11
Ɨ maj jɨn tyáꞌtzaahuatyeꞌ
1 Aꞌɨ́jna ɨ tyaj jɨn tyáꞌtzaahuatyeꞌ aꞌyaa pu huatóomuaꞌaj tyej tyámuaꞌ naa tyáꞌmuaꞌreerej ɨ tyaj jajchóꞌveꞌej, tyajta aꞌyan tyáꞌmuaꞌreerej tɨ aꞌyan tyiꞌjaꞌyájna ɨ tyaj quee jaaséj.
2 Aꞌɨ́ɨmaj ɨ tahuásimuaꞌcɨꞌɨj, aꞌyaa mu néijmiꞌi jɨn tyuꞌtyáamueꞌtɨj, jiꞌnye aꞌɨ́ɨ mu tyáꞌtzaahuatyaꞌcaꞌaj.
3 Aꞌɨ́jna ɨ tyaj jɨn tyáꞌtzaahuatyeꞌ, aꞌɨ́j tu jɨn jamuaꞌreej tɨ Dios néijmiꞌi tyúꞌtaahuacaꞌ ijíij tɨ tyíꞌsejreꞌ, aꞌɨ́jna jɨmeꞌ tɨ aꞌyan tyuꞌtaxájtacaꞌ, aꞌyaa puꞌij ijíij tyaj tyíꞌsej, aꞌyaa pu tyuꞌséjrej jeꞌej tɨquee tyíꞌsejriaꞌcaꞌaj.
4 Aꞌɨ́jna ɨ tɨ jɨn tyáꞌantzaahuaj ɨ Abel, aꞌɨ́j pu jɨn tyámuaꞌ eenyeꞌ jéetzeꞌ tyuꞌtámuꞌvejritacaꞌ ɨ Dios jimi quee aꞌɨ́jna ɨ Caín, aꞌɨ́j pu jɨn Dios aꞌyan tyaataxájtacaꞌ tɨ ɨ Abel tyámuaꞌ éenyeꞌej ajta jeꞌen jaꞌancuriáaꞌ ɨ tɨ jɨn tyuꞌtámuꞌvejritacaꞌ. Aꞌyaa puꞌij, tyij ajta ɨ Abel arí huamuɨ́ꞌ, óocheꞌ pu tyíꞌtaꞌixaatyeꞌ aꞌɨ́jna jɨmeꞌ ɨ tɨ jɨn tyáꞌantzaahuaj.
5 Aꞌɨ́jna ɨ tɨ jɨn tyáꞌantzaahuaj ɨ Enoc, Dios pu aꞌɨ́jna jɨn yoꞌvíꞌtɨj júurican tɨꞌij quee huámuɨꞌnyij, aꞌɨ́j mu jɨn quee cheꞌ jáatyoj, jiꞌnye Dios pu yoꞌvíꞌtɨj. Ajta aꞌyan tyáꞌxaj ɨ yuꞌxarij jitze tɨjɨn tɨꞌɨj quee xu yoꞌviꞌtɨ́ɨcariaꞌcaj, Enoc pu tyámuaꞌ tyiꞌtyúuchaꞌɨɨcaꞌaj ɨ Dios jimi.
6 Ajta capu jeꞌej tyíɨꞌrij tɨ aꞌtɨ́j tyámuaꞌ tyíꞌsejriaꞌaj ɨ Dios jimi, tɨpuaꞌaj quee tyáꞌtzaahuatyeꞌej, jiꞌnye tɨpuaꞌaj jaxɨeꞌvaꞌaj tɨ ajtyáxɨɨrej ɨ Dios jimi, aꞌyaa pu tyúuxɨeꞌveꞌ tɨ aꞌɨ́ɨn tyáꞌantzaahuatyeꞌen tɨ ɨ Dios séejreꞌ, tɨ ajta aꞌɨ́ɨn tyámuaꞌ tyihuaꞌtáꞌcaa aꞌɨ́ɨjma ɨ maj jahuoo.
7 Aꞌɨ́ɨ pu ajta tyáꞌantzaahuaj aꞌɨ́jna ɨ Noé, tɨꞌɨj ɨ Dios aꞌyan tyaatéꞌexaa tɨ aꞌyan tyeꞌmej jeꞌej tɨquee xu tyiꞌtɨ́j tyíꞌsejracaꞌaj, aꞌɨ́j pu jɨn jaꞌráꞌastej tɨꞌɨj ij jaatyátaahuacaꞌ ɨ canúuhuaj tɨ veꞌéj, taꞌaj ij huoꞌtyáhuɨɨreꞌen ɨ jutyéɨtyeristyamuaꞌ. Aꞌɨ́jcɨ jɨmeꞌ ɨ tɨ jɨn tyáꞌantzaahuaj, Noé pu huoꞌtéꞌexaa néijmiꞌcaa ɨ tyeɨ́tyee ɨ maj aꞌyan séejreꞌ ɨ cháanacaj japua maj quee xáꞌpuɨꞌ rɨcɨj ɨ Dios jimi, ajta aꞌyan tyaacɨ́ꞌɨj tɨꞌij jɨꞌréenyaꞌaj huatyáꞌɨtzeereꞌen ɨ Dios jimi, aꞌɨ́jna jɨmeꞌ ɨ tɨ tyáꞌantzaahuaj.
8 Aꞌyaa pu chaꞌtaj tyáꞌantzaahuaj aꞌɨ́jna ɨ Abraham, tɨꞌɨj ɨ Dios jaatajé, aꞌyaa pu tyaꞌráꞌastijre tɨꞌɨj ij jóꞌraa aꞌájna ɨ chuéj japua joꞌtɨj yáꞌcɨꞌpuaj. Aꞌɨ́ɨ pu quee jamuaꞌreeriacaꞌaj joꞌtɨj jóꞌyiꞌcaaj tɨꞌɨj iirájraa joꞌtɨj jáꞌchajcaꞌaj,
9 aꞌɨ́jna jɨmeꞌ ɨ tɨ tyáꞌtzaahuatyaꞌcaꞌaj aꞌáa pu jóꞌcatyii joꞌtɨj quee jáꞌmaꞌcan, aꞌɨ́jna séej chuéj japua joꞌtɨj ɨ Dios aꞌyan tyajaꞌtóoraj tɨ jacɨꞌtyij. Aꞌáa pu jóꞌcatyii navíj chiꞌraꞌan tzajtaꞌ, aꞌyájna tɨꞌɨj ajta ɨ Isaac, ajta aꞌɨ́jna ɨ Jacob, ɨ maj majta aꞌyan tyaꞌancuriáaꞌ jeꞌej tɨ ɨ Dios tyaꞌtóoraj huaꞌ jɨmeꞌ.
10 Jiꞌnye Abraham pu aꞌyan tyeꞌejchóꞌvaꞌcaꞌaj tɨ aꞌáa joꞌtyájrutyej ɨ chájtaꞌnaj jitze tɨquee aꞌtɨ́j aꞌnáj jaatyúꞌuunaj aꞌɨ́jna jɨmeꞌ tɨ ɨ Dios jáasɨɨmuaj tɨꞌɨj ij jaꞌajtaahuacaꞌ.
11 Aꞌyaa pu ajta tyáꞌantzaahuaj aꞌɨ́jna ɨ Sara, aꞌɨ́j pu jɨn ɨ Dios aꞌyan tyaatáꞌ tɨ páꞌrɨꞌɨj jitzán huataséjreꞌen, ajta arí huápuɨꞌɨj ucarístacaꞌaj, ajta ɨ Abraham puꞌríj ajta vastacɨrɨeꞌcaꞌaj, aꞌyaa pu tyaacɨ́ꞌɨj tɨ tyiyóoj jáꞌraꞌnyij, jiꞌnye aꞌɨ́ɨ pu tyáꞌantzaahuaj tɨ ɨ Dios aꞌyan tyaꞌróoꞌastej jeꞌej tɨ huaꞌ jimi tyaꞌtóoraj.
12 Aꞌɨ́j pu jɨn ɨ Abraham, tyij ajta arí tɨn muɨꞌnyíicheꞌ, aꞌyaa mu mueꞌtɨ́j jitzán tyityeꞌramaꞌcáantaj muáꞌraa ɨ yójmuaꞌmuaꞌ matɨꞌɨj ɨ xúꞌraꞌvetyee, nusu tɨꞌɨj ɨ séj tɨ aꞌáa jaꞌajtyájcaj joꞌtɨj ɨ jájtyij jaꞌvaꞌástɨmee ɨ tɨquee ɨꞌríj tɨ aꞌtɨ́j jaatyéꞌiten.
13 Néijmiꞌi mu ɨ tyeɨ́tyee huácuij mequee xu tyaꞌancuriaꞌaj jeꞌej tɨ ɨ Dios tyihuaꞌtáratziiriꞌ, ajta aꞌɨ́ɨmaj mu tyáꞌantzaahuaj, aꞌɨ́j mu jɨn tyuꞌséj aꞌ ɨmuáj moꞌtyuꞌúuj majta huatatyójtacaꞌ aꞌyan metyaꞌmuaꞌréeriaj maj quee huaꞌ jitze ajtyámaꞌcantacaꞌaj aꞌɨ́ɨmaj ɨ maj íiyan huacháatɨmee ɨ cháanacaj japua.
14 Majta aꞌɨ́ɨmaj ɨ maj aꞌyan tyíꞌxaj, aꞌyaa mu huatóomuaꞌaj tɨjɨn móocheꞌ mu jáahuosij ɨ chuéj joꞌmaj joꞌráꞌsej.
15 Tɨpuaꞌaj aꞌɨ́ɨmaj aꞌyan metyáꞌmuaꞌajcaj ɨ chuéj joꞌmaj jaꞌráacɨj, aꞌyaa pu tyiɨꞌríitacaj maj huariáꞌcɨɨnyejcheꞌen joꞌmaj jaꞌráacɨj,
16 majta aꞌɨ́ɨmaj aꞌyaa mu tyáꞌxɨeꞌvaꞌcaꞌaj maj aꞌáa joꞌráꞌsej joꞌtɨj jéetzeꞌ tyámuaꞌ tyejéꞌeen, aꞌyaa tɨꞌij huatóomuaꞌaj, aꞌɨ́jna ɨ tajapuá tɨ jáꞌsejreꞌ. Aꞌɨ́j pu jɨn quee ɨ Dios jatyeviꞌrasteꞌ maj aꞌyan jaatámuaꞌtyij tɨjɨn huaꞌ Dios, jiꞌnye aꞌɨ́ɨ pu arí tyámuaꞌ jáaruuj séej ɨ chájtaꞌnaj joꞌmaj joꞌtyaꞌaj muáꞌjuꞌun jusén jɨmeꞌ.
17 Aꞌyaa pu ɨ Abraham tyáꞌantzaahuaj, tɨꞌɨj ɨ Dios aꞌyan tyaatatyésej, aꞌɨ́ɨ pu yoꞌvíꞌtɨj aꞌɨ́jcɨ ɨ juyój Isaac tɨꞌij jaatámuꞌvejritaj. Aꞌyaa pu tyóocaꞌnyajcaꞌaj tɨ ɨ juyój huatámuꞌvejritaj, tyij ajta aꞌɨ́j naꞌaj caa tyiꞌijyójcaꞌaj, ɨ tɨ jitzán ɨ Dios aꞌyan tyaꞌtóoraj tɨjɨn:
18 “Aꞌɨ́jna jitze maꞌcan mu ɨ Isaac néijmiꞌi eerányesij ɨ maj muéetzij jitze eeramaꞌcáantaj muáꞌjuꞌun.”
19 Aꞌyaa pu aꞌɨ́jna ɨ Abraham tyámuaꞌ tyáꞌmuaꞌreeriacaꞌaj tɨ ɨ Dios néijmiꞌi putyíꞌuurej, tɨ ajta huoꞌtájuurityeꞌen aꞌɨ́ɨmaj ɨ maj meríj huácuij, aꞌɨ́j pu jɨn ɨ Abraham júurican joꞌvíꞌtɨj ɨ juyój, aꞌyaa puꞌij aꞌɨ́ɨn sɨ́ɨj tyiꞌpuéꞌeen ɨ tyaj jitzán tzáahuatyiꞌraꞌaj tyíchaꞌɨɨj.
20 Aꞌyaa pu ajta tyáꞌantzaahuaj aꞌɨ́jna ɨ Isaac, tɨꞌɨj jaatáhuaviiriꞌ ɨ Dios tɨꞌij aꞌɨ́ɨn tyámuaꞌ tyihuoꞌtyátoonyij aꞌɨ́jcɨ ɨ Jacob, ajta aꞌɨ́jcɨ ɨ Esaú.
21 Aꞌyaa pu tyáꞌantzaahuaj aꞌɨ́jna ɨ Jacob, aꞌɨ́j pu jɨn tɨꞌɨj arí áꞌmeꞌriajcaꞌaj, aꞌɨ́ɨ pu ecóotutacaꞌ ɨ jutyáxuꞌ japua tɨꞌij jaatyáanajche ɨ Dios, ajta jeꞌen aꞌɨ́jna jɨn tyámuaꞌ tyihuoꞌtyájtoo séej ajta séej ɨ yójmuaꞌmuaꞌ aꞌɨ́jcɨ ɨ José.
22 Aꞌyaa pu tyáꞌantzaahuaj aꞌɨ́jna ɨ José, aꞌɨ́j pu jɨn tɨꞌɨj arí áꞌmeꞌriajcaꞌaj aꞌyaa pu tyuꞌtaxájtacaꞌ maj eeráajuꞌun aꞌɨ́ɨmaj ɨ maj Israel jitze ajtyámaꞌcan aꞌájna a Egipto, ajta pu huoꞌtaꞌíj joꞌmaj yaꞌváꞌnaj ɨ tyéviraꞌ.
23 Aꞌɨ́jna ɨ maj jɨn tyáꞌantzaahuaj ɨ huásimuaꞌmuaꞌ ɨ Moisés, aꞌɨ́j mu jɨn huéeicaj máxcɨrɨeꞌ jaatyáꞌavaatacaꞌ tɨꞌɨj huanɨeꞌhuacaꞌ, jiꞌnye aꞌyaa mu tyéꞌsejracaꞌaj tɨ naa huaséꞌrihuaꞌaj aꞌɨ́jna ɨ páꞌrɨꞌɨj, majta quee tyíꞌtzɨɨnyaꞌcaꞌaj aꞌɨ́jna jɨmeꞌ jeꞌej tɨ tyuꞌtaꞌíjtacaꞌ aꞌɨ́jna ɨ rey, mej mij huóꞌcuiꞌnyij ɨ tɨꞌríij maj tyétyacaa.
24 Aꞌyaa pu ajta tyáꞌantzaahuaj aꞌɨ́jna ɨ Moisés, aꞌɨ́j pu jɨn tɨꞌɨj arí vastacaꞌaj, capu aꞌyan tyáꞌxɨeꞌvaꞌcaꞌaj maj aꞌyan jaatámuaꞌtyij yee yójraꞌ pu puéꞌeen aꞌɨ́jcɨ ɨ íitaj ɨ rey tɨ jajyóoj,
25 aꞌyaa pu tyaꞌránajchacaꞌ tɨ jaapuéjtzitarej huaꞌ jamuán ɨ maj tyeɨ́tyeristyamuaꞌ puéꞌeen ɨ Dios, capu aꞌyan tyaꞌránajchacaꞌ tɨ aꞌɨ́jna jɨn huóotyamuaꞌveꞌen ɨ tɨ jeꞌej puaꞌaj een ɨ Dios jimi.
26 Aꞌyaa pu tyámuaꞌ tyáꞌmuaꞌreeriacaꞌaj tɨ jéetzeꞌ jatyáhuɨꞌrihuaꞌaj maj jaatyáxaahuataj ɨ Cɨríistuꞌ jitze maꞌcan, quee tɨ aꞌɨ́jna jɨn huóotyamuaꞌveꞌen ɨ tɨ huápuɨꞌɨj tyáꞌnajchij aꞌáa tɨ tyajáꞌmaꞌcan a Egipto, jiꞌnye aꞌɨ́j pu tyichoꞌvaꞌcaꞌaj ɨ tɨ tyáꞌcɨꞌtyij ɨ Dios tɨ tyaataꞌsij.
27 Moisés pu tyáꞌantzaahuaj, aꞌɨ́j pu jɨn eerájraa a Egipto, ajta quee jatzɨɨnyaꞌcaꞌaj tɨpuaꞌaj tyinyúꞌcaj aꞌɨ́jna ɨ rey, aꞌyaa pu tyámuaꞌ eenyeꞌ jeꞌej tɨ tyiꞌtɨ́j jɨn tyaꞌtóoraj, cuxáa jaꞌséjracaꞌaj aꞌɨ́jna ɨ Dios tɨquee séejreꞌ.
28 Aꞌɨ́jna jɨmeꞌ tɨ tyáꞌantzaahuaj aꞌɨ́jna ɨ Moisés, aꞌɨ́j pu jɨn aꞌyan tyeeyeꞌestej aꞌɨ́jna xɨcáaraꞌ tɨ jitzán Dios tyihuoꞌtúꞌuunyiꞌriꞌ, ajta aꞌyan tyuꞌtaꞌíjtacaꞌ maj jaꞌajtyáputyijraxɨꞌɨn ɨ xúureꞌej ɨ puéertaj jitze, taꞌaj ij quee aꞌyan tyihuóꞌcɨꞌtyij maj huáꞌcuiꞌnyij ɨ huaꞌyojmuaꞌ ɨ maj anáatyaꞌaj muaanánɨeꞌhuacaꞌ aꞌɨ́ɨjma ɨ Israel jitze ajtyámaꞌcan.
29 Aꞌɨ́jna jɨmeꞌ ɨ maj tyáꞌantzaahuaj ɨ maj Israel jitze ajtyámaꞌcan, aꞌɨ́j mu jɨn antacɨ́j ɨ jájtyij japua tɨ veꞌéj tɨ aꞌyan tyajaꞌrájtyapuaj tɨjɨn jájtyij tɨ poꞌvij, aꞌyaa mu japuan tyityaꞌantacɨ́j tɨꞌɨj joꞌtɨj joꞌhuáchij, majta aꞌɨ́ɨmaj ɨ maj Egipto jáꞌmaꞌcantacaꞌaj, matɨꞌɨj jaataxɨéꞌvej maj aꞌyan chaꞌtaj manaꞌaj huárɨnyij, aꞌɨ́ɨ mu atyájcuii.
30 Aꞌyaa mu majta tyáꞌantzaahuaj ɨ maj Israel jitze ajtyámaꞌcan, aꞌɨ́j pu jɨn matɨꞌɨj aráahuaꞌpuaj xɨcáj eetyáacɨj ɨ chájtaꞌnaj jitze, aj puꞌij eetávej ɨ tyetyéj tɨ jɨn ájtaavijhuacaꞌ, ɨ tɨ jɨn curiáꞌnamiꞌhuacaꞌaj aꞌɨ́jna ɨ chájtaꞌnaj Jericó.
31 Aꞌyaa pu ajta tyáꞌantzaahuaj aꞌɨ́jna ɨ Rahab, aꞌɨ́jna ɨ íitɨꞌ tɨ huáꞌjijvaꞌcaꞌaj ɨ maj jamuán jiꞌpityaꞌaj, aꞌɨ́ɨ pu quee huamuɨ́ꞌ huaꞌ jamuán ɨ maj quee jaꞌráꞌastijrej ɨ Dios, jiꞌnye aꞌɨ́ɨ pu tyámuaꞌ tyihuoꞌtyéeje aꞌɨ́ɨmaj ɨ maj ixɨeꞌriaꞌcaꞌaj.
32 ¿Tyiꞌtanyí nyajtáhuaꞌaj huataꞌxájtaj? Móocheꞌ mu áꞌɨtzeereꞌ ɨ nyaj huoꞌtaxáj jeꞌej tɨ huarɨ́j aꞌɨ́jna ɨ Gedeón, ajta ɨ Barac, ajta aꞌɨ́jna ɨ Sansón, ajta ɨ Jefté, ajta aꞌɨ́jna ɨ David, ajta aꞌɨ́jna ɨ Samuel, majta aꞌɨ́ɨmaj ɨ maj Dios jitze maꞌcan tyíꞌxajtacaꞌaj.
33 Aꞌɨ́j mu jɨn ɨ maj tyáꞌantzaahuaj huoꞌmuéꞌtɨj aꞌɨ́ɨjma ɨ maj tyityatatyáꞌcaꞌaj ɨ séej chuéj japua, tyámuaꞌ mu tyuꞌtaꞌíjtacaꞌ, majta tyaꞌancuriáaꞌ ɨ Dios tɨ jɨn huaꞌ jimi tyaꞌtóoratziiriꞌ, majta huaꞌancáanaxɨj huaꞌ tyenyij jitze ɨ muajyéj,
34 majta joꞌjéꞌcaj ɨ tɨéj tɨꞌij quee huoꞌtyátɨeeraj, séecan mu huatóoꞌuj mej mij quee huóꞌcuiꞌnyij ɨ náhuaaj jɨmeꞌ, aꞌɨ́ɨ mu huatyóocaꞌan ɨ maj quee uhuácacaꞌnyeꞌej, matɨꞌɨj mij tyuꞌmuéꞌtɨj ɨ maj huanyoꞌsej, aꞌɨ́ɨjma jimi ɨ maj séej chuéj japua jáꞌmaꞌcantacaꞌaj.
35 Séecan mu majta ɨ úucaa júurican huaséj ɨ jutyéɨtyeristyamuaꞌ ɨ maj meríj huácuiꞌijcaa.
Majta séecan huápuɨꞌɨj jaapuéjtzitariacaꞌ, majta quee jaataxɨéꞌvej maj huiꞌrátoonyij, jiꞌnye aꞌyaa mu tyeꞌejchóꞌvaꞌcaꞌaj maj aꞌɨ́jna jɨn huatájuurej ɨ maj ɨ jusén jɨn júurij muáꞌraꞌnyij.
36 Majta séecan aꞌɨ́jna jɨn jaapuéjtzitariacaꞌ ɨ maj jeꞌej puaꞌaj tyihuáꞌjeevacaꞌaj, nusu ɨ maj huoꞌtyáavaxɨj, majta huaꞌnájɨꞌcaꞌxɨj cadéenaj jɨmeꞌ, naꞌríij maj hueꞌtyáanaj.
37 Séecan mu huácuij ɨ maj huoꞌtyátoꞌsixɨj tyetyéj jɨmeꞌ, majta jeꞌcácaa huatyéveechixɨj, majta huoꞌcuij chúun jɨmeꞌ tɨ juxaꞌaj tyaꞌantámuamuaa, aꞌyaa mu metyityojoꞌjujhuaꞌnyaꞌaj méyee majta méyee, aꞌɨ́jna metyiꞌcháaj ɨ huáꞌnavij ɨ cányaꞌxɨɨ nusu ɨ chíiutyee, camu jeꞌej tyéejviicueꞌracaꞌaj, jéehua mu jajpuéjtzicaꞌaj, majta jeꞌej puaꞌaj huáꞌuuriajcaꞌaj.
38 Aꞌɨ́ɨmaj ɨ tyétyacaa, tɨquee aꞌyan tyihuaꞌtyévijtyaꞌcaꞌaj maj aꞌyan huacháatɨmeꞌnyij ɨ cháanacaj japua, aꞌyaa mu metyityojoꞌjujhuaꞌnyaꞌaj, joꞌtɨj quee jáꞌtyiꞌtɨj, majta joꞌtɨj jɨríj joꞌquéetɨmee, nusu joꞌtɨj jáꞌtyastaꞌcaꞌaj, majta joꞌtɨj joꞌojcúunyijmee íiyan ɨ cháanacaj japua.
39 Majta aꞌɨ́ɨmaj, camu meexu tyaꞌancuriáaꞌ ɨ Dios tɨ jɨn huaꞌ jimi tyaꞌtóoraj, majta tyámuaꞌ tyiꞌtyeséereꞌej muáꞌraa aꞌɨ́jna jɨmeꞌ ɨ maj tyáꞌantzaahuaj,
40 aꞌɨ́j pu jɨn ɨ Dios aꞌyan tyitaaxáꞌpuɨꞌɨntariꞌriꞌ ityájma aꞌɨ́jna ɨ tɨ jéetzeꞌ tyámuaꞌ tyíꞌeen mej mij aꞌɨ́ɨmaj tajamuán tyámuaꞌ éenyeꞌej muáꞌraꞌnyij.