Amangʼana Amazomu ga Yeesu Krisito
kyeego gakaamirwe na
Ruuka
Obhutaangiro
Ekitabhu kino kikaamirwe na Ruuka. Ruuka akeenda muutu murebhe, wuno yaari akubhirikirwa Teofiro, amenye obhuheene iguru yo obhwiikari, emirimo ne ebhitiika bhya Yeesu. Kiyo nikyo kikagirya akaame ekitabhu kino.
Tutana amangʼana maaru iguru wa Ruuka. Ewe yaari mugabhu, ne eriibhaga riindi yaarageenda no omweega Pauro, mumirimo gyo okurwaazira Amangʼana Amazomu iguru wa Yeesu Krisito (rora Abhakorosai 4:14; 2 Timoteo 4:11 na Firemoni 1:24).
Ekitabhu kino kina amangʼana maaru gano gatarimu mubhitabhu ebhiindi bhye Eriiragano Eriihya, kyeego okwiibhurwa no okurwaaza kwa Yohana Omubatiizi, okwiibhurwa kwa Yeesu na amangʼana go obhwaana bhwaaye. Kweeki Ruuka areerekya obhuseegi bhwa Taatabhugya kyeego bhuri kubhaatu bha tuubho nzaru. Yeesu areerekya obhuseegi bhuyo kwe enzira yo okuganira abhaatu ebhireengyo, kye ekireengyo kyo Omusamaria omuzomu (ekiseku ki 10) ne ekireengyo kyo omwaana wuno yabhuriri (ekiseku ki 15).
1
Omuguungibhwa Teofiro, garya gaakorirwe gati weetu, abhaatu bhaaru bhakoriri omukya gwo okukaama iguru yaku. Gakaamirwe bhwaheene amangʼana gano twabhuuriirwe na bhano bhaagaruuzi amangʼana gayo, kwa ameeso gaabhu, bhano bhakunyaragania engʼana ya Taatabhugya kurwa obhweemero. Noosi nigiisuunziri no okugamenyeekererya bhwaheene, kyeego goosi gakorirwe kisi kweemera kubhutaangiro, nikarora ni kisi nikukaamire gayo ngʼorangʼora, okubha obhe no obhuheene kugarya wegiibhwe.
Obhurooti bhwo okwiibhurwa kwa Yohana Omubatiizi
Eriibhaga Herode*Herode. Rora Herode Omukuru mu Bhugaruri bhwa Amangʼana Amakongʼu. yaari omutemi wa Yudea, ahaabha ariho omuseengeriOmuseengeri. Rora abhaseengeri mu Bhugaruri bhwa Amangʼana Amakongʼu. wumwe wa Taatabhugya, eriina ryaaye Zakaria, yaari musaango yo obhuseengeri bhwa Abiya. Na mukaaye Erizabeti, ewe yaari wa mukisyooko kyo omuseengeri Haruuni. Abhabhiri bhayo, bhaari abhaheene embere wa Taatabhugya, ebho bhaari bhariigwa emigiro gyo Omukuru gyoosi, okutama kubha ni isoro. Bhatahaabha no omwaana, kwo okubha Erizabeti yaari muguumba, neebho bhaari bhakuunguhiri bhukongʼu.
Orusiku rumwe, esaango ya Zakaria yaari erakora ruunga rwaaye rwo obhuseengeri embere wa Taatabhugya. Kunyaangi yo obhuseengeri bhwaabhu, Zakaria akasorwa kwo okwiitoorwa obhwiitoori kubha, niwe araasikire ahahoreeru he eriiseengereroEriiseengerero. Rora engʼana yino mu Bhugaruri bhwa Amangʼana Amakongʼu. ryo Omukuru, Taatabhugya, okubha amuguundirirye omuruumbaaso. 10 Kwiibhaga ryo okwookya omuruumbaaso, habhoori bhakiikumania abhaatu bhaaru kumusabha Taatabhugya.
11 Niho, Zakaria akahwaarukirwa na maraika§Maraika. Rora engʼana yino mu Bhugaruri bhwa Amangʼana Amakongʼu. wo Omukuru. Maraika wuyo, akiimeerera orubhaara rwo obhuryo rwa ahagiro he ezahaabu ho okuguundirirya omuruumbaaso. 12 Hano Zakaria yamuruuzi, akiitakya no okwoobhoha bhukongʼu!
13 Nawe, maraika akamubhuurira, “Awe Zakaria, otoobhoha! Taatabhugya yiigwiiri amasabhi gaazo. Mukaazo Erizabeti, arakwiibhurira omwaana we ekisubhe, oramutoga eriina Yohana. 14 Omwaana wuyo, niwe araakore muzomererwe no okuriiryaata, na abhaatu bhaaru bharazomererwa kwo okwiibhurwa kwaaye. 15 Arabha omukuru embere wa Omukuru. Ataanywe amaanzi go omuzabibu*Amaanzi go omuzabibu. Rora amangʼana gano mu Bhugaruri bhwa Amangʼana Amakongʼu. ne ebhiindi bhyoosi bhino bhikugwaata. Arabha yiizuriibhwe Ekoro MuhoreeruEkoro Muhoreeru. Rora amangʼana gano mu Bhugaruri bhwa Amangʼana Amakongʼu. kurwa muunda ya nina. 16 Arakyoorya Abhiiziraeri bhaaru kwo Omukuru, Taatabhugya waabhu. 17 Aramukaangatira Omukuru okubha amubhanurire abhaatu okumusuungʼaana obhuuzi bhwaaye no okukaangatibhwa ne ekoro no obhunagya kya bhwa Eriya.Abhayahudi bhariiseegera kubha araaza kweeki omurooti Eriya, okubhanura okuuza kwa Krisito. Rora Maraaki 4:5-6. Arabhagwaatania bhataata na abhaana bhaabhu, no okubhakora bhano bhatakumwiigwa Omukuru bhabhe na amangʼeeni ge eheene.”
18 Zakaria akamubhuurya maraika, “Ndora enye na mukaane tukuunguhiri! Niki kiraanierekye obhuheene bhwo okubhona omwaana?”
19 Maraika wuyo akabhuga, “Enye neenye Gaburieri, nikwiimeerera embere wa Taatabhugya. Ewe niwe anitumiri kubha, niize kukubhuurira amangʼana gano amazomu. 20 Kwo okubha otiikiriirye gano nakubhuuriiri, kweema bhoono orabha imuumu, na otakunagya kugaamba tee, kuhikira gayo garaakorwe kwiibhaga ryaaye.”
21 Abhaatu bhaari bharaganya Zakaria ahuruke igutu, bhakaruguura kurora kyeego yakezeerimu. 22 Hano yaahurukirimu, ataanagirye kweeki kukeerenia nabho, akageenderera kubha imuumu. Yaari areerekya kwa amabhoko, bhakamenya kubha aruuzi obhurori.
23 Hano yamariri eziisiku zaaye zo okukora emirimo mwiiseengerero, akagya yiika. 24 Kyaamwe, mukaaye Erizabeti akagega enda, akamara emyeeri etaano yaari akiibhisa, 25 akabhuga, “Omukuru, niwe anikoreeri ego! Anduusiirye eziisoni embere wa abhaatu.”
Obhurooti bhwo okwiibhurwa kwa Yeesu
26 Hano enda ya Erizabeti yahikirye emyeeri esaasabha, Taatabhugya akatuma maraika Gaburieri mumugye gwa Nazareeti, mukyaaro kya Gariraaya. 27 Akatumwa kumuukya wumwe, eriina ryaaye Mariamu, yaari ayuungiibhwe no omusubhe wumwe, eriina ryaaye Yusufu, we ekisyooko kyo omutemi Daudi.§Daudi. Rora engʼana yino mu Bhugaruri bhwa Amangʼana Amakongʼu.
28 Hano maraika yagiiri ku Mariamu, akamubhuurira, “Ndakukeerya, awe omutweerwa we ebhite, Omukuru ari hamwe naawe.”
29 Hano akiigwa amangʼana gayo, akanyaaka mukoro, akiibhuurya, “Nkeeryaki yino?”
30 Maraika akamubhuurira, “Weyaa Mariamu, otoobhoha! Omutweerwa we ebhite wa Taatabhugya. 31 Rora! Oragega enda, na oriibhura omwaana we ekisubhe, oramutoga eriina ryaaye Yeesu. 32 Arabha omukuru, arabhirikirwa Omwaana wa Taatabhugya Wuno Ari Iguru we Ebhigiro Bhyoosi. Omukuru, Taatabhugya arabhwiimeererya kweeki obhukaangati bhwo obhutemi bhwa Daudi isikuru waaye, no okumuha omwaana wuyo. 33 Arabha omutemi wa abhaatu bhoosi bha Iziraeri kirakeego, no obhutemi bhwaaye, bhutakubha no obhuteero.”
34 Mariamu akabhuurya, “Garabhabhwi, neenye nitakaruuzi omusubhe?”
35 Akamukyoora, “Ekoro Muhoreeru arakwiikira, na amanaga ga Taatabhugya Wuno Ari Iguru we Ebhigiro Bhyoosi, garakukuundikiirya. Kweego, omwaana wuno akwiibhurwa, arabha omusorwa no okutogwa Omwaana wa Taatabhugya.*Omwaana wa Taatabhugya. Rora amangʼana gano mu Bhugaruri bhwa Amangʼana Amakongʼu. 36 Naabhe omuhiiri waazo Erizabeti, wuno abhaatu bhaari bhamumenyiri kubha ni muguumba, agegiri enda yo omwaana we ekisubhe mubhukikuru bhwaaye. Bhoono ariinda ya emyeeri esaasabha. 37 Gayo gaatuukiri kwo okubha ku Taatabhugya, bhyoosi bhiraturikana.”
38 Mariamu akabhuga, “Neenye omugya wo Omukuru, ebhe kweenye kyeego ogaambiri.” Kyaamwe akagya.
Mariamu aragya kukeerya Erizabeti
39 Mariamu akakora bhwaangu orugeendo, rwo okugya ku Erizabeti eziisiku ziyoziyo, mumugye gumwe gwe ebhiguru bhya Yudea. 40 Hano yasikiiri wa Zakaria, akamukeerya Erizabeti. 41 Hano Erizabeti akiigwa akeeriibhwe na Mariamu, omwaana yaari muunda yaaye akatumatuma. Hayohayo Erizabeti akiizuribhwa ne Ekoro Muhoreeru, 42 kyaamwe akagaamba kwiiraka ikuru, “Mubhakari bhoosi, awe naawe omutweerwa we ebhite! No oriibhura omwaana omutweerwa ebhite. 43 Enye ni weewi, naabhe nina wo Omukuru waane yiize kunikeerya? 44 Hano niigwiiri oranikeerya, omwaana akatumatuma muunda yaane kwo obhuzomererwa. 45 Awe naawe omutweerwa ebhite, kwo okubha wiikiriirye gano Omukuru yakubhuuriiri gakorwe.”
Omweembo gwa Mariamu
46 Mariamu akabhuga,
“Ekoro yaane, eramukumya Omukuru,
47 erazomererwa niwe Taatabhugya Omutuurya waane,
48 kwo okubha anihiitiri omugya waaye,
yiingabha enye ni munyookobhu.
Kurwa bhoono, abhaatu bhe eziinyiibhuro zyoosi
na zino zikuuza,
bharabha bharanibhirikira kubha neenye
omutweerwa we ebhite,
49 kwo okubha Taatabhugya wa amanaga,
anikoreeri amangʼana ge ekiruguuro,
ne eriina ryaaye ni ihoreeru, rirakira amariina goosi.
50 Taatabhugya arageenderera kubharorera ebhigoongi
no okubhasakirya abhaatu bhe eziinyiibhuro zyoosi,
bhano bhakumwiigwa.
51 Akoriri amangʼana amakuru kwa amanaga go
okubhoko kwaaye,
anyarageenie abharegenu bhoosi.
52 Yiituumirye abhakaangati kurwa kubhituumbi bhyaabhu bhyo obhutemi,
kimwe abhatiirirye abhanyookobhu.
53 Bhe enzara, abhiigutirye bhwaheene,
nawe abhaniibhi abhaheebhiri amabhoko bhusa.
54 Abhahiitiri no okubhasakirya Abhiiziraeri,
abhabhagati bhaaye,
akabharorera ebhigoongi.
55 Akakora kyeego yaragiri Aburahamu na bhazaazi bheetu,
na abhaatu bhe ehamati yaaye kirakeego.”
 
56 Mariamu akamara emyeeri etatu ari we Erizabeti, niho yagarukiri yiika waaye.
Okwiibhurwa kwa Yohana Omubatiizi
57 Eziisiku zo okwiibhura kwe Erizabeti zikahika, akiibhura omwaana we ekisubhe. 58 Hano abhanyaroobho na abhahiiri bhaaye bhakiigwa kyeego Omukuru yamuroreeri ebhigoongi bhyaaru, bhakazomererwa hamwe neewe.
59 Omwaana wuyo, hano yahikirye orusiku rwa kanaane, bhakaaza kumusaara.Kumusaara. Rora okusaarwa mu Bhugaruri bhwa Amangʼana Amakongʼu. Bhakeenda kumutoga eriina rya wiise Zakaria. 60 Kyaamwe, nina akaanga, akabhuga, “Zeyi, atogwe Yohana.”
61 Bhakamukyoora, “Ndora eriina riyo ritari mubhahiiri bheenyu!”
62 Niho, bhakabhuurya wiise, kwo okumweerekya na amabhoko, abhazweenie kyeego akweenda atoge omwaana waaye. 63 Akasabha ekigiro kyo okukaamira, akakaama, “Eriina ryaaye niwe Yohana.” Bhoosi ego bhakaruguura! 64 Kyaamwe, omunwa gwaaye gukiigurwa, kweeki akabha aragaamba, akumukumya Taatabhugya.
65 Abhanyaroobho bhoosi, bhakahaha, engʼana yiyo ekanyaragana bhukongʼu mbaara zoosi ze ebhiguru bhya Yudea. 66 Kwo okubha bhoosi bhakiigwa obhunagya bhwo Omukuru bhwaari hamwe neewe, bhakabha bhakiibhuurya, “Omwaana wuyo arabha muutuki?”
Omweembo gwa Zakaria
67 Zakaria, wiise wo omwaana wuyo, akiizuribhwa ne Ekoro Muhoreeru, akagaamba obhurooti,
68 “Akumibhwe Omukuru, Taatabhugya wa Abhiiziraeri,
kwo okubha yiiziri kututuurya etwe abhaatu bhaaye.
69 Taatabhugya atureeteeri Omutuurya weetu wa amanaga,
omwiibhurwa we ekisyooko kya Daudi, omuhokya waaye,
70 kyeego yaragiri ekare hayo kubharooti bhaaye abhahoreeru.
71 Akaraga kututuurya kubhabhisa bheetu,
na mumabhoko ga bhoosi bhano bhakutubhiihirirya.
72 Akabhuga kubha, arabharorera ebhigoongi bhazaazi bheetu
no okuhiita eriiraganoEriiragano. Rora engʼana yino mu Bhugaruri bhwa Amangʼana Amakongʼu. rirya eriihoreeru.
73 Eriiragano riyo niryo akakora na zaazi weetu Aburahamu.
74 Tutuuriibhwe kurwa mumabhoko ga abhabhisa bheetu,
okubha tumuseengere, kutama kubha ne ehaha,
75 tubhe bhahoreeru na abhaheene embere waaye,
kuziisiku zeetu zoosi.
 
76 Awe omwaana waane,
orabhirikirwa omurooti wa Taatabhugya Wuno Ari Iguru we Ebhigiro Bhyoosi.
Orakaangata embere wo Omukuru,
abhone omweererye abhaatu kuziinzira zino araahitire.
77 Obhabhuurire abhaatu bhaaye kubha,
bharatuuribhwa kwo okwaabhirwa kwe ebhibhi bhyaabhu,
78 kwe ebhigoongi bhyaaru no obhunyoohu bhwa Taatabhugya weetu.
No obhutuuribhwa bhuyo bhuratuhwaarukira kyo obhweero kurwa iguru.
79 Na bhukabhabharira bhoosi bha mukiirima
na bhano bhakwoobhoha enyaako yo oruku runo
rwaari kuuza.
Bhuratukaangata tee,
tubhe turahita munzira yo omureembe.”
80 Yohana akakiina, akabha na amanaga mukoro yaaye, akagya kwiikara mwiitirigo tee, hano eriibhaga ryahikiri akarweera mu Bhiiziraeri.

*1:5 Herode. Rora Herode Omukuru mu Bhugaruri bhwa Amangʼana Amakongʼu.

1:5 Omuseengeri. Rora abhaseengeri mu Bhugaruri bhwa Amangʼana Amakongʼu.

1:9 Eriiseengerero. Rora engʼana yino mu Bhugaruri bhwa Amangʼana Amakongʼu.

§1:11 Maraika. Rora engʼana yino mu Bhugaruri bhwa Amangʼana Amakongʼu.

*1:15 Amaanzi go omuzabibu. Rora amangʼana gano mu Bhugaruri bhwa Amangʼana Amakongʼu.

1:15 Ekoro Muhoreeru. Rora amangʼana gano mu Bhugaruri bhwa Amangʼana Amakongʼu.

1:17 Abhayahudi bhariiseegera kubha araaza kweeki omurooti Eriya, okubhanura okuuza kwa Krisito. Rora Maraaki 4:5-6.

§1:27 Daudi. Rora engʼana yino mu Bhugaruri bhwa Amangʼana Amakongʼu.

*1:35 Omwaana wa Taatabhugya. Rora amangʼana gano mu Bhugaruri bhwa Amangʼana Amakongʼu.

1:59 Kumusaara. Rora okusaarwa mu Bhugaruri bhwa Amangʼana Amakongʼu.

1:72 Eriiragano. Rora engʼana yino mu Bhugaruri bhwa Amangʼana Amakongʼu.