11
T-xnaqꞌtzbꞌil Jesús tiꞌjjo qnaꞌj Dios
(Mt. 6:9-15; 7:7-11)
Jun maj, nnaꞌntaq Jesús Dios. Atzaj teꞌ tbꞌaj naꞌn Dios, at jun t-xnaqꞌtzbꞌin xi qꞌmante te kyjaluꞌn: Taa, qo t-xnaqꞌtzintza tuꞌn tbꞌant qnaꞌn Diosa, ikyjo tzeꞌnku oke tuꞌn Juan, tej kyxi t-xnaqꞌtzin jniꞌ t-xnaqꞌtzbꞌin.
Chi Jesúsjo kyjaluꞌn: Ajtzin kyok ten kyeꞌ naꞌl Dios, chichkujiꞌy kyjaluꞌn:
Ay qMan Dios, noqit tzꞌel kynikyꞌxjal qa xjanxixjo tbꞌiy.
Noqit kuꞌtzjo Tkawbꞌila tzaluꞌn twutz txꞌotxꞌ.
Qꞌontzjiy qwaꞌy nimxix te qꞌij jaꞌlin.
Ex najsinkujiy qila,
ikyxjo tzeꞌnku qeꞌ, nkubꞌ qnajsiꞌn kyilxjal, a nchi bꞌinchin mibꞌin qiꞌja.
Mi ttziyiy tuꞌn qkubꞌ tzꞌaqa toj jun joybꞌil, aj ttzaj qiꞌja.
Ex xi tqꞌmaꞌnl Jesús kyjaluꞌn: Qqꞌaknajtzin kyjaluꞌn: Atit jun kyeꞌ, at jun tukꞌa pon kanin nikyꞌjin aqꞌwil, exsintla xi tqꞌmaꞌntz kyjaluꞌn: Ay wukꞌa, qꞌontzin oxe tal wabꞌj ntxꞌexa, noq tuꞌn at jun weꞌ wukꞌa tzajnin toj tbꞌe, ex luꞌ ma kanin njaꞌy. Me ntiꞌx chꞌin weꞌ at we, a tuꞌn t-xi nqꞌoꞌn te.
Bꞌalaqa a xjal, a tokx tuja, ktzajil tqꞌmaꞌn: Mitzin chin tyajiy nej. Ma jpet weꞌ nja, ex loqo qeꞌ ma qo kux kẍe kyukꞌa qalaꞌ. Me bꞌaꞌpetziꞌn, nlay chin jaw weꞌks weꞌ qꞌolte chꞌin tiꞌ tey. Kxel nqꞌmaꞌn kyeꞌy, exla qa mi xjaw weꞌks, noq tuꞌn kyukꞌa kyibꞌ, me noq tuꞌn tzunxix nlabꞌte wen, kjawil weꞌks qꞌolte noq alkye ntqanin.
Tuꞌnpetziꞌn, kxel nqꞌmaꞌn kyeꞌy: Kyqaninxa, ex ktzajil tqꞌoꞌn Dios; kyjyoma t-xilin tajbꞌil qMan, ex knetil kyuꞌn; kyqꞌolbꞌinxa toj kynaꞌj Diosa, ex ktzajil ttzaqꞌwin kyeꞌy. 10 Quꞌn alkye nqanin jun tiꞌ, ok kꞌmetil tuꞌn; ex alkye njyoꞌnxix, ok knetil tuꞌn; ex alkye nqꞌolbꞌin, ex ok ktzajil tzaqꞌwin.
11 ¿Ma attzin jun kyeꞌ, a ayiꞌy manbꞌajqiꞌy, aku txi qꞌonte jun kan te jun kykꞌwala, aj ttzaj tqanin jun tchiꞌ kyiẍ? ¿Mo akupela txi tqꞌoꞌn jun manbꞌaj abꞌj te jun tkꞌwal, aj qa ma tzaj tqanin kꞌwal jun twa pan? 12 ¿Mo qa aku txi tqꞌoꞌn jun sichil, qa ma tzaj tqanin jun tchiꞌ jos? ¡Nlayla! chi Jesúsjo. 13 Noqpe oꞌkx kyejiꞌy tbꞌanilxix kyaj te kykꞌwala, exla qa nya wenqiꞌy. ¿Yajtzin te Diostz, a at toj kyaꞌj? ¿Ma nlaypetzila tzaj tqꞌoꞌn teꞌ Xewbꞌaj Xjan qe, qa ma txi qqanin te?
¿Jaꞌn tzaje tipin Jesús tuꞌn kyetz tlajoꞌn taqꞌnil tajaw il toj kyanminxjal?
(Mt. 12:22-30; Mr. 3:20-27)
14 Attaq jun xjal, minataql nbꞌant tyolin, tuꞌn otaq tzꞌokx jun taqꞌnil tajaw il toj tanmin. Me atzaj teꞌ tetz qꞌiꞌn toj tanmin tuꞌn Jesús, bꞌeꞌx bꞌantl tej xjal tyolin. Tuꞌnpetziꞌn, nimx i jaw kaꞌylajxjal tuꞌn ikyjo. 15 Me iteꞌ junjun xjal i qꞌmante kyjaluꞌn: Nchi etz teꞌ xjal taqꞌnil tajaw il tuꞌn, quꞌn tuꞌn a te Beelzebú, a tajaw il, o txi qꞌonte tipin, chi chi xjaljo tiꞌj Jesús.Mt. 9:34; 10:25.
16 Me iteꞌl txqantl xjal xi kyqanin te Jesús, tuꞌn tkubꞌ tbꞌinchin jun yekꞌbꞌil tipin toj kyaꞌj.Mt. 12:38; 16:1; Mr. 8:11. Xi kyqanin ikyjo, quꞌn kyajtaqjo xjal tuꞌn tel kynikyꞌ te, a qa antza tzajniꞌn tipin Jesús toj kyaꞌj mo minaj. 17 Me bꞌiꞌntaq te Jesús tuꞌn, tiꞌtaqjo nkybꞌisin xjal. Tuꞌntziꞌn, xi tqꞌmaꞌn kye kyjaluꞌn: Qa paꞌn kytenxjal toj jun nim tnam, ex qa kyajqꞌoj kyibꞌ, noqx aku chi kubꞌ naj tuꞌn qꞌoj. Ex ikyxjo toj jun ja xjal; qa kyajqꞌoj kyibꞌ, nlay chi el wen. 18 Ikytzin taꞌye te satanásjo, a tajaw il. Qa ma tzꞌetz tlajoꞌn tibꞌ tuꞌnx tibꞌx kyoj kyanminxjal, paꞌnla ttentz tiꞌjx, ex atzin tkawbꞌil nlay chꞌiy. ¿Ma man kubꞌ numjjo tipintz? Nxi nqꞌmaꞌn weꞌ ikyjo, quꞌn loqiꞌy nchi yolin kyxoliliꞌy aj qa noq tuꞌn tipin Beelzebú, a tajaw il, nchi etz nlajonjiꞌy taqꞌnil. ¿Ma akutzin tzꞌok meltzꞌaj tajaw iltz kyiꞌjxjo taqꞌnil? 19 Ex noqit ikyjo tzeꞌnku nkyqꞌmaꞌn, qa tuꞌn tipin Beelzebú nchi etza taqꞌnil tajaw il toj kyanminxjal wuꞌn, ¿Yajqetzin kyeꞌ, a lipcheqek kyiꞌja? ¿Ankye kye tzaj qꞌoꞌnte kyipin tuꞌn tetz kylajoꞌn taqꞌnil tajaw il toj kyanminxjal, qa nya ax Dios? Tuꞌnpetziꞌn, ayexjo kyukꞌiy kchi qꞌmalte qa nya toj tumil kyyola tiꞌjjo lo. 20 Me metziꞌn, qa a te Dios ntzaj qꞌonte weꞌ wipin, tuꞌn kyetzjo taqꞌnil tajaw il wuꞌn toj kyanmin xjal, tzꞌelkutzin kynikyꞌtza te, a qa ma tzuljo Tkawbꞌil Dios kyxola.
21 Qa at jun xjal nimxix tipin, a at kxbꞌil te kolbꞌilte kywutz ileqꞌ, exsin tzunxix nxqꞌuqintz tiꞌj tja, nlay tzꞌex qꞌiꞌn a at toj, ex ntiꞌxla aku bꞌajte. 22 Me tzulittzin juntl xjal, a nimxixtl tipin tzeꞌnku tnejil, bꞌeꞌx aku kubꞌ tuꞌnljo xjal anetziꞌn. Bꞌeꞌx aku chi el qꞌiꞌn jniꞌ qꞌuqle tkꞌuꞌj tiꞌj te kolbꞌil tibꞌ, ex a xjal anetziꞌn kqꞌmalte tzeꞌn aku chi oke jniꞌ at toj tja.
23 Ankye jun xjal nya taj tuꞌn tqꞌoꞌn te tibꞌ wukꞌiy, nqꞌojin wiꞌja. Ex ankye jun xjal mi n-onin wukꞌiy tuꞌn tel kynikyꞌxjal tiꞌj Kolbꞌil, noq nbꞌaj tchitin,Mr. 9:40. tzeꞌnku jun aqꞌnil kyꞌaj, a tkyꞌeꞌ tuꞌn tmojin tuꞌn tjaw chmet twutz awal.
T-xnaqꞌtzbꞌil Jesús tiꞌj, tiꞌ kbꞌajil kyiꞌjxjal, a nya nimil
(Mt. 12:43-45)
24 Aj tetz jun taqꞌnil tajaw il toj tanmin jun xjal, a nya nimil, bꞌeꞌx nxiku jyolte tojjo tzqij txꞌotxꞌ, jaꞌ tuꞌn ttene. Exsin qa mi xjyet tuꞌn, kꞌwel t-ximin: Kchin meltzꞌajil weꞌ juntl majl tojjo njaꞌy, jaꞌ ẍin etziy. 25 Ex ajtzin tkanin juntl majl tkꞌatzjo xjal, knetiljo xjal tuꞌn, tzeꞌnku jun ja, a ntiꞌ at toj, ex chebꞌe misoꞌn, ex nikꞌuꞌnxix wen. 26 Bꞌeꞌxsin k-okixtz toj tanmin xjal, me nya tjunalx jaꞌlin; qalaꞌ kyukꞌa wuql tukꞌa xininqexix toj il tzeꞌnku a. Ex kykyaqilx chi najal toj tanminjo xjal jaꞌlin. Atzaj xjal noqx kyja kxeꞌlix toj il tzeꞌnkuꞌ ttentaq te tnejil.
Ajo qtzaljbꞌil, a twutzxix
27 Tzuntaq nyolin Jesús ikyjo, tej tjaw ẍchꞌin jun qya kyxolxjal. Chiꞌ kyjaluꞌn: ¡Kyꞌiwlinxix teꞌ qya, a xkubꞌ alintiy ex xjaw chꞌiysintiy!
28 Xitzin ttzaqꞌwin Jesús kyjaluꞌn: Ikypen teꞌ, me nimxixtl teꞌ tkyꞌiwbꞌil qMan kyibꞌajjo a nkubꞌ kybꞌiꞌn Tyol Dios, exsin nkubꞌ kynimin, chiꞌ.
Tej t-xi kyqanin aj il jun techil tipin Jesús
(Mt. 12:38-42; Mr. 8:12)
29 Me ayetzin kyeꞌ xjal, tzuntaq nchmet-xi kyeꞌ kybꞌaj tiꞌjile Jesús. Ex ante Jesús ok ten qꞌmalte kyjaluꞌn: Ayetzin xjal kyojjo tqꞌijil jaꞌlin, manyor aj ilqe. Nkyqanin jun techil wipiꞌn, me mi txi nyekꞌiꞌn jun techil, qalaꞌ oꞌkx jun techil tzeꞌnku te Jonás.Mt. 16:4; Mr. 8:12. 30 Quꞌn ikytziꞌn te Jonás ok teꞌ te jun yekꞌbꞌil kyxol xjal te Nínive,Jon. 3:4. ex ikyx wejiꞌy, a Tkꞌwal Ichin, ok kchin okila te jun yekꞌbꞌil kyeꞌ xjal tojjo tqꞌijil jaꞌlin.
31 Toj tqꞌijil paꞌbꞌin, ok kchi okil tkyaqil xjal atxix t-xe tnejil toj paꞌbꞌin twutz Dios, junx kyukꞌa ayeꞌ loqe nchi anqꞌin kyojjo tqꞌijil jaꞌlin. Ok kjawil weꞌksjo qya, a nmaq kawil tzajnin te najchaq te twutz txꞌotxꞌ, tuꞌn kykubꞌ tzꞌaqxjal toj kyil tuꞌn, ayeꞌ iteꞌ kyojjo qꞌij jaꞌlin. Quꞌn ajo qya anetziꞌn bꞌeꞌx xiꞌ bꞌilte tnabꞌlxix qtzan Salomón.1Re. 10:1-10; 2Cr. 9:1-12. Me ajo t-xilin nabꞌl wiꞌja jaꞌlin, nimxixtl toklin tzeꞌnku te Salomón. 32 Ex ikyqex kyeꞌ xjal toj tnam Nínive kyojjo qꞌij te Jonás kchi jawil weꞌks toj tqꞌijil paꞌbꞌin, aj kyokxjal toj xjelbꞌil twutz Dios, ayeꞌ iteꞌ kyojjo qꞌij jaꞌlin, tuꞌn kykubꞌ tzꞌaq toj kyil kyuꞌn. Quꞌn ayetzinxjal toj Nínive bꞌeꞌx ajtz tiꞌj kyanmin, tej t-xi tqꞌmaꞌn Jonás Tbꞌanil Tqanil Dios kye.Jon. 3:5. Ex ajo Tbꞌanil Tqanil wiꞌja jaꞌlin nimxixtl toklin tzeꞌnku toj tqꞌijil Jonás.
T-xnaqꞌtzbꞌil Jesús tiꞌjjo tuꞌn qkaꞌyin te qibꞌ tiꞌj tkyaqil nya wen
(Mt. 5:15; 6:22-23)
33 Xi tqꞌmaꞌnl Jesús kyjaluꞌn: Mix aꞌl jun xjal aku tzꞌok txqonte jun tzaj, exsin bꞌeꞌx kxel tewiꞌntz, mo tuꞌn tkuꞌx tjaqꞌ jun kax; qalaꞌ tuꞌn tkubꞌ qꞌoyit jawnin twiꞌ jun xtankoꞌl, tuꞌntzin tspikyꞌbꞌajtz tkyaqil toj ja.Mt. 5:14-16; Mr. 4:21; Lc. 8:16. 34 Ajo kywutza tzeꞌnku jun tzaj te kyxmilila ex te kyanmiꞌn. Qa wen kywutza, at spikyꞌin toj kyanmiꞌn tuꞌn tel kynikyꞌa tiꞌj tkyaqiljo wen. Me qatzin ma txi kyqꞌoꞌn ambꞌil te kywutza noq tuꞌn tkaꞌyin tiꞌjjo nya wen, ex ikyx ok k-okil kyanmiꞌn te nya wen, ex toj qxopin. 35 Kykaꞌyinktzin kyibꞌa tuꞌn mi qe kykꞌuꞌja tiꞌj jun kyanmiꞌn nya wen, quꞌn kchi kꞌwel sbꞌuꞌn tuꞌn, tuꞌn kyxi tiꞌn toj manyor qxopin. 36 Qatzin toj spikyꞌin taꞌye kyximbꞌitza exsin tkyaqiljo kychwinqila, ex ntiꞌ chꞌin qxopin toj; okpen k-elil kynikyꞌtza tiꞌj tkyaqiljo nya wen, tzeꞌnku tuꞌn kybꞌeta toj jun tqan tzaj.
Tej tyolin Jesús kyiꞌj Parisey ex xnaqꞌtzil tiꞌj ojtxe kawbꞌil
(Mt. 23:1-36; Mr. 12:38-40; Lc. 20:45-47)
37 Atzaj teꞌ tkubꞌ qen Jesús tuꞌn tyolin, bꞌeꞌx xi txkoꞌn waꞌl tuꞌn jun Parisey. Atzaj teꞌ tkanin tzma tja Parisey, okxsintz tuja, exsin ok qetz waꞌl tiꞌj meẍ. 38 Me atzin tej Parisey noqx jaw kaꞌylaj teꞌ, quꞌn tuꞌn mix i ele ttxjoꞌn te Jesús tqꞌobꞌ, tzeꞌnku nbꞌanttaq kyuꞌn, teꞌ tok ten waꞌl. 39 Xitzin tqꞌmaꞌn qAjaw te kyjaluꞌn: Atzin kyeꞌ, a ayiꞌy Parisey, tbꞌanilx kykaꞌyajtza kywutzxjal, tzeꞌnku jun vas ex jun laq manyor txjonx tiꞌj, me atzin tojxi, manyor tzuꞌjx. Ikytzin kyejiꞌy toj kyanmiꞌn; nojnin iteꞌya tuꞌn nknet kyuꞌn tuꞌn kyelqꞌbꞌiꞌn, ex tuꞌn kybꞌinchbꞌiꞌn nya bꞌaꞌn. 40 ¡Ntiꞌ kynabꞌla! ¿Ma miꞌtzin bꞌiꞌn kyuꞌn, qa ikyqejiꞌy tzeꞌnku jun vas? Il tiꞌj tuꞌn tel txjetjo tojxi tzeꞌnkuxjo tiꞌjxi. Junchꞌin tumil at, quꞌn junchꞌinte xkubꞌ bꞌinchin teꞌ a qꞌanchaꞌl, exsin nya qꞌanchaꞌl, ex kykabꞌil il tiꞌj tuꞌn tel txjet. 41 Tuꞌnpetziꞌn, tnejilxix, kyqꞌonxsinjiꞌy oyaj te mojbꞌil tukꞌa jun kyanmiꞌn txjonxix, ex noq tuꞌn ikyjo, tkyaqilx kychwinqila ok k-elil saqix.
42 Bꞌisbꞌajilxla kyeꞌy, ayiꞌy Parisey. Quꞌn nxi kyqꞌoꞌn twutz Dios tlajajin tnej tal menta, tal rud ex tkyaqil wiq itzaj, tzeꞌnkuxjo ntqꞌmaꞌn toj ojtxe kawbꞌil.Lv. 27:30. Me mi nxi kyqꞌoꞌn ambꞌil tiꞌjjo xnaqꞌtzbꞌil, a nimxixtl toklin toj kawbꞌil: A tuꞌn kynajaꞌn tzꞌaqle, ex tukꞌa tqꞌaqꞌbꞌil kykꞌuꞌja tiꞌj Dios. Atzin tuꞌn tbꞌantjo kyuꞌn, ex tuꞌn mi kyij kytzapinjiꞌy txqantl.
43 Bꞌisbꞌajilxla kyeꞌy, ayiꞌy Parisey. Quꞌn oꞌkx kyajiꞌy tuꞌn kykubꞌ qeꞌy kyibꞌajjo meẍ tbꞌanilqex wen, aj kyxiꞌy toj muꞌẍ ja te naꞌbꞌl Dios. Ex kyaj tuꞌn kyqꞌolbꞌinxjal kyeꞌy tukꞌa kymutxbꞌil kyibꞌ kyojile bꞌe.
44 Bꞌisbꞌajilxla kyeꞌy, ayiꞌy Parisey. Quꞌn aye xjal mi naꞌn kyuꞌn tiꞌjjo kyanmiꞌn, a nya wen. Quꞌn ikyqexixjiꞌy tzeꞌnqeku kyjulil kyimnin, a nya qꞌanchaꞌlqe, a tzunx nchi bꞌetjexjal kyibꞌaj. Me mina n-el kynikyꞌ te, quꞌn tuꞌn nya qꞌanchaꞌlqe.
45 At jun te xnaqꞌtzil tiꞌj kawbꞌil, xi tzaqꞌwinte Jesús. Chiꞌ kyjaluꞌn: Xnaqꞌtzil, ex majqox qeꞌ ma qo ok tyisoꞌn, chiꞌ.
46 Me atzin te Jesús xi ttzaqꞌwin kyjaluꞌn: Ex bꞌisbꞌajilxla kyeꞌy, a ayiꞌy xnaqꞌtzil tiꞌj ojtxe kawbꞌil, quꞌn nxi kyqꞌoꞌn nimku nukꞌbꞌil, a kujxix wen, kyibꞌajxjal, nyakuj jun iqtz, a nlay kyꞌisje kyuꞌn. Ex ayenajtzin kyetza, nipe jun tal twiꞌ kyqꞌobꞌa n-ok aqꞌle tiꞌjjo iqtz anetziꞌn.
47 Ex bꞌisbꞌajilxla kyeꞌy, a tuꞌn njaw kybꞌinchinljiꞌy kyja kyimnin, a yolil Tyol Dios, aye i kꞌmonte Tyol ojtxe. ¿Ma nyatzin ayexjo ojtxe kychmaꞌn i kubꞌ bꞌyonkye? 48 Tuꞌnpetziꞌn, ikyx kyximjiꞌy, ex ikyx kyaqꞌnbꞌinjiꞌy tzeꞌnqe bꞌyol xjal ojtxe, quꞌn aye kychmaꞌn i kubꞌ bꞌyoꞌnkye, ex ayetzinl kyetza njaw kybꞌinchiꞌn kyja te jun nabꞌlkye.
49 Tuꞌnpetziꞌn, bꞌeꞌx tqꞌma te Dios, a nimx t-xilin tnabꞌl. Chiꞌ kyjaluꞌn: Ok kchi xel nchqꞌoꞌn weꞌ nyolila exqetziꞌn nxnaqꞌtzbꞌiꞌn. Me iteꞌ junjun kye kchi kꞌwel bꞌyoꞌn, ex iteꞌ junjuntl ok ktzyetil kylajche. 50 Me ayetzin kyeꞌ xjal, a loqe nchi anqꞌin jaꞌlin, ok kꞌwel tzꞌaq tkawbꞌil Dios kujxix kyibꞌaj tuꞌn tpaj kychkyꞌeljo jniꞌ yolil Tyol Dios ojtxe, atxix t-xe tnejil, 51 tzeꞌnku qtzan AbelGen. 4:8. ex qtzan Zakariy, a kubꞌ bꞌyoꞌn tojx tnejil ja te naꞌbꞌl Dios ex twutz t-altar.2Cr. 24:20-21.
Tuꞌnpetziꞌn, kxel nqꞌmaꞌn kyeꞌy, aj qa kchi okila toj paꞌbꞌin twutz Dios tiꞌj kykyimliꞌn qtzan xjal lo, ktzajil tqꞌoꞌn Dios kujxix tkawbꞌil kyibꞌaja te chojbꞌil, a ayiꞌy iteꞌ tojjo tqꞌijil jaꞌlin.
52 Ex bꞌisbꞌajilxla kyeꞌy, a ayiꞌy xnaqꞌtzil tiꞌj ojtxe kawbꞌil, tuꞌn a ma kubꞌ kyetzinjiꞌy tumiljo tzeꞌn tuꞌn tela kynikyꞌxjal tiꞌj Dios. Me majqexpe kyeꞌ, mi n-el kynikyꞌ te tumil, ex nchi ok kymeqoꞌnjiꞌy txqantl, a kyaj tuꞌn tel kynikyꞌ tiꞌj Dios.
53 Atzaj teꞌ tbꞌaj tqꞌmaꞌn Jesúsjo jniꞌ yol lo, ayetzaj jniꞌ xnaqꞌtzil tiꞌj ojtxe kawbꞌil exqetziꞌn Parisey nimx kyqꞌoj tzaj. Tuꞌntziꞌn, bꞌeꞌx i ok ten qanilte noq tiꞌchaqku tiꞌ, 54 quꞌn kyajtaqjo xjal anetziꞌn, tuꞌn tkubꞌ tzꞌaq Jesús kyuꞌn toj til kyuꞌnxjo tyol.

11:15 Mt. 9:34; 10:25.

11:16 Mt. 12:38; 16:1; Mr. 8:11.

11:23 Mr. 9:40.

11:29 Mt. 16:4; Mr. 8:12.

11:30 Jon. 3:4.

11:31 1Re. 10:1-10; 2Cr. 9:1-12.

11:32 Jon. 3:5.

11:33 Mt. 5:14-16; Mr. 4:21; Lc. 8:16.

11:42 Lv. 27:30.

11:51 Gen. 4:8.

11:51 2Cr. 24:20-21.