BALUWA YA NKONGO IWANDIKWE NI
YOHANA
ULONGOZI
Baluwa ya nkongo ya Yohana yawandikagwa ni msigilwa Yohana mgati mwe chipindi cha 85-90 AD. Yohana halongile mwenye kugamba nuyo awandike, mna sula ya nkongo ilagisa kugamba ni mukuzi wa meso yakwe mwe wikazi wa kwambulwa ni Yesu Yohana 1:1-3. Ivyo iwandikwe ni Yohana ywa nkongo naho ivugalwa seiviya iwandikwe mwe Mbuli Yedi kuligana na Yohana. Ni kuzumila kugamba Yohana kawandika Mbuli Yedi kuligana na Yohana na baluwa ntatu, Yohana ywa nkongo na Yohana ywa Kaidi na Yohana ywa katatu kuno akatenda ekala Efeso.
Yohana kawandika baluwa ino kwa wose Wakulisito na mwe chipindi che nkunto ye dikanisa kulaila mwe bunga dya wantu wakwitangwa, “Mbilikimo.” Wazumila kugamba Yesu kachinta ni Chohile mna ivyo neli chindedi ni mntu kuno kwe isi. Kwachausa chino Yohana awandika kulanga ukuzi wa meso mwe kwikala na Yesu na kwa mkono wakwe kamtoza Yesu (1 Yohan 1:1-3). Mwalo wa Yohana mwe kuwandika ibaluwa ino ni kuchintiza mbwedo wakwe (1 Yohan 1:4), kuwachinda wazumile kulaila mwe masa (1Yohan 21), kuwachinda wazumile kulaila mwe wahinyi wa udanti (1Yohan 2:26), kukaulisa wazumile kugamba wakombolwa (1Yohan 5:13).
Vimndani
Yohana alavyanya ibaluwa yakwe na kuwenka umwalo wo kuwandika (Yohan 1:1-4).
Naho katambalisa ivyo Chohile achumile na ivyo vikungigwa kwikala enga Yesu ivyo ekale (1 Yohan 1:5-3:10).
Naho achikumbusa lagiso dya kungana (1Yohan3:11-5:12).
Achisanya izibaluwa zakwe mwe 5:13-21.
1
Mbuli ya Ujima
Ulosi uno walawana na Mbuli ya ujima yendaga aho nkongo suwe chawivaga na kumwona kwa meso yetu, chimwona na kumtoza kwa mikono yetu wenye. Ujima uyo aho alailaga suwe nachimwona, haluse chalonga izi mbuli zakwe, na kuwagambilani mo ujima uwo wa mazuwa yose wendaga kwa Tate na kugubulwa kwetu. Yadya chiwone na kuyeva nayo chikuwagambilani nyuwe chani nanywi mtende na ndala na suwe hamwenga na Tate na mwanawe Yesu Kulisito. Chawandikila mbuli zino zo ujima chani kumbweda kwetu kuchinte.
Chohile ni Ulangazi
Elo, mbuli chivile kwa Yesu na kuwagambilani ni zino, Chohile ni ulangazi na hamna chiza chochose mndani mwake. Chinalonga kugamba china ndala naye, mna chekala mwe chiza na chitende chalonga udanti naho hachikwikala mwe chindedi. Mna chinekala mwe ulangazi saviya eli mo ulangazi, suwenye nachitende na ndala na sakame yakwe Yesu Kulisito Mwanawe yachilengusa masa yose.
Chinagamba hachina masa, chedanta suwe wenye na ichindedi hachimuli mndani mwetu. Mna chikeila masa yetu, Chohile ni mkanuni naho ni ywedi mazuwa yose naye na chilekeile masa yetu yose na kuchilengusa wihi wose. 10 Chinagamba hachidamanye masa, nachimtende Chohile ni mdanti na mbuli yakwe haimuli mndani mwetu.