4
Aꞌɨ́jna ɨ aꞌtɨ́j tɨ tyíꞌhuastyaa
(Mt. 13:1-9; Lc. 8:4-8)
1 Ajtáhuaꞌaj pu ɨ Jesús huatyóochej tɨ tyihuóꞌmuaꞌtyej aꞌájna joꞌtɨj jaꞌváꞌasej ɨ jájtyij. Majta jeꞌen jéehua ɨ tyeɨ́tyee tyúusɨɨj, Jesús puꞌij báarcuj jitze atyájraa aꞌáa tɨ jáataꞌ jaꞌcávaꞌcaꞌaj, majta aꞌɨ́ɨmaj ɨ tyeɨ́tyee aꞌáa mu jaꞌajtyequéetɨmaꞌcaa a tɨj jóoꞌasej ɨ jájtyij.
2 Aj puꞌij jéehua tyihuóꞌixaaj séej jɨmeꞌ ɨ nyúucarij.
Aꞌyaa pu tyihuoꞌmuáꞌtyej tɨjɨn:
3 —Xáanamuajriꞌ aꞌíjcɨ: Aꞌtɨ́j pu aꞌáa joꞌmej joꞌtɨj tyajáꞌhuasteꞌ.
4 Aꞌáa pu joomaꞌcaꞌaj jatahuaꞌnáaj ɨ ímueꞌrij, séecan puꞌij aꞌáa joꞌvatzɨ́ɨjraa ɨ juyéj jitze, aj mu mij ɨ pínaꞌsee jaaréꞌjeꞌpuj ɨ ímueꞌrij.
5 Ajta séecan pu aꞌáa joꞌvatzɨ́ɨjraa tyetyéj tzajtaꞌ joꞌtɨj quee jéehua joꞌchootaꞌ, aj puꞌij jiyeꞌtzín acáanyaxɨj ɨ ímueꞌrij, jiꞌnye capu aꞌchu huácatyiij ɨ chuéj,
6 ajta tɨꞌɨj ɨ xɨcáj eeréꞌnyej, aj puꞌij huariáꞌtaj ɨ tɨ arí ajnyéj, ajta quee aꞌchu ajoꞌcanáanaꞌajmaꞌcaaj, aꞌɨ́j pu jɨn huariaꞌhuaj.
7 Ajta séecan ɨ ímueꞌrij, aꞌáa pu joꞌvatzɨ́ɨjraa ɨ tzícareꞌej tzajtaꞌ, tɨꞌɨj ɨ tzícareꞌej huahuásej aj puꞌij jaꞌváꞌnaj ɨ tɨ arí ajnyéj, aꞌɨ́j pu jɨn quee huácɨɨriacaꞌ ɨ ímueꞌrij.
8 Ajta séecan pu aꞌáa joꞌvatzɨ́ɨjraa joꞌtɨj naa joꞌéen ɨ chuéj, aꞌɨ́ɨ puꞌij ajnyéj, ajta jeꞌen jéehua huácɨɨriacaꞌ, séecan pu ɨ ímueꞌrij aꞌyan tyiꞌcaꞌtyéꞌtyaꞌajmaꞌcaa ɨ cúuxaꞌaj jitze sɨ́ɨj tɨnaꞌaj tyaꞌajtanyéj ɨ ímueꞌrij aꞌchu seityéj japuan tamuáamuataꞌ ɨ jatzíj, ajta séecan aꞌchu huéeicatyej, ajta séecan anxɨtyej.
9 Jesús pu ajta aꞌyan tyihuoꞌtéꞌexaaj tɨjɨn:
—Ɨ maj iityanamuáarajmee, micheꞌ tyámuaꞌ naa tyáanamuaj.
Jiꞌnye een jɨmeꞌ séej nyúucarij jɨn tyihuáꞌmuaꞌtyej
(Mt. 13:10-17; Lc. 8:9-10)
10 Tɨꞌɨj aꞌyan tyuꞌrɨ́j, Jesús pu jusɨ́ɨj aꞌáa joꞌtyáꞌɨtzee, majta ɨ maj huaꞌ jamuán ajoꞌtyúꞌuucaꞌaj ɨ maj tamuáamuataꞌ japuan huaꞌpuaj aráꞌasej, aꞌɨ́ɨ mu aꞌyan tyaataꞌíhuoꞌriꞌ jeꞌej tɨ huatóomuaꞌaj aꞌɨ́jna ɨ nyúucarij tɨ jaaxájtacaꞌ.
11 Aꞌyaa puꞌij tyihuoꞌtéꞌexaaj tɨjɨn:
—Muaꞌajmaj pu ɨ Dios tyajáꞌmuaꞌixaatyeꞌ jeꞌej tɨ tyíꞌeen joꞌtɨj aꞌɨ́ɨn tyejéꞌijtaj, ajta aꞌɨ́ɨjma ɨ maj jéjreꞌ maj joꞌtyúꞌuu, aꞌyaa pu séej nyúucarij jɨn tyihuáꞌmuaꞌtyen,
12 mataꞌaj mij quee tyiꞌtɨ́j huaséj tyij majta maꞌunyéjnyeꞌrij, majta jeꞌen quee tyiꞌtɨ́j huánamuaj, tyij majta iityanamuáarajmeꞌnyij, camu mij majta jaꞌantzaahuatyeꞌsij ɨ Dios, tɨꞌij aꞌɨ́ɨn tyihuoꞌtúꞌuunyiꞌ.
Jesús pu huáꞌixaatyeꞌ jeꞌej tɨ huatóomuaꞌaj ɨ nyúucarij tɨ jaxaj aꞌɨ́jcɨ ɨ aꞌtɨ́j tɨ tyíꞌhuastyaa
(Mt. 13:18-23; Lc. 8:11-15)
13 Aj puꞌij ɨ Jesús aꞌyan tyihuoꞌtaꞌíhuoꞌriꞌ tɨjɨn:
—¿Nyi sequée yoꞌitéej xáꞌraa aꞌɨ́jcɨ ɨ nyúucarij? ¿Jiꞌnye tyíɨꞌrij siaj sij yoꞌitéej xáꞌraꞌnyij ɨ séecan ɨ nyúucarij?
14 Aꞌɨ́jna ɨ ímueꞌrij tɨ huasteꞌ, aꞌyaa pu een tɨꞌɨj ɨ aꞌtɨ́j tɨ huáꞌixaatyeꞌ ɨ Dios nyuucaaj.
15 Séecan mu ɨ tyeɨ́tyee aꞌyan een tɨꞌɨj ɨ ímueꞌrij juyéj jitze tɨ huavatzɨ́ɨjraa: aꞌɨ́ɨ mu mij tyámuaꞌ naa tyáꞌnamuaj ɨ nyúucarij, ajta matɨꞌɨj janamuáaran aꞌɨ́ɨ pu ɨ tyiyáaruꞌ jiyeꞌtzín huoꞌhuáariꞌracaa ɨ nyúucarij ɨ maj meríj júꞌmuaꞌreeriacaꞌaj ɨ jutzájtaꞌ.
16 Majta séecan aꞌyaa mu een tɨꞌɨj ɨ ímueꞌrij tyetyéj tzajtaꞌ tɨ huavatzɨ́ɨjraa: aꞌɨ́ɨ mu tyámuaꞌ naa tyáꞌnamuaj ɨ nyúucarij majta jutyamuaꞌveꞌej jaꞌancuriáaꞌsij,
17 ajta camu jéehua ajoꞌcanáanaꞌajmee, camu mij jucaꞌnyej, aꞌɨ́j mu jɨn jajpuéetzij aꞌɨ́jcɨ jɨmeꞌ maj huaꞌxaahuariꞌ ɨ nyúucarij, naꞌríij jeꞌej puaꞌaj mahuáꞌuuriaj, aj mu mij jiyeꞌtzín yoꞌhuáꞌxɨj ɨ maj jitzán tyáꞌtzaahuatyeꞌ.
18 Majta séecan aꞌyaa mu een tɨꞌɨj ɨ ímueꞌrij tɨ tzícareꞌej tzajtaꞌ huavatzɨ́ɨjraa: aꞌɨ́ɨ mu janamuaj ɨ nyúucarij,
19 ajta jéehua pu huaꞌ jitze juxɨeꞌveꞌ jeꞌej maj tyiꞌtɨ́j tyíꞌmuarɨeꞌ, aꞌyaa mu tyáꞌxɨeꞌveꞌ maj jéehua tyíꞌtoovaꞌaj, majta jaxɨeꞌveꞌ maj néijmiꞌi tyíꞌijchaꞌɨj. Aꞌɨ́ɨ pu huaꞌ tzajtaꞌ huataséjreꞌsij, capu ij jaatáꞌsij tɨ jitzán huatyáꞌɨtzeereꞌen ɨ nyúucarij.
20 Séecan mu majta séejreꞌ ɨ maj janamuaj ɨ nyúucarij majta jaꞌráꞌastej, aꞌɨ́ɨ mu mij jéehua tyuꞌtyáhuɨɨreꞌsij, aꞌyájna tɨꞌɨj ɨ ímueꞌrij tɨ huahuástiꞌhuacaꞌ joꞌtɨj joꞌjɨ́ꞌreꞌen. Aꞌɨ́ɨ mu mij aꞌyan tyuꞌtyáhuɨɨreꞌsij tɨꞌɨj ɨ ímueꞌrij tɨ huácɨɨriacaꞌ aꞌchu seityéj japuan tamuáamuataꞌ tɨ cureꞌtyéꞌtyeꞌejmee, majta séecan huéeicatyej, majta séecan anxɨtyej sɨ́ɨj ajta sɨ́ɨj.
Aꞌɨ́jna ɨ tatzárij tɨ antyítaa ɨ huootyij jitze
(Lc. 8:16-18)
21 Jesús pu ajta aꞌyan tyihuoꞌtéꞌexaaj tɨjɨn:
—¿Nyiquij ɨ tatzárij muaꞌantyítɨeeraj mej mij cajún jityej yeꞌrájchetyij, caꞌ mej mij utáatzij jityej yeꞌrájchetyij? Capu xaa nyuꞌuj, sulu áan mu ɨmuáj yoꞌojchesij, taꞌaj ij aꞌ ɨmuáj atányeeriꞌcɨj.
22 Aꞌyaa pu chaꞌtánaꞌaj, capu tyiꞌtɨ́j jusén jɨn avíitziꞌhuaj jaꞌmej, sulu huataséjreꞌsij, naꞌríij tyiꞌtɨ́j maj aviitziꞌ jɨn muaꞌreej ɨ jumuaꞌtzíiraꞌaj tzajtaꞌ aꞌɨ́ɨ pu ajta muaꞌreeriꞌhuan.
23 Mu siaj iityanamuáarajmee, tyámuaꞌ xu naa tyáanamuaj.
24 Aꞌyaa pu ajta tyihuoꞌtéꞌexaaj tɨjɨn:
—Xaaséj tyiꞌtɨ́j siaj namuaj. Aꞌchu siaj muaꞌaj tyiꞌtɨ́j huoꞌtáꞌan ɨ séecan, aꞌyaa pu chaꞌtánaꞌaj ɨ Dios muaꞌajmaj tyajamuaatáꞌsij, ajta jeꞌen jéetzeꞌ tyajamuaatáꞌsij.
25 Jiꞌnye aꞌɨ́jna ɨ tɨ tyiꞌtɨ́j cɨ́ɨ tyíꞌijchaꞌɨj, aꞌɨ́ɨ pu jéetzeꞌ tyaꞌancuriáaꞌsij, ajta ɨ tɨ quee tyiꞌtɨ́j tyíꞌchaꞌɨj, aꞌɨ́j mu tyáaꞌriꞌraj aꞌchu tɨ tyiꞌtɨ́j tyíꞌchaꞌɨj.
Ɨ nyúucarij tɨ jaxaj aꞌɨ́jcɨ ɨ ímueꞌrij tɨ huoseꞌen
26 Aꞌyaa pu ajta tyihuoꞌtéꞌexaaj ɨ Jesús tɨjɨn:
—Aꞌyaa pu tyíꞌeen aꞌájna joꞌtɨj ɨ Dios tyejéꞌijtaj tɨꞌɨj aꞌtɨ́j tɨ ímueꞌrij huahuástej ɨ chuéj japua,
27 tɨ aꞌyan chaꞌtánaꞌaj tyeꞌmej tɨpuaꞌaj tyácusimeꞌen aꞌɨ́jna ɨ aꞌtɨ́j, naꞌríij atányeerij, capu jamuaꞌreeren jeꞌej tɨ yeꞌej tyeꞌejnyésij tɨpuaꞌaj tɨ́caꞌ naꞌríij tújca aꞌɨ́ɨ pu ɨ ímueꞌrij acányesij ajta jeꞌen huoseꞌen.
28 Aꞌɨ́ɨ pu ɨ chuéj jusɨ́ɨj tyámuaꞌ joorej tɨꞌij acáanyej ɨ ímueꞌrij, aj puꞌij ajnyésij ɨ xámueꞌraꞌ ajta jeꞌen huatámueeyaꞌaj, tɨꞌquij ɨ muéeyaꞌraꞌ jitze canyáatɨraꞌsij ɨ jatzíj.
29 Tɨpuaꞌaj arí ɨ jatzíj huácaꞌnaj aj mu mij jaariáꞌsɨɨreꞌsij, jiꞌnye puꞌríj tyaꞌráꞌaj aꞌájna xɨcáaraꞌ jitze ɨ maj jitzán tyúutzaꞌnyii.
Aꞌɨ́jna ɨ nyúucarij tɨ jaxaj ɨ mostáasaj jatzeꞌ
(Mt. 13:31-32; Lc. 13:18-19)
30 Aꞌyaa pu ajta tyihuoꞌtéꞌexaaj ɨ Jesús tɨjɨn:
—¿Jiꞌnye yeꞌej tyíɨꞌrij tyej tyij aꞌyan tyaataxáj jeꞌej tɨ tyíꞌeen joꞌtɨj ɨ Dios tyejéꞌijtaj, tyiꞌtanyí tɨn aꞌyan huaséꞌrin?
31 Aꞌyaa pu een tɨꞌɨj ɨ mostáasaj jatzeꞌ tɨ ɨ chóotaꞌ atyáhuastiꞌhuacaꞌ. Aꞌɨ́ɨ pu aꞌɨ́ɨn puéꞌeen ɨ jatzíj tɨ jéetzeꞌ cɨ́leen tɨ íiyan séejreꞌ ɨ cháanacaj japua,
32 ajta tɨꞌɨj atyáhuastiꞌhuaj ɨ jatzíj, aꞌɨ́ɨ puꞌij huoseꞌen tɨꞌquij jéetzeꞌ uhuatɨ́tɨꞌɨj jaꞌmej quee ɨ tɨ tyíꞌhuastiꞌ, tyámuaꞌ pu viváajmaꞌaj tyiꞌtyáxamueꞌej jaꞌmej, aꞌɨ́j pu jɨn ɨꞌríitaj jaꞌmej maj ɨ pínaꞌsee jitzán tyiꞌhuóoꞌitoꞌtyeꞌ aꞌɨ́jcɨ jityej ɨ tɨ huáqueenyiꞌisteꞌ.
Jeꞌej tɨ yeꞌej een jɨmeꞌ ɨ Jesús tyihuáꞌmuaꞌtyajcaꞌaj séej nyúucarij jɨmeꞌ
(Mt. 13:34-35)
33 Aꞌyaa pu ɨ Jesús tyihuáꞌmuaꞌtyajcaꞌaj ɨ nyúucariaꞌraꞌ ɨ Dios, jéehua pu tyihuóꞌixaaj séej nyúucarij jɨmeꞌ, aꞌchu maj aꞌyan pújooriajvaꞌaj mej mij yóꞌitej muáꞌraꞌnyij.
34 Capu tyiꞌtɨ́j huáꞌixaatyaꞌcaꞌaj tɨquee aꞌyan séej nyúucarij jɨmeꞌ, ajta aꞌɨ́ɨmaj ɨ maj jamuán huacɨ́j tyámuaꞌ pu amitéeriaꞌcan jɨn tyihuáꞌixaatyaꞌcaꞌaj jujɨ́meꞌ.
Jesús pu jaatyápuaꞌrij ɨ áacaj ajta ɨ jájtyij tɨ tyúutaꞌhuaꞌaj
(Mt. 8:23-27; Lc. 8:22-25)
35 Aꞌájna xɨcáaraꞌ jitze tɨꞌɨj tyechúmuaꞌrisimaꞌcaj, Jesús pu aꞌyan tyihuoꞌtéꞌexaaj aꞌɨ́ɨjma ɨ maj jamuán huacɨ́j tɨjɨn:
—Cheꞌréj tyicheꞌ antácɨɨnyej után jitze pujmuaꞌ.
36 Aꞌáa muꞌuj mij huajaꞌajhuaꞌxɨ́ɨ ɨ tyeɨ́tyee matɨꞌɨj mij yoꞌvíꞌtɨj ɨ Jesús ɨ báarcuj jitze aꞌáa tɨ joꞌtyávaacaꞌaj, majtáhuaꞌaj mu séecan huaꞌ jamuán ujóꞌjuꞌ séecan báarcuj jitze.
37 Aj puꞌij caꞌnyíin jɨn huatáꞌaacariacaꞌ, tyámuaꞌ pu apúutzarij tyiꞌtyúutaꞌhuaꞌaj aꞌɨ́ɨ puꞌij atyáxɨjrihuaꞌaj ɨ báarcuj jitze, puꞌríj ij tɨn aváꞌajɨstisimaꞌaj ɨ báarcuj jitze.
38 Ajta aꞌɨ́jna ɨ Jesús pu huatácuj huaꞌhuaritaꞌ pujmuaꞌ ɨ tyeɨ́tyee tyiꞌijmúꞌtzij pu huácaꞌtyii. Aj mu mij jaajɨ́stej majta jeꞌen aꞌyan tyaatéꞌexaa tɨjɨn:
—Maeestro, ¿nyiquee a jitze juxɨeꞌveꞌ tyaj tyeríj tɨn atyácuiꞌsij?
39 Aj puꞌij ɨ Jesús ájchej tɨꞌquij jaataꞌíjmuejriꞌ ɨ áacaj, ajta ɨ jájtyij aꞌyan tyuꞌtajé tɨjɨn:
—Capáj cheꞌ jujhuaꞌnaj. Huatyáapuaꞌrij.
Aj puꞌij huatyápuaꞌriacaꞌ ɨ áacaj ajta jeꞌen naa tyoꞌrióojeꞌyacaꞌ ɨ jájtyij.
40 Aj puꞌij ɨ Jesús aꞌyan tyihuoꞌtéꞌexaaj aꞌɨ́ɨjma ɨ maj jamuán huacɨ́j tɨjɨn:
—¿Jiꞌnye siaj sij tyíꞌtzɨɨnyeꞌ? ¿Nyi sequée xu tyámuaꞌ tyáꞌtzaahuatyeꞌ?
41 Aꞌɨ́ɨ mu mij tyámuaꞌ tyuꞌtátzɨɨn, majta aꞌyan tyúuꞌihuoꞌracaꞌaj séej jamuán majta séej tɨjɨn:
—¿Aꞌtanyíj puéꞌeen aꞌmújna, mej mij majta jaꞌastej ɨ áacaj ajta ɨ jájtyij?