼu.

1:3 Obhutemi bhwa Taatabhugya ni hagiro hayo hoosi hano Taatabhugya niwe omukaangati. Rora amangʼana gano mu Bhugaruri bhwa Amangʼana Amakongʼu.

§1:5 Rora Mataayo 3:11; Mariko 1:4-8; Ruuka 3:16.

*1:13 Simooni Omuzeroote, yaari na amariina abhiri, erimwe ni Simooni Omuzeroote, eriindi ni Simooni Omukananaayo. Amariina gano bhakamubhirikira omuutu wuno yaari yiiteeni eriihi ryo obhuheene okurwa mubhukaangati bhwe Ekirooma. Rora Mariko 3:18; Ruuka 6:15.

1:16 Daudi. Rora engʼana yino mu Bhugaruri bhwa Amangʼana Amakongʼu.

1:19 Ekigaambo kyaabhu ni Kiaramu, ekigaambo kya Abhayahudi.

§1:20 Rora Zaburi 69:25.

*1:20 Rora Zaburi 109:8.