Ri Utzilaj Tzij re Jesucristo tzꞌibꞌital kan ruma ri Juan
1
Ri Tzij re ri Dios
Che ri jeqebꞌal lo re ruwachulew, xex chi kꞌo lo wi ri Tzij;* “Ri Tzij” e ri Qanimajawal Jesucristo ma e Rire ri kuqꞌalajisaj ri Dios chiqe.
ri Tzij xex chi kꞌo lo wi rukꞌ ri Dios yey ri Tzij e ri Dios.
Ekꞌu ri Jun kabꞌiꞌx “Ri Tzij” che, xex chi kꞌo lo wi rukꞌ ri Dios chwi echiriꞌ kꞌamajaꞌ ne kajeqer lo ruwachulew.
Ruma ne Rire, ri Dios xuꞌan ronoje ri kꞌo che ruwachulew.
We tamaji Rire, na kuꞌan ta riꞌ ri Dios janipa ri kꞌolik.
Rukꞌ kꞌu Rire kꞌo wi ri kꞌaslemal,
yey wa kꞌaslemal e Qꞌijsaq chike ri tikawex.
Ri Qꞌijsaq kawon chupa ri qꞌequꞌm,
y ri qꞌequꞌm na kuchꞌij ta kꞌana uchupik.
Kꞌo jun achi Juan rubꞌiꞌ yey rire taqom lo ruma ri Dios. Ri Juan xkꞌunik chaꞌ kuqꞌalajisaj ri Qꞌijsaq. Xoluꞌtzijoj kꞌu ri Qꞌijsaq chaꞌ jelaꞌ ri tikawex kakikoj ri Qꞌijsaq. Ri Juan na e ta ri Qꞌijsaq, pero rire xkꞌunik re koꞌltzijon puwi ri Qꞌijsaq.
Ri saqil Qꞌijsaq kꞌuninaq che ruwachulew,
e kaqꞌalajisan runaꞌoj ri Dios chikiwach taq ri tikawex.
10 Tobꞌ Rire e ꞌanayom re ronoje ri kꞌo che ruwachulew;
echiriꞌ xkꞌun che ruwachulew,
taq ri winaq na xketaꞌmaj ta uwach.
11 Rire xkꞌun kukꞌ rutinamit,
pero rutinamit na xkikꞌul taj.
12 Konoje kꞌu riꞌ ri xkikꞌulu y xkikoj rubꞌiꞌ,
xyaꞌtaj chike kebꞌuꞌan e ralkꞌoꞌal ri Dios.
13 Ekꞌu rike xebꞌuꞌan ralkꞌoꞌal ri Dios, Raj judiꞌabꞌ xkichꞌobꞌ raqan rike e ralkꞌoꞌal ri Dios xa kuma e ralkꞌoꞌal kan ri Abraham, ri Isaac y ri Jacob. Pero ri qalaxibꞌal chwach ri Dios na e ta pachaꞌ ri kixuꞌmanik ri tikawex che ruwachulew.
na kuma ta ri kichu-kiqaw
na ruma ta rayibꞌal ke tikawex,
yey na ruma tane ri xraj juna achi;
ma e ruma ri xraj ri Dios.
14 Ekꞌu wa Tzij* Jn. 1:1 xuꞌan achi,
xjeqiꞌ kꞌu chiqaxoꞌl riꞌoj,
y xqil runimal uchomalil.
Y wa unimal uchomalil
e ri xuya ri Dios che Rire ruma xew Ukꞌajol riꞌ,
yey Rire lik kꞌo unimal rutzil kꞌuꞌxaj y saqil Qꞌijsaq rukꞌ.
15 Ri Juan xtzijon chwi Rire, jewaꞌ xubꞌiꞌij: «Puwi Rire nubꞌiꞌim chi lo waꞌ: E ri Jun katajin lo chwij, más kꞌo uwach chinuwa riꞌin ma Rire xex chi kꞌo lo wi echiriꞌ kꞌamajaꞌ kinalax riꞌin» xchaꞌ.
16 Che ronoje taq ri kꞌo puqꞌabꞌ, qakꞌamom ko qeꞌoj,
ma ri unimal rutzil ukꞌuꞌx qukꞌ xaqi uleꞌom ribꞌ.
17 Ri Tzij Pixabꞌ xyaꞌ ruma ri Moisés;
noꞌj ri unimal rutzil ukꞌuꞌx ri Dios y ri Qꞌijsaq
e xqꞌalajin ruma ri Qanimajawal Jesucristo.
18 Na jinta junoq iliyom uwach ri Dios;
pero riꞌoj xqetaꞌmaj uwach ruma ri Jun lik xa jun ukꞌuꞌx rukꞌ ri Dios,
waꞌ e Rukꞌajol ri Dios, ri lik xew Ukꞌajol riꞌ.
Raj judiꞌabꞌ kakitzꞌonoj che ri Juan Aj Yaꞌl Bautismo china rire
(Mt. 3:11-12; Mr. 1:7-8; Lc. 3:15-17)
19 E kꞌo jujun e aj judiꞌabꞌ re ri tinamit Jerusalem xekitaq lo raj chakunel re ri Rocho Dios y raj levitas rukꞌ, chaꞌ kakitzꞌonoj che ri Juan china rire. Yey ri kꞌulubꞌal uwach xuyaꞌo, lik qꞌalaj; 20 na jinta kꞌo xrewaj chike. Jekꞌuwaꞌ xuqꞌalajisaj chike:
—Riꞌin na in ta Ruchaꞌoꞌn lo ri Dios —xchaꞌ.
21 Ekꞌuchiriꞌ, xkitzꞌonoj tanchi che:
—¿Lal china kꞌu riꞌ? ¿Lal ri qꞌalajisanel Elías? —xechaꞌ.
Y rire xubꞌiꞌij:
—Na in taj —xchaꞌ.
Xkitzꞌonoj kꞌu che:
—¿Laj lal riꞌ ri jun qꞌalajisanel re ri Dios qoyeꞌem kakꞌunik? —xechaꞌ.
Rire xukꞌul kꞌu uwach:
—Na in taj —xchaꞌ.
22 Ekꞌuchiriꞌ, xkibꞌiꞌij tanchi che:
—¿Lal china kꞌu riꞌ? Ma riꞌoj oj petinaq re kaqakꞌam bꞌi juna kꞌulubꞌal uwach chike ri xetaqaw lo qeꞌoj. Bꞌiꞌij la chiqe saꞌ ri wach la —xechaꞌ.
23 Y rire xukꞌul uwach:
—Riꞌin in ri jun tzijonel kasikꞌin che ubꞌiꞌxikil chupa ri luwar katzꞌintzꞌotik: “Sukꞌupij alaq rubꞌe ri Qanimajawal” jelaꞌ pachaꞌ ri tzꞌibꞌital kan ruma ri qꞌalajisanel Isaías* Is. 40:3 —xchaꞌ.
24 Ri etaqom loq re kebꞌoꞌlchꞌaꞌt rukꞌ ri Juan, e kukꞌil ri fariseos. 25 Xkitzꞌonoj kꞌu riꞌ che ri Juan:
—¿Saꞌ kꞌu uchak riꞌ kaya la ri bautismo we na lal ta Ruchaꞌoꞌn lo ri Dios, na lal tane ri Elías yey na lal tane ri jun qꞌalajisanel re ri Dios qoyeꞌem kakꞌunik? —xechaꞌ.
26 Ri Juan xukꞌul uwach:
—Riꞌin kanya ri bautismo rukꞌ yaꞌ, noꞌj chixoꞌl ralaq kꞌo Jun na etaꞌam ta alaq uwach. 27 Ekꞌu waꞌ wa Jun katajin lo chwij riꞌin, e ri Jun xex chi kꞌo lo wi echiriꞌ kꞌamajaꞌ kinalax riꞌin y na taqal tane chwe riꞌin kankir ruwach ruxajabꞌ —xchaꞌ.
28 Ronoje waꞌ xuꞌan pa ri luwar Betábara, chꞌaqa yaꞌ che ri nimayaꞌ Jordán, pa kuya wi bautismo ri Juan.
Ri bautismo re ri Jesús
29 Chukaꞌm qꞌij kꞌut ri Juan xril pan ri Jesús e riꞌ katajin roponik rukꞌ y jewaꞌ xubꞌiꞌij:
«Chiwilapeꞌ, waꞌ e ri Qꞌapoj Bꞌexex re ri Dios, ri kesan re ri kimak ri tikawex che ronoje ruwachulew. 30 Puwi rire xintzijon wi echiriꞌ ximbꞌiꞌij: “Chwij riꞌin katajin lo jun achi; rire más kꞌo uwach chinuwach riꞌin. Waꞌ xex chi kꞌo lo wi echiriꞌ kꞌamajaꞌ kinalax riꞌin.” 31 Ri petinaq loq na xinwetaꞌmaj taj china ri jun katajin loq; na rukꞌ ta kꞌu riꞌ, riꞌin xinkꞌunik re kanya ri bautismo rukꞌ yaꞌ, chaꞌ jelaꞌ ri tinamit Israel kaketaꞌmaj uwach rire» xchaꞌ.
32 Xubꞌiꞌij kꞌu ri Juan:
«Riꞌin xinwil ri Ruxlabꞌixel ri Dios xqaj lo chikaj pachaꞌ juna palomax y xkꞌojiꞌ puwi rire. 33 Ekꞌu ri petinaq loq na xinwetaꞌmaj taj china ri jun katajin loq; pero ri xtaqaw lo we riꞌin chaꞌ kanya ri bautismo rukꞌ yaꞌ, jewaꞌ xubꞌiꞌij chwe: “Echiriꞌ kawil ri Santowilaj Ruxlabꞌixel ri Dios kaqaj loq y kakꞌojiꞌ puwi jun achi, e rire ri kuya ri bautismo rukꞌ ri Ruxlabꞌixel ri Dios.” 34 Ekꞌu riꞌin xinwilo y kanqꞌalajisaj kꞌu waꞌ: Paqatzij wi, rire e Ukꞌajol ri Dios» xchaꞌ.
Ri e nabꞌe utijoꞌn ri Jesús
35 Chukaꞌm qꞌij kꞌut, ri Juan kꞌo tanchi chiriꞌ junam kukꞌ kaꞌibꞌ chike rutijoꞌn rire. 36 Echiriꞌ xrilo xikꞌow ri Jesús, jewaꞌ xubꞌiꞌij:
—Chiwilapeꞌ, waꞌ e ri Qꞌapoj Bꞌexex re ri Dios “Bꞌexex re ri Dios”: Jewaꞌ xubꞌiꞌij ri Juan puwi ri Jesús ma Rire xoꞌlkam ruma ri qamak; xꞌan che pachaꞌ kaꞌan rojertan echiriꞌ kakamisax juna awaj pukꞌaxel ri tikawex aj mak. Lv. 5:6; 16:3 —xchaꞌ.
37 Echiriꞌ ri kaꞌibꞌ utijoꞌn ri Juan xkito xubꞌiꞌij waꞌ, xeterej bꞌi chirij ri Jesús. 38 Ekꞌuchiriꞌ ri Jesús xtzuꞌn chirij y xrilo eteran chirij, xubꞌiꞌij chike:
—¿Saꞌ ri kitzukuj? —xchaꞌ.
Rike xkibꞌiꞌij che:
—Rabí (waꞌ keꞌelawi “lal tijonel”), ¿pachawi jeqel wi la? —xechaꞌ.
39 Ri Jesús xukꞌul uwach:
—Chixpetoq, choꞌliwilaꞌ —xchaꞌ.
Xebꞌek kꞌut, xkilo pa jeqel wi Rire y xekanaj kꞌu kan la jun bꞌenebꞌal qꞌij chiriꞌ rukꞌ, ma laj ukaj ora§ “Ukaj ora”: Kil “hora” pa vocabulario. chik. 40 Ri Andrés ruchaqꞌ ri Simón Pedro, e jun chike ri kaꞌibꞌ xkita ri xubꞌiꞌij ri Juan y xeterej bꞌi chirij ri Jesús. 41 Ekꞌu ri Andrés nabꞌe na xuꞌtzukuj ri ratz Simón; y echiriꞌ xuriqo, jewaꞌ xubꞌiꞌij che:
—Ya xqariq ri Mesías —xchaꞌ. (“Mesías” e keꞌelawi ri Cristo, Ruchaꞌoꞌn lo ri Dios.) 42 Xukꞌam kꞌu bꞌi ri Simón pa kꞌo wi ri Jesús. Ekꞌu ri Jesús echiriꞌ xril uwach, jewaꞌ xubꞌiꞌij che:
—Riꞌat at Simón, rukꞌajol ri Jonás; pero woꞌora rabꞌiꞌ kankojo e Cefas (waꞌ keꞌeloq Pedro)** “Cefas” e jun chꞌaꞌtem griego yey “Pedro” e jun chꞌaꞌtem arameo. Ukabꞌichal keꞌelawi “abꞌaj”. —xchaꞌ.
Ri Jesús kebꞌusikꞌij ri Felipe y ri Natanael
43 Chukaꞌm qꞌij kꞌut, ri Jesús xraj xeꞌek pa ri luwar re Galilea. Xeꞌek kꞌut y xukꞌul jun achi Felipe rubꞌiꞌ y xubꞌiꞌij che:
—Chat-tereja lo chwij —xchaꞌ.
44 Ri Felipe aj pa ri tinamit Betsaida, waꞌ e tinamit pa ejeqel wi ri Andrés y ri Pedro. 45 Ekꞌu ri Felipe xuꞌtzukuj ri Natanael y echiriꞌ xuriqo, jewaꞌ xubꞌiꞌij che:
—Xqariq ri jun ri xtzꞌibꞌan ri Moisés puwiꞌ chupa ri Tzij Pixabꞌ, yey ri qꞌalajisanelabꞌ jenelaꞌ xetzꞌibꞌan puwiꞌ: Waꞌ e ri Jesús, rukꞌajol ri José ri aj Nazaret —xcha che.
46 Xubꞌiꞌij kꞌu ri Natanael:
—¿Kꞌo nebꞌa utz kel lo chupa ri tinamit Nazaret? —xchaꞌ.
Ri Felipe xukꞌul uwach:
—Saꞌa, chawilapeꞌ —xchaꞌ.
47 Ri Jesús, echiriꞌ xrilo katajin roponik ri Natanael rukꞌ, jewaꞌ xubꞌiꞌij:
—Wa jun achi katajin lo ukꞌunik, e jun saqil aj Israel y na jinta sokosoꞌnik rukꞌ —xchaꞌ.
48 Ekꞌu ri Natanael xutzꞌonoj che:
—¿Chaꞌtaj etaꞌam la nuwach? —xchaꞌ.
Ri Jesús xubꞌiꞌij che:
—Riꞌin xinwil pan awach echiriꞌ kꞌamajaꞌ ne katusikꞌij ri Felipe, echiriꞌ at kꞌo chuxeꞌ ri jun cheꞌ re higo —xchaꞌ.
49 Xubꞌiꞌij kꞌu ri Natanael che:
—Lal tijonel, rilal lal Ukꞌajol ri Dios y ri Rey ke raj Israel —xchaꞌ.
50 Ri Jesús xukꞌul uwach:
—¿Kakoj kami riꞌ waꞌ xa ruma ximbꞌiꞌij chawe xatinwil pan chuxeꞌ ri jun cheꞌ re higo? Chiqawach apanoq, kawil ne kꞌutubꞌal más nimaꞌq chwa taq waꞌ —xchaꞌ.
51 Y xubꞌiꞌij ri Jesús:
—Paqatzij wi kambꞌiꞌij chiwe: Wa chiqawach apanoq kiwil ne ruwa kaj jaqalik y kebꞌiwil ri ángeles re ri Dios kebꞌaqꞌanik y keqaj lo* Gn. 28:12-13 chwi Ralaxel Chikixoꞌl Tikawex —xchaꞌ.

*1:1 “Ri Tzij” e ri Qanimajawal Jesucristo ma e Rire ri kuqꞌalajisaj ri Dios chiqe.

1:13 Raj judiꞌabꞌ xkichꞌobꞌ raqan rike e ralkꞌoꞌal ri Dios xa kuma e ralkꞌoꞌal kan ri Abraham, ri Isaac y ri Jacob. Pero ri qalaxibꞌal chwach ri Dios na e ta pachaꞌ ri kixuꞌmanik ri tikawex che ruwachulew.

*1:14 Jn. 1:1

*1:23 Is. 40:3

1:36 “Bꞌexex re ri Dios”: Jewaꞌ xubꞌiꞌij ri Juan puwi ri Jesús ma Rire xoꞌlkam ruma ri qamak; xꞌan che pachaꞌ kaꞌan rojertan echiriꞌ kakamisax juna awaj pukꞌaxel ri tikawex aj mak. Lv. 5:6; 16:3

§1:39 “Ukaj ora”: Kil “hora” pa vocabulario.

**1:42 “Cefas” e jun chꞌaꞌtem griego yey “Pedro” e jun chꞌaꞌtem arameo. Ukabꞌichal keꞌelawi “abꞌaj”.

*1:51 Gn. 28:12-13