12
Mi qo xmiletzꞌin
1 Kyojjo qꞌij anetziꞌn, jaw kychmoꞌn jun jteꞌ milxla xjalla, noqx jaw kylimoꞌn kyibꞌ, junjun tukꞌa juntl. Ex ok ten Jesús yolil kyeꞌ t-xnaqꞌtzbꞌin. Chiꞌ kyjaluꞌn: Kyklom kyeꞌ kyibꞌ teꞌ kytxꞌamil xjal Parisey, a kyxmiletzꞌil, a chebꞌe n-el lemimin kyiꞌja.✡Mt. 16:6; Mr. 8:15. 2 Quꞌn ntiꞌ jun tiꞌ toj ewajil taꞌye, a nlay tzꞌel tqanil. Ex ntiꞌ jun tiꞌ ewin taꞌye, a nlay tzꞌetz toj qꞌanchaꞌl.✡Mr. 4:22; Lc. 8:17. 3 Tuꞌnpetziꞌn, jotxjo kyeꞌ, a o bꞌaj kyqꞌmaꞌn toj ewajil, ok kbꞌijtajil teꞌ toj tqan qꞌijil. Ex jotxjo, a o bꞌaj kyjaskꞌiꞌn tuja, exsin ewinnaj taꞌye kyuꞌn, ok ktzajil ẍchꞌiꞌn teꞌ tzmax toj twiꞌ ja, tuꞌn tbꞌijte kyuꞌnxjal.
T-xnaqꞌtzbꞌil Jesús tiꞌj alqe tuꞌn qxobꞌa
(Mt. 10:26-31)
4 Tuꞌnpetziꞌn, nxi nqꞌmaꞌn kyeꞌy, ayiꞌy wukꞌa, tuꞌn mina chi tzaj xobꞌa kyeꞌ xjal, a aku chi kubꞌ bꞌyoꞌn kyuꞌn. Quꞌn ntiꞌl aku bꞌant kyuꞌn, aj tkyimjo kyxmilila. 5 Me ok kxel nqꞌmaꞌn weꞌ kyeꞌy, alqe tuꞌn kytzaja xobꞌiꞌy. Chi xobꞌtziꞌn teꞌ, a at toklin tuꞌn kykyimxjal tuꞌn, ex at toklin tuꞌn kyxi qꞌoꞌnxjal tuꞌn toj qꞌaqꞌ te jun majx, aj tkyimjo kyxmilil. Twutzx te, antza chi xobꞌa kyeꞌ.
6 Kanqetzin kyeꞌ tal pichꞌ. ¿Ma nyatzin jweꞌ kyeꞌ tal kybꞌaj nkꞌayajtz tuꞌn kabꞌe tal pwaq? Me iꞌchaqx nya tal wiꞌyilqetz, mix aꞌlx junte n-el naj toj tkꞌuꞌj qMan Dios. 7 ¿Yajtziljo kyetza? Majqexpeꞌ jniꞌ tsmal kywiꞌy ajlaꞌnqemile tuꞌn Dios. Tuꞌnpetziꞌn, mina chi tzaj xobꞌ kyeꞌ, quꞌn tuꞌn nimxixtl kyeꞌ kyoklin kywutzjo txqan tal pichꞌ.
Mi kubꞌ qewin Jesús kywutzxjal
(Mt. 10:19-20, 32-33; 12:32)
8 Kxel nqꞌmaꞌn kyeꞌy jaꞌlin, chi Jesúsjo, ankye te mi kubꞌ tewin kywutzxjal, qa nimil wiꞌja, a ayiꞌn Tkꞌwal Ichin, ex ikyx wejiꞌy mi kubꞌ wewiꞌn twutz t-angel nMaꞌn, a at toj kyaꞌj. 9 Me anteꞌ kꞌwel ewinte kywutzxjal qa ojtzqiꞌnqiꞌn tuꞌn, ex ikyx wejiꞌy, kꞌwel wewiꞌn twutz t-angel nMaꞌn, a at toj kyaꞌj.
10 Ex qa at jun xjal xjaw yolbꞌin wiꞌja, a ayiꞌn Tkꞌwal Ichin, okpe kꞌwel najsin teꞌ til tuꞌn Dios, qa ma tzꞌajtz tiꞌj tanmin tiꞌjjo til. Me anteꞌ, a k-elil ikyꞌin te Xewbꞌaj Xjan, nlayxpen kubꞌ najsit teꞌ til.✡Mr. 3:29.
11 Mina chi jaw bꞌisiꞌn, aj kyxi qꞌiꞌn tojjo muꞌẍ ja te kynabꞌl Judiy Dios, mo kywutzjo muchꞌ kawil mo kywutzjo nmaq kawil. Ex mi chi jaw luꞌliꞌn tiꞌj tiꞌ yol tuꞌn t-xi kyqꞌmaꞌn te kolbꞌil kyeꞌy. 12 Quꞌn aj tpon kaniꞌn ambꞌil, a jaꞌ tuꞌn kyyoliniy, ate Xewbꞌaj Xjan ok ktzajil qꞌmante kyeꞌy tiꞌ tuꞌn t-xi kyqꞌmaꞌn.✡Mt. 10:19-20; Mr. 13:11; Lc. 21:14-15.
T-xnaqꞌtzbꞌil Jesús tuꞌn qkaꞌyin te qibꞌ tiꞌj qqꞌinimil
13 At junte xjal kyxoljo xjal, xi qꞌmante te Jesús kyjaluꞌn: Xnaqꞌtzil, qꞌmanxa te ntzikya tuꞌn ttzaj tyekꞌin alkye weꞌ wetzbꞌil, a at wokliꞌn tiꞌj, tiꞌjjo tqꞌinimil qtzan ntatiy.
14 Xitzin ttzaqꞌwin Jesús kyjaluꞌn: Ay wukꞌa, ¿Ankye weꞌ ma tzꞌok qꞌonwe te kawil kyxola, tuꞌn tkubꞌ npaꞌnjiꞌy, a at kyeꞌy?
15 Ex xi tqꞌmaꞌnl kyjaluꞌn: Kykaꞌyink kyibꞌa; mi pon kyeꞌ kykꞌuꞌj tiꞌj qꞌinimil, quꞌn nya tzmaxi ktenbꞌil kyejiꞌy kychwinqil, qa ma ten kyqꞌinimila.
16 Ex kubꞌ tyolin Jesús jun techil kye. Chiꞌ kyjaluꞌn: Attaq jun xjal qꞌinin; nimxjo twutz tawal ttxꞌotxꞌ chmet. 17 Oktzin ten qꞌinintz ximil: ¿Tzeꞌntzin k-okile wuꞌn jaꞌlin? Quꞌn mix jaꞌ tuꞌn tokxi nkꞌuꞌnjiꞌy twutz wawala, chiꞌ. 18 Ex kubꞌ t-ximinl kyjaluꞌn: Ma tzul toj nnabꞌla tiꞌ tuꞌn tkubꞌ nbꞌinchiꞌn, chiꞌ. Ok chi kꞌwel nxitinjiꞌy jniꞌ ntxꞌutxꞌa, exsin ma tijqe chꞌintl kchi kꞌwel nbꞌinchiꞌn, tuꞌntzintla kykux bꞌajjo jniꞌxjo kywutz wawala kyoj, exsin jotxjo jniꞌ at weꞌy. 19 Ex kxel nqꞌmaꞌn te wanmiꞌn kyjaluꞌn: Ay qꞌaye, nimx te tiꞌ ma kꞌuꞌyit te, te nimku abꞌqꞌe. Atziꞌn jaꞌlin, kuxsin tzꞌajlantza, kuxsin waꞌntza, kuxsin txꞌuꞌjte chꞌintza ex kuxsin tzalajtza. 20 Me atzin te Dios tzaj tqꞌmaꞌn tej qꞌinin kyjaluꞌn: Ay ntiꞌ tnabꞌla, texjo qnikyꞌin lo, ok kkyimila. ¿Anqe kyjele tqꞌonejiy a ma bꞌaj kꞌuꞌyit tuꞌn? 21 Ikytzin tchwinqil jun qꞌinin, a noqx n-ok ten chmol txqan tqꞌinimil noqx te teku; me toj tanmin twutz Dios, manyor tal yajx.
Nchi ok tkaꞌyinte Dios tkꞌwal
(Mt. 6:25-34)
22 Tbꞌajlinxiꞌ ikyjo, tej t-xi tqꞌmaꞌnl Jesús kye t-xnaqꞌtzbꞌin, chiꞌ kyjaluꞌn: Kxel nqꞌmaꞌn kyeꞌy: Mina chi jaw melj kyeꞌ tiꞌjjo wabꞌj, a tuꞌn t-xi kywaꞌn, ex mina chi jaw melja tiꞌjjo kyxbꞌaliꞌn tuꞌn tok. 23 ¿Ma nya nimxixtl toklin kychwinqila tzeꞌnkuꞌ wabꞌj, exsin nyapela nimxixtl teꞌ kyxmilila tajbꞌin tzeꞌnkuꞌ kyxbꞌaliꞌn? 24 Kykaꞌyinktzin kyejiꞌy kychwinqil joj: Mina nchi awan, ex mina nchi chmon twutz kyawal. Ntiꞌ jun kykꞌubꞌl te tkubꞌil kywa, ex ntiꞌ jun kytxꞌutxꞌ. Me ate Dios nxi qꞌonte kywa. ¿Yajtziljo kyetza? ¿Ma nyapela nimxtl kyeꞌ kyoklin kywutzjo jniꞌ joj? 25 Quꞌn mixpetzin tuꞌn chi ja meljtza, ¿Ma akutzin txi nimix toj kychwinqila nipela jun qꞌij? 26 Qatzin nlay bꞌant tuꞌn t-xi laqꞌe chꞌintljo kychwinqila kyuꞌn, ¿Tiꞌtzin quꞌniltz nchi jaw melja, tuꞌn tbꞌantjo a txqantl kyuꞌn?
27 Kykaꞌyinktziꞌn tzeꞌn nchi chꞌiyeꞌ jniꞌ t-xmakil kꞌul. Mina nchi aqꞌnin ex mina nchi chubꞌin. Me kxel nqꞌmaꞌn kyeꞌy, qa a qtzan nmaq kawil Salomón ojtxe, tukꞌa tkyaqil tqꞌinimil, s-ok tktxuꞌn tibꞌ tukꞌa t-xbꞌalin tbꞌanilx wen;✡1Re. 10:4-7; 2Cr. 9:3-6. me mix kanine tqoptzꞌajiyil t-xbꞌalin, tzeꞌn kaꞌyiꞌn jun tal t-xmakil kꞌul. 28 Qatzin qa nchi ok tktxuꞌn Diostzjo tal t-xmakil kꞌul ikyjo, a loqe tzunx nchi milinx toj kojbꞌil jaꞌlin, me meljo nchiꞌj, bꞌeꞌx kchi kꞌwel bꞌolj tuꞌn qꞌaqꞌ; ¿Yajxsila kyetza? ¿Nyapela kchi okil ktxuꞌn kyeꞌ tuꞌn Dios? Quꞌn qa noq oꞌkxtza nchi bꞌisiniy tiꞌjjo tkyaqiljo lo, atzin nyekꞌine qa noq tal chꞌin kynimbꞌila.
29 Tuꞌnpetziꞌn, mina chi jaw melj kyeꞌ noq tiꞌjjo tiꞌ tuꞌn t-xi kywaꞌn, ex noq tiꞌjjo tiꞌ tuꞌn t-xi kykꞌwaꞌn. 30 Quꞌn ayetzin kyeꞌ txqantl xjal, a nya nimil, toj tkyaqil twutz txꞌotxꞌ, nimx nchi jaw melj kyeꞌ tiꞌj tkyaqiljo lo. Me metziꞌn kyetza, at jun kyeꞌ kyMan, a ojtzqiꞌn tuꞌn alkye atx taj kyeꞌy. 31 Kyjyomtziꞌn Tkawbꞌil qMan Dios, ex ok ktzajil tqꞌoꞌn tkyaqiljo at tajbꞌin kyeꞌy.
A qqꞌinimil toj kyaꞌj
(Mt. 6:19-21)
32 Mina chi tzaj xobꞌa. Nchin kaꞌyin kyiꞌja, quꞌn tal nritqiꞌy, a nya ilaꞌ tal kybꞌaja. Me noq tuꞌnjo twenil Manbꞌaj, a at toj kyaꞌj, nimx ntzalaj tuꞌn t-xi tqꞌoꞌn kyokliꞌn tojjo Tkawbꞌil. 33 Kykꞌayinxjiꞌy tkyaqil at kyeꞌy, ex kyqꞌonxa kyeꞌ jniꞌ yaj. Ikytziꞌn kchmetila kyqꞌinimiljiꞌy twutz Dios toj kyaꞌj, a nlay bꞌaj. Tzꞌok tilil kyuꞌn tuꞌn tkubꞌ kybꞌinchinjiꞌy a taj Dios tzaluꞌn twutz txꞌotxꞌ, quꞌn atzin k-okiljo te kyqꞌinimila, a kꞌwel tkꞌuꞌn Dios toj kyaꞌj, a jaꞌ nlay tzꞌokxi ileqꞌ elqꞌil, ex nlay bꞌajjo qꞌinimil anetziꞌn tuꞌn pokꞌ. 34 Quꞌn jaꞌ taꞌyex kyqꞌinimila, axsa kxel lipeye kyanmiꞌn.
Tok tilil quꞌn tuꞌn qayoꞌn tulil qAjaw
35 Kybꞌinchimtzin kyibꞌtza, ex kyktxunktzin kyibꞌtza, ex tukꞌa kytzaja nkꞌant wen.✡Mt. 25:1-13. 36 Chi oka tzeꞌnqekuꞌ taqꞌnil jun xjal, a loqe nchi ayon tuꞌn toktz jqetjo tjpel ja, aj tmeltzꞌajjo tajaw aqꞌuntl toj jun mejebꞌlin. Jun paqx k-okitz jqon ja te, noq aj tok twokꞌchin.✡Mr. 13:34-36. 37 Jun tzaljbꞌilx teꞌ kyeꞌ taqꞌniljo xjal, aj qa itzꞌqe, ex qa nchi ayon, aj tpoꞌn tajaw aqꞌuntl. Kxel nkujsin kyeꞌy, aj qa bꞌeꞌx aku txi qꞌmaꞌn kyeꞌ tal aqꞌnil anetziꞌn tuꞌn tajaw aqꞌuntl, tuꞌn kyok qe waꞌl tiꞌj meẍ, ex axla tajaw aqꞌuntl aku txi sipinte kywa.
38 Jun tzaljbꞌilx te kyeꞌ aqꞌnil, a qa itzꞌqe aj kyel jyet tuꞌn tajaw aqꞌuntl, jniꞌchaqxla ortz kanin, exla qa nikyꞌjin aqꞌwil mo chꞌixtaq qsqixj. 39 Ex bꞌinkuxjo lo kyuꞌn, chi Jesúsjo: A noqit bꞌiꞌn te tajaw ja tuꞌn, jniꞌxix or kanin ileqꞌ elqꞌil toj tja, akula kubꞌ ten xqꞌuqilte, ex nlayla ttziye tuꞌn tetz elqꞌin toj tja. 40 Ikytziꞌn kyetza jaꞌlin, kyxqꞌuqinkutzin kyetza kyibꞌ, quꞌn noqx kynabꞌinkuxa aj wula ayiꞌn, a Tkꞌwal Ichin.✡Mt. 24:43-44.
Jun techil tuꞌn Jesús tiꞌj jun aqꞌnil wen ex tiꞌj juntl, a nya wen
(Mt. 24:45-51)
41 Xitzin tqanin Pegr kyjaluꞌn: Taa, ¿Ma noqtzin qeꞌy ma tzaj tqꞌmanejiy techil lo, mo te tkyaqilxj?
42 Chitzin Jesúsjo, a tAjaw Tkyaqil, kyjaluꞌn: ¿Ankye te kaꞌyil aqꞌuntl, a qꞌuqle tkꞌuꞌj tajaw aqꞌuntl tiꞌj, quꞌn tuꞌn njapin bꞌajxix taqꞌin? ¿Nyapela atz kyjel qꞌoꞌn nejinel kyibꞌajjo txqantl aqꞌnil, tuꞌn t-xi qꞌoyit kywa toj tumilxix? 43 Nim tzaljbꞌilx teꞌ aqꞌnil te, a qa tzun nbꞌinchin tukꞌa tumil, aj tel jyet tuꞌn tajaw aqꞌuntl. 44 Twutzxix kxel nqꞌmaꞌn kyeꞌy, chi Jesúsjo, kxel tqꞌoꞌn tajaw ja toklin te nejinel tibꞌaj tkyaqiljo at te. 45 Metzin qa ajo aqꞌnil ma tzꞌok te nya wen, xkubꞌ t-ximin toj tanmin: Yajla tzul te tajaw ja, qa chiꞌ, ex k-okil ten yisol kyeꞌ txqantl aqꞌnil, ayeꞌ ichin ex qya, exsin qa bꞌeꞌx s-ok tentz waꞌl ex kꞌwal ex majxpe k-okil ten txꞌujtil. 46 Exsin noqx tnabꞌinkuxtz, aj tul kaniꞌn tajaw aqꞌuntl, quꞌn tuꞌn ntiꞌtaqx chꞌin bꞌiꞌn tuꞌn, tiꞌ qꞌijil ex jniꞌtaq or tuꞌn tul. Tuꞌnpetziꞌn, bꞌeꞌx kꞌwel kawin kujxix, ex bꞌeꞌx kxel xoꞌn te jun majx junx kyukꞌa xjal aj il, a mibꞌin chi nimin.
47 Atzin tej aqꞌnil, a n-el tnikyꞌ te, tiꞌxixjo taj tajaw aqꞌuntl, me mina nkubꞌ tbꞌinchin tibꞌ, ex mibꞌin nimin, ok kbꞌajil jikytzꞌin ilaꞌ maj. 48 Me atziꞌn teꞌ aqꞌnil, a nkubꞌ tbꞌinchin jun tiꞌla a at tilil, me nkubꞌ tbꞌinchin quꞌn tuꞌn mina n-el tnikyꞌ te, a qa nya bꞌaꞌn, ok kbꞌajil kawin, me nyala chꞌintl kxel jikytzꞌin teꞌ. Tuꞌnpetziꞌn, alkye teꞌ ma tzaj qꞌoꞌn chꞌintl te, ex nim chꞌintl teꞌ ktzajil tqanin Dios te. Ex alkye teꞌ ma nintz xi oqxenin, ex ma nintzx teꞌ ktzajil qanin te, chi Jesúsjo.
At paꞌbꞌl qxol kyukꞌa txqantl, tuꞌn tpaj qnimbꞌil
(Mt. 10:34-36)
49 Ma chin ula tzaluꞌn twutz txꞌotxꞌ, tzeꞌnku jun qꞌaqꞌ njulin wen te kolbꞌil ex te joybꞌil qꞌoj kyxolxjal. ¡Me atla wajiꞌy noqit nkꞌant jaꞌlin! 50 Nimx kyixkꞌoj kkyꞌelix wuꞌn, ex nimx bꞌis nnaꞌn jaꞌlin tzmax aj tjapin bꞌaj. 51 ¿Tzeꞌntzintz toj kywutza? ¿Ma man chin kꞌuꞌl wetza noq tuꞌn kytzalajxjal tzaluꞌn twutz txꞌotxꞌ? Me twutzxix kxel nqꞌmaꞌn kyeꞌy, qa ¡Mina! Qalaꞌ ma chin kꞌuꞌl weꞌ noq tuꞌn tpaꞌyit kynabꞌlxjal. 52 Tuꞌnpetziꞌn, texjo qꞌij jaꞌlin, nya junx t-xilin kynabꞌl jweꞌ xjal, a najleqe toj junx ja, quꞌn tuꞌn oxe mikyxil kynabꞌljo tzeꞌnqeku kabꞌel. Ex ayetzin kyeꞌ kabꞌel mikyxi chi nabꞌliꞌn tzeꞌnqeku oxel. 53 Okpe k-elil tiꞌjlin te manbꞌaj tkꞌwal, ex ikyx te kꞌwalbꞌajjo tiꞌj tman. Ex okpe k-elil tiꞌjlin tetxin ttxu, ex ikyx te txubꞌajjo tiꞌj tal. Ex okpe k-elil tiꞌjlinte ilibꞌj ilibꞌilte, ex ikyx te ilibꞌiljo tiꞌj tlibꞌ.✡Mi. 7:6.
Tej tyolin Jesús kyiꞌjjo techil te twutz txꞌotxꞌ
(Mt. 16:1-4; Mr. 8:11-13)
54 Ex xi tqꞌmaꞌnl Jesús kyexjal kyjaluꞌn: Luꞌ jbꞌal tzul, chi chijiꞌy, tzeꞌnku nxi kykaꞌyiꞌn, aj qa ma tzaj qxope twutz kyaꞌj tuꞌn muj tumiljo jaꞌ n-exe qꞌij. Ex ikyx nbꞌajjo; bꞌeꞌx ntzaj jbꞌal. 55 Ex nimx kyaq ktzajil jaꞌlin, chi chijiꞌy, aj qa antza saja kyqꞌiqꞌ kubꞌl. Ex ikyx te nbꞌajjo; nimx kyaq ntzaj. 56 ¡Xmiletzꞌqiꞌy ikyjo! Quꞌn tuꞌn n-el kynikyꞌa tiꞌj tiꞌ tzul kyuꞌnjo techil, a nkyloꞌn twutz kyaꞌj exsin nkyloꞌn twutz txꞌotxꞌ. ¿Tzeꞌntzin tten mi n-el kynikyꞌtza kyiꞌjjo techil nbꞌant wuꞌn kyiꞌjjo tqꞌijil jaꞌlin?
Qqꞌonk tilil tuꞌn tchewx kyanminjo qajqꞌoj
(Mt. 5:25-26)
57 ¿Tiquꞌn mina nkubꞌ kyximin kyxolxa, alkyexixjo bꞌaꞌn tuꞌn tkubꞌ bꞌinchit? 58 Quꞌn qa ma txi qꞌiꞌn jun kyxola tuꞌn jun tajqꞌoj twutz kawil, i tok tilil tuꞌn, tuꞌn tkyij toj wen tukꞌa patilte, a naꞌmxtaq kykanin. Quꞌn qa mina, bꞌeꞌxsin kpomil qꞌintz tzmax twutz kawil, ex bꞌeꞌxsin kxel qꞌontz toj kyqꞌobꞌ xqꞌuqil tnam tuꞌnj kawil, tuꞌntzin tkuꞌx toj tze. 59 Ok kxel nqꞌmaꞌn kyeꞌy, nlay jatz toj tze, aj qa mina xchjet tkꞌas tkyaqil.