7
Esteba'nis cyø'on vyin
Myøja'ṉombø panecovi'najø'is ñøjay Esteban:
―¿Será viyuṉete jujche mi ṉgyøtza'møyajuse?
Esteban nømu:
―Ø mi ndøvøta'm y ø mi ṉgumguy jatata'm: cøma'nøtyam ndøvø. Myøja'ṉombø Diosis o yac is vyin ndø janda tzuṉguy Abraham cuando ijtu'øctøcna'ṉ Mesopotamia nasomo antes que va'cø myaṉ Harán gumgu'yomo va'cø maṉ itø. Diosis ñøjay Abraham: “Tzu'ṉ mi ṉgumgu'yomo y tzacyaj mi ndøvøta'm y maṉ eyaco cumgu'yomo mapøchøṉ mi isindzi'i”. Entonces Abraham tzu'ṉ Caldea nasomo y itcupya't Harán gumgu'yomo. Ca'u'jcam jyata, Diosis yac tzu'ṉ Abraham itcu'yomo, yac min yøqui yøn lugajromo mi ijtamumø yøti. Pero mismo jama ja chi'øtøc erejencha yøn lugajromo ni jujche, pero ñøjay Abraham Diosis que maṉbatøc chi' mismo lugar como erejencha y chacyajupø 'yunecøtoyata'm. Pero ja itøtø'cña'ṉ Abraha'mis 'yune. Y yøcse nømgue't Dios: “Abraha'mis chacyajupø 'yune vitise maṉba ityaj eyaco nasomo y maṉba cyøyosøyaje eyata'mbø jana coyoja, y maṉba yacsutzøcyajtøji cuatrocientos ame”. Pero nøm Dios: “Øtz ma'ṉbø ṉgastigatzøcyaj pøn yac yosyajpapø'is Abraha'mis chacyajupø 'yune, y jøsi'cam maṉba putyaj jic lugajromo y maṉba cøna'tzøyaj øjtzi yøṉ itcu'yomo”. Diosis chøc contrato Abrahamji'ṉ, y chijmay Abraham va'cø syeña'øyaj 'yune como seña que vyø'møjay contrato. Por eso cuando oy Abraha'mis 'yune Isaac, syeña'øyu tucutujtay jamapit. Y oti pø'najque't Isaajquis 'yune Jacob, y Jacojbis 'yune o pø'najyaj doce, y jiquete ndø janda tzu'ṉgutya'm.
”Jacojbis 'yune'is qui'sayaj mismo myuquita'm José, y mya'ayaju mismo myuqui; y jet nømaṉdøj Egipto nasomo. Pero Dios jetji'ṉbøte. 10 Y Diosis yaj cotzoc José mumu jut toya'isumø y chi' qui'psocuy; y José vøj pujtu Egipto nasom møja'ṉ aṉgui'mbapø Fara'o'nis vyi'nomo. Y je'is cyot José va'co 'yaṉgui'm Egipto nasomo, y mismo ñe'c aṉgui'mba'is tyøjcomo.
11 ”Y oy yu'ajnøm mumu Egipto y Canaán nasomo, y oy møja'aṉ doya'isyaje, y ndø jandatzu'ṉgu'ista'm ja pya'tyaj ni jut cu'tcuy. 12 Entonces myan Jacojbis que ijtuna'ṉ cu'tcuy Egipto nasomo, y por eso cyø'vejyaj 'yune Egipto nasomo va'cø mye'chaj cu'tcuy; je Jacojbis 'yune ndø janda tzu'ṉgutya'mete. Y jetse vinbø maṉyaj, Egipto nasomo. 13 Y cuando myena'como maṉyaju, Jose'is chajmayaj 'yatzi que iyete; y aṉgui'mbapø Fara'o'nis cyomusyajque't Jose'is tyøvø. 14 Cyø'vejay ote Jose'is va'cø ñu'cyaj jyata Jacob y mumu fyamiliaji'ṉducu. Ityajuna'ṉ setenta y cinco personas. 15 Jetse maṉ Jacob Egipto nasomo y jiṉ ca'u y jiṉ ca'yajque'tuti ndø jandatzu'ṉgutya'm. 16 Y ca'upø ñømaṉyajtøju Siquem gumgu'yomo. Jiṉ nipyajtøju jut jyuyumø Abraha'mis nas Hamojris 'yunecøsta'm Siquem cumgu'yomo; jujche tzajmatyøju, jetse cyoyoju.
17 ”Cuando nømna'ṉ tyome'aj tiempo cuando Diosis manba chøqui jujche chajmayuse Abraham, entonces Israel pønda'm vøti'ajyaju Egipto nasomo. 18 Al fin tøjcøy eyapø aṉgui'mbapø Egipto nasomo. Jic aṉgui'mbapø'is ji'na'ṉ myus iyete José. 19 Je'is 'yaṉgøma'cøyaju y yacsutzøcyaju ndø janda tzu'ṉguy jutipøcøs tø tzu'ṉdamupø. 'Yaṉgui'myaju va'cø pyatzpø'u tzacyaj jayata'mbø ya'une va'cø yaj ca'yajø. 20 Mismo jic tiempø pø'naj Moisés, y Moisés tum une Diosis syunbapø. Tu'cay poya jyata'is yac tzocyaj tyøjcomo. 21 Cuando oyu'cam patzpø'tøji va'cø cya'ø, Fara'o'nis yom'une'is pyiṉu, y yac tzojcu jujche ñe 'yunese. 22 Por eso oy aṉmay Moisés mumu Egipto nasombø musocuji'ṉ. Muspana'ṉ cham vøjø y muspana'ṉ chøc møja'ṉomda'mbø tiyø.
23 ”Cuando Moisés ta'n cuarenta ame, qui'psminu va'cø tyu'ñaj Israel pøndøvø. 24 Jen is tum Israel pøndøvø nømna'ṉ yacsutzøc Egipto pø'nis; y Moisesis cyoquip tyøvø y ñacsca'u Egipto pøn va'cø tyu'mbajcajø. 25 Moisesis nømna'ṉ cyomo'yu que tyøvø'is maṉbase cyønøctøyøyaje que Diosis cyø'vej ñe'c Moisés va'cø yaj cotzocyaj Israel pønda'm. Pero Israel pø'nis ja cyønøctøyøyajø. 26 Y jyo'pit oque'tuti, y is metzcuy Israel pøn nø quipyajupø. Nømna'ṉ syunu va'cø yac vøṉneyajø, ñøjmayaju: “Mi mbyønda'm, mi ndyøvøta'mete mi ne'ṉgomda'mete, ¿ti'ajcuy mi nø nayacsutzøctandøj mi ne'ṉgomda'm?” 27 Entonces nø yacsutzøjcu'is tyøvø myatzcajpø' Moisés y ñøjayu: “¿Ti mitz mi aṉgui'mguy va'cø min mi ndø aṉgui'mdamø? 28 ¿Mitz maṉbaja mi ndø yaj ca' jujche mi yaj ca'use tø'øc Egipto pøn?” 29 Yøcsepø ote myanu'øc, Moisés poyu y maṉ vit Madián nasomo. Jiṉ oy metzcuy 'yune.
30 ”Cøjtu'jcam cuarenta ame va'cø it Madián nasomo, angelesis cyejay Moisés ja ijnømømø tome Sinaí cotzøjcøsi. Nømna'ṉ ñemde'n che'pø cucyøs juctyøc y juctyøjcomo cyejay angelesis. 31 Moisesis isu y jyovi a'mu, tome'isu va'cø 'ya'm tina'ṉete y myajnay ndø Comi Diosis 'yote. 32 Diosis ñøjayu: “Øjchøṉø Dios nø va'ṉjamyajupø mi jandatzu'ṉguy Abraha'mis y Isaajquis y Jacojbis”. Entonces Moisés søtøjtu y na'tzu va'cø 'ya'mø. 33 Y ñøjay ndø Comi'is: “Tzac mi vaṉgasnaca mi mesupø, porque mi nø ñdye'numø cømasa'nøyu nasete. 34 Viyuṉsye ⁿisøjtzi jujche nø toya'isyaj ø unenda'm Egipto nasomo. Ma'nøjtzi nø vyo'comø'ñajupø y mø'nøjtzi va'cø yaj cotzocyajø. Y yøti øtz ma'ṉbø mi ṉgø'vej Egipto nasomo”.
35 ”Yøṉ Moisés ja syuñaj tyøvø'sta'm, ñøjayaju: “¿Ti mitz mi aṉgui'mguy va'cø min mi ndø aṉgui'mdamø?” Pero yøṉ Moisés cyø'vej Diosis va'cø min cyovi'najø'ajø, y va'cø min yaj cotzocyaj tyøvøta'm. Cyø'vejque't angeles oyupø'is cyejay che'pø cu'yomo va'cø cyotzoṉ Moisés. 36 Por eso Moisesis ñøputyaj Egipto nasomo Israel pønda'm; y chøc milagro'ajcuy y ji'n ndø isyajepø tiyø jiṉø, y Tzapas Majromo, y tøtzø nasomo cuarenta ame. 37 Yøṉete Moisés ñøjmayajupø'is Israel pønda'm: “Ndø Comi Diosis maṉba cyøpiṉ tum pøn mi ndøvø'omda'm va'cø cha'maṉvajcoya como øtz ndza'maṉvajcopase. Cøma'nøtyam maṉbase mi ñchajmatyam ji'quis”. 38 Yøṉ Moisés ijtuna'ṉ tu'myajumø tøtzø nasomo. Yøṉ Moisés ijtuna'ṉ angelesji'ṉ cuando 'yo'nøy angelesis Sinaí cotzøjcøsi, y jiṉdina'ṉ itque't ndø janda tzu'ṉguji'ṉda'm. Je'is pyøjcøchoṉ ote tø tzi'papø'is quenguy va'cø tø tzamgøjtacye'ta.
39 ”Jetse ndø janda tzu'ṉgu'ista'm ja syun cøna'tzøyaj Moisés, sino myatzcajpø'yaju, y nømna'ṉ qui'psyaj choco'yomo va'cø vitu'yaj Egipto nasomo. 40 Ñøjayaj Aarón: “Tø tzøjcatyam ndøvø comi chøquita'm va'cø tø vi'najatyamø. Porque yøṉ Moisés oyupø'is tø nøpujtam Egipto nasomo, ni ji'n ndø mustam jut maṉu”. 41 Y jic jamati chøcyaj tum vacas une tzøqui y yaj ca'yaj pø'nøcuy va'cø cyøna'tzøyaj vacas une chøqui. Y cyøcasøyaj lo que chøcyajupø ñe'c cyø'ji'ṉ. 42 Por eso Diosis chacyaju, chi'ocuyaju va'cø cyøna'tzøyaj tzapcøspø matza, como jyachø'yuse tza'maṉvajcopapø'is. Je'is chamu que Dios nømu:
Mi Israel mbyønda'm, cuando mi yaj ca'tam pø'nøcuy mi ṉgøna'tzø'ocu'ista'm cuenta,
mientras cuarenta ame mi ijta'mu'øc tøtzønasomo;
¿será que øtz mi ndø cøna'tzøtyamu?
43 Pero ji'ndyet øjtzi mi ndø cøna'tzøtyame, sino mi nømaṉdamu mi ṉgomi chøqui Moloc nacapø myasandøcji'n.
Y mi ṉgomi chøqui Renfa'nis myatza mi nømajṉatyaṉgue'tuti.
Jetsepø comi chøqui mi ndzøctamu va'cø mi ṉgøna'tzøtyamø.
Por eso øtz ma'ṉbø mi nømaṉdam ya'i Babilonia cumgucyøtu'møṉ.
44 ”Tøtzønasomo ndø janda tzu'ngu'is ñø'ityajuna'ṉ nacapø masandøc y ijtuna'ṉ Diosis 'yaṉgui'mguy jachø'yupø. Chøcyaj jetsepø oyuse 'yaṉgui'myaj Diosis cuando ñøjay Moisés: “Tzøc nacapø masandøc jujche øtz mi isindzi'use”. 45 Y jøsita'mbø ndø janda tzu'ṉgu'is pyøjcøchoṉyajque't mismo masandøc y ñømiñaj yøṉ nasomo Josueji'ṉ. Y eyapø pønda'm lo que ityajuna'ṉ yø'qui, Diosis myacputyaju va'cø mus pyøcyaj nas ndø janda tzu'ṉgu'ista'm; y hasta que ijtu'csye'ṉomo David, jena'ṉ it masandøc. 46 David vøj tzø'y Diosis vyi'nomo y vya'c permiso va'cø chøjcay Diosis tyøc; mismo Dios lo que vya'njajmupø Jacojbis más ya'møc, je'is tyøc va'cø chøjcayø. 47 Pero Salomo'nis chøjcay Diosis tyøc. 48 Aunque pø'nis chøcyajupø cyø'ji'n tøc ji'n ñøc'ijtøy Møjipø'is; como tza'maṉvajcopyapø jujche chamuse que ndø Comi nømu:
49 Øtz aṉgui'mba tzajpomo,
y aṉgui'mgue'tpøjtzi mumu nasvindumø.
¿Jujchepø tøc maṉba mi ndø tzøjcatyame?
¿o jutipø lugajromo ma'ṉbø sapøqui?
50 ¿Será que ji'ndyet øtz ndzøjcupø mumu yøcseta'mbø tiyø?
51 Entonces mismo Esteba'nis syeguitzøjcu va'cø ñøjayajø:
―Mitz yatzipø ṉgui'psocuy mi nø'ijtamu. Ji'n sun mi ṉgømanøtyam vøjpø tiyø. Como ji'n vya'ṉjajmoyajepø pønse, jetse mi ndzøctamba. Jetse mi ṉgui'satyamba Masanbø Espiritu Santo mumu jama. Jujche chøcyajuse mi janda tzu'ṉgu'is, jetse mi ndzøctaṉgue'tpa. 52 Mumu tza'maṉvajcoyajpapø mi janda tzu'ṉgu'is qui'sayaju y yacsutzøcyaju; y yaj ca'yaj pøn opø'is cha'maṉvacyaje que maṉba min más vøjpø pøn. Y yøti mitz ndzi'ocuyajtam aṉgui'mbacøsi y mi yaj ca'tam mismo je vøjpø pøn cuando minu. 53 Diosis cyø'vejyaj anjeles va'cø mi ñchi'tam aṉgui'mguy, pero ja mi yaj copujtamø que jujche mi 'yaṉgui'mdamuse.
Esteban yaj ca'tøju
54 Myañaju'c yøcsepø ote, yac toyaju, qui'syca'comø'ñaju; cyø'syaj tyøtz corajepit, qui'sayaj Esteban. 55 Pero Masanbø Espiritu Santo'is cyøtøjcøy Esteban tasu'csye'ṉomo. Y Esteban quenqui'm møji y isay Diosis myøja'ṉo'majcuy y is Jesús te'nupø Diosis chø'na'ṉomo. 56 Y nøm Esteban:
―Jic nø'mø is aṉvajcupø tzap, y mumu Pø'nis Tyøvø Jesús te'nupø Diosis chø'na'ṉomo.
57 Entonces pømi vejaṉgøtyaj vøti pøn, y aṉga'myaj cyoji, y poñu'cyaj Estebangø'mø tumbø qui'psocuji'ṉ. 58 Ñømaṉyaj Esteban cumguy acapoya, y jin pyu'ṉyaj tza'ji'ṉ. Testigo'ista'm maṉba'is pyu'ṉyaje, cyø'aṉgui'møy tzacyaj tyucu tum uñbøngøsi ñøyipø'is Saulo. 59 Y nømdina'ṉ pyu'ṉyaj Esteban tza'ji'ṉ. Esteba'nis 'yo'nøy ndø Comi y ñøjayu:
―Øjchø mi Ṉgomi Jesús, tø pøjcøchoṉjay ø ⁿespiritu.
60 Entonces cutcøne'cu y pømi veju ñøjayu:
―Ø mi Ṉgomi, uy mi yaj coja'ajyaju o'ca ti nø tzøjca'yajø.
Cuando nøm jetse, entonces ca'u.