Amangʼana Amazomu ga Yeesu Krisito
kyeego gakaamirwe na
Mariko
Obhutaangiro
Ekitabhu kino kyaakaamirwe na Mariko. Mariko eriina eriindi ahaabhirikirwa Yohana kasi Yohana Mariko, yaari owumwe wa Abhakrisito bho okutaanga (rora Amahokya ga Abheega 12:12). Ewe yaari arageendania na abharwaazi kya Pauro, Barinaaba (rora Amahokya ga Abheega 15:36-41) na Petero (rora 1 Petero 5:13).
Mukitabhu kino, Mariko yaari arabhakaamira Abhakrisito bhe ekyaaro kya Rooma. Eriibhaga riyo, omutemi Neero yaari arakaangata, na haari ne enyaako ku Bhakrisito. Mariko akeenda kugumirya Abhakrisito mubhwiikirirya kwo okubhabhuurira Abhakrisito bhareenderwa kunyaakibhwa kyeego Krisito yanyaakiri no okukwa.
Mariko areerekya amiiseego go okukaama ekitabhu kino kumukiriri gwo okutaanga,
“Amangʼana Amazomu iguru wa Yeesu Krisito, Omwaana wa Taatabhugya.”
Areenda bhano bhakusoma bhamenye kubha, Yeesu niwe Masiya, wuno Taatabhugya akamutuma kyeego yabharageenie. Mukitabhu kino, Mariko akakeerenerya maaru gano yaari akukora Yeesu kukira gano yaari akurwaaza. Akakaama ebhireengyo na amagano ge ebhitiika ebhiindi bhino Yeesu yakoriri. Yeesu akahorya abhaatu, akaheebha amasaambwa amabhi no okwaabhira abhaatu ebhibhi. Gayo gareerekya obhuturo bhwa Yeesu, kubha akarwa ku Taatabhugya, okuuza no okwiiruusya obhuhoru bhwaaye okubharuusya abhaatu kurwa muziinguru zye ebhibhi.
1
Yohana aramubhanurira Yeesu enzira
(Mataayo 3:1-12; Ruuka 3:1-18; Yohana 1:19-28)
Bhuno nibhwo obhweemero bhwa Amangʼana Amazomu iguru wa Yeesu Krisito,*Krisito ni ngʼana ye Ekiyunaani, obhugazuro bhwaku ni wuno ahakirwe amaguta. Mu Kieburania bharabhuga Masiya. Rora engʼana yino mu Bhugaruri bhwa Amangʼana Amakongʼu. Omwaana wa Taatabhugya.Omwaana wa Taatabhugya. Rora amangʼana gano mu Bhugaruri bhwa Amangʼana Amakongʼu. Kyeego gaari gakaamirwe no omurooti Isaya mukitabhu kyaaye kubha, Taatabhugya akabhuga,
“Rora, ndamuragania omuhokya waane embere waazo,
okubha akweeyeerye enzira.Rora Maraaki 3:1.
“Omutumwa waane wuyo, araaza arabhuga: Omuutu wuno akubhirikira kwe eriiraka ikuru okurwa mwiitirigo:
‘Mumukorere Omukuru enzira,
mugororokye eziinzira zino araahite!’ ”§Rora Isaya 40:3.
Omutumwa wuyo yaari arabhirikirwa Yohana Omubatiizi. Yaari mwiitirigo ararwaazira abhaatu, “Mute ebhibhi bhyeenyu mukyoorere Taatabhugya no okubatiizwa, okubha abhaabhire ebhibhi bhyeenyu!” Abhaatu bhaaru bhakabha bharamuuzaku okurwa omugye gwa Yerusaremu, ne ekyaaro kyoosi kya Yudea. Abhaatu bhayo bhakata ebhibhi bhyaabhu, neewe akabha arabhabatiiza mu Kitaaro kya Yorodaani.
Yohana yaari yiibhohiri emyeenda gya amabhuri ge engamia, no omukena gwe eriisaakwa mubhukeeneende. Ebhyaakurya bhyaaye bhyaari eziingigi no obhuuki bhwa mwiitirigo.
Neewe yarwaaziri akubhuga, “Okuhita enye araaza wa amanaga bhukongʼu kukira enye, wuno enye nitakungʼarira naabhe kwiihiinya kutazura eziikobha zye ebhikweera bhyaaye.*Kyo omugini asikire munyuumba, omuhokya wi iyaasi bhukongʼu yaari aramuruusya ebhikweera no okumwiisaabhya amaguru gaaye. Enye ndabhabatiiza kwa amaanzi, nawe ewe arabhabatiiza kwe Ekoro Muhoreeru.”Ekoro Muhoreeru. Rora amangʼana gano mu Bhugaruri bhwa Amangʼana Amakongʼu.
Yeesu arabatiizwa no okusakibhwa mwiitirigo
(Mataayo 3:13–4:11; Ruuka 3:21-22, 4:1-13)
Eriibhaga riyo, Yeesu akaaza okurwa mumugye gwa Nazareeti, mukyaaro kya Gariraaya. Yohana akamubatiiza Yeesu mu Kitaaro kya Yorodaani. 10 Hano Yeesu yaari akurwa mumaanzi, kituukiro eriisaaro rikiiguka, ne Ekoro Muhoreeru akiika kweewe kye ekiguuti. 11 Ne eriiraka rikarwa mwiisaaro rikabhuga, “Awe naawe OmwaanaOmwaana. Rora Omwaana wa Taatabhugya mu Bhugaruri bhwa Amangʼana Amakongʼu. waane omuseegwa, nizomereerwe naawe.”
12 Hayohayo Ekoro Muhoreeru akamukaangata Yeesu kugya mwiitirigo. 13 Akiikara eyo eziisiku miroongo ene (40), arasakibhwa na Seetaani.§Seetaani. Rora engʼana yino mu Bhugaruri bhwa Amangʼana Amakongʼu. Yaari hamwe ne ebhityeenyi bhya mwiitirigo, nabho bhamaraika*Bhamaraika. Rora engʼana maraika mu Bhugaruri bhwa Amangʼana Amakongʼu. bha Taatabhugya bhakaaza okumuhokeerya.
Yeesu arasora abhaanabheega
(Mataayo 4:12-22; Ruuka 4:14-15, 5:1-11)
14 Eziisiku zikahita, Yohana akabhohwa mukibhoho.Yohana akabhohwa mukibhoho kwo okubha akamurekya omutemi Herode kwe ebhibhi bhyaaye. Hano yaari mukibhoho, Yeesu akagya mukyaaro kya Gariraaya, akabha ararwaaza Amangʼana Amazomu ga Taatabhugya. 15 Hano yaari akyarwaaza, akabhuga, “Eriibhaga rino ryarageenwe, rihikiri, no obhutemi bhwa TaatabhugyaObhutemi bhwa Taatabhugya ni hagiro hayo hoosi hano Taatabhugya niwe omukaangati. Rora amangʼana gano mu Bhugaruri bhwa Amangʼana Amakongʼu. bhuri haguhi. Ambe, mute ebhibhi bhyeenyu mumwiikyoorere Taatabhugya, no okwiikirirya Amangʼana Amazomu gayo.”
16 Orusiku rumwe, hano Yeesu yaari akuhita embarika we Enyaanza ya Gariraaya, akabharora Simooni na wamwaabhu Andurea. Bhaari bharataasa eziinzero munyaanza, okubha bhagwaatye eziiswe. 17 Yeesu akabhabhuurira, “Muuze, munituniirire! Enye ndabhakora mubhe abhategi bha abhaatu.”§Abhategi bha abhaatu, obhugazuro bhwaku ni kubha abharuusye abhaatu mubhibhi bhyaabhu no okubhakumania hamwe musaango ya abhaatu bha Taatabhugya. 18 Hayohayo, bhakatiga eziinzero zyaabhu, bhakamutuniirira Yeesu.
19 Hano Yeesu yaari agiiri embere hasuuhu hamwe na abhaanabheega bhaaye bhabhiri, akabharora Yaakobo na wamwaabhu Yohana, abhaana bha Zebedaayo, bhari mubhwaato, bharazomya eziinzero zyaabhu. 20 Eriibhaga riyoriyo, akabhabhirikira bhamutuniirire. Bhakamutiga wiise waabhu hamwe na abhakori bhaaye bhe emirimo mubhwaato, bhakamutuniirira Yeesu.
Yeesu areerekya obhuturo bhwaaye
(Ruuka 4:31-37)
21 Niho Yeesu na abhaanabheega bhaaye bhane bhayo, bhakagya mumugye gwa Kaperinaumu. Hano orusiku rwo okumuunya*Orusiku rwo okumuunya. Rora amangʼana gano mu Bhugaruri bhwa Amangʼana Amakongʼu. rwaahikiri, bhakasikira munyuumba ye esaangoEnyuumba ye esaango yaari nyuumba yo okwiikumania Abhayahudi kwiiguru yo okumuseengera Taatabhugya, eheene kurusiku rwo okumuunya. Rora amangʼana gano mu Bhugaruri bhwa Amangʼana Amakongʼu. na Yeesu akataanga okweegya. 22 Abhaatu bhaari bharuguuriri, kwo okubha ameegyo gaaye gatabheeri kya garya ga abheegya bhaabhu bhe emigiro.Abheegya bhe emigiro. Rora amangʼana gano mu Bhugaruri bhwa Amangʼana Amakongʼu. Nawe akeegya kyo omuutu wuno ano obhuturo.
23 Na munyuumba ye esaango, yaarimu omuutu wuno yatiirirwe ne eriisaambwa eriibhi. Akatiirya eriiraka, 24 akabhuga, “Awe Yeesu wa Nazareeti, otatunyaakya! Mbe, wiiziri kutusikya? Nikumenyiri awe ni weewi, awe ni Muhoreeru wa Taatabhugya.”
25 Yeesu akarirekya eriisaambwa riyo arabhuga, “Kira! Noorwe kumuutu wuno!” 26 Eriisaambwa eriibhi rikamusiingisya bhukongʼu omuutu wuyo, rikarira kwe eriiraka no okumurwaku.
27 Abhaatu bhoosi bhakaruguura bhukongʼu, bhakiibhuurya, “Niki kino? Gano ni meegyo mahya, gano obhuturo! Kweeki, murore, ana amanaga go okuswaagya amasaambwa, nago garamwiigwa.” 28 Ritari ibhaga itaambi, abhaatu okurwa mukyaaro kyoosi kya Gariraaya, bhakabha bhiigwiiri amangʼana iguru wa Yeesu.
Yeesu arahorya abhaatu
(Mataayo 8:14-17; Ruuka 4:38-41)
29 Yeesu na abhaanabheega bhaaye abhamwe, Yaakobo na Yohana bhakatanura munyuumba ye esaango, bhakagya wa Simooni na Andurea. 30 Hano bhaahikiri, Yeesu akabhuurirwa kubha, inyibhyaara Simooni arwaariri ehooma haari, ari munyuumba ahiindiiri kubhuriri. 31 Niho Yeesu akiisuka hano yaari ahiindiiri, akamugwaata okubhoko, akamwiimukya. Rugeendo rumwe inyibhyaara Simooni akahora ehooma, akataanga okubhahokeerya ebhyaakurya.
32 Orusiku ruyo engoroobha, hano orusiku rwo okumuunya§Orusiku rwo okumuunya. Rora amangʼana gano mu Bhugaruri bhwa Amangʼana Amakongʼu. rwaahwiiri, abhaatu bha mumugye guyo bhaari bharamureetera Yeesu abharweeri bhaaru, na bhano bhaari bhatiirirwe na amasaambwa. 33 Abhaatu bhaaru okurwa mumugye guyo, bhakasikana mukiseku murukuungu rwe enyuumba ya Simooni na Andurea. 34 Yeesu akahorya abhaatu bhano bhaari na amarweeri maanga maaru. Kweeki, akaheebha amasaambwa amabhi maaru, nawe ataatigiri amasaambwa gagaambe, kwo okubha akamenya kubha ewe ni Mwaana wa Taatabhugya.
Yeesu aragya kusabha kibhezo
(Ruuka 4:42-44)
35 Etabhoori yaho zuri, Yeesu akabhuuka, akagya kibhezo, akataanga okusabha. 36 Hano Simooni na abharikyaaye bhakabhona atarimu munyuumba, bhakagya kumumoohya. 37 Hano bhaamubhweeni, bhakamubhuurira, “Abhaatu bhaaru bhukongʼu bharakukomya!”
38 Yeesu akabhabhuurira, “Tugye mumigye egiindi gya haguhi, okubha nirwaaze eyo, kwo okubha niiziri kukora emirimo giyo.” 39 Niho akiiruguura mukyaaro kyoosi kya Gariraaya no okurwaaza muziinyuumba zye eziisaango, no okubharuusya abhaatu amasaambwa amabhi.
Yeesu arahorya omuutu we ebhigeenge
(Mataayo 8:1-4; Ruuka 5:12-16)
40 Orusiku rumwe, omuutu wumwe we ebhigeenge akaaza ku Yeesu. Akahigama no okumwiisasaama, “Nimenyiri oranagya okunihorya okubha nieribhwe. Eraabhe oryeende, ndasabha onihorye!”
41 Yeesu akamurorera ebhigoongi, akagororokya okubhoko kwaaye, akamugwaataku omurweeri, akamubhuurira, “Ndeenda ohore, weeribhwe!” 42 Rugeendo rumwe, ebhigeenge bhikamurwaku, akeeribhwa. 43 Niho Yeesu akamuruusyaho bhwaangu, 44 akamubhuurira, “Itegeerera, otamubhuurira muutu wowoosi iguru ya rino! Nawe wiiyeerekye kumuseengeri,*Kumuseengeri. Rora abhaseengeri mu Bhugaruri bhwa Amangʼana Amakongʼu. oruusye ekimweeso kyeego emigiro gya Musa gikuswaagya, okubha weerekye abhaatu kubha weeriibhwe.”Kuriingʼaana ne emigiro gya Musa, omuseengeri niwe yaari akumenyeekererya kubha omuutu yeeriibhwe ebhigeenge. Rora Abharaawi 14:1-32; Obhuhiiti bhwe Emigiro 24:8. 45 Nawe, omuutu wurya akatanura harya, akataanga kurwaaza amangʼana go okuhoribhwa kwaaye. Okutuukana na gayo, Yeesu akatamwa kusikira mumigye gyogyoosi girya kwa mwaasi. Akiikara omweene igutu we emigye kibhezo, nawe abhaatu bhakabha bharamuuzaku okurwa mbaara zyoosi.

*1:1 Krisito ni ngʼana ye Ekiyunaani, obhugazuro bhwaku ni wuno ahakirwe amaguta. Mu Kieburania bharabhuga Masiya. Rora engʼana yino mu Bhugaruri bhwa Amangʼana Amakongʼu.

1:1 Omwaana wa Taatabhugya. Rora amangʼana gano mu Bhugaruri bhwa Amangʼana Amakongʼu.

1:2 Rora Maraaki 3:1.

§1:3 Rora Isaya 40:3.

*1:7 Kyo omugini asikire munyuumba, omuhokya wi iyaasi bhukongʼu yaari aramuruusya ebhikweera no okumwiisaabhya amaguru gaaye.

1:8 Ekoro Muhoreeru. Rora amangʼana gano mu Bhugaruri bhwa Amangʼana Amakongʼu.

1:11 Omwaana. Rora Omwaana wa Taatabhugya mu Bhugaruri bhwa Amangʼana Amakongʼu.

§1:13 Seetaani. Rora engʼana yino mu Bhugaruri bhwa Amangʼana Amakongʼu.

*1:13 Bhamaraika. Rora engʼana maraika mu Bhugaruri bhwa Amangʼana Amakongʼu.

1:14 Yohana akabhohwa mukibhoho kwo okubha akamurekya omutemi Herode kwe ebhibhi bhyaaye.

1:15 Obhutemi bhwa Taatabhugya ni hagiro hayo hoosi hano Taatabhugya niwe omukaangati. Rora amangʼana gano mu Bhugaruri bhwa Amangʼana Amakongʼu.

§1:17 Abhategi bha abhaatu, obhugazuro bhwaku ni kubha abharuusye abhaatu mubhibhi bhyaabhu no okubhakumania hamwe musaango ya abhaatu bha Taatabhugya.

*1:21 Orusiku rwo okumuunya. Rora amangʼana gano mu Bhugaruri bhwa Amangʼana Amakongʼu.

1:21 Enyuumba ye esaango yaari nyuumba yo okwiikumania Abhayahudi kwiiguru yo okumuseengera Taatabhugya, eheene kurusiku rwo okumuunya. Rora amangʼana gano mu Bhugaruri bhwa Amangʼana Amakongʼu.

1:22 Abheegya bhe emigiro. Rora amangʼana gano mu Bhugaruri bhwa Amangʼana Amakongʼu.

§1:32 Orusiku rwo okumuunya. Rora amangʼana gano mu Bhugaruri bhwa Amangʼana Amakongʼu.

*1:44 Kumuseengeri. Rora abhaseengeri mu Bhugaruri bhwa Amangʼana Amakongʼu.

1:44 Kuriingʼaana ne emigiro gya Musa, omuseengeri niwe yaari akumenyeekererya kubha omuutu yeeriibhwe ebhigeenge. Rora Abharaawi 14:1-32; Obhuhiiti bhwe Emigiro 24:8.