23
Τότε ὁ Ἰησοῦς ἐλάλησεν τοῖς ὄχλοις καὶ τοῖς μαθηταῖς αὐτοῦ λέγων· Ἐπὶ τῆς Μωϋσέως καθέδρας ἐκάθισαν οἱ γραμματεῖς καὶ οἱ Φαρισαῖοι. πάντα οὖν ὅσα ⸀ἐὰν*ἐὰν WH NA28 RP ] ἂν Treg εἴπωσιν ὑμῖν ⸂ποιήσατε καὶ τηρεῖτεποιήσατε καὶ τηρεῖτε WH Treg NA28 ] τηρεῖν τηρεῖτε καὶ ποιεῖτε RP, κατὰ δὲ τὰ ἔργα αὐτῶν μὴ ποιεῖτε, λέγουσιν γὰρ καὶ οὐ ποιοῦσιν. δεσμεύουσιν ⸀δὲδὲ WH Treg NA28 ] γὰρ RP φορτία ⸀βαρέα§βαρέα WH NIV ] + καὶ δυσβάστακτα Treg RP NA28 καὶ ἐπιτιθέασιν ἐπὶ τοὺς ὤμους τῶν ἀνθρώπων, ⸂αὐτοὶ δὲ τῷ*αὐτοὶ δὲ τῷ WH Treg NA28 ] τῷ δὲ RP δακτύλῳ αὐτῶν οὐ θέλουσιν κινῆσαι αὐτά. πάντα δὲ τὰ ἔργα αὐτῶν ποιοῦσιν πρὸς τὸ θεαθῆναι τοῖς ἀνθρώποις· πλατύνουσι ⸀γὰργὰρ WH Treg NA28 ] δὲ RP τὰ φυλακτήρια αὐτῶν καὶ μεγαλύνουσι τὰ ⸀κράσπεδακράσπεδα WH Treg NA28 ] + τῶν ἱματίων αὐτῶν NIV RP φιλοῦσι ⸀δὲ§δὲ WH Treg NA28 ] τε RPτὴν πρωτοκλισίαν ἐν τοῖς δείπνοις καὶ τὰς πρωτοκαθεδρίας ἐν ταῖς συναγωγαῖς καὶ τοὺς ἀσπασμοὺς ἐν ταῖς ἀγοραῖς καὶ καλεῖσθαι ὑπὸ τῶν ἀνθρώπων· ⸀Ῥαββί*Ῥαββί WH Treg NA28 ] + Ῥαββί RP ὑμεῖς δὲ μὴ κληθῆτε· Ῥαββί, εἷς γάρ ἐστιν ὑμῶν ὁ ⸀διδάσκαλοςδιδάσκαλος WH Treg NA28 ] καθηγητής ὁ χριστός RP πάντες δὲ ὑμεῖς ἀδελφοί ἐστε· καὶ πατέρα μὴ καλέσητε ὑμῶν ἐπὶ τῆς γῆς, εἷς γάρ ἐστιν ⸂ὑμῶν ὁ πατὴρὑμῶν ὁ πατὴρ WH Treg NA28 ] ὁ πατὴρ ὑμῶν RP ὁ ⸀οὐράνιος§οὐράνιος WH Treg NA28 ] ἐν τοῖς οὐρανοῖς RP 10 μηδὲ κληθῆτε καθηγηταί, ⸂ὅτι καθηγητὴς ὑμῶν ἐστιν εἷς*ὅτι καθηγητὴς ὑμῶν ἐστιν εἷς WH Treg NA28 ] εἷς γὰρ ὑμῶν ἐστιν ὁ καθηγητής RP ὁ χριστός· 11 ὁ δὲ μείζων ὑμῶν ἔσται ὑμῶν διάκονος. 12 ὅστις δὲ ὑψώσει ἑαυτὸν ταπεινωθήσεται, καὶ ὅστις ταπεινώσει ἑαυτὸν ⸀ὑψωθήσεταιὑψωθήσεται WH Treg NA28 ] + 13 Οὐαὶ δέ ὑμῖν, γραμματεῖς καὶ Φαρισαῖοι, ὑποκριταί, ὅτι κατεσθίετε τὰς οἰκίας τῶν χηρῶν, καὶ προφάσει μακρὰ προσευχόμενοι· διὰ τοῦτο λήψεσθε περισσότερον κρίμα (and re-number SBL v. 13 as 14) RP
13 Οὐαὶ ⸀δὲδὲ WH Treg NA28 ] – RP ὑμῖν, γραμματεῖς καὶ Φαρισαῖοι ὑποκριταί, ὅτι κλείετε τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων· ὑμεῖς γὰρ οὐκ εἰσέρχεσθε, οὐδὲ τοὺς εἰσερχομένους ἀφίετε ⸀εἰσελθεῖν§εἰσελθεῖν WH Treg NA28 RP ] + 14 Οὐαὶ ὑμῖν, γραμματεῖς καὶ Φαρισαῖοι ὑποκριταί, ὅτι κατεσθίετε τὰς οἰκίας τῶν χηρῶν καὶ προφάσει μακρὰ προσευχόμενοι· διὰ τοῦτο λήψεσθε περισσότερον κρίμα TR 15 Οὐαὶ ὑμῖν, γραμματεῖς καὶ Φαρισαῖοι ὑποκριταί, ὅτι περιάγετε τὴν θάλασσαν καὶ τὴν ξηρὰν ποιῆσαι ἕνα προσήλυτον, καὶ ὅταν γένηται ποιεῖτε αὐτὸν υἱὸν γεέννης διπλότερον ὑμῶν.
16 Οὐαὶ ὑμῖν, ὁδηγοὶ τυφλοὶ οἱ λέγοντες· Ὃς ἂν ὀμόσῃ ἐν τῷ ναῷ, οὐδέν ἐστιν, ὃς δʼ ἂν ὀμόσῃ ἐν τῷ χρυσῷ τοῦ ναοῦ ὀφείλει. 17 μωροὶ καὶ τυφλοί, τίς γὰρ μείζων ἐστίν, ὁ χρυσὸς ἢ ὁ ναὸς ὁ ⸀ἁγιάσας*ἁγιάσας WH Treg NA28 ] ἁγιάζων RPτὸν χρυσόν; 18 καί· Ὃς ⸀ἂνἂν WH Treg NA28 ] ἐὰν RPὀμόσῃ ἐν τῷ θυσιαστηρίῳ, οὐδέν ἐστιν, ὃς δʼ ἂν ὀμόσῃ ἐν τῷ δώρῳ τῷ ἐπάνω αὐτοῦ ὀφείλει. 19 ⸀τυφλοίτυφλοί WH Treg NA28 ] Μωροὶ καὶ τυφλοί RP τί γὰρ μεῖζον, τὸ δῶρον ἢ τὸ θυσιαστήριον τὸ ἁγιάζον τὸ δῶρον; 20 ὁ οὖν ὀμόσας ἐν τῷ θυσιαστηρίῳ ὀμνύει ἐν αὐτῷ καὶ ἐν πᾶσι τοῖς ἐπάνω αὐτοῦ· 21 καὶ ὁ ὀμόσας ἐν τῷ ναῷ ὀμνύει ἐν αὐτῷ καὶ ἐν τῷ ⸀κατοικοῦντι§κατοικοῦντι WH NA28 ] κατοικήσαντι Treg RPαὐτόν· 22 καὶ ὁ ὀμόσας ἐν τῷ οὐρανῷ ὀμνύει ἐν τῷ θρόνῳ τοῦ θεοῦ καὶ ἐν τῷ καθημένῳ ἐπάνω αὐτοῦ.
23 Οὐαὶ ὑμῖν, γραμματεῖς καὶ Φαρισαῖοι ὑποκριταί, ὅτι ἀποδεκατοῦτε τὸ ἡδύοσμον καὶ τὸ ἄνηθον καὶ τὸ κύμινον, καὶ ἀφήκατε τὰ βαρύτερα τοῦ νόμου, τὴν κρίσιν καὶ ⸂τὸ ἔλεος*τὸ ἔλεος WH Treg NA28 ] τὸν ἔλεον RP καὶ τὴν πίστιν· ⸀ταῦταταῦτα NIV RP ] + δὲ WH Treg NA28 ἔδει ποιῆσαι κἀκεῖνα μὴ ⸀ἀφιέναιἀφιέναι WH NA28 RP ] ἀφεῖναι Treg 24 ὁδηγοὶ τυφλοί, ⸀οἱ§οἱ Treg NA28 RP ] – WHδιϋλίζοντες τὸν κώνωπα τὴν δὲ κάμηλον καταπίνοντες.
25 Οὐαὶ ὑμῖν, γραμματεῖς καὶ Φαρισαῖοι ὑποκριταί, ὅτι καθαρίζετε τὸ ἔξωθεν τοῦ ποτηρίου καὶ τῆς παροψίδος, ἔσωθεν δὲ γέμουσιν ἐξ ἁρπαγῆς καὶ ⸀ἀκρασίας*ἀκρασίας WH Treg NA28 ] ἀδικίας RP 26 Φαρισαῖε τυφλέ, καθάρισον πρῶτον τὸ ἐντὸς τοῦ ποτηρίου ⸂καὶ τῆς παροψίδοςκαὶ τῆς παροψίδος WH Treg NIV RP ] – WHmarg NA28 , ἵνα γένηται καὶ τὸ ἐκτὸς ⸀αὐτοῦαὐτοῦ WH Treg NA28 ] αὐτῶν RPκαθαρόν.
27 Οὐαὶ ὑμῖν, γραμματεῖς καὶ Φαρισαῖοι ὑποκριταί, ὅτι ⸀παρομοιάζετε§παρομοιάζετε WH NA28 RP ] ὁμοιάζετε Tregτάφοις κεκονιαμένοις, οἵτινες ἔξωθεν μὲν φαίνονται ὡραῖοι ἔσωθεν δὲ γέμουσιν ὀστέων νεκρῶν καὶ πάσης ἀκαθαρσίας· 28 οὕτως καὶ ὑμεῖς ἔξωθεν μὲν φαίνεσθε τοῖς ἀνθρώποις δίκαιοι, ἔσωθεν δέ ⸂ἐστε μεστοὶ*ἐστε μεστοὶ WH Treg NA28 ] μεστοί ἐστε RP ὑποκρίσεως καὶ ἀνομίας.
29 Οὐαὶ ὑμῖν, γραμματεῖς καὶ Φαρισαῖοι ὑποκριταί, ὅτι οἰκοδομεῖτε τοὺς τάφους τῶν προφητῶν καὶ κοσμεῖτε τὰ μνημεῖα τῶν δικαίων, 30 καὶ λέγετε· Εἰ ⸀ἤμεθα⸀ἤμεθα WH Treg NA28 ] ἦμεν RP ἐν ταῖς ἡμέραις τῶν πατέρων ἡμῶν, οὐκ ἂν ⸁ἤμεθα⸁ἤμεθα WH Treg NA28 ] ἦμεν RP ⸂αὐτῶν κοινωνοὶ§αὐτῶν κοινωνοὶ WH Treg NA28 ] κοινωνοὶ αὐτῶν RP ἐν τῷ αἵματι τῶν προφητῶν· 31 ὥστε μαρτυρεῖτε ἑαυτοῖς ὅτι υἱοί ἐστε τῶν φονευσάντων τοὺς προφήτας. 32 καὶ ὑμεῖς πληρώσατε τὸ μέτρον τῶν πατέρων ὑμῶν. 33 ὄφεις γεννήματα ἐχιδνῶν, πῶς φύγητε ἀπὸ τῆς κρίσεως τῆς γεέννης; 34 διὰ τοῦτο ἰδοὺ ἐγὼ ἀποστέλλω πρὸς ὑμᾶς προφήτας καὶ σοφοὺς καὶ γραμματεῖς· ⸀ἐξ*ἐξ WH Treg NA28 ] καὶ ἐξ RPαὐτῶν ἀποκτενεῖτε καὶ σταυρώσετε, καὶ ἐξ αὐτῶν μαστιγώσετε ἐν ταῖς συναγωγαῖς ὑμῶν καὶ διώξετε ἀπὸ πόλεως εἰς πόλιν· 35 ὅπως ἔλθῃ ἐφʼ ὑμᾶς πᾶν αἷμα δίκαιον ἐκχυννόμενον ἐπὶ τῆς γῆς ἀπὸ τοῦ αἵματος Ἅβελ τοῦ δικαίου ἕως τοῦ αἵματος Ζαχαρίου υἱοῦ Βαραχίου, ὃν ἐφονεύσατε μεταξὺ τοῦ ναοῦ καὶ τοῦ θυσιαστηρίου. 36 ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ⸀ἥξειἥξει WH Treg NA28 ]  ὅτι ἥξει RP ⸂ταῦτα πάνταταῦτα πάντα WH NA28 ] πάντα ταῦτα Treg RP ἐπὶ τὴν γενεὰν ταύτην.
37 Ἰερουσαλὴμ Ἰερουσαλήμ, ἡ ⸀ἀποκτείνουσα§ἀποκτείνουσα WH Treg NA28 ] ἀποκτένουσα RP τοὺς προφήτας καὶ λιθοβολοῦσα τοὺς ἀπεσταλμένους πρὸς αὐτήν— ποσάκις ἠθέλησα ἐπισυναγαγεῖν τὰ τέκνα σου, ὃν τρόπον ⸂ὄρνις ἐπισυνάγει*ὄρνις ἐπισυνάγει WH Treg NA28 ] ἐπισυνάγει ὄρνις RP τὰ νοσσία ⸀αὐτῆςαὐτῆς WH Treg NA28 ] ἑαυτῆς RPὑπὸ τὰς πτέρυγας, καὶ οὐκ ἠθελήσατε; 38 ἰδοὺ ἀφίεται ὑμῖν ὁ οἶκος ὑμῶν ⸀ἔρημοςἔρημος Treg NA28 RP ] – WH 39 λέγω γὰρ ὑμῖν, οὐ μή με ἴδητε ἀπʼ ἄρτι ἕως ἂν εἴπητε· Εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι κυρίου.

*23:3 ἐὰν WH NA28 RP ] ἂν Treg

23:3 ποιήσατε καὶ τηρεῖτε WH Treg NA28 ] τηρεῖν τηρεῖτε καὶ ποιεῖτε RP

23:4 δὲ WH Treg NA28 ] γὰρ RP

§23:4 βαρέα WH NIV ] + καὶ δυσβάστακτα Treg RP NA28

*23:4 αὐτοὶ δὲ τῷ WH Treg NA28 ] τῷ δὲ RP

23:5 γὰρ WH Treg NA28 ] δὲ RP

23:5 κράσπεδα WH Treg NA28 ] + τῶν ἱματίων αὐτῶν NIV RP

§23:6 δὲ WH Treg NA28 ] τε RP

*23:7 Ῥαββί WH Treg NA28 ] + Ῥαββί RP

23:8 διδάσκαλος WH Treg NA28 ] καθηγητής ὁ χριστός RP

23:9 ὑμῶν ὁ πατὴρ WH Treg NA28 ] ὁ πατὴρ ὑμῶν RP

§23:9 οὐράνιος WH Treg NA28 ] ἐν τοῖς οὐρανοῖς RP

*23:10 ὅτι καθηγητὴς ὑμῶν ἐστιν εἷς WH Treg NA28 ] εἷς γὰρ ὑμῶν ἐστιν ὁ καθηγητής RP

23:12 ὑψωθήσεται WH Treg NA28 ] + 13 Οὐαὶ δέ ὑμῖν, γραμματεῖς καὶ Φαρισαῖοι, ὑποκριταί, ὅτι κατεσθίετε τὰς οἰκίας τῶν χηρῶν, καὶ προφάσει μακρὰ προσευχόμενοι· διὰ τοῦτο λήψεσθε περισσότερον κρίμα (and re-number SBL v. 13 as 14) RP

23:13 δὲ WH Treg NA28 ] – RP

§23:13 εἰσελθεῖν WH Treg NA28 RP ] + 14 Οὐαὶ ὑμῖν, γραμματεῖς καὶ Φαρισαῖοι ὑποκριταί, ὅτι κατεσθίετε τὰς οἰκίας τῶν χηρῶν καὶ προφάσει μακρὰ προσευχόμενοι· διὰ τοῦτο λήψεσθε περισσότερον κρίμα TR

*23:17 ἁγιάσας WH Treg NA28 ] ἁγιάζων RP

23:18 ἂν WH Treg NA28 ] ἐὰν RP

23:19 τυφλοί WH Treg NA28 ] Μωροὶ καὶ τυφλοί RP

§23:21 κατοικοῦντι WH NA28 ] κατοικήσαντι Treg RP

*23:23 τὸ ἔλεος WH Treg NA28 ] τὸν ἔλεον RP

23:23 ταῦτα NIV RP ] + δὲ WH Treg NA28

23:23 ἀφιέναι WH NA28 RP ] ἀφεῖναι Treg

§23:24 οἱ Treg NA28 RP ] – WH

*23:25 ἀκρασίας WH Treg NA28 ] ἀδικίας RP

23:26 καὶ τῆς παροψίδος WH Treg NIV RP ] – WHmarg NA28

23:26 αὐτοῦ WH Treg NA28 ] αὐτῶν RP

§23:27 παρομοιάζετε WH NA28 RP ] ὁμοιάζετε Treg

*23:28 ἐστε μεστοὶ WH Treg NA28 ] μεστοί ἐστε RP

23:30 ⸀ἤμεθα WH Treg NA28 ] ἦμεν RP

23:30 ⸁ἤμεθα WH Treg NA28 ] ἦμεν RP

§23:30 αὐτῶν κοινωνοὶ WH Treg NA28 ] κοινωνοὶ αὐτῶν RP

*23:34 ἐξ WH Treg NA28 ] καὶ ἐξ RP

23:36 ἥξει WH Treg NA28 ]  ὅτι ἥξει RP

23:36 ταῦτα πάντα WH NA28 ] πάντα ταῦτα Treg RP

§23:37 ἀποκτείνουσα WH Treg NA28 ] ἀποκτένουσα RP

*23:37 ὄρνις ἐπισυνάγει WH Treg NA28 ] ἐπισυνάγει ὄρνις RP

23:37 αὐτῆς WH Treg NA28 ] ἑαυτῆς RP

23:38 ἔρημος Treg NA28 RP ] – WH