22
Yuuda ariikirirya kumurya amatiimbo Yeesu
(Mataayo 26:1-5, 14-16; Mariko 14:1-2, 10-11; Yohana 11:45-53)
1 Yaari yiisukiri, Enyaangi ye Emikaate Gino Gitana Ekibhwiisya, yino ekabhirikirwa Enyaangi yo Okuhiita.*Enyaangi yo Okuhiita ni nyaangi yino Abhayahudi bhahaakora kuhiita orugeendo rwaabhu rwo okurwa Misiri. Rora engʼana yino mu Bhugaruri bhwa Amangʼana Amakongʼu. 2 Abhakuru bha abhaseengeri, hamwe na abheegya bhe emigiro gya Musa, bhaari bharamoohya enzira yo okumwiita Yeesu, nawe bhaari bharoobhoha abhaatu.
3 Niho, Seetaani akamusikira Yuuda, wuno ahaabhirikirwa Isikariyoti, owumwe wa abhaanabheega bha Yeesu ikumi na bhabhiri. 4 Kyaamwe, Yuuda akagya kubhakuru bha abhaseengeri na kubhakuru bha abhariibhi bhe eriiseengerero, bhakakeerenia nabho kyeego araamuruusye Yeesu kweebho. 5 Kumangʼana gayo bhakazomererwa bhukongʼu, bhakiikirirya kumuha eziimbirya. 6 Yuuda akiikirirya, akataanga kumoohya omweeya gwo okumurya omukoonyo Yeesu, kwiibhaga rino abhaatu bhaaru bhatari bhariho.
Yeesu na abhaanabheega bhaaye bhararya
Enyaangi yo Okuhiita
Enyaangi yo Okuhiita
(Mataayo 26:17-25; Mariko 14:12-21; Yohana 13:21-30)
7 Orusiku rwe Enyaangi ye Emikaate Gino Gitana Ekibhwiisya rukahika, eheenderwa engʼoondu ye Enyaangi yo Okuhiita egwaagwe. 8 Niho, Yeesu akabhatuma Petero na Yohana, akabhabhuurira, “Mugye mutubhanurire ebhyaakurya bhye Enyaangi yo Okuhiita tuuze turye hamwe.”
9 Bhakamubhuurya, “Oreenda tubhibhanurire hayi?”
10 Akabhakyoora, “Mugeende mumugye. Muraasikane no omusubhe wumwe wuno agegiri eseengo ya amaanzi, mumutuniirire eno akugya. 11 Munyuumba yino araasikire, mugye mumubhuurire mweene nyuumba, ‘Omweegya arasabha otweerekye hano araariire ebhyaakurya bhye Enyaangi yo Okuhiita hamwe na abhaanabheega bhaaye.’ 12 Niho mweene nyuumba araabheerekye ekyuumba ekikuru mukinazo, kimariri kubhanurwa. Mutubhanurire muyo, turiire ebhyaakurya bhye Enyaangi yo Okuhiita.” 13 Abhaanabheega bhabhiri bhayo, hano bhakiigwa gayo, bhakarwa hayo, bhakagya. Bhakabhona goosi kyeego Yeesu yabhabhuuriiri, bhakabhanura ebhyaakurya bhye Enyaangi yo Okuhiita.
Ebhyaakurya bhyo Omukuru
(Mataayo 26:26-30; Mariko 14:22-26; 1 Abhakoriinto 11:23-25)
14 Hano eriibhaga ryo okurya ryahikiri, Yeesu akiikara kubhyaakurya hamwe na abhaanabheega bhaaye. 15 Akabhabhuurira, “Bhoono niigoombiri bhukongʼu okurya ebhyaakurya bhye Enyaangi yo Okuhiita hamwe neemwe nikyaari kunyaakibhwa. 16 Ndabhabhuurira kubha, nitakurya kweeki ebhyaakurya bhino, tee obhugazuro bhwe Enyaangi yo Okuhiita bhurakuunaanibhwe, no okweerekenia mubhutemi bhwa Taatabhugya.”
17 Kyaamwe Yeesu akagega ekikoombe kya amaanzi go omuzabibu, akabhuga, “Ozomirye, Taatabhugya.” Niho akabhaha abhaanabheega bhaaye, arabhuga, “Mugege ekikoombe kino, munywe. 18 Ndabhabhuurira kubha nitakunywa kweeki amaanzi go omuzabibu, tee obhutemi bhwa Taatabhugya bhuuze.” 19 Yeesu akagega omukaate, akabhuga, “Ozomirye, Taatabhugya.” Akagubhega, akabhaha abhaanabheega bhaaye, arabhabhuurira, [“Murye, guno nigwo omubhiri gwaane, na guraruusibhwa kwiiguru yeenyu. Mubhe murakora ego, kwo okunihiita enye.”
20 Na hano bhaamariri kurya ebhyaakurya bhye engoroobha, Yeesu akagega amaanzi go omuzabibu gayo, akabhuga, “Amaanzi go omuzabibu gano gariimeererera eriiragano†Eriiragano ni kwiikirirania kwa abhaatu bhabhiri, hamwe Taatabhugya na abhaatu. Rora engʼana yino mu Bhugaruri bhwa Amangʼana Amakongʼu. eriihya rino Taatabhugya akukora, kuhitira amanyiinga gaane.]‡Rora Yeremia 31:31-34; Okurwa 24:8.
21 “Nawe murore! Owumwe weenyu aranirya omukoonyo, na wuno akunirya omukoonyo tunawe mwiigari hano. 22 Enye Omwaana wo Omuutu, ndagya kwiitwa, kyeego Taatabhugya ahaabha yeendiri. Nawe, araaza kurora omuutu wuno araanirye omukoonyo enye Omwaana wo Omuutu.”
23 Niho, abhaanabheega bha Yeesu bhakataanga kwiibhuurya, “Ni weewi gati weetu araakore gayo?”
Ameegyo iguru yo obhukaangati
24 Niho kweeki, eriiyoge rikarweera gati wa abhaanabheega bha Yeesu, kubha ni weewi gati yaabhu araabhe omukuru kukira abhaandi. 25 Yeesu akabhabhuurira, “Abhatemi bha abhaatu bhano bhatari Abhayahudi, bharabhaaha kwa amanaga, no okwiikumya kubha ni bhahaani.
26 “Nawe etakubha ego kweemwe, wuno akubha omukuru gati weenyu, abhe kyo omusuuhu. Na wuno akubha omukaangati, abhe kyo omubhagati wa abhaandi. 27 Kweego! Ni weewi omukuru wo okubhakira? Ni wurya akwiikara kubhyaakurya, kasi ni wuno akuhokya ebhyaakurya? Atari wurya akwiikara kubhyaakurya? Kweego, enye neenye niri gati yeenyu kyo omuhokya.
28 “Neemwe abheene ego, mukiikara no okusaaga neenye, hano niari munyaako. 29 Kweego, ndabhatuurira obhunagya bhwo obhutemi, kyaabhurya Taata waane yantuuriri enye. 30 Ndabhaha obhuturo bhuyo kwo okwiikara hamwe na neenye mubhe murarya no okunywa hamwe mubhutemi bhwaane. Muriikara kubhituumbi bhyo obhutemi ikumi na bhibhiri eno murabhaaha ebhisyooko ikumi na bhibhiri bhya Iziraeri.”
Yeesu araroota kubha Simooni Petero aramwaanga
(Mataayo 26:31-35; Mariko 14:27-31; Yohana 13:36-38)
31 Yeesu akabhuga, “Simooni, Simooni! Rora, Seetaani arabhasakya emwe kyo omuseesi wo okuseesa engano. 32 Nawe, nikusabhiiri ku Taatabhugya, obhwiikirirya bhwaazo bhutasuuha. Naawe hano oraakyoore, osakirye abharikyaazo.”
33 Simooni akamukyoora, “Ee Omukuru, enye nibheeri wo okugya kubhohwa hamwe naawe mukibhoho, naabhe kwiitwa, enye noosi ndiitwa!”
34 Yeesu akamukyoora, “Ee Petero, ndakubhuurira kubha reero ekorokoome ekyaari kugaamba, orabha omariri kunianga katatu koosi kwo okwiikora otanimenyiri.”
Eriibhaga ryo okusikira mubhubhi
35 Kyaamwe, Yeesu akabhuurya abhaanabheega bhaaye, “Hano niabhatumiri mutaari ne ekiguzi kye eziimbirya, mutaari ne esakwa, mutaari ne ebhikweera, mukasuuhirwa na kigiro?”§Rora Ruuka 9:3, 10:4.
Bhakamukyoora, “Zeyi.”
36 Yeesu akabhabhuurira, “Kweema bhoono, eraabhe omuutu ane ekiguzi kye eziimbirya na ane esakwa, agege. Na wuno atana nyaambato, agurye ekabhuuti yaaye, agure nyaambato yimwe. 37 Mukore ego, kwo okubha amangʼana gano gakaamirwe na abharooti iguru waane, gari haguhi kubha no obhuteero bhwaaye. Kweego ekaamirwe, ‘Akabharwa hamwe na abhatemya bhe ebhibhi.’ Ndabhabhuurira kubha, ereenderwa gayo gakorwe kweenye.”
38 Nabho bhakamubhuurira, “Ee Omukuru, rora! Hano ziriho eziinyaambato ibhiri.”
Neewe akabhuga, “Gano giisiri.”
Yeesu aramusabha Taatabhugya mumuguundu gwa Getisemane
(Mataayo 26:36-46; Mariko 14:32-42)
39 Niho Yeesu akarwa hayo, akagya kukiguru kino kyaari kubhirikirwa Ekiguru kye Emizeituni, kyeego yaari teemo yaaye na abhaanabheega bhaaye nabho bhakabha bharamutuniirira. 40 Na hano yahikiri kukiguru kiyo, akabhabhuurira, “Musabhe Taatabhugya okubha mutaaza kusakibhwa.”
41 Niho, akiibheza akiisuka embere hasuuhu, obhweema bhwo okutaasa eriigina, akatema haasi ebhiru, akasabha, 42 “Ee Taata, eraabhe ni bhuseegi bhwaazo, ndakusabha onduusiryeho eziinyaako zino.*Eziinyaako zino ku Kiyunaani ni kikoombe kino. Nawe etabha kyeego enye nikweenda, nawe kyeego awe okweenda.” [ 43 Niho, maraika kurwa mwiisaaro akamuhwaarukira Yeesu, akamuha amanaga. 44 Yeesu akabha no obhururu bhuhaari bhukongʼu, bhukamukora yoongere kusabha. Ekigeri kyaaye kyatuubheeni na amanyiinga, kikabha kiratonya haasi toi, toi.]
45 Na hano yamariri kusabha, akiimeerera, akabhakyoorera abhaanabheega bhaaye, akabhabhona bhahiindiiri kwo okubha bhaari bharosiri kwe ebhigoongi. 46 Akabhabhuurya, “Kwaki muhiindiiri? Mubhuuke! Musabhe Taatabhugya, okubha mutaaza kusakibhwa.”
Yeesu aragwaatwa
(Mataayo 26:47-56; Mariko 14:43-50; Yohana 18:3-11)
47 Hano Yeesu yaari akyagaamba gayo, akiizirwa na abhaatu bhaaru. Abhaatu bhayo, bhakakaangatibhwa na Yuuda, owumwe wa abhaanabheega bhaaye ikumi na bhabhiri. Niho, Yuuda akamwiisukira Yeesu, amukeerye kwo okumuhuumbata.
48 Yeesu akamubhuurya, “Yuuda, heene oranikeerya kwo okunihuumbata kyo omusaani, eno oranikorera omukoonyo kwo okuniruusya enye Omwaana wo Omuutu?”
49 Hano abhaanabheega bha Yeesu bhayo bhaaruuzi kyeego eraabhe, bhakamubhuurya, “Ee Omukuru! Tubhangʼerengʼere kwa nyaambato?”
50 Niho, owumwe wa abhaanabheega akamutema no okumutina okutwi kwo obhuryo omugya wo omuseengeri omukuru. 51 Yeesu akabhuga, “Mutige! Giisiri.” Akagwaata okutwi kwo omugya wuyo, akamuhorya.
52 Yeesu akabhabhuurya abhakuru bha abhaseengeri, abhakuru bha abhariibhi bha mwiiseengerero, hamwe na abhakaruka bha Abhayahudi bhano bhakaaza kumugwaata, “Mbe, mwiiziri ne eziinyaambato ne eziinduguzo okunigwaata kyo omuteesya? 53 Eziisiku zyoosi niari hamwe neemwe, ndeegya mwiiseengerero rya Taatabhugya, na mutaangwaatiri. Nawe bhoono, eriibhaga rino ni ryeenyu na ryo obhukaangati bhwa Seetaani.”
Petero aramwaanga Yeesu
(Mataayo 26:57-58; Mariko 14:53-54, 66-72; Yohana 18:12-18, 25-27)
54 Abhaatu bhayo bhakamugwaata Yeesu, bhakamuhira tee munyuumba yo omuseengeri omukuru.†Omuseengeri omukuru. Rora abhaseengeri mu Bhugaruri bhwa Amangʼana Amakongʼu. Petero akabha aramutuniirira kwa kure. 55 Hano bhaahikiri gatigati yo omugye, omuriro gukahuutwa, bhakiikara. Na Petero woosi akaaza kwiikara gati yaabhu. 56 No obhweero bhwo omuriro guyo bhukamumurika, no omuhokya wumwe omuukya, akamurora kwo okumumogorera akabhuga, “Omuutu wuno, ahaabha hamwe neewe.” 57 Nawe Petero akaanga, akabhuga, “Omukari wuno! Nitamumenyiri.”
58 Kwiibhaga isuuhu ego, omuutu owuundi akamurora Petero akamubhuurira, “Awe ni wumwe waabhu.”
Kyaamwe Petero akamukyoora, “Awe mura! Ntari enye.”
59 Niho eriibhaga irebhe rikahita, omuutu owuundi akamukumiirirya, “Kwe eheene, omuutu wuno ahaabha hamwe nawe, ewe woosi ni Mugariraaya!”
60 Kyaamwe Petero akabhuga, “Mura, nitagamenyiri gayo okugaamba!” Hano yaari akyagaamba gayo, niho ekorokoome ekagaamba. 61 Hayo hayo Omukuru Yeesu akamwiikibhukira, akamutaangaarira Petero. Petero akagahiita amangʼana garya Yeesu yaari amubhuuriiri, “Reero, ekorokoome ekyaari kugaamba, orabha omariri kunianga katatu koosi.” 62 Kyaamwe akahuruka igutu, akabha ararira kwo obhururu bhukongʼu.
Abhariibhi bharamunyaakya Yeesu
(Mataayo 26:67-68; Mariko 14:65)
63 Kyaamwe abhasubhe bharya bhaari bharamugwaata Yeesu, bhakabha bharamuzibhura, no okumutema bhukongʼu. 64 Bhakamukuundikirya mumeeso, bharamubhuurya, “Ruusya obhurooti! Ni weewi wuno akutemiri?” 65 Bhakageenderera kumuruusirya amangʼana maaru ga amatuki.
Yeesu arazoongerwa embere ya abhakuru
(Mataayo 26:59-66; Mariko 14:55-64; Yohana 18:19-24)
66 Hano kwakiiri, abhakaruka bha Abhayahudi, abhakuru bha abhaseengeri na abheegya bhe emigiro bhakakora ekiina.‡Ekiina. Rora ekiina ekikuru mu Bhugaruri bhwa Amangʼana Amakongʼu. Yeesu akareetwa embere yaabhu, bhakamubhuurya, 67 “Eraabhe awe naawe Masiya, otubhuurire.”
Yeesu akabhakyoora, “Naangabhabhuurira, mutakwiikirirya. 68 Naangabhabhuurya eriibhuuryo, mutakunikyoora. 69 Kweemera bhoono, muraandora enye Omwaana wo Omuutu, ndabha niikeeri orubhaara rwo obhuryo rwa Taatabhugya wa amanaga.”§Rora Zaburi 110:1.
70 Bhoosi bhakamubhuurya Yeesu, “Heene awe ni Mwaana wa Taatabhugya?”
Yeesu akabhakyoora, “Ndora abheene mugaambiri kubha enye niwe.”
71 Niho abhakuru bhayo bhakabhuga, “Bhoono tutakweenda obhumenyeekererya obhuundi, kwo okubha etwe twoosi twiigwiiri engʼana yino!”
*22:1 Enyaangi yo Okuhiita ni nyaangi yino Abhayahudi bhahaakora kuhiita orugeendo rwaabhu rwo okurwa Misiri. Rora engʼana yino mu Bhugaruri bhwa Amangʼana Amakongʼu.
†22:20 Eriiragano ni kwiikirirania kwa abhaatu bhabhiri, hamwe Taatabhugya na abhaatu. Rora engʼana yino mu Bhugaruri bhwa Amangʼana Amakongʼu.
‡22:20 Rora Yeremia 31:31-34; Okurwa 24:8.
§22:35 Rora Ruuka 9:3, 10:4.
*22:42 Eziinyaako zino ku Kiyunaani ni kikoombe kino.
†22:54 Omuseengeri omukuru. Rora abhaseengeri mu Bhugaruri bhwa Amangʼana Amakongʼu.
‡22:66 Ekiina. Rora ekiina ekikuru mu Bhugaruri bhwa Amangʼana Amakongʼu.
§22:69 Rora Zaburi 110:1.